De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 14

Op wilde paden.
Avontuur in de Cordilleras van Peru.

III.

Na een rit van verscheiden uren vernauwde zich het dal tot een smalle spelonk, waardoor een wilde bergbeek bruiste. Dikwijls stegen wij af, daar de weg hier en daar zoo steil was, dat de paarden de grootste moeite hadden naar boven te klimmen, en meer dan eens vreesden wij, dat dit in 't geheel niet meer mogelijk zou zijn.

Eindelijk hadden wij het hoogste punt bereikt, en nu ging het naar beneden. De ruiters vóór ons moesten eveneens het smalle dal gevolgd zijn, daar er geen andere voor paarden begaanbare weg was. Maar het dalen was nog moeilijker dan het klimmen, en in weerwil van de koude lucht boven dropen de paarden van 't zweet. Binnen een uur zou het nacht zijn en nog was nergens een huis te zien. Het vooruitzicht, in deze woestenij, die voor onze dieren niets opleverde dan een beetje mos, te moeten overnachten, had voor ons niets uitlokkends. Bijna had ik er spijt van, mij van het overige gezelschap te hebben gescheiden, maar het medelijden met het ongelukkige meisje, dat zich hulpeloos in handen van ruwe barbaren bevond, en de deelneming jegens den beklagenswaardigen vader en bruidegom deden mij ten slotte alle gevaren en moeilijkheden vergeten.

Wij hadden weer een heel eind weegs afgelegd, toen de spelonk na een sterke kromming plotseling wijder werd en een soort keteldal vormde. Op den achtergrond werd een hut zichtbaar, waaruit rook naar boven steeg. Niets kon ons in onzen toestand aangenamer zijn, dan hier een onderkomen te vinden, terwijl ook eenige plantengroei zichtbaar werd en verderop een donker woud. Toen wij voor de hut stil hielden, kwamen drie of vier Indianen-kinderen naar buiten gesprongen en omringden ons, beschouwden onze geweren en verdere uitrusting op de brutaalste manier, trachtten de leeren tasch, waarin wij onze patronen bewaarden, te openen en begonnen zelfs aan onze voorraadtrommel te morrelen, tot een krachtige slag met onze rijzweep hen verdreef en zij huilend wegliepen. Wij lieten onze paarden grazen en traden de hut binnen.

Een vroolijk haardvuur brandde op den grond en daaromheen waren donkere gestalten neergehurkt, die er bij het roode schijnsel der flakkerende vlammen als roode duivels uitzagen.

‘Dat zijn Chunchus-Indianen,’ fluisterde José mij in het oor, ‘laten wij op onze hoede zijn, ik vertrouw die kerels niet.’

De Chunchus staan evenmin als de Morochucchos in een goeden reuk, en terwijl de laatsten voor wreed en bloeddorstig doorgaan, weet men van de Chunchus, dat zij listig en diefachtig zijn.

Het gezin bestond uit twee mannen, blijkbaar vader en zoon, twee vrouwen van eveneens zeer verschillenden leeftijd, en een aantal kinderen. De oudste der mannen noodigde ons uit, bij het vuur plaats te nemen, en schoof ons een schotel aardappelen met aji, een soort roode peper, toe. Van tijd tot tijd reikte de man ons een schaal met zure chicha over, een gegiste drank, bereid uit maïs of het sap der agave, die door het heele gezin om de beurt blijkbaar met veel welbehagen werd opgeslurpt.

‘Mijn blanke broeders willen zeker naar Urcos, om in het meer de gouden keten te halen?’ vroeg de Indiaan, nadat hij uit mijn rumflesch, die ik den beiden mannen overreikte, een stevigen slok had genomen.

‘Ik weet niets van een keten,’ antwoordde ik; ‘wil mijn roode vriend mij zeggen, wat hij daarmee bedoelt?’

Een loerende, wantrouwige blik trof mij, daarna vertelde hij:

‘Toen de inca Huayna Capac een zoon kreeg, noemde hij hem Huascar, en vol vreugde liet hij een groote en zware gouden keten vervaardigen, die hij aan de vreemde, blanke mannen wilde geven, opdat zij zijn gevangen broeder Athahualpa de vrijheid zouden hergeven. De beide mannen van den stam der Chunchus, die de keten moesten overbrengen, konden ze nauwelijks dragen, zoo zwaar was ze. Toen ze echter bij het meer kwamen, vernamen ze, dat de vreemdelingen den inca Huayna Capac hadden vermoord, om hem van zijn schatten te berooven, en wierpen daarom de keten in het meer van Urcos. Maar mijn blanke broeders zullen ze niet vinden, want ze wordt bewaakt door twee geweldige kaaimans, die iedereen verslinden, welke het zou durven wagen, ze aan te raken.’

‘Mijn roode gastheer zij gerust, wij willen de gouden keten van den inca niet gaan halen,’ zei ik lachend; ‘misschien hebben de Morochucchos zich die reeds toegeëigend, die vandaag de hut van onzen broeder zijn voorbijgetrokken, want de kaaimans eten alleen lieden van mijn stam op en sparen de Roodhuiden.’

‘De Morochucchos zijn langs het meer getrokken,’ antwoordde de Indiaan kalm; ‘zij hadden de beide bleekgezichten te bewaken, die bij hen waren, den blanken man en de woudduif, wier gezicht bleeker was dan de sneeuw van het gebergte.’

‘Een man en een meisje waren bij de Indianen?’ vroeg ik op een toon van de hoogste verbazing, want ik had evenals de oude Padilla en diens schoonzoon vermoed, dat het geroofde meisje zich bij den troep bevond, die den weg naar de Montana was ingeslagen.

‘Mijn broeder zegt het en de roode man liegt niet,’ antwoordde de Indiaan kregelig zonder op te zien.

Ik wist genoeg, wij waren op het goede spoor, en ik kon nauwelijks den morgen afwachten, die ons in staat zou stellen, onze vervolging voort te zetten. Indien de paarden niet zoo vermoeid waren geweest, zou ik nog dien eigen nacht zijn opgebroken.

De oude Indiaan werd karig met zijn woorden en de overige leden van het gezin spraken evenmin; zelfs mijn flesch rum, die ik liet rondgaan, tot zij leeg was, vermocht de tongen niet los te maken.

De kinderen hadden reeds hun uit mos en bladeren bestaande legerstede opgezocht en sliepen; ook de vrouwen kropen in een hoek der hut en legden zich te ruste, terwijl de mannen zich in een anderen hoek neerstrekten.

[p. 212]

Ons leger was vlak bij den ingang; ik had de plaats dicht bij den muur uitgekozen en José lag voor mij.

Het vuur was bijna opgebrand, slechts nu en dan vlamde het nog eens op en tooverde dan tegen de zoldering de zonderlingste voorstellingen. Langzamerhand echter ging ook deze vlam uit en er bleven enkel eenige glimmende kolen over.

Ik had aan de Missouri en in de prairieën van Texas reeds dikwijls met Indianen onder één dak geslapen, maar nog nooit was het mij daarbij zoo onbehaaglijk te moede geweest als hier. De waarschuwing van mijn metgezel ging mij niet uit de gedachte, en geruimen tijd was het mij niet mogelijk in te slapen.

Eindelijk verviel ik in een halve sluimering, die ons sommige dingen om ons heen duidelijk doet waarnemen, zonder dat het ons klaar voor den geest wordt. Ik vernam het zachte knetteren der doovende kolen, het fladderen der gevreesde vampiers, die het onze, aan palen gebonden paarden zeer lastig schenen te maken, hoorde uit de verte somtijds den schorren schreeuw van den uil, en nu drong uit de nabijheid, blijkbaar binnen de hut, een zacht gefluister tot mijn oor door.

de onderteekening van het verdrag van nymphenburg, naar de teekening van h. merté.

[p. 213]

Dadelijk was ik geheel wakker; hadden zorg en onrust mij belet vast in te slapen, thans waren zij oorzaak, dat ik oogenblikkeijk het bewustzijn terugkreeg, toen ik menschelijke stemmen vernam.

hollandsch herfstlandschap, naar de schilderij van hans hermann.

‘Het zijn goede geweren, die ze bij zich hebben,’ hoorde ik den een zeggen, ‘blank en glanzend als het water der Rio Pampas. Als de blanke mannen de zekere hand van een Chunchu en het scherpe oog van een grashoen bezitten, mogen de roode zonen van Peru op hun hoede zijn.’

