De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 18

De vriend van den wildstrooper,
door
F.J.A.L. Cordens.
(Vervolg.)

Willem bracht kwansuis het gesprek op de kleine Dina Hendriks en hoorde met genoegen, dat zijn moeder slechts woorden van lof voor haar over had, toen plotseling de deur werd opengeworpen en de brigadier der marechaussee, door een zijner mannen en den veldwachter gevolgd, op den drempel stond.

Voordat de dischgenooten van hun verrassing bekomen waren, trad de brigadier op Willem Greeve toe, legde zijn zware hand op zijn schouder en zeide met gebiedende stem: ‘In naam der wet, gij zijt mijn arrestant.’

Willem was doodsbleek van ontroering van zijn stoel opgesprongen; zijn moeder en zijn broer staarden hem sprakeloos aan. ‘Wat is er te doen?’ riep hij den marechaussee toe, ‘wat beteekent dat?’

‘Wat dat beteekent? Dat mag jij wel vragen,’ antwoordde de brigadier, terwijl hij den jongen man scherp in de oogen zag. ‘Verkies je oogenblikkelijk zonder verzet mee te gaan of moeten we geweld gebruiken?’

‘Meegaan?’ hernam Willem, die nog maar niet begrijpen kon, dat hij gearresteerd werd, ‘waarom dan toch? wat heb ik gedaan?’

De brigadier beschouwde die vragen maar als veinzerij of als het gewone vergeesche middel om de justitie te verbidden en meende dat het nu lang genoeg geduurd had. ‘Waarom je gearresteerd wordt,’ sprak hij, ‘zal je op het gemeentehuis wel vernemen, ik heb alleen mijn plicht te doen.’ Terzelfder tijd wenkte hij den anderen gendarme, die naderbij trad en Willem bij den arm nam. Maar ondertusschen was moeder haar ontroering meester geworden; met haar arm om den hals van haar zoon geslagen, belette zij den marechaussee hem naar buiten te brengen. ‘Laat hem los!’ riep zij, ‘hij heeft niets gedaan!’ Dirk Greeve van zijn kant stond met tranen in de oogen dat tooneel aan te staren, maar waagde het niet zich er in te mengen.

De brigadier had medelijden met de arme vrouw, maar meende toch met alle kracht te moeten optreden. Hij haalde een paar handboeien te voorschijn, hield die den arrestant onder de oogen en sprak: ‘Gaat ge nu gewillig mee of niet?’ Zich daarop tot de ongelukkige moeder wendend, zeide hij: ‘Goede vrouw, ik hoop van harte, dat de jongen niets gedaan heeft, des te beter voor hem; maar ik raad u aan, verzet u niet tegen de politie.’ Met zachte, doch krachtige hand verwijderde hij den arm, dien zij nog altijd om den hals van haar jongen geslagen hield, en deze begrijpende dat alle tegenstand nutteloos was, omhelsde zijn moeder en ging gewillig, met gebogen hoofd naar buiten, spoedig door den brigadier gevolgd. Voor de deur had zich reeds een aantal menschen, vooral kinderen, verzameld, om te weten wat de marechaussees bij Greeve gingen doen. Dien morgen hadden allerlei vreemde geruchten in het dorp de ronde gedaan, er was een moord gepleegd, werd er gefluisterd, en nieuwsgierig had men de gangen der marechaussees gevolgd.

‘Kijk eens, hoe hij er uitziet? Zou hij het werkelijk gedaan hebben? Hoe is het mogelijk!’ Deze en dergelijke opmerkingen werden gemaakt, toen Willem Greeve tusschen de twee marechaussees, gevolgd door den veldwachter, op den drempel verscheen en tusschen de menigte, die ruim baan maakte, den weg naar het raadhuis insloeg.

Zijn moeder kwam hem achterna gestormd: ‘Willem! Willem!’ kreet zij op hartverscheurenden toon. De jongeman wendde het hoofd om; hij had de oogen vol tranen en zag nog hoe zijn broer en een paar buren zijn moeder tegenhielden en haar op allerlei wijzen zochten te bewegen weer in huis te gaan.

‘Maar wat is er toch gaande?’ riep de arme vrouw. ‘Waarom nemen ze mijn Willem mee; de jongen heeft niets gedaan!’

De mannen, die haar met veel moeite in huis hadden getroond, antwoordden niet en zagen elkaar vragend aan.

‘Maar zeg mij dan toch, waarom Willem wordt meegenomen. Wat is er dan gebeurd?’ hernam de ongelukkige.

Een der boeren, een oude vriend van haar man, nam haar bij de hand en zei: ‘Vrouw Greeve, ik wil gelooven dat de jongen onschuldig is; ge weet misschien nog niet, wat er is gebeurd; luister dan: van morgen is Gerrit Scholtze, de jachtopziener van den baron, in het bosch doodgeschoten.’

Vrouw Greeve scheen den zin dier woorden niet te begrijpen. ‘Willem is onschuldig!’ riep zij herhaaldelijk, ‘hij heeft niets gedaan;’ daarna liet zij zich op een stoel neervallen en barstte in snikken uit.

