De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 16

Bij de Platen.

Morgengebed. -

Een eerste blik op deze gravure zegt ons dat wij Italiaantjes voor ons hebben, die hun morgengebed komen verrichten voor het versierde beeld der Madonna in een kerk. In zoo'n Italiaansche kerk gaat het heel anders toe dan in onze nette Hollandsche bedehuizen, waar de burgermenschen vaste plaatsen hebben en de armen zich met de bankjes achteraan moeten behelpen. Vaste plaatsen zijn daar onbekend, de heele ruimte van het tempelgebouw is voor ieder open en vrij; en bedelaarskinderen op bloote voeten komen even gerust aan de treden van het Maria-altaar knielen als de deftigste dame. Zij komen er vrijelijk hun bloemen aan de voeten der Madonna neerleggen, zonder dat een zuurkijkende stoeltjes- of stovenzetster hun dat als een ongepaste vrijpostigheid komt verbieden.

Zoo'n groepje eenvoudige kinderen uit het volk heeft de schilder van ons tafereel bij hun morgengebed bespied en ons naar het leven weergegeven. Het volwassen meisje met den zedigen hoofddoek en het schoone witte jakje ziet met innig vertrouwen op naar de beeltenis der zoete Moeder: ook de kleine is in hartelijk gebed verdiept. Haar broertie, met de bloemen, die hij komt aanbrengen, nog in zijn muts, ziet ons verbaasd en verlegen aan, wel merkend dat wij vreemdelingen zijn.

Krijgsavonturen. -

Als iemand verre reizen doet, dan kan hij wat verhalen, zei Jurriaan; maar als iemand den oorlog heeft meegemaakt, kan hij nog heel wat anders vertellen. Dan kan hij verhalen doen, die een vreedzaam toehoorder de haren op het hoofd doen te berge rijzen. Dit is ook het geval met den ouderwetschen houwdegen, die wij op onze gravure zien afgebeeld in gesprek met een paar eerzame, goedige oudjes, bij wie hij op het oogenblik inkwartiering geniet.

Met een kan bier en een glas naast zich, is hij bezig zich daarbij een snee brood te snijden. Maar in het vuur van zijn verhaal zwaait hij onwillekeurig met het mes, zoodat de brave oude man op zijn stoel zit te rillen en te beven en de zachtaardige oude vrouw de handen van ontzetting in elkaar slaat.

Naar de costumes te oordeelen, heeft de Duitsche meester ons een tafereeltje willen schilderen uit den tijd van den dertigjarigen oorlog; maar het leven en de waarheid, die uit zijn figuren en koppen spreken, zijn van alle tijden. Al werd er in vroeger eeuwen heel anders geoorloogd dan thans, het blijft in den aard liggen van den soldaat, vreedzame hoorders te verbazen door het verhaal van zijn ongelooflijke krijgsavonturen.

Venetiaansche visschers. -

Dit schilderijtje verplaatst ons alweer naar Italië en wel naar de lagunen van het tooverachtig Venetië, de vermaarde kanalen- en gondelstad. Wij hebben hier een van die eigenaardige barken voor ons, waarmee de visschers zich op de Adriatische zee wagen om met hun netten den kostelijken waterbuit te bemachtigen, dien men later in de markthallen en in de open winkelramen der stad ziet uitgestald.

het slot te muiden.
Naar een photographie van J.G. Kramer, Groningen.

De visscher in ons schuitje schijnt een goede vangst te hebben gehad; want hij is bijzonder welgemutst, en terwijl het windje, in het uitgespannen zeil blazend, de bark zachtjes huiswaarts stuwt en de netten doet drogen, rekent onze visschersman zijn jonge vrouw al met een vergenoegd gezicht voor, hoeveel geld hij van zijn goede vangst denkt te maken.

Het slot te muiden. -

Ons vaderland is niet bijzonder rijk aan oude kasteelen, en tot in den laatsten tijd was men ook weinig zuinig op de enkele overgeblevene, die de stormen van oorlogen en beroeringen tot in onze dagen hadden weerstaan. Zonder eenige piëteit voor die eerbiedwaardige overblijfselen van het verleden, zonder eenig besef van hun waarde voor de geschiedenis, nog minder eenig gevoel voor de poëzie dier ruïnen, ruimde men ze nuchterweg op als hinderlijke sta-in-denwegs.

Tegenwoordig is dat anders geworden; niet lichtvaardig worden tegenwoordig dergelijke erfstukken van het voorgeslacht, deze gedenkteekenen van onze historie meer aan sloopershanden prijsgegeven. Integendeel openbaart zich een loffelijk streven om ze uit hun puinen op te richten en voor het nageslacht te behouden.

Zoo is ook het aloude slot te Muiden in de laatste jaren gerestaureerd: onze afbeelding geeft het te zien op het oogenblik dat de metselaars bezig zijn de toegangspoort te herstellen.

Zeker zijn er weinig oude gebouwen, waaraan zoo treffende en zoo onderscheiden herinneringen verbonden zijn als aan het slot te Muiden. Het meest aangrijpend is zeker wel de tragische geschiedenis van zijn stichter graaf Floris V. Toen deze in de dertiende eeuw het fraaie slot liet bouwen ter vervanging van een tolhuis, dat er reeds sedert de tiende eeuw had gestaan, kon hij weinig vermoeden dat het later hem zelf tot gevangenis zou strekken. Dat was toch het geval in 1296, toen de tegen hem saamgespannen edelen Gijsbert van Amstel, Gerard van Velzen en Herman van Woerden hem gevankelijk derwaarts brachten, waarschijnlijk met het oogmerk, hem van daar naar Engeland te vervoeren. Vier droevige nachten bracht de ongelukkige graaf hier door, En toen de landlieden in heel Holland en zelfs in West-Friesland te wapen vlogen ter bevrijding van den beminden vorst, die hen steeds tegen de willekeur der grooten beschermd had, trachtten zijn belagers hem naar Naarden te vervoeren, maar daar het volk hun te na op de hielen zat; vermoordden zij onderweg, ter plaatse nu nog 's-Gravensloot geheeten, den ongelukkigen Floris, die als martelaar viel van zijn liefde tot het volk.

Aangenamer herinneringen bewaart het Muiderslot aan het verblijf van Hooft, den letter- en kunstlievenden Drost, die op het ‘hooghe huis’ rondom zich de schitterende vernuften vereenigde, in de geschiedenis onzer letteren bekend als uitmakende den Muider kring. Aangelokt door de gulheid en hoffelijkheid van den gastheer kwamen daar Vader Vondel, Anna en Maria Tesselschade, Constantijn Huygens, Hugo de Groot, Van Baerle, Vossius, kortom de vermaardste dichters, kunstenaars en geleerden zich in zang, spel en letteroefening verlustigen.

Zooals men op de afbeelding zien kan, heeft het slot den vorm van een vierkant met vier ronde torens op de hoeken en een zwaar vierkant poortgebouw in het midden van den voorgevel.