De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 16

De zwarte graaf.
Sage uit het Harzgebergte.

Voor vele eeuwen stond aan het Noordzeestrand op de steile rotsen een groot slot, en in het slot woonde een graaf, dien de lieden uit den omtrek gewoonlijk den ‘Zwarten Graaf’ noemden. Dit kwam omdat zwart zijn lievelingskleur was. Niet alleen, wijl zijn dicht, verwilderd hoofdhaar en zijn baard, die bijna geheel zijn gezicht bedekte, koolzwart waren; ook zijn wapenrusting was zwart als de nacht. Men zei voorzeker niet voor mets, dat deze man een zoo groot vriend van de zwarte kleur was; want men hoorde fluisteren, dat zijn ziel nog zwarter was dan zijn wapenrok en het zwartst waren zijn daden.

Hij had namelijk een sterk, groot, zwart schip, waarop hij moederziel alleen op de zee rondzwierf, en wanneer nu de kooplieden van Engeland, Schotland, Ierland of Spanje langs zijn kasteel voeren, kaapte hij de schepen, beroofde ze van hun schatten en kostbaarheden en boorde de vaartuigen met man en muis in de peillooze zee.

Voor alle kooplieden en zeelui, die toen de de Noordzee bevoeren, was derhalve het beruchte, zwarte schip een verschijning van schrik en verderf, en de meesten waren vast overtuigd, dat de zwarte graaf met den Satan zelf in verbond stond.

Dit vermoeden was juist. Wanneer hij op het rooven uittrok, zond hem de vorst der helle zijn handlangers, die als matrozen en stuurlieden dienst deden. Met zulke helpers kon hij dan gemakkelijk de arme schepelingen overmeesteren, uitplunderen en vermoorden.

Jarenlang had hij dit schandelijk bedrijf uitgeoefend en in zijn burcht onmetelijke schatten opgestapeld.

Op zekeren dag zwierf de zwarte graaf weer met zijn helsche trawanten op de zee rond, toen een schip uit het verre Zuiden statig kwam aangezeild. Daarop bevond zich een apostel, die de in het Noorden wonende heidenen het Evangelie wilde prediken.

De scheepslieden geraakten in hevigen angst, toen zij het zwarte schip naar zich toe zagen stevenen; hun waren de snoode daden van den beruchten zeeschuimer niet onbekend, ze begrepen dadelijk zijn onzalige bedoelingen. De verkondiger van Gods Woord beval hun op den almachtigen Helper in den Hemel te vertrouwen en te bidden.

Reeds was het zwarte schip hen dicht genaderd, men zag den zwarten graaf als een waanzinnige op het dek heen en weer rennen en zijn trawanten tot meer spoed en ijver aanvuren, toen 's Heeren apostel hem met luider stem toeriep:

‘In den naam van den drieëenigen God gebied ik u, van hier te gaan, gij onzuivere geest! De zielen van uw slachtoffers zullen u kwellen, totdat gij u tot den Heer Jesus Christus hebt bekeerd.’

En plotseling ontstond er een hevige storm op de zee, die het zwarte schip ver weg wierp op de onstuimige, vertoornde golven, en met groote moeite ontging het vaartuig zijn ondergang. Het andere schip echter met den heiligen apostel zeilde rustig verder naar het Noorden.

Toen nu de nacht over land en zee neerdaalde, zat de zwarte graaf weer alleen in zijn slot. Elf sloeg de klok, de storm daarbuiten huilde vreeselijk en donkere wolken joegen als achtervolgde spookgestalten door het zwerk.

Plotseling hoorde men te midden van het geloei van den storm een machtig gezang, het klonk zoo akelig als een geestenkoor. Op de dikke, zwarte wolken kwam een reusachtig schip, door de lucht, van den zeekant aanzweven en op dat luchtschip ontwaarde men een menigte bleeke gestalten, die met holle stem een lied van wraak en boete zongen.

Gedurende dit gezang van die geesten zeilde het schip in een kring om de tinnen van den burcht, en toen het gezang geëindigd was, dreunden de muren van het hechte slot op hun grondvesten; het was alsof zij instortten.

Den zwarten graaf rezen bij deze verschijning de haren te berge, hij meende, dat Gods wraak voor al zijn misdaden nu niet ver meer af was. Als een waanzinnige doorliep hij de vertrekken van zijn burcht en dacht elk oogenblik, dat de muren zouden instorten en hem levend begraven.

Maar het spookschip voer weer op de vleugelen van den storm door de lucht weg, de burcht bleef ongedeerd, en hem zelf was geen haar gekrenkt.

Den volgenden nacht omtrent hetzelfde uur kwam het vreeselijke schip weer terug, de bleeke geesten zongen hun akelig, eentonig gezang, de storm loeide nog geweldiger en de burcht schudde en steunde nog machtiger dan de eerste maal.

En toen in den derden nacht het schip weer terugkwam en de huilende storm den hoofdtoren van den burcht van de hooge rotsen in de ontketende golven slingerde, sidderde de zwarte graaf over al zijn ledematen en wilde noch durfde één nacht langer aan het gevaarlijke zeestrand verblijven. Den volgenden morgen liet hij al zijn schatten inpakken en vestigde zich vele mijlen ver het land in.

Aan den oever van den heerlijken Rijn liet hij zich opnieuw op een hoogen heuvel een grooten burcht opbouwen en geloofde nu, dat de geesten van de Noordzee zich met hun schip niet tot hier toe zouden wagen.

Bittere dwaling. De laatste hand had men aan het reusachtige, trotsche gebouw gelegd en de zwarte graaf liet op dien avond vroolijk zijn oogen over het heerlijke Rijndal dwalen. In het holle van den nacht klom hij tot op de tinnen van zijn nieuwen burcht en keek lachend naar het Noorden.

Maar plotseling verdween die glimlach, die trotsche houding, in de verte bruiste eensklaps de storm van den kant der Noordzee en joeg met razende snelheid zware, opeengepakte wolken voor zich uit. Het bloed stolde in zijn aderen, toen hij de hooge masten met de zwarte wimpels van het vreeselijke spookschip zag opduiken.

Andermaal was het gevreesde luchtschip daar en begon weer zijn vaart rondom den machtigen burcht. Akelig en somber weerklonken de gezangen der geesten, verschrikkelijk was de aanblik der bleeke gestalten, die met dreigende gebaren den graaf aankeken.

De storm woedde weer, nog heviger dan de vorige keeren. Eensklaps werd de zwarte graaf door een onstuimigen rukwind opgenomen, door de bleeke furiën door de lucht geslingerd en in een nabijgelegen woud neergeworpen.

Gods beschermende hand spaarde nochtans zijn leven en toen hij tot bezinning kwam, was hem aan zijn lichaam geen leed geschied. Hij dwaalde eenigen tijd in het donkere woud rond, en toen de morgenzon haar eerste stralen over berg en dal uitgoot, doemde een beeld van de vreeselijkste verwoesting voor zijn oogen op - zijn heerlijke, trotsche burcht was in een puinhoop herschapen en zijn schatten onder de puinen begraven.

Maar nog had Gods waarschuwende stem zijn hart niet getroffen, hij liet zijn schatten en kostbaarheden met veel moeite en arbeid uit de puinhoopen opdelven en trok vandaar, tot diep in het hartje van Duitschland.

In het hooge, woeste Harzgebergte, op de ontzaglijke kruin van den Iberg, liet hij zich weer een machtig slot bouwen, zoo mogelijk

[p. 55]

nog grooter en heerlijker dan de beide andere.

Met kloppend hart en bang voorgevoel zag nu de zwarte graaf den dag der voltooiing van zijn prachtigen burcht te gemoet. Zou het vreeselijke spookschip zich ook tot hier toe wagen? Zou ook deze heerlijkheid door die bleeke furiën worden verwoest? Zouden al zijn schatten en kostbaarheden weer onder de puinen bedolven worden, of zou het hem nu eindelijk eens vergund zijn, hier in vrede van zijn schatten te genieten?

Al deze gedachten kwamen in het verhitte brein van den zwarten graaf op, vervulden zijn zwarte ziel met angst en lieten hem geen oogenblik met rust. Een inwendige stem zei hem, dat ook hier Gods wrekende arm hem treffen zou, en toen de nacht over het gebergte neerdaalde, en de zilveren maan achter de kimmen oprees en haar phantastisch licht over de bergen wierp, werd het hem zonderling te moede en was de laatste trots van zijn goddeloos hart reeds gebroken.

Zijn inwendige opgewondenheid was groot. Met heftige schreden wandelde hij door de ruime zalen van zijn burcht en keek door de hooge boogvensters in den helderen nacht. Dan snelde hij weer de trappen op en af en zag naar alle richtingen uit, alsof hij iets tevergeefs zocht; de angst en onrust, die in zijn zwarte ziel woedden, dreven hem radeloos voort. Toen de groote klok middernacht sloeg, joeg een onweerstaanbaar geweld hem weer naar de gekanteelde tinnen van zijn machtig slot. De zilveren maan met haar betooverend licht was verdwenen en had plaats gemaakt voor ontzaglijke zwarte en aschgrauwe wolken, die met onstuimige vaart door het zwerk joegen. Donkere wolken pakten zich aan den horizon samen en bliksemschicht op schicht hulde het grootsche kasteel bij korte tusschenpoozen in een phantastisch licht. Wanhopig klemde de zwarte graaf zich aan de torentransen vast, als vreesde hij, dat de woeste orkaan hem voor de tweede maal in het luchtruim zou slingeren.

Snel als de bliksem, die als vurige slangen aan den horizon flikkerde, zeilde het zwarte spookschip weer op den trotschen burcht los, en opnieuw weerklonk het sombere gezang der geesten, als een machtige muziek uit talrijke bazuinen.

Reeds was het schip eenmaal het kasteel rondgezeild, toen de sidderende graaf zich op de knieën wierp, zijn gevouwen handen ten hemel hief en uitriep: ‘Genade, genade voor een armen zondaar!’

Plotseling bedaarde de woede van den storm, het sombere gezang der geesten stierf uit en ging langzaam in een zoete, zachte, aangename melodie over. De zwarte graaf, die nog altijd in een smeekende houding lag, vernam nu een lied vol zoetheid en ongekenden troost, als slechts hemelsche geesten vermogen te zingen.

Daarna verdween het schip in het Noorden en de wrekende spookgestalten keerden bevredigd in de diepte der zee terug. Ook in het hart van den zwarten graaf was de storm geweken, een tot nu toe ongekende vrede maakte zich van zijn ziel meester, en nog ditzelfde uur zwoer hij alles getrouw te zullen nakomen, wat de stem van zijn geweten hem zou opleggen. Zijn berouw scheen oprecht, hij wilde zijn misdaden uitboeten. Den volgenden morgen liet hij een klokkengieter komen, die hem een groote klok moest gieten van het zilver zijner schatkamer. Hij liet ze in den hoogen toren van zijn slot ophangen en welluidend als een pasgestemd muziekinstrument weerklonk haar zilveren stem uren ver in den omtrek. Bijna dagelijks liet hij de klok luiden en het trotsche slot werd als een bedevaartplaats, door armen en ongelukkigen schier belegerd. Met gulle hand deelde de graaf zijn gaven uit, en de beden en zegeningen der armen waren voor zijn berouwvol hart als zachte balsem op een bloedige wonde.

Zoo leefde hij vele jaren in stille boete, overal weldoende, waar hij slechts kon. Maar toen weerklonk de roepstem van het zilveren klokje, zoo graag door de armen gehoord, hoe langer hoe zeldzamer, en langzamerhand verstomde het geheel. Was de zwarte graaf door den dood uit het leven weggerukt? Of was wellicht door de milde aalmoezen zijn schatkamer uitgeput? - Geen van beide, maar hem was datgene overkomen, wat reeds met zoo menigeen gebeurd is, dien de helsche geest eenmaal in zijn klauwen gehad heeft, - de Satan bang dat zijn vroegere prooi hem nu ging ontsnappen, verdubbelde zijn pogingen en bracht een anderen geest mee, nog boozer dan hij, en hun macht overwoekerde langzaam maar zeker het jonge zaad van het goede en verstikte het eindelijk geheel.

De zwarte graaf was weer van God afgevallen en begon zijn rooversleven van voren at aan.

Op de zee, zijn element, kon hij zijn verfoeid werk niet meer uitoefenen, maar nu zouden arme reizigers en vrachtwagens het moeten ontgelden.

Het was juist op Hemelvaartsdag, toen hij de eerste goede vangst gedaan had, en de geroofde kostbaarheden in zijn burcht opstapelde. Er was veel te doen, al de buitgemaakte schatten werden nauwkeurig onderzocht en geborgen. Tot laat in den nacht was de zwarte graaf druk met zijn goddeloos werk bezig. De wraak der geesten was hij reeds lang vergeten.

Maar de wraak sliep niet. Om middernacht stak een hevige storm op, de donder rolde vreeselijk en de muren van den burcht schudden. Toen de zwarte graaf vol ontzetting in dien vreeselijken nacht staarde, kwam het spookschip weer naar het slot gezeild en klonk het vreeselijke lied in zijn ooren. Toen de laatste woorden waren weggestorven, ratelde de donder zoo hevig, dat alles in den omtrek waggelde. De Iberg opende zijn muil en de machtige burcht met den zwarten graaf en al zijn schatten zonk weg in de onmetelijke diepte. Daarna sloot de berg zich weer en de wandelaar kon op zijn hooge kruin niet het minste spoor van den eertijds zoo machtigen burcht ontdekken.