wat al wijzigingen in den staatkundigen toestand heeft koningin Victoria beleefd, hoeveel koningen en keizers zien komen en gaan, machtige rijken zien vernederen en staten van den tweeden rang zich zien verheffen tot wereldmachten. Terwijl in Frankrijk het burger-koningschap plaats ruimde voor de republiek, deze voor het keizerrijk in kortstondigen, verblindenden glans, om daarna weggevaagd en weer vervangen te worden door de republiek, die reeds aan haar zevenden president is, bleef de most gracious Queen, als een eik het gewicht der jaren torsend, over het eilandenrijk regeeren. In alle andere landen volgden vorsten en vorstinnen elkaar op, alleen aan Victoria's regeering scheen geen einde te zullen komen. In Nederland heeft zij de drie koningen en koningin Wilhelmina, in Rusland vier czaren, in Pruisen vijf koningen aan het bewind gezien. Alles veranderde om haar heen, zij alleen bleef. Eindelijk is ook haar uur geslagen en is zij in het bestuur over een wereldrijk opgevolgd door haar zoon, reeds viermaal grootvader, een grijsaard bijna.
Victoria Alexandrina werd den 24en Mei 1819 geboren als het eenige kind van den hertog van Kent en van prinses Louise Victoria van Saksen-Coburg-Gotha. Door den dood van haar vader, den erfgenaam van zijn kinderloozen broeder, koning Willem IV, was zij de naaste erfgename van den Britschen troon, dien zij, nauwelijks achttien jaar oud, den 20en Juni 1837 besteeg. In 1840 trad zij in het huwelijk met prins Albert van Saksen-Coburg Gotha, met wien zij een en twintig jaar in gelukkigen echt is verbonden geweest. Nooit heeft zij den rouw over den aangebeden man, in den vollen bloei des levens van haar zijde gerukt, afgelegd. Uit haar huwelijk zijn negen kinderen gesproten: prinses Victoria, sedert 1888 weduwe van keizer Frederik III van Duitschland; prins Albert Eduard, thans koning Eduard VII, in 1841 geboren en in 1863 gehuwd met prinses Alexandra van Denemarken; prinses Alice, in 1862 gehuwd met den groothertog Lodewijk van Hessen en in 1878 overleden; prins Alfred, hertog van Edinburg, in 1893 hertog van Saksen Coburg-Gotha, en het vorig jaar overleden; prinses Helena, in 1866 gehuwd met prins Christiaan van Sleeswijk-Holstein; prinses Louise, gehuwd met den markies van Lorne, thans hertog van Argyll; prins Arthur, hertog van Connaught, in 1879 gehuwd met prinses Louise Margaretha van Pruisen; prins Leopold, hertog van Albany, in 1882 gehuwd met prinses Helena van Waldeck Pyrmont en in 1884 overleden; prinses Beatrice, in 1885 gehuwd met en sedert 1896 weduwe van prins Hendrik van Battenberg.
koningin victoria van groot-brittannië en ierland, † 22 Januari.
Behalve negen kinderen heeft de koningin twee en dertig kleinkinderen gehad, van wie de meest bekende is keizer Wilhelm, en zes en twintig achterkleinkinderen.
Met Victoria is het Huis Hannover, dat bijna twee eeuwen - sedert 1714 - over Engeland geregeerd heeft en twee zijner leden meer dan 120 jaar aan het bewind zag - koning George III 60, koningin Victoria 63 jaar - in de rechte linie uitgestorven, en heeft met koning Eduard VII de linie Hannover-Saksen Coburg-Gotha den troon bestegen. Maar een der schitterendste bladzijden der Engelsche geschiedenis zal de regeering van koningin Victoria blijven, waarvan het alleen treurig is, dat haar laatste twee regeeringsjaren door den roemloozen oorlog in Zuid-Afrika zijn ontsierd.