De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 16

Reisherinneringen.
Door A.C.A.v.V.

II.
(Slot.)
XII. Onze avonduitspanningen.

Ik heb tot nu toe schier uitsluitend gesproken over hetgeen wij deden gedurende den dag en, op één uitzondering na, gezwegen over onze genietingen in den avond. Men besluite daaruit niet, dat wij ons, na het ontsteken van het licht, in Londen niet hebben geamuseerd. Integendeel. Uitgezonderd Zaterdag, toen het wat laat was geworden en Zondag, toen er niets was te doen, zijn wij na het diner steeds uitgegaan. Waren wij Donderdagavond naar het Crystal Palace geweest, Vrijdag bezochten wij Earls-Court, terwijl wij Maandag en Dinsdag de avonduren sleten in het Alhambra- en Empire-theatre.

Earls-Court is, evenals het Crystal Palace en meer nog dan dit, een blijvende tentoonstelling, die wel in onderdeden verandering ondergaat, maar in hoofdzaak dezelfde blijft.

Zij heeft ten doel den Engelschman belangstelling in te boezemen in Brittanniës koloniën. Rhodesia vooral heeft gezorgd, indruk te maken. Hier is een werkman bezig uit het erts der mijnen van Rhodesia het goud af te scheiden; ginds ziet men een klomp goud van 1000 oncen, welsprekend argument voor den Engelschman tegen Transvaals onafhankelijkheid; elders weer is graphisch afgebeeld en aanschouwelijk voorgesteld, welke rijkdommen men er in den loop der jaren uit den grond haalde. Ook de voortbrengselen der overige koloniën zijn voortdurend tentoongesteld, met en benevens enkele honderden harer bewoners, die in kralen gehuisvest, den bezoeker een kijkje geven in hun levenswijze. O.a. is er een heel gezelschap inlanders uit het wilde Zuid-Afrika. Deze traden dien avond op in het Empress-theater, waar ook wij ons al spoedig een plaatsje hadden veroverd. Matabelen, Swazi's, Kaffers en Basoeto's, Transvaalsche Boeren en dappere edelmoedige Engelschen - andere worden hier niet voorgesteld - verschenen er ten tooneele met en naast olifanten, paarden en ik weet niet wat al meer. Een wagen, door twaalf ossen getrokken, reed over het tooneel, om dan in een diepe sloot te verdwijnen, zoodat men alleen de koppen der dieren nog zag.

Echte Matabelen, strijdende tegen echte Engelschen, gaven ons ten slotte eenige tooneelen te zien uit den opstand der eersten in 1896. De twee- à driehonderd zwarte krijgers schreeuwden daarbij, dat hooren en zien verging en van weerskanten werd zooveel kruit verschoten, dat ik betwijfel, of de Engelschen nog ammunitie over zullen hebben, als het eens tot een echten oorlog komt. Dooden en gewonden vielen natuurlijk bij dozijnen. Er werden zelfs soldaten afgeschoten van kopjes of hooge rotsen, om neer te storten in een diepe sloot, waaruit zij zich intusschen, naar wij hopen willen - al weet ik niet hoe - wel tijdig zullen hebben gered. Hoofdman der Matabelen was prins Lobengula in eigen persoon. Thans is hij er niet meer, want hij is verliefd geworden op een blank meisje en is, toen de Anglicaansche geestelijke hem niet met haar in den echt wilde verbinden, naar Afrika teruggegaan, waarheen zij hem spoedig hoopt te volgen.

De voorstelling had bij de Engelschen veel succes en is een kijkje overwaard, al ware 't alleen omdat het tooneel enz. zulke enorme afmetingen heeft, dat een dergelijke inrichting elders dan in of bij een stad als Londen onmogelijk goede zaken kan maken. We hadden echter bijna ons gehoor verloren door het geschreeuw en het geschiet en waren blijde, na afloop in den tuin met een glaasje pale ale den kruitsmaak te kunnen verdrijven.

Ook deze tuin was geheel verlicht, evenals die in het Crystal Palace, maar minder sierlijk, daar de betrokken ondernemers - koffiehuishouders enz. - ieder voor hun zaakje hebben te zorgen. Een mooi effect maakte het licht bij den grooten vijver, waarop men in een bootje kon spelevaren. Wie dat vermaak te eenvoudig was, kon boven op een montagne Russe plaats nemen in een schuitje, dat, met donderend geweld naar beneden komende, over het water heengleed, op de wijze zooals velen zeker gezien hebben bij kapitein Boyton ter Antwerpsche tentoonstelling in 1894.

