De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 15

Eenige aanteekeningen
Bij den
H. Zweetdoek des Zaligmakers.

In No. 17 van dezen jaargang deelden wij eenige bijzonderheden mee omtrent de kostbare reliquie, in de hoofdkerk van Turijn bewaard, en voegden er een afbeelding bij, voorstellende de vereering der heilige Lijkwade door de geloovigen. Een en ander geschiedde naar aanleiding der toenmaals van den zweetdoek genomen photographie, die, zooals men zich herinnert, zulk een verrassende afbeelding opleverde van het lichaam des Zaligmakers.

Thans wordt ons uit Turijn door bemiddeling van den eerw. pater Lucas van de Pavoordt, O.F., die photographie zelf toegezonden met eenige aanteekeningen betreffende de reliquie, die wij hier met de reproductie van het lichtbeeld laten volgen:

Met de grootste zorg werd gedurende de plechtige uitstelling van den H. Zweetdoek, die dit jaar van den 25sten Mei tot den 2den Juni te Turijn plaats had, voor de eerste maal van deze kostbare reliek een photographie genomen. Hoewel deze nog niet in den handel is, zijn wij toch nu reeds in staat de godsvrucht der duizenden lezers van de Belgische Illustratie te bevredigen door een getrouwe afbeelding. Zooals men weet is de H. Zweetdoek, die in Turijn vereerd wordt, volgens de vrome overlevering dat zuivere lijnwaad, hetwelk Joseph van Arimathaea, naar de evangelisten Matthaeus, Lucas en Marcus, kocht, om er de ziellooze ledematen van den Verlosser na de kruisafneming mee te bedekken. Alleen deze Doek raakte onmiddellijk het H. Lichaam; andere van minderen omvang kwamen over dezen Doek heen.

Daar het bloedende lichaam van Jesus in de lengte op de eene helft van den H. Doek gelegd werd, en de andere helft over het gezicht, de voorste leden en het uiterste der voeten gespreid werd, (de Doek is 4 meter 63 centimeter lang, en 1 meter 15 cm. breed) bleef de beeltenis van den Goddelijken Lijder er met bloedige trekken op de eene helft en de andere helft in afgedrukt. Indien men nu op den H. Doek of op de photographie, die een allertrouwste copie daarvan is, de afbeelding van den Allerheiligsten Verlosser zeer duidelijk wil zien, dan moet men zich niet in de war laten brengen door de twee zwartachtige lijnen, die boven en onder over de geheele lengte van den Doek loopen, en die omtrent regelmatig door romboidale zwarte vlekken afgewisseld worden. Deze lijnen en vlekken worden eenvoudig aldus verklaard. Eeuwen lang reeds bewaart men den Doek op de volgende wijze.

[p. 236]

In de lengte opgevouwen en met zijden lint langs de plaats der evenwijdige lijnen opgebonden, worden deze linten door twee groote zegels aaneengehecht. Toen nu in het jaar 1532 in den nacht van den 4den December een vreeselijke brand in de koninklijke kapel van het kasteel te Chambéry uitbrak, waar de H. Zweetdoek toen bewaard werd, smolten de zilveren kist, waarin de Doek geborgen was, en de koninklijke zegels, terwijl de hitte van het vuur de linten verbrandde. Doch door de Goddelijke Almacht spaarde het vuur den Doek, daar deze slechts volgens de twee aangegeven lijnen en op de plaatsen, waar de zegels drukten, even verschroeid werd. Zoo was meteen de critiek beantwoord, die later het niet verbranden van den Doek daaraan wilde toeschrijven, dat hij van asbest was.

Als men dus de photographie of den Doek zelf in de lengte beschouwt, dan bewondert men op de eene helft de zeer duidelijke afbeelding van het Lichaam van voren, en op de andere helft (minder duidelijk, als men niet goed oplet) datzelfde Lichaam van achteren gezien. Zeer duidelijk ziet men op het gelaat de wenkbrauwen, de bloedige teekenen der doornekroon, de lange haren om het hoofd heen en op den rug door zweet en bloed samengekleefd, en eindelijk den baard, in tweeën gedeeld. De armen liggen kruiswijze en de handen zoodanig op den onderbuik vereenigd, dat één hand slechts zichtbaar is; en op deze is in de polsstreek de wonde van het kruis zeer goed door een zwarte vlek (bloedvlek) te kennen, zooals ook de wonden der beide voeten en bovenal de H. Wonde der Zijde (aan de rechterhand van dengene, die het Lichaam van voren beziet).

Ik zou te uitvoerig worden, als ik de heele photographie moest uitleggen. De bloedige striemen b.v. op de armen en op den rug ziet men noodzakelijk. Zoo vestig ik ook niet verder de aandacht op het verschil, dat er bestaat tusschen de bloedvlekken hierboven aangegeven en andere vlekken, die van den balsem afkomstig zijn. De critiek heeft zich hiermede eeuwen lang bezig gehouden; mij is het moeilijk op een afstand alles met den vinger aan te duiden. Slechts verhaal ik in het kort de geschiedenis van deze allerkostbaarste reliquie, nadat zij aan Jesus in het graf tot bedekking gediend had.

Gedurende vele eeuwen werd de H. Zweetdoek door de Christenheid van Jerusalem bewaard. Toen Saladijn in het H. Land kwam, bracht koning Guy de Lusignan hem naar Cyprus. In 1353 werd hij door Godfried II van Charny eigenhandig naar Lirey overgevoerd, en in 1452 door hertog Lodewijk van Savoye, die hem ten geschenke ontving, in de Franciscanenkerk van Chambéry ter bewaring gegeven. Hertog Karel III wilde den kostbaren Doek bij zich te Vercelli, doch Emmanuel Philibertus bracht hem weer naar Chambéry terug. Toen eindelijk in 1578 de H. Carolus Borromaeus van Milaan te voet den H. Doek wilde komen vereeren, liet dezelfde Emmanuel Philibertus dien naar Turijn vervoeren, ten einde zoodoende den moeilijken pelgrimstocht voor den heiligen aartsbisschop te verkorten.

Hier nu werd de Doek eerst in de kapel van den H. Laurentius geplaatst, later in de kerk van het koninklijk paleis, en eindelijk den 1en Juni 1694 in de kostbare kapel, welke Guarini geheel van zwart marmer in het koor der kathedraal van den H. Joannes bouwde.

Lezers, laten wij met een vurig geloof deze reliquie van het Lijden onzes Heeren vereeren, die door God met treffende mirakelen verheerlijkt werd; op wonderdadige wijze toch werd zij uit de handen van roovers gered; de paarden, die haar eens uit Chambéry moesten wegvoeren, konden aan de poort der stad niet meer vooruit, door onzichtbare macht weerhouden; en uit een vreeselijken brand werd zij op bovennatuurlijke wijze gered. Ik zou ontelbare geschiedkundig vastgestelde mirakelen kunnen verhalen, doch had dan een heel boek noodig. Dappere hertogen, vorsten, keizers, vereerden ze in den diepsten ootmoed, Pausen begunstigden de vereering met talrijke aflaten; zij was de vreugde van tal van heiligen en zaligen, terwijl zij nog thans de vreugde van den katholiek is en het zijn zal, zoolang het Catholicisme bestaat. Laten wij Jesus onzen dank betuigen, daar Hij ons in Zijn H. Zweetdoek zulk een heerlijk bewijs Zijner eeuwige liefde achterliet; en kussen wij in den geest dien H. Doek, die, onomstootbaar bewijs der heerlijke Verrijzenis, met het Bloed van den Godmensch, dat ons Zijn beeltenis achterliet, tevens op welsprekende en zichtbare wijze de geschiedenis Zijner onuitsprekelijke smarten aan den nakomeling: verhaalt.