De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 18

De vriend van den wildstrooper,
door
F.J.A.L. Cordens.

I.

Het was een kille Septemberavond. Zware druppels vielen ritselend van de bladeren der boomen en doorweekten het mos, dat den voet der eiken bedekte en langs de glibberige paden kroop van het bosch. Geen vogel zong meer in de twijgen, de schaarsche bloemen hadden haar kelken reeds lang gesloten en in plaats van den frisschen, harsachtigen geur der dennen heerschte er een benauwde, duffe walm van vermolmd hout en rottende planten. De zware, dicht bijeengegroeide boomstammen namen meer en meer een fantastisch voorkomen aan, onduidelijker, spookachtiger werden hun omtrekken, terwijl hun toppen zich verloren in den dichten nevel, die als een grauwe sluier langzaam nederdaalde. Het was onbehaaglijk en kil onder de druipende boomen, die zich nog ontlastten van den slagregen, die een uur geleden was gevallen, terwijl de mist in hun toppen zich eveneens in regen omzette. Bij helderen hemel zou het op dat uur nog goed licht zijn geweest, maar de wazige nevel, die tusschen de stammen zweefde, en het gewelf van takken en bladeren maakten de omgeving vrij duister en vernauwde den gezichtskring.

Twee mannen volgden met haastige schreden het pad, dat naar den uitgang van het bosch leidde. Beiden hadden een jachtgeweer over den schouder hangen en hun welgevulde weitasch getuigde, dat zij niet vergeefs waren uit geweest; hun kleederen waren doornat, en het slijk spatte om hun hooge laarzen, maar zij schenen er zich niet om te bekommeren en dampten smakelijk uit een kort, aarden pijpje, waaruit nu en dan een grijsblauwe rookstreep langs hun gelaat slierde en zich in de uitwasemingen van den bodem oploste.

Aan den oudsten der twee mannen, die ruim dertig jaren telde, was het, zoover de schemering zulks toeliet, gemakkelijk te zien, dat voor hem de jacht niet gold als een aangename, tijdroovende en kostbare uitspanning, zooals welgestelde lieden zich kunnen veroorloven. Zijn kleeding was bepaald armoedig en verwaarloosd; zijn jachtgeweer was van oud maaksel en scheen hier of daar in een uitdragerswinkel te zijn gekocht. Ook zijn mager gelaat met de langs het voorhoofd sluipende zwarte haren, die van onder de vettige pet te voorschijn kwamen, lieten meer vermoeden, dat men met een wildstrooper te doen had, dan met iemand, die voor pure liefhebberij over eigen jachtgrond liep.

Zijn jonger gezel, die omstreeks twee en twintig jaren oud kon zijn, was beter en steviger gekleed, hoewel men aanstonds in hem den werkman herkende; zijn regelmatig gelaat en hoog voorhoofd, met blonde krullen bedekt, vormden een scherpe tegenstelling met de harde trekken van zijn jachtgenoot, wiens flikkerende oogen steeds op zoek waren naar wild of naar den houtvester schenen te speuren.

Zwijgend zetten zij hun weg voort; de oudste ging met vasten stap, als een geoefend boschtrapper, over de glibberige paden en ontweek behendig de neerbuigende takken, terwijl zijn gezel nu en dan uitgleed en moeite had het evenwicht te bewaren op het schuivende mos en de glimmende dennennaalden.

De jongste zag er misnoegd en ernstig uit.

‘Die ontmoeting van straks bevalt me toch niet,’ zoo verbrak hij eindelijk het stilzwijgen.

‘Kom, Willem, tob daar maar niet meer over; wat kan jou die boschwachter schelen,’ was het antwoord.

‘Dat is waar, Toon; ik had dien brutalen kerel graag bij zijn kraag gepakt; maar alles te zaam genomen vind ik het toch onaangenaam, dat hij me weer op verboden terrein gesnapt heeft.’

Toon glimlachte even en blies een groote rookwolk uit.

‘Hij heeft je toch niet zien jagen, dus hij kan je niets maken.’

‘Dat niet, maar als hij woord houdt en er vader over spreekt, krijg ik thuis weer ongenoegen, en dat is ook niet plezierig. Je weet, vader is tuinman bij den baron, en 't is bij hem altijd baron voor en baron na. Als hij nu hoort, dat ik al driemalen met het geweer bij me in de bosschen van den baron ben gezien, dan heb je de poppen aan 't dansen.’

De oudste lachte opnieuw, maar nu luider, zoodat het den jeugdigen Willem hoonend in de ooren klonk.

‘Arme jongen, je wordt hier door een hondsvot van een jachtopziener uitgescholden en bekeven, en nu krijg je er thuis van je vader nog eens van langs.’

Het gelaat van den jongen man werd vuurrood. ‘Toon, ik laat me niet voor den gek houden, ook door jou niet,’ klonk het driftig. ‘Ik had straks moeite genoeg om den groene niet aan te vliegen, toen hij daar stond te razen van: kwajongen, wilddief en ik weet niet wat al meer. Maar jij stond er net bij te kijken of het heele geval je niet aanging.’