Nieuwer is het groote wiel, dat het eerst vertoond werd te Chicago en met het oog op de tentoonstelling van 1900 ook te Parijs al is te zien. Het rad, dat 25 minuten noodig heeft om eenmaal rond te gaan, neemt in zijn draai veertig volledige spoorwaggons mee. In die waggons is plaats voor niet minder dan 1200 personen, die aldus den tocht medemaken en 300 voet hoog worden gebracht. Men heeft dan, naar het schijnt, een prachtig uitzicht, doch daar het donker is, geven wij de voorkeur aan een wandeling in een straat van Cairo, om daarna met den trein naar ons hotel terug te keeren.

Het Alhambra- en Empire-theatre, waar wij, als gezegd, Maandag en Dinsdag heengingen, zien er beide, van buiten zoowel als binnen, vorstelijk uit. De enorme zalen, uit ruime beurs ingericht, zijn met zeldzaam goeden smaak gepolychromeerd en worden 's avonds door een zee van electrisch licht overgoten. De elegante fauteuils hebben ieder twee automatische toestellen, een dat den bezoeker voor een halve shilling aan een binocle en een ander, dat hem voor denzelfden prijs aan een doos met bonbons helpt. Op den vloer liggen kostbare tapijten gespreid, die nog al wat te lijden hebben, daar hier vrij mag worden gerookt en wij, bij gebrek aan aschbakjes, de lucifers en eindjes sigaren maar op den grond zagen werpen.

Beide avonden was er, ondanks het zomerweer, vrij veel publiek. De eerste rang was het slechtst bezet, doch de heeren en dames, die er zaten, waren allen in groot toilet, hetgeen den behaaglijken indruk, dien de zaal op zich zelf reeds maakte, nog verhoogde.

Op het program van het Alhambra-theater staat achter de verschillende nummers precies in minuten aangegeven, wanneer elk begint. Hij, wien het maar om een of meer onderdeden der voorstelling te doen is, kan aldus op het program - dat ook aldus in de courant verschijnt - zien, hoe laat hij uiterlijk komen moet.

In beide theaters worden specialiteiten-voorstellingen gegeven, die werkelijk eenig zijn. In het Alhambra-theater toonden zich de gebroeders Power, vélocipèderijders eerste klas, en dirigeerde mevrouw Leodiska een zeldzame collectie goed gedresseerde papegaaien, die o.a., na zich in twee kampen te hebben gesplitst, een belegering en règle begonnen, elkander van de tinnen van het kasteel afschoten, om dan, na het hijschen der witte vlag, de dooden in plechtigen optocht te gaan begraven.

Miss Pauline Mora van haar kant liet ons een blik slaan in het leven in Zuid-Amerika, ons in tw estrijd brengende wat meer te bewonderen, de Zuid-Amerikaansche natuur, die, op het tooneel keurig nagebootst, een poëtischen indruk maakte, of de bewonderenswaardige vlugheid, waarmee een paar kleine ventjes van vier of vijf jaar de rol speelden, die hun in dit nummer was toegedacht.

Er was omgekeerd, met Barnumachtige reclame, een zangeres aangediend, die het succes, dat zij had, meer aan haar persoon dan aan haar stem had te danken.

In het Empire-theater schonken wij vooral onze aandacht aan madame Rombello, die met gekleurd zand in enkele oogenblikken de fraaiste stillevens enz. op een doek tooverde en aan een leger honden van allerlei ras, die niet alleen in de kunst van springen, maar ook in het goed verrichten van zeldzame toeren, voor elkander niet onderdeden. Zoo voerde de een, op den rug van een collega gezeten, den saut perilleux en dergelijke circuskunsten uit en kwam een oogenblik later een equipage voorrijden, door twee honden getrokken, terwijl twee andere de rol vervulden van koetsier en palfrenier en de laatste deftig het portier opende en sloot voor het derde paartje, dat binnen plaats nam. Een poedel speelde gedurende de geheele voorstelling onverbeterlijk voor knecht en droeg o.a. in zijn bek al de ingrediënten af en aan, die zijn heer noodig had, met inbegrip der grootere of kleinere honden, die zich bij het gaan of komen niet genoeg repten.

Het hoofdnummer op het program van beide voorstellingen was een pantomime, die èn om het getal deelnemers èn om den schat van toiletten, die zij ons te zien gaven, aan een sprookje uit de Duizend en één nacht deden denken.

In Alhambra, waar de voorstelling ook al met een pantomime was begonnen, gaf die aan het slot ons o.a. te zien het dek van een zeeschip en het geheele leven aan boord, de Casino tuinen te Boulogne, met een keur van bloemen enz.

Voor ons nog interessanter was de panto mime in het Empire theatre, tafereeltjes weergevende uit het Londen, dat wij bezig waren te bewonderen: de aankomst der troepen uit de koloniën aan het Charing-Cross-station, met de beweeglijke drukte, die altijd aan dit station heerscht; een kijkje in Bondstreet en in Hydepark, beide natuurgetrouw nagebootst, met in het laatste een meeting van kindermeisjes; de vestibule van het Covent Garden Theatre, waar een automatische negerdans werd uitgevoerd, die wel wat erg werd gerekt, en als slot het bekende gemaskerde bal in datzelfde theater, dat er hier op het tooneel precies uitzag als de schouwburg van dien naam in werkelijkheid.

