De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 13

[p. 393]

[Nummer 49]

De linnennaaister.
Vertelling van een Londensch priester.

Verleden jaar werd ik op een Zondagmorgen vroeg, terwijl ik bezig was met de voorbereiding mijner preek, door een kloppen op de deur in mijne overweging gestoord.

‘Binnen!’

De deur van mijn studeerkamer ging open en een jong meisje trad binnen. Eenige minuten bleef zij verlegen staan, haar lippen zochten naar de juiste woorden en met moeite kon zij haar boodschap verrichten. Zij was arm en zeer slecht gekleed, maar het afgedragen japonnetje getuigde van orde en zindelijkheid, die een fatsoenlijke armoede verrieden. Er lag ook in het voorkomen van dit meisje een zekere beschaafdheid en kalmte, die deden vermoeden dat zij betere dagen gekend had.

Zij kon zoo wat drie- of vier en twintig jaar tellen; haar gezicht was bleek en mager, terwijl haar zachte, vriendelijke trekken die geestige uitdrukking droegen, welke reeds inneemt en welwillend stemt, vóór er nog een woord gesproken werd. Zij stond daar voor mij met neergeslagen oogen en zuchtte.

‘Wat wilt gij, mijn kind?’

‘O mijnheer,’ zeide zij, en werd plotseling bedaard, terwijl de tranen nog langs haar wangen biggelden, ‘vergeef mij, dat ik u stoor, maar mijn moeder is zeer ziek en moet het bed houden: wil u de goedheid hebben, haar te bezoeken?’

‘Zeker,’ hernam ik - ‘Zeg maar waar gij woont.’

Zij gaf mij het adres op, hetwelk naar het doolhof van binnenplaatsjes verwees, dat om het Strand ligt.

‘Is uw moeder wellicht een van mijne biechtkinderen,’ vroeg ik.

‘O ja, eerwaarde, dat zijn wij allebei.’

Ik zag het arme meisje meer oplettend aan en herkende haar. Reeds sedert langen tijd placht zij wekelijks tot de H. Tafel te naderen; ik was steeds over hare vroomheid en godsvrucht gesticht. Gedurende ons kort gesprek merkte ik met leedwezen op, dat zij aan een bedenkelijken hoest leed. Zij zag er uit, als zou zij niet lang meer tot deze wereld behooren; de tering had haar verschrikkelijken stempel op eiken trek gedrukt. Toch dacht zij niet aan haar eigen lijden, hare geheele bezorgdheid gold hare moeder.

Kort daarna was ik op het binnenplaatsje van T., een dier ongelukkige plekjes, waar een zwerm vuile jongens, in lompen, met veel lawaai rondliep, terwijl hun eenig genoegen hierin scheen te bestaan, de arme buren door hun geschreeuw en getier half doof te gillen. Slechts met eenige moeite kon ik het huis vinden, dat ik zocht. Op eenige deuren waren de nummers met half uitgewischt krijt gekrabbeld, doch een vriendelijke Iersche vrouw, die op den hoek snoepgoed verkocht, bracht mij spoedig op het rechte spoor. Ik moest een steile wenteltrap opklimmen, totdat ik op de derde verdieping aan de woning van mijne zieke penitente kwam. Het was een achteraf gelegen dakkamertje.

Ik trad binnen en had den treurigsten aanblik van een dier deugdzame armen, welke nooit klagen, zooals men er, helaas, maar al te veel in deze hoofdstad vindt, waar uiterste nood en grootste rijkdom door een onoverkomelijken afgrond van elkaar gescheiden zijn.

de gitaarspeler, naar de schilderij van m. texidor.

[p. 394]

De kamer was vrij groot en alhoewel er bijna alle noodzakelijke meubelen ontbraken, heerschte er toch de grootste zindelijkheid. Een bed zonder gordijnen, twee stoelen, een kleine tafel van eikenhout en een kist schenen het heele huisraad uit te maken, benevens eenige godsdