De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 15

Bij de Platen.

De melkmarkt aan het Singel te Amsterdam. -

We mochten in een vorig nummer wèl de opmerking maken, dat de buitenlandsche kunstenaars in ons land met voorliefde studies maken. Hier hebben wij alweer een tafereeltje, dat zoo'n buitenlander, de Duitsche schilder H. Hermann, bij ons heeft afgezien. 't Is de melkmarkt aan het Singel te Amsterdam, die hem geboeid heeft en die dan ook met haar eigenaardige bedrijvigheid, haar blauwgeverfde melktonnen en haar gemoedelijke boertjes een werkelijk schilderachtig hoekje vormt van dit oude stadsgedeelte, waar in de vijftiende eeuw nog de uiterste grens der thans zoo uitgestrekte stad lag.

Het is een van de eigenaardigheden van Amsterdam, dat, hoe het zich ook moderniseert en meer en meer het eenvormig cosmopolitisch voorkomen der groote wereldsteden aanneemt, men er toch zulke typige ouderwetsche echt Hollandsche plekjes aantreft, die men eer in een verachterd plattelandstadje zou zoeken. En wat die plekjes zoo aantrekkelijk maakt in het oog van den schilder, dat is de Amsterdamsche mist, die de scherpe kanten wegdoezelt, de schelle kleuren dempt, alles in een poëtisch waas hult en zulk een hoekje tot een tonig geheel maakt, een ‘mooi geval,’ zooals de kunstterm luidt.

Zulk een Amsterdamsch hoekje, door den morgennevel vermooid, heeft de Duitsche kunstenaar ons pogen weer te geven. De groote koepel, die op den achtergrond van onze schilderij zichtbaar is, is het koperen dak van de ronde Luthersche kerk en geeft den beschouwer, die niet geheel vreemdeling is in Amsterdam, dadelijk gelegenheid zich te oriënteeren. De nauwe steeg tusschen de twee huizen op den voorgrond voert naar den Nieuwen Dijk.

Op dit hoekje, waar de straat naar den waterkant schuin afloopt om de melkkanen in staat te stellen, zoo dicht mogelijk de melkschuiten te naderen, heerscht iederen morgen in de vroegte een levendige

[p. 264]

drukte. Hier komen toch de verschillende melkverkoopers van de stad den verschen voorraad inslaan, die door de boeren uit den omtrek in schuiten wordt aangebracht, en dien zij bij de kleine maat weer aan hun klanten slijten.

Huiswaarts. -

Het begint alweer leelijk naar het najaar te loopen; de boomen verliezen zoo zachtjes aan hun weelderigen bladertooi, die vergeelt, verschrompelt en dan afvalt. Bij dag, als de herfstzon haar zachten gloed over het geboomte werpt en al de wisselende tinten van het dorrende loover in schilderachtige mengeling doet uitkomen, kan het buiten nog heerlijk zijn; maar als de vroege avond valt, wordt het guur en huiverig. Dan verlangt de buitenman naar zijn gezellig thuis, waar moeder de vrouw bij de lamp zit en een kommetje warme koffie schenkt. Dat aangenaam vooruitzicht van een gemoedelijk avonduurtje is ook te lezen op het vergenoegde gezicht van den daglooner op onze plaat, die in gezelschap van zijn twee jongste dochtertjes lustig voortstapt door het bosch om maar gauw thuis te wezen. Aan de kinderen, die zich warm toegestopt hebben, kan men merken dat het koud is; maar des te genoeglijker zal straks de thuiskomst wezen.

Allerzielen. -

De weemoedige dag der dooden brengt ons in de rechte stemming om dit aangrijpend tafereel te beschouwen. Wij zijn in de woning van een bejaard kunstenaar, wien de kunst misschien wel lauweren, maar blijkbaar geen weelde gebracht heeft. De omgeving van den eerbiedwaardigen grijsaard spreekt van een leven van bescheiden arbeid, gesleten in den schoot van zijn gezin. En nu is zijn grootste steun, zij die hem door haar liefdevolle zorgen de taak, die hem dagelijks zwaarder begon te vallen, verlichtte, zijn beminde echtgenoote, hem door den dood ontrukt. In het aangrenzend slaapvertrek ligt de teergeliefde vrouw op het doodbed uitgestrekt. Een brandende waskaars werpt haar stil schijnsel op het lijk, waarbij een zuster, in gebed verdiept, de wacht houdt.

Nu blijft den grijzen kunstenaar niemand meer over dan zijn dochter, die uitgeput van het nachtwaken der laatste dagen en vernietigd door de smart, aan zijn hart komt uitweenen.

Voortaan zijn zij alleen; de zorgzame moeder, wier bedrijvige bezigheid aan de stille woning zulk een gezellige huiselijkheid gaf, zal door haar opgeruimdheid het kleine gezin niet meer verlevendigen. En wie weet of met haar ook de levenslust en laatste werkkracht van den overlevenden grijsaard niet begraven is. Treurig vooruitzicht voor den armen kunstenaar, treuriger nog voor het jonge meisje, wier jeugd zal verwelken in deze sombere, neerdrukkende atmosfeer. Gelukkig dat zij zelve dat niet voelt, en de liefde tot haar ouden vader, de voldoening, die zij in haar toewijding vindt, dit eentonige leven voor haar op den duur nog tot een stil genot kan maken.