Na afloop dezer pantomime uit het Empiretheatre komende, wandelen we naar Trafalgarsquare, waar, zooals op verschillende andere punten der stad, boven de huizen vlammende letters, die telkens van kleur veranderen, ons den naam toeroepen van verschillende artikelen, waarvoor op deze wijze reclame wordt gemaakt. Kodak leest men hier, Bovril ginds, Nestles milk en Dewey whisky boven een derde huis, Viola boven een vierde enz.

Plotseling hooren wij een gegil. Op het

[p. 344]

drukke plein is een paard van een handsome op hol geslagen. Gelukkig loopt het tegen een der vluchthaventjes en valt plat neer op den grond, zoodat onheilen voorkomen werden. Zoo'n gebeurtenisje, hoe goed het ook afloopt, maakt toch onwillekeurig ongerust en toen wij dan ook een oogenblik later boven op een omnibus door Strand- en Fleetstreet reden, begonnen wij ons te verwonderen, dat nooit een der omnibussen, die van boven alle vracht hebben, topzwaar wordt en om valt. We waren daarom heel blij, toen wij aan den hoek van de New-Bridgestreet en Ludgatehill waren gekomen en dus onze bestemming hadden bereikt.

XIII. Het afscheid.

Het was de laatste nacht, dien wij te Londen doorbrachten, en we zorgden dus 's morgens - Woensdag - vroegtijdig bij de hand te wezen, om nog zooveel mogelijk te profiteeren. We wandelden eerst langs het Victoria embankment naar de Temple, een vroeger verblijf der Tempeliers, dat thans aan de kantoren van de mannen der wet, de advocaten, huisvesting verleent. We bezichtigden er de Templechurch, een kerk met een koor in vroeg Engelschen en de rest in Romaanschen stijl, bekeken aandachtig den mooien vloer en de vier zeer fraaie grafmonumenten van Tempeliers uit de 12e en 13e eeuw, in volle wapenrusting op het zwarte marmer afgebeeld, en brachten wij ders nog even een bezoek aan de Temple hall, thans eetzaal, met zijn mooi opengewerkt eikenhouten plafond en aan den tuin, waar volgens Shakespeare de eerste witte en roode rozen werden geplukt, die aan den burgerkrijg tusschen de huizen van York en Lancaster zijn naam gaven.

het victoria-embankment met de naald van cleopatra.

Vlak bij de Temple is de Templepier, waar wij, na wat ongeduldig wachten, eindelijk op ten boot konden stappen, die ons een groot deel van de Theems zou afvaren, om ons iets te laten zien van de Londensche dokken en de reusachtige scheepvaartbeweging. We passeerden aldus o.a. het geheele Victoria-embankment, met het Somersethouse, de naald van Cleopatra en op den hoek ons hotel, zoodat de lezer op de plaat in dit nummer een eindje met ons kan meevaren.

Het was een interessant tochtje, dat wij, als we over wat meer tijd hadden te beschikken gehad, zonder eenigen twijfel nog heel wat verder dan Greenwich hadden voortgezet. Thans keerden wij dadelijk terug en stapten uit bij de Londonbridge, die wij overwandelden tot het station van de electrische tram. Een lift bracht ons naar beneden, waar een tram gereed stond, die ons onder de Theems doorvoerde tot aan de City, vlak bij het monument, hetwelk is opgericht ter herinnering aan den brand der stad, die tusschen 2 en 7 September 1666 460 straten met 89 kerken en 13200 huizen vernielde.

Het was onder den grond heerlijk frisch en koel, en onder de Theems besloegen zelfs de ruiten. Overigens bemerkt men natuurlijk niet eens, dat men onder water is.

Van het Monument wandelden we naar de Bank, om van daar onze inkoopen, waarmede we den vorigen dag slecht waren opgeschoten, te vervolgen.

We kwamen juist nog tijdig gereed, om nog even naar Whitechapel te gaan, een buurt door Jack the Ripper's euveldaden zoo bekend geworden, dat men, te Londen zijnde, natuurlijk niet wil verzuimen er een kijkje te gaan nemen. Erg voorspoedig ging het niet. Het was zoo druk, - de Beurs was juist geëindigd - dat we tot tweemaal toe van den omnibus moesten afstappen, indien wij niet een onzer in den steek wilden laten. Dit avontuur maakte een van het drietal zoo zenuwachtig, dat hij bij zijn gesprek met den koetsier van den omnibus, ongemerkt van het Engelsch in het Hollandsch overging, tot grenzenlooze verbazing van den aangesprokene en tot vermaak van zijn beide gezellen. Deze plaagden hem zelfs nog, toen eindelijk alle drie op de omnibus een plaats hadden gevonden.