‘Het oog van mijn zoon is als dat der gele tijgerkat, het doorboort den nacht,’ antwoordde de andere nauwelijks hoorbaar. ‘Wat belet den jongen Chunchu, het blinkende vuurroer te nemen?’

‘De blanke man is slim, hij heeft den riem van zijn wapen om zijn arm geslagen, en hij zou wakker worden, indien die werd losgemaakt.’

‘De slaap houdt de vreemdelingen gevangen; zullen wij aarzelen, tot het groote licht boven de bergen opstijgt?’

‘Mijn vader spreekt waarheid; de lichtende hemelbol mag onze wigwam bestralen, maar hij mag enkel de vrouwen en kinderen der roode mannen vinden.’

Op dit oogenblik maakte José een beweging in zijn slaap, zoodat ik meende, dat hij zou ontwaken. En als hij doorsliep, zou ik hem dan wekken, zou ik opspringen en den Indianen zeggen, dat ik hun gesprek had afgeluis-

[p. 214]

terd? Wat hadden zij voor, wilden zij ons in onzen slaap vermoorden? Onwillekeurig omklemde ik mijn bowie-mes vaster: ten minste een der roode schurken zou voor zijn euveldaad moeten boeten.

Op hetzelfde oogenblik bemerkte ik hoe een schaduw onze legerstede naderde. Het was de jonge Indiaan, die zacht en onhoorbaar als een slang, over den grond naar ons toesloop. In zijn hand bliksemde een mes, dit zag ik duidelijk bij het schijnsel der weinige glimmende kolen.

Wat moest ik doen? Zou ik den Indiaan voorkomen en hem het staal in de borst stooten, alvorens hij tijd had den slapende te vermoorden? Maar misschien was het zijn voornemen niet, bloed te vergieten, en dan zou ik zonder noodzakelijkheid een menschenleven hebben opgeofferd. Ik besloot af te wachten wat de Roodhuid zou doen, maar hield mijn mes stevig omklemd.

Mijn metgezel sliep vast en zonder eenig vermoeden, dat zijn leven aan een zijden draad hing. Ook ik haalde diep en zwaar adem, om den Indiaan te misleiden, maar al mijn zenuwen waren in koortsige spanning, niet de minste beweging van den Chunchu ontging mij. Ik was besloten, hem dadelijk het mes in de borst te stooten, als hij een beweging zou maken, om mijn metgezel van het leven te berooven.

Een vreeselijke minuut verliep, de ontzettendste van mijn leven. Ik voelde hoe mijn pols bijna ophield met kloppen en vreesde, dat ik in onmacht zou vallen. Indien ik verried, dat ik wakker was, zouden de beide kerels ongetwijfeld op ons aangevallen zijn, en in dezen strijd met de behendige, gespierde wilden hadden wij zeker het onderspit moeten delven.

Daar trok de Indiaan plotseling de uitgestrekte hand met het mes terug en kroop als een slang naar den uitgang; dadelijk volgde hem de ander, eveneens over den grond kruipend, en beiden slopen uit de hut. Onze bagage en geweren waren nog aanwezig, wat hadden dus de roode schurken op het oog?

Op dit oogenblik vernam ik het hinneken onzer paarden en onmiddellijk daarop een galoppeerenden hoefslag. Als een bliksemstraal schoot mij de gedachte door het hoofd, dat de schurken onze paarden hadden gestolen.

Ik gaf José zulk een stomp, dat hij verschrikt opsprong.

‘Vlug de roovers na, onze paarden zijn weg!’ en een oogenblik later waren wij buiten. Het was zooals ik vermoed had: de listige Chunchus, voor wie, in tegenstelling met de meeste andere Indianenstammen, zelfs de gastvrijheid niet heilig is, hadden onze paarden gestolen, en waren daarmee in vollen galop weggereden. Uit de verte weerklonk nog de hoefslag en wees ons de richting aan, waarin de dieven met hun buit gevloden waren. Wij zonden hun een paar schoten na, dat was alles wat wij konden doen; aan een vervolging viel niet te denken, daar zij in vliegende vaart het dal inrenden, waar zij stellig schuilhoeken hadden, die hen voor elke ontdekking vrijwaarden.