Door een groot aantal dorpelingen gevolgd, voerden de marechaussees met groote schreden hun gevangene naar het gemeentehuis. Uit alle woningen kwamen de bewoners naar buiten om te hooren en te zien, want de meesten waren nog niet met den moord op den jachtopziener bekend of wisten althans niet, wie de dader er van kon zijn, terwijl de politie haar nasporingen zoolang mogelijk verborgen had gehouden.

De kleine Dina Hendriks was juist in de huiskamer aan het werk, toen haar vader binnenkwam met het nieuws van den moord. Hij wist te vertellen, dat Gerrit Scholtze in het bosch bij den vijver dood was gevonden met een schot groven hagel in de borst; zijn eigen geweer lag afgeschoten naast hem, dus hij had zich nog verdedigd; dat hij zich zelf een ongeluk had toegebracht, daaraan kon niet gedacht worden, want zijn geweer was, zooals uit het onderzoek bleek, met een kogel geladen geweest.

Een huivering liep het meisje door de leden; den avond te voren had zij hem nog gezond en wel gezien en met een onbestemden angst dacht zij weer aan den twist tusschen Willem Greeve en den jachtopziener, waarvan zij toen getuige was geweest. Eenige lieden, die haastig allen in dezelfde richting de woning voorbijliepen, trokken haar opmerkzaamheid; zij ging naar buiten en vroeg aan een voorbijkomende stalmeid wat er te doen was.

‘Ze hebben hem al, die Gerrit Scholze heeft doodgeschoten!’ riep deze en liep verder.

In de verte zag zij een menigte volks komen. Vader Hendriks was ook naar buiten gegaan en stond naast zijn dochter; door het gewoel konden zij den gevangene nog niet in het oog krijgen; daarom vroegen zij aan een kleinen jongen, die vooruitliep om overal het nieuws te vertellen, wie de schuldige was.

‘Willem Greeve,’ antwoordde de jongen vol vuur, blij dat hij door den voornamen boer Hendriks werd ondervraagd; ‘drie marechaussees hebben hem vast,’ voegde hij er bij om te laten zien dat hij goed op de hoogte was.

Dina was plotseling doodsbleek geworden. Willem Greeve een moordenaar? Willem, dien zij spoedig haar verloofde hoopte te kunnen noemen? Neen, het kon niet zijn. 't Was onmogelijk; die jongen had zeker niet goed gezien. Over al haar ledematen bevend bleef zij staan met uitgerekten hals; weldra zou de stoet haar woning voorbijkomen en dan kon

[p. 31]

ze zich met eigen oogen overtuigen, dat die jongen onwaarheid had gesproken, dat de gevangene haar Willem niet was.

De oude Hendriks zag haar medelijdend aan; zou het dan mogelijk zijn, dat Willem Greeve een moordenaar was; hij kende het driftig karakter van den jongen man, maar tot een misdaad, neen, daartoe achtte hij hem niet in staat.

De volkshoop kwam voorbij, met de marechaussees en den gevangene in hun midden; Dina zag hem voortschrijden met neergebogen hoofd, somber naar den grond starend, doodsbleek. Toen was zij zich zelve niet meer meester; zij slaakte een luiden gil en vluchtte naar huis. Toen Hendriks zijn dochter achterna ging, lag zij in de kamer op een stoel met het hoofd op tafel geleund. Hij sprak haar aan, maar zij gaf geen antwoord; zij was in zwijm gevallen.

V.

In het heele dorp werd over niets anders gesproken dan over den moord op Gerrit Scholtze. Met ijver zette de justitie uit de naburige stad het onderzoek voort, tal van getuigen werden gedagvaard en meer en meer werd de schijn ten nadeele van Willem Greeve, die in voorloopige hechtenis werd gehouden. Toch konden de meeste menschen van het dorp niet gelooven, dat Willem, op wien tot dusver nooit iets aan te merken was geweest, zich aan zulk een misdaad zou hebben plichtig gemaakt; velen spraken onomwonden de meening uit, dat de dader niemand anders kon zijn dan Toon Wervers, die algemeen in kwaden reuk stond; maar anderen haalden de schouders op en zeiden op een toon van gewicht: ‘'t Is jammer voor den jongen! hoe is 't mogelijk! ik wil hopen, dat hij onschuldig is, maar....’

Het gerechtelijk onderzoek scheen deze laatsten in het gelijk te stellen.

De brigadier der marechaussee, die Willem gearresteerd had, wist vooral verzwarende omstandigheden bij te brengen. 's Avonds te voren was hij getuige geweest van den twist tusschen den jongen Greeve en den jachtopziener, en den morgen, waarop de moord was gepleegd, had hij van verre Willem met het geweer bij den smid gezien, en ook opgemerkt, dat hij van den kant der heide was gekomen.