We reden den geheelen Whitechapel-road af. Het is een breede weg, die door het armoedig aanzien van de winkels en het verlept uiterlijk der bewoners, doet denken aan de Amsterdamsche Jodenbuurt. Op deze hoofdstraat loopen uit ontelbare sloppen en steegjes, smal en nauw en door hun armoedig uiterlijk verradende, welk een onzegbare ellende geleden moet worden in de krotten, die nog altijd den naam van woningen dragen. De steegjes loopen zoo in en door elkaar, dat de politie er ternauwernood den weg weet en het daaraan is toe te schrijven, dat men nooit den beruchten moordenaar heeft kunnen vangen.

Ons ronddolen duurde niet lang. Het was er erg ongezellig en wij hadden niet veel tijd. We stapten maar weer op een omnibus, die ons terugvoerde naar het hartje der stad, de Bank. De Queen-Victoriastreet door wandelden we nu rechtaf naar ons hotel, waar de koffers werden gepakt en een laatste diner gebruikt. Om 8.45 vertrok aan het Paulstation de trein, die ons in vliegende vaart naar Queensboro bracht. Op de boot - nu de Prins Hendrik - was het heel wat drukker dan bij het vertrek, zoodat we niet zonder veel moeite een afzonderlijke hut kregen.

Het slapen ging thans uitstekend, en wij met ons beiden zagen van de zee al heel weinig. No. 3 was vroeger opgestaan en vertelde ons, dat hij een prachtig gezicht had gehad op Ostende en Blankenberghe. Van het opkomen der zon, waarom het hem te doen was geweest, had hij niet veel bespeurd.

Om 5 uur kwamen wij aan te Vlissingen. Het was nog wat vroeg om naar huis te gaan. Een van de drie had ten overvloede het stadje nooit gezien en een ander was er even goed thuis als in zijn woonplaats. Onder zijn voortreffelijk geleide bezochten wij de dokken en sluizen, het mooie strand - waar men een gezicht heeft op Breskens enz. - het badhotel, dat nog nooit zoo vroeg gasten had gehad, het standbeeld van admiraal De Ruyter en wat al niet meer.

Van Vlissingen ging het naar Middelburg, waar het stadhuis, de abdij - die men druk aan het restaureeren was - het Zeeuwsche museum enz. werden opgenomen. Het was Donderdag, de dag, waarop de beroemde botermarkt wordt gehouden, die onlangs nog een afbeelding in de Graphic werd waardig gekeurd - en het was tevens de drukste dag der kermis, zoodat het er wemelde van boeren en boerinnetjes in feestdos uit alle streken van Zeeland. Wij hadden dus een bizondere gelegenheid, om de verschillende kleederdrachten op te nemen en wij grepen haar dankbaar aan. De Zeeuwsche boerinnetjes zijn gewend door een vreemdeling te worden bekeken en onderwerpen zich aan die inspectie niet alleen zonder morren, maar beantwoordden haar zelfs met een vriendelijken lach en knik.

Tot kermishouden waren wij, na het korte nachtje, dat achter ons lag, weinig gestemd. Wij zochten daarom tegen het middaguur den trein op, die ons bracht naar een lief en rustig Noord-Brabantsch dorpje, waar wij, verre van alle rumoer en gedruisch, nog slechts in onze droomen een nagalm hoorden van het Londensch gewoel. Wij rustten er een paar dagen uit, om dan met nieuwen lust en moed het dagelijksch werk te hervatten, vol dankbaarheid tot Hem, Wiens wondere macht wij hadden mogen zien in de natuur, die Hij schiep, en in de werken van die bevoorrechte menschenkinderen, welke Hem, bij het wrochten hunner kunstproducten, voor een oogenblik een deel Zijner scheppingskracht schijnen te hebben ontleend.

En teruggekeerd tot den gewonen arbeid, riep ik mij het genotene nog eens in den geest terug en teekende in enkele vluchtige trekken op, wat in het geheugen was blijven hangen.

Mochten deze herinneringen, welwillend opgenomen in de Belgische Illustratie, bij een of anderen lezer den lust opwekken om ons na te volgen, dan wensch ik hem toe een paar even ideale reisgezellen als mij ten deel vielen. Nooit vermoeid en steeds nieuwe plannen beramende, altijd opgewekt en tevreden, het goede dankbaar en met volle teugen genietende en van de tegenheden, aan alle uitstapjes nu eenmaal onvermijdelijk verbonden, steeds den vroolijken kant ziende, hebben zij voor mij het reisje naar Wight en Londen onvergetelijk gemaakt.

26 Aug. 1899.