De Roodhuiden brachten ons door hun schurkenstreek in een moeilijk parket, daar wij niet alleen te voet moesten gaan, maar bovendien ook onze wapenen en bagage hadden mee te dragen.

Aan slapen was natuurlijk niet meer te denken; wij maakten de vrouwen wakker, ten einde van haar te weten te komen, waarheen de dieven zich zouden begeven. Natuurlijk wendden zij voor, dat niet te weten, en verzekerden bij hoog en bij laag dat zij onschuldig waren. Dat was denkelijk geen leugen, hoewel ze zeker wisten, waar haar mannen gebleven waren.

Wij konden hier, in deze eenzame Indianenhut niet blijven; elke minuut tijdverlies was zooveel winst voor de schakers van het meisje, die wij thans gelukkig op het spoor waren.

Eindelijk brak de morgen aan en wij begaven ons op weg. De hut bevatte niets wat ons eenigermate had kunnen schadeloos stellen; de vrouw bood ons echter in allen ernst voor elk paard - een van haar kinderen aan, en was ten hoogste verbaasd, toen wij dat aanbod van de hand wezen. Daarentegen dwongen wij de vrouwen, ondanks haar tegenstribbelen, onze bagage te dragen, en wij lieten haar niet eerder gaan, voor wij in Urcos waren aangekomen. Herhaaldelijk wendden zij onderweg pogingen aan om onze bagage weg te werpen en te ontvluchten, maar toen ik mijn revolver voor den dag haalde en ze dreigde neer te schieten, namen zij dadelijk de pakken weer op. De vrouwen der Indianen zijn zoo aan zwaar werk gewend, dat de afgedwongen dienst geen buitengewone inspanning van haar vorderde.

Laat in den namiddag kwamen wij eindelijk te Urcos aan. Ik was aan verre voetreizen niet gewend en dus doodaf, terwijl de vrouwen na een verfrissching, die ik ze liet toedienen, dadelijk den terugweg aannamen, om nog gedurende den nacht den wigwam te bereiken.

IV.

Te Urcos vernam ik, dat de door ons gezochten daar gisteren hadden gerust, daar het jonge meisje te zeer uitgeput was om verder te kunnen reizen. Eerst 's morgens in de vroegte was de kleine karavaan naar Cuzco opgebroken. Het plan was zeer sluw bedacht: de roovers waren van de hacienda van Labramarca naar het Oosten getrokken, om het den schijn te geven, als zochten zij zich in de Montana in veiligheid te brengen. Halverwege echter was, ten einde de vervolgers op een dwaalspoor te brengen, de schaker met zijn buit omgekeerd en langs weinig bekende paden in het gebergte weer naar het Westen gegaan.

Te Cuzco, waar niemand hem zou zoeken, voelde hij zich blijkbaar veilig. Ik zond dadelijk een ruiter naar Marcapata met een brief, waarin ik den vader van het meisje den stand van zaken meedeelde en hem uitnoodigde, zoo spoedig mogelijk naar de oude stad der inca's te komen.

Mijn geld was niet toereikend, om te Urcos nieuwe paarden te kunnen koopen, daar het grootste gedeelte zich bij de bagage bevond, die ik op het landgoed van Padilla had achtergelaten. Ik volgde dus den raad van den gouverneur, een rijtuig te nemen, omdat de weg voor ongeoefende voetgangers buitengewoon vermoeiend was.

Al vroeg in den morgen verscheen het voertuig voor de herberg, waarin ik met José overnacht had, en de koetsier gaf zijn aanwezigheid door luid klappen met de zweep te kennen. Het was een soort van tweewielige kar, waarover heen ter beschutting tegen regen en zon een smerig en op tallooze plaatsen gelapt zeil gespannen was. Het paard daarentegen was een jong liet dier, voortreffelijk geschikt voor reizen in den rotsendoolhof der Cordilleras, als men niet de voorkeur geeft aan muildieren, die evenwel meer om te rijden en lasten te dragen gebruikt worden.

Minder aanbevelenswaardig dan zijn paard scheen mij de koetsier toe, een lompe, sterke kerel, wiens opgedrongen blauwrood gezicht duidelijk te kennen gaf, dat hij een liefhebber van brandewijn was. Mijn groet beantwoordde hij nauwelijks; vóór hij echter, nadat wij plaats hadden genomen, op den bok sprong, haalde hij een ontzaglijke flesch voor den dag en nam een geduchte hartsterking.

Het was een prachtige morgen en spoedig hadden wij de slecht geplaveide, hobbelige straten met de kleine, lage huisjes achter ons. Het dal van Urcos, waarin ook het geheimzinnige meertje ligt, dat den schat van den inca Huayna Capac moet bevatten, dien de Spaansche veroveraars vermoordden, biedt een heerlijk gezicht met zijn weelderigen plantengroei. Groote cactussen in de gloeiendste kleuren schitterden uit het donkere groen, golvende maïsvelden wisselden af met oranjeboomen, en de verbazingwekkende flora der warme luchtstreek, wier reusachtige vormen bewondering wekken, legde getuigenis af van de rusteloos scheppende natuur. En tusschen al die bloemen en dat loover glinsterde, schemerde en straalde het van louter robijnen en smaragden: het waren kolibri's, vliegende diamanten, die bliksemsnel van de eene bloem naar de andere schoten, voor een bij zonder lieve stilhielden en eindelijk tusschen het geurige bladerdak verdwenen. En rondom dit kleine paradijs verhieven zich ernstig en zwijgend ontzaglijke bergreuzen, wier kruinen kristallen ijskronen droegen, terwijl uit de kloven en afgronden blauwe nevelsluiers omhoog stegen, de koude rotsmassa's met een teer waas omhullend.

Spoedig kwam ons voertuig uit het vriendelijke dal in de wilde bergwereld. Het was mij niet ontgaan, dat onze koetsier de flesch ijverig aansprak, en ik was bezorgd, dat hij ons niet heelhuids naar onze plaats van bestemming zou brengen. José deelde mij mee, dat de weg over het gebergte niet zonder gevaar was, en wij besloten daarom een oogje in 't zeil te houden.

Ik had meermalen beproefd, met den man een gesprek aan te knoopen, maar kreeg zulke grove antwoorden, dat ik er de voorkeur aan gaf te zwijgen. Zoo karig met zijn woorden als hij tot dusver geweest was, zoo levendig begon hij nu alleenspraken te houden, waaruit ik besloot, dat de uitwerking van den brandewijn zich begon te doen gevoelen. Toch zat hij nog recht op den bok en voerde met vaste hand de teugels. Maar hier was de weg, hoewel die bergop ging, goed, en het paard had eigenlijk geen menner noodig gehad.

Doch hoe hooger wij kwamen, hoe slechter de weg werd. Nu moest de koetsier van meer oplettendheid blijk geven, want het kwam er op aan, tusschen al de hinderpalen heen te laveeren, indien hij niet wilde, dat het voertuig tegen een der rotsblokken te pletter geslagen zou worden.

Plotseling begon de man te zingen en daarna zoo luid te lachen, dat ik overtuigd werd, dat hij dronken was. Te gelijker tijd sloeg hij links af en reed tusschen een doolhof van rotsen met gapende afgronden, loodrechte muren en granietblokken van duizelingwekkende hoogte.

‘Waar wilt gij heen?’ vroeg ik, den man van achteren bij den schouder grijpend.

‘Ziet gij die duizenden muizen op den weg niet, moet ik die onder de hoeven van mijn paard of onder de raderen van den wagen verpletteren?’ antwoordde hij, terwijl hij met de zweep naar den grond sloeg, waar wel steenen van alle soort, maar geen spoor van een muis te zien was.

Ontzetting maakte zich van mij meester; ik had eens in een geneeskundig werk gelezen, dat de beginnende dronkemanswaanzin zich hierdoor uit, dat de zieken ratten of muizen in groote scharen meenen te zien, en dat dit zinsbedrog op de vergiftige uitwerking berust, die de alcohol op de hersenstof uitoefent. Zou dit verschijnsel ook juist blijken bij den man, aan wien wij ons hadden toevertrouwd? Ik durfde bijna niet aan deze vreeselijke mogelijkheid denken.

‘Om Gods wil, keer om!’ riep ik den man toe. ‘Ge ziet toch wel, dat wij hier onmogelijk verder kunnen.’

‘Onmogelijk!’ brulde hij, ‘bij mij is niets onmogelijk. Waar ik u heenbreng is het vreeselijk warm, maar altijd toch nog beter dan hier boven, waar iemand neus en ooren bevriezen.’