Toen de brigadier twee uur later van den moord kennis kreeg, was zijn eerste werk naar den smid te gaan; deze bekende, dat Willem Greeve bij hem was geweest en zijn geweer ter reparatie had achtergelaten; het wapen werd onderzocht en bleek niet schoon te zijn. Deze omstandigheden, in verband met den tijd, waarop de misdaad was volvoerd, waren voor den brigadier als zoovele vermoedens-van schuld en spoedig had hij dan ook verlof gekregen om den verdachte in hechtenis te nemen.

Ook het verhoor, dat Willem Greeve onderging, viel in zijn nadeel uit. Hij moest bekennen, dat hij twist had gehad met den jachtopziener, dat hij dezen zelfs had bedreigd. Op de vraag wat hij 's morgens in het bosch was gaan doen, zeide hij, dat hij er alleen was heengegaan om Toon Wervers te ontmoeten, maar dat hij hem niet had gezien, dat hij niet van plan was geweest te jagen en zelfs geen patronen bij zich had.

De rechters fronsten de wenkbrauwen; die praatjes waren in hun oog even zoovele uitvluchten. Het was toch dwaasheid, Toon Wervers in het bosch te gaan afwachten op dat uur, en wat deed hij daar met een geweer bij zich, als hij niet van plan was te jagen?

Voor den armen Willem waren de herhaalde terechtzittingen en verhooren even zoovele martelingen; vooral de confrontatie met het lijk had hem geweldig aangegrepen; hij zag steeds den armen jachtopziener op een lange tafel uitgestrekt, met de bleekheid des doods op zijn mannelijk gelaat. ‘Ik ben onschuldig, ik ben onschuldig!’ riep hij dan in de eenzaamheid van zijn cel en deed alle moeite om dat akelig beeld uit zijn gedachten te verdrijven.

Met heete tranen betreurde de jonge man zijn onvoorzichtigheid; maar het was nu te laat, te laat misschien voor altijd. Waarom had hij niet naar goeden raad geluisterd? Waarom had hij zich mee laten slepen door dien wilddief? Toon Wervers, ja, die was de moordenaar, zijn hart zeide het hem; maar Wervers had het zóó weten aan te leggen, dat alle verdenking neerkwam op hem, die te dom was geweest om zijn laag karakter te doorgronden en te eigenwijs en te trotsch om van zijn ouders een goeden, welgemeenden raad aan te nemen.

Onder de getuigen bevond zich ook Piet Hendriks met zijn dochter. Het meisje brak in tranen los, toen zij Willem op de bank der beschuldigden zag zitten, bleek en ontdaan en met ingevallen wangen als een grijsaard. Zij werd opgeroepen om haar verklaring af te leggen en Willem zag haar aan, als hing zijn behoud van haar alleen af. Helaas, ook haar woorden hielden een beschuldiging in; zij had Willem vroeg in den morgen met zijn geweer gezien; zij had hem nagestaard en ook gemerkt, dat hij den smid voorbijliep. Uit het verhoor van den smid bleek, dat Willem eerst een uur later bij hem was gekomen, en in dien tusschentijd was de moord gepleegd.

Dina was blijde, toen de rechter haar verlof gaf om heen te gaan; zij wisselde met Willem geen enkelen blik, de atmosfeer der rechtzaal benauwde haar, zij kreeg een gevoel van onbeschrijflijke walging. Toen zij buiten kwam was zij geheel veranderd, zij had haar tranen gedroogd en was eensklaps ijzig kalm geworden. Onder het naar huis gaan begon haar vader eenige gissingen te maken over den loop van het onderzoek, maar Dina verzocht hem, over die zaak niet meer te spreken. Haar vader voldeed aan haar verlangen; de naam van Willem Greeve werd in huis niet meer genoemd, doch de oude Hendriks bemerkte maar al te goed, dat zijn dochter haar vroegere vroolijkheid had verloren, dat er geen gulle lach meer over haar lippen kwam.

Onder de getuigen, die opgeroepen waren, behoorde ook Toon Wervers, en zijn verklaring wekte in hooge mate de belangstelling. Of hij alles zeide wat hij wist, werd door velen betwijfeld, maar hij vond onverdachte getuigen om het voornaamste punt zijner verklaringen te bevestigen, zoodat de rechtbank geen termen vond hem in voorloopige hechtenis te houden.

Hij begon met nadrukkelijk te ontkennen, dat er tusschen hem en Willem Greeve een afspraak had bestaan, elkander aan den vijver te ontmoeten; wel had hij 's avonds te voren met Willem op de heide gejaagd en op den terugweg door het bosch hadden zij Scholtze ontmoet, maar er was toen niets bijzonders voorgevallen. Alleen had de jachtopziener hem toen voor stroopen gewaarschuwd; maar met stalen gezicht praatte de slimme smokkelaar daar vlot overheen, hij herhaalde nogmaals, dat er geen afspraak gemaakt was, want den volgenden dag was hij wegens bezigheden verhinderd. Het bleek wel is waar, dat die bezigheden bestonden in een poging tot smokkelen, maar juist dat maakte hem vrij van iedere verdenking van den gepleegden moord, en door vragen geprest, vertelde hij, waar hij dien morgen was geweest.

(Wordt vervolgd.)