De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 18

Bergedorf en de Vierlande.

Aan een bijrivier van de Elbe, de Bille, en aan de spoorlijn Berlijn - Hamburg ligt, vijftien kilometer ten zuidoosten van laatstgenoemde stad, het stadje Bergedorf met tusschen 4 en 5000 inwoners.

Bergedorf, in den ouden tijd een sterke vesting, behoorde tot Lauenburg tot het jaar 1420, toen het door de troepen der beide machtige handelssteden Lübeck en Hamburg belegerd en veroverd werd.

De Lübecksche kroniek van den Franciscaner monnik Detmar verhaalt omtrent die verovering het volgende:

‘Die van Lübeck en Hamburg sloegen het beleg om de vesting Bergedorf drie dagen voor St. Margriet en telden bij de achthonderd man te paard en twee duizend te voet en duizend boogschutters. Vier dagen beschoten zij de vesting, zoodat de bezetting de wijk moest nemen binnen de muren van het slot. Ook dit werd bestormd, en toen de belegerden bemerkten, dat zij dit niet lang meer konden houden en hertog Erik (van Lauenburg) hen niet kwam ontzetten, gaven zij het slot over, onder beding, dat zij ongehinderd met hun bezittingen mochten aftrekken. Nadat dit door de belegeraars was toegezegd, werd het slot aan de burgemeesters Jordaan Plescowen van Lübeck en Henrik Hoyer van Hamburg overgegeven.’

Op de fraaie gravure naar Grotemeyer's schilderij zien wij de geweldige muren der vesting op den achtergrond; en op den voorgrond den parlementair der belegerden, die de sleutels der veste ter hand stelt aan de burgemeesters van het vijandelijk leger, door hun krijgslieden omstuwd.

Dat we hier met Hamburgsche en Lübecksche krijgers te doen hebben, herkennen wij aan de wapens op de banieren: voor Hamburg een zilveren muur met drie torens, de middelste met een kruis bekroond, de twee zijtorens met een daarboven zwevende zilveren ster; voor Lübeck een dubbelhoofdige adelaar, op welks borst een gedeeld schild, van boven zilver, beneden rood.

Bij het verdrag van Perleburg, in 1420 gesloten, kwam Bergedorf in het gemeenschappelijk bezit der beide steden en bleef dit tot in 1867, toen Hamburg het aandeel van Lübeck afkocht.

Het ambt Bergedorf, dat een oppervlakte van 85 vierkante kilometer beslaat, bevat be-

[p. 4]

de overgave van bergedorf aan de burgemeesters van lübeck en hamburg, naar de schilderij van f. grotemeijer.

[p. 5]

halve het stadje van dien naam nog de vier rijke kerspelen Kirchwerder, Neuengamm, Altengamm en Curslack, die de zoogenaamde Vierlande vormen, en het geheel door Lauen-burgsch gebied ingesloten kerkdorp Geestnacht. De Vierlande, vier door dijken ingesloten dorpen, door de Bille, de Elbe en haar armen besproeid, door de van einde herfst tot begin lente durende overstroomingen met een vet slib bedekt, zijn beroemd wegens hun vruchtbaarheid en weelderigen plantengroei. Het land is bedekt met onafzienbare tarwevelden en weiden, groenten- en bloementuinen, kersen-, pruimen- en abrikozenboomen, heeft voortreffelijke koeien en levert prachtig gevogelte en slachtvee. Menig landman verzendt jaarlijks 20.000 tot 30.000 pond kersen naar Hamburg, en aan aardbeien wordt daar jaarlijks voor een bedrag van 50 tot 60.000 mark verkocht.

SCHAFTUUR, NAAR DE SCHILDERIJ VAN WALLY MOES.
Museum Boymans, Rotterdam.
(Naar een photogr. van C.M. Dewald, Den Haag.)

De bewoners der Vierlande stammen waarschijnlijk van kolonisten af, die in de twaalfde eeuw uit de Nederlanden herwaarts kwamen, en onderscheiden zich door hun kleederdracht,

[p. 6]

hun zeden en gewoonten. Elk kerspel heeft zijn eigen dracht en kleur, waaraan de bewoners zich streng te houden hebben.

Vermelden wij nog, dat Bergedorf indertijd, in de jaren 1861 tot '67, zijn eigen postzegels heeft gehad, die, thans hoogst zeldzaam in gebruikten toestand te verkrijgen, zich door deze op dit gebied eenige eigenaardigheid onderscheidden, dat ze naar gelang van de waarde, die zij vertegenwoordigden, regelmatig grooter waren. Wie de gelukkige eigenaar is van een volledig stel (vijf) Bergedorfsche zegels, echt en gebruikt, versierd met de gehalveerde wapens van Hamburg en Lübeck, bezit in die onooglijke papiertjes een rond sommetje.