‘In den afgrond zult gij ons storten,’ riep ik den kerel toe en trachtte hem de teugels uit de hand te rukken. Maar het gelukte mij niet, daar ik daarvoor den man van den bok had moeten slingeren.

‘In den afgrond!’ huilde de dronkaard, ‘in den afgrond, waar het vagevuur brandt. Hebt gij niemand, die voor u kan bidden en goede werken doen, opdat gij daaruit verlost wordt? Heet, vreeselijk heet moet het daar zijn, doch dat is uit te houden, maar de dorst.... de dorst....’

Een lachen dat door merg en been ging, volgde op deze woorden; daarna sloeg hij als een bezetene op het paard, zoodat dit van pijn en woede steigerde.

Geen twijfel meer: mijn vrees was werkelijkheid geworden, een plotselinge aanval van waanzin had zich van den dronkaard meester gemaakt. Het jonge, vurige paard joeg als bezeten voort, elk oogenblik konden wij uit den wagen geslingerd worden of deze tegen een rotswand te pletter slaan.

‘Wij mogen niet langer wachten,’ riep ik mijn metgezel toe, ‘wij moeten dien man

[p. 215]

onschadelijk maken, hem binden en het besturen van den wagen zelf op ons nemen.’

‘Waar wil u dien waanzinnige mee binden; wij hebben geen touwen,’ antwoordde José.

‘De geweerriemen losgemaakt,’ beval ik, snel de daad bij het woord voegende, terwijl ook de Peruaan den riem van zijn buks losgespte.

José was veel sterker dan ik; op een wenk van me wierp hij den waanzinnige van achteren den riem over borst en armen, zoodat hij geheel weerloos was, terwijl ik hem de teugels uit de hand nam. Daarna trok mijn metgezel den dronkaard achterover in den wagen en bond hem met den anderen riem de voeten bijeen, terwijl ik zijn plaats innam. Dat alles was het werk van weinige oogenblikken.

De man brulde als een stier en maakte daardoor het toch al wilde paard nog woester, zoodat ik het nauwelijks vermocht te houden. Met alle geweld trok ik de teugels strak aan, maar het dier sloeg met de voorpooten hoog in de lucht, zoodat ik vreesde dat de wagen zou omvallen.

Van een weg kon al lang geen sprake meer zijn; wij stormden vooruit in een woestenij van rotsen, waarbij wij geen levend wezen te zien kregen. De eenzaamheid werd nog drukkender door de woedende uitvallen van den koetsier, die de vreeselijkste verwenschingen uitbraakte, en ik hoopte in stilte, dat wij weer spoedig onder menschen zouden komen.

‘Om Gods wil, mijnheer, houd het paard stil!’ schreeüwde José, die achter mij overeind in den wagen stond, en dus een wijderen gezichtskring had dan ik, die al mijn aandacht aan het paard moest wijden. ‘Wij zijn verloren, als het ons niet gelukt, het paard tot staan te brengen.’

Tot mijn schrik werd ik nu gewaar, dat nauwelijks honderd schreden verder het plateau, waarop wij ons bevonden, bijna loodrecht naar beneden liep. Met vereende krachten poogden wij het razende dier terug te houden, - tevergeefs, het paard was sterker dan wij.

Met één sprong was José van het voertuig, om het paard bij de teugels te grijpen, maar hij werd meegesleept, zoodat hij ten laatste verplicht was, de teugels te laten glippen. Wij waren nu nog maar weinige schreden meer van den afgrond verwijderd, en binnen enkele minuten zou het vreeselijke gebeuren.

Het was, of ik door een bovennatuurlijke macht gedwongen werd de teugels vast te houden, in plaats van de mogelijkheid te beproeven, door van den wagen te springen eveneens mijn leven te redden. Misschien was het ook de gedachte, dat nog een menschenleven op het spel stond, die mij noopte stand te houden en liever met den waanzinnige om te komen, dan hem hulpeloos aan een zekeren dood prijs te geven. Plotseling voelde ik mij opgelicht, een roode schaduw kwam voor mijn oogen, het suisde mij in de ooren, daarna werd het stil in mij. Indien dat de dood was, dan was de overgang van het tijdelijke naar het eeuwige kort en zonder pijn.

(Wordt vervolgd.)