‘Och, ik ontmoet bijna dagelijks van dat ontuig, en met den groene van den baron heb ik al zóó dikwijls ruzie gehad dat ik er heelemaal aan gewend ben. 't Verwondert me dan ook niet, als ik hem hier of daar tegenkom. Natuurlijk zou ik in tijd van nood wel zorgen, dat hij mij geen kwaad kan doen....’ Bij deze woorden sloeg hij veelbeteekenend met de hand een paar malen op den geweerkolf.

Willem bemerkte het niet en zwijgend stapten zij verder.

Het werd langzamerhand lichter onder de boomen, die op grooter afstand elkaar opvolgden; hun stammen waren niet zoo forsch als midden in het woud en de kleine gras- en heideperken wezen er op, dat zij zich aan den zoom van het bosch bevonden. Eensklaps ritselde er iets in de struiken en een konijn vluchtte met groote sprongen het bosch in. De jagers dachten er geen van beiden aan naar hun geweer te grijpen; Toon zag den vluchteling even na en merkte toen op:

‘'t Is jammer, dat je nu zoo bang zijt geworden van dien boschwachter.’

‘Ik ben niet bang,’ snauwde de andere.

Weer lachte de oude strooper.

‘Ah! ik zou je anders morgen getoond hebben, waar de herten gewoonlijk komen drinken en waar de beste gelegenheid is om ze te schieten; doch ik zal morgen maar alleen op de jacht gaan en me best weten te redden als ik den groene van den baron tegenkom.’

‘Wat maal je toch over den groene; wat kan mij die kerel schelen,’ riep Willem opgewonden. ‘Als ik lust heb morgen op jacht te gaan, dan ga ik.’

[p. 7]

De strooper antwoordde niet, maar in zijn oogen flikkerde een zonderlinge gloed. Na een pooze sprak hij:

‘Laat onze afspraak van straks ongedaan zijn. Maar in ieder geval ben ik morgen om klokslag halfacht aan den vijver in het bosch bij de vier eikeboomen. Als je lust hebt om te jagen, dan kom je daar ook, maar als je soms bang zijt van Gerrit den jachtopziener en liever niet op jacht gaat, dan blijf je maar thuis. In alle geval wacht ik tot kwart voor achten, dan ga ik naar de herten.’

‘Toon!’ riep de andere driftig, ‘zanik nu niet, dat ik bang ben; ik ga voor den boschwachter geen voetbreed achteruit, geen voet, versta je!’

De twee jagers hadden den rand van het woud bereikt; vóór hen lag de onafzienbare heide, waarover een witte nevel zwalpte, terwijl in de verte de langs den grond kruipende dampwolken de plaats aanwezen van sloten en moerassen.

Toon stopte een versche pijp, hield een oogenblik stil om vuur te maken, stak zijn kameraad de hand toe en zeide, terwijl hij hem scherp in het gelaat zag: ‘Je doet dan morgen, zooals je verkiest.’

De jonge man sloeg de oogen neer en antwoordde aarzelend: ‘Tot ziens.’

‘Dus ik zie je morgen?’ en weer staarde Toon hem aan met zijn hoonenden glimlach.

‘Ja, tot morgen!’ klonk het toen beslist van de lippen des jonkmans.

‘Bonjour!’ Toon drukte hem de hand en stapte voort door het bruine heidekruid in de richting der Duitsche grenspalen.

Willem bleef hem nastaren, totdat hij in den nevel verdwenen was. Toen schudde hij bedenkelijk het hoofd, wierp nog een laatsten blik over de kale heide en sloeg den tegenovergestelden weg in, die naar het dorp voerde, waarvan de laatste huizen en hutten in het schemerdonker zichtbaar werden.

In gedachten verdiept schreed hij voort. Wat oefende die wildstrooper een vreemden, onverklaarbaren invloed op hem uit! Toon Wervers stond in het gansche dorp en nog verder bekend als een geoefend strooper en doortrapt smokkelaar, waartoe zijn woning, aan de uiterste grens van ons grondgebied, hem goede gelegenheid bood. Maar hoe kwam het dan, dat hij zoo onder den invloed geraakt was van dien man, sinds hij de eerste maal met het geweer onder den arm met hem de bosschen inging? Hoe kwam het, dat die ruwe boschlooper, op wien hij vroeger bijna met minachting had neergezien, hem zoodanig in zijn netten verstrikte, dat hij er zich met moeite aan kon ontworstelen? Het was toch niet uit dankbaarheid, omdat Toon Wervers hem alle geheimen leerde der jacht! Willem bezat een geoefend oog en een vaste hand en zou zichzelf met eenige oefening tot een uitstekend jager kunnen vormen. En wat had de strooper er mee vóór om hem, Willem Greeve, altijd te brengen op verboden terrein? Was het niet beter, alle betrekkingen af te breken met dien zonderlingen man, die bovendien toch algemeen in kwaden reuk stond, en was het niet verkieslijk bij het jagen zich alleen te bepalen tot de onafzienbare heide, waar hij vrij mocht schieten, dan zich bloot te stellen aan gevaarvolle ontmoetingen met boschwachters en houtvesters?

‘Als je soms bang zijt, dan blijf je maar thuis.’ Spottend klonken nog de woorden van den wilddief in zijn ooren. Zou hij zich bevreesd toonen tegenover zijn kameraad? Neen, dat nooit.

En toch, Willem Greeve kreeg een vaag voorgevoel, dat de omgang met dien man hem noodlottig kon worden; het raadselachtig gedrag van den strooper, die hem op het jachtgoed van den baron aanhoudend den boschwachter deed ontmoeten, kwam hem duidelijker dan ooit in herinnering en boezemde hem een onoverwinnelijken afkeer in tegen dien man; morgen nog en morgen alleen zou hij met hem ter jacht gaan, alleen om zich niet bang te toonen, en dan zou hij voortaan het gevaarlijk gezelschap van Toon Wervers ontwijken zooveel hij kon. In zijn binnenste zeide hem een stem, dat het beter was ook van de jachtpartij van morgen af te zien; maar daar kwam zijn menschelijk opzicht tegen in verzet, hij mocht den schijn van vrees niet op zich laden, hij kon niet, hij wilde niet.

Ondertusschen had de jongeman het dorp bereikt en stapte de eerste huizen voorbij. Boven den schoorsteen, op het lage rieten dak, krulde een blauwe rookpluim en door de kleine, groene ruitjes zag hij de flikkering van het gezellige haardvuur, waarboven een groote ijzeren ketel dampte met het avondeten voor het gezin.

Er was niemand op straat. Hier en daar sloeg een bandhond aan of klonk het geloei van het vee in de stallen.

DE VLUCHT DER H. FAMILIE.
Naar de schilderij van Pieter Lastman.
Museum Boymans, Rotterdam.

Willem Greeve stapte haastig voort. De sombere gedachten van zooeven waren geheel uit zijn geest verdwenen, maar vroolijkheid was er niet voor in de plaats getreden, en onverschillig staarde hij naar de hem omringende voorwerpen. Zonder zelf juist te weten waarom, verlangde hij spoedig thuis te zijn. Was hij soms benieuwd te weten of de opzichter van den baron werkelijk met zijn vader had gesproken, of was het om te kunnen uitrusten van zijn vermoeienden tocht door de bosschen?

Hoe meer hij de kom van het dorp naderde, des te meer wezen de huizen op den welstand hunner bewoners. Willem begon aan de woningen, die hij voorbijging, meer opmerkzaamheid te wijden; als het beter weer was, zou hij hier ongetwijfeld vele bekenden hebben ontmoet, maar nu bleven allen binnen, om zich tegen den killen mist en regen te beschutten. Een groot, helder boerenhuis met pannen dak, met een groene staldeur en groene vensterluiken, scheen vooral zijn aandacht te trekken; hij matigde zelfs zijn schreden toen hij daar voorbij zou gaan en beproefde reeds van verre door de groote vensterruiten te zien of daarbinnen iemand was. Juist wilde hij voorbijgaan, toen de deur van den daartegenover liggenden kruidenierswinkel met een schel gerinkel van de bel werd geopend en een stevige boerin met een korfje aan de hand de straat overstak.

‘Goeden avond, Willem, heb je een goede jacht gehad?’

Willem bleef staan. ‘Ah! vrouw Hendriks, goeden avond. Ja, ik heb het vandaag nogal getroffen,’ antwoordde hij, terwijl bij op zijn weitasch wees.

‘Me dunkt, dat ge nog al heel wat geschoten hebt. Kom je niet even binnen goeden avond zeggen? Ik ben met Rika maar alleen thuis.’

‘Waar zijn de baas en Dina?’

‘Die zijn uitgegaan, ik weet niet waarheen; misschien zitten ze bij jou thuis, maar ik verwacht ze toch gauw. Wacht hier een oogenblik?’

‘Neen, ik ga naar huis. Goeden avond, vrouw Hendriks.’

‘Goeden avond, Willem,’ en de vrouw verdween in de groote hoeve.

Willem spoedde zich voort; zijn stap was nog gejaagder dan straks. Na een klein kwartier stond hij voor een niet onaardige woning, met klimop en wilde druif begroeid; de eene helft scheen dienst te doen als winkel, waar behalve kruidenierswaren, ook tuinzaden en bloembollen werden verkocht, terwijl het ander gedeelte als boerderij was ingericht. Aan de achterzijde van het huis ging hij binnen, zette zijn geweer in de klokkekast, ontdeed zich van zijn weitasch en bemodderde laarzen en begaf zich naar de huiskamer.

(Wordt vervolgd.)