De keizerin-weduwe van China.
Sedert eenigen tijd stonden aan het keizerlijk hof te Peking twee partijen vijandig tegenover elkander. De eene zocht den aandrang naar hervormingen tegen te houden en wilde de oude staatsinrichting zooveel mogelijk ongeschonden in stand houden. Aan het hoofd dezer partij stonden de moeder van den vorigen keizer, de keizerin Tze-si, en haar raadgever Li-hoeng-tsjang. De andere partij, waarvan Kang-joe-mei de leider was, wilde het Chineesche rijk door hervormingen naar Europeesch model herinrichten. Het was haar gelukt, den keizer voor zich te winnen, maar dit leidde tot een paleisrevolutie. De keizer werd gedwongen, de regeering aan de keizerin-weduwe af te staan, en Kang-joe-mei en diens aanhangers moesten uit China vluchten.
de keizerin-weduwe van china.
De keizerin-regentes van China heeft reeds sedert tientallen van jaren in Oost-Azië een gewichtige rol gespeeld. Zij is nu in haar 64e levensjaar en de weduwe van keizer Hien-fong, die in 1861 stierf. Hij werd opgevolgd door zijn vijfjarigen zoon Tsai-tsjoen, in wiens naam de regeering gevoerd werd door een raad van voogdij, waarin ook de keizerin weduwe zitting had. China was toen door den opstand van de sekte der Taipings en door een oorlog met Engeland en Frankrijk op den rand van den afgrond gebracht. Aan de wijsheid der keizerin-weduwe gelukte het evenwel, de ergste gevaren af te wenden.
In het jaar 1873 nam de zeventienjarige keizer Toeng-tsji zelf de teugels der regeering in handen, maar hij stierf reeds twee jaar later. Wederom besteeg een kind, de in 1871 geboren prins Tsai-thien, een neef der keizerin-weduwe, den troon van China. Opnieuw nam de keizerin het regentschap op zich, en haar invloed verminderde niet, nadat de keizer in 1889 persoonlijk de regeering had aanvaard. Alle pogingen van verschillende hoogwaardigheidbekleeders, om haar het gezag afhandig te maken, bleven vruchteloos, en voor de krachtige vrouw moesten ook haar jongste tegenstrevers wijken. Over de eigenschappen der keizerin wordt verschillend geoordeeld: haar aanhangers prijzen haar bovenmate en haar tegenstanders trachten zooveel mogelijk haar verdiensten te verkleinen. Eerst in lateren tijd zal een billijk oordeel over deze merkwaardige vrouw mogelijk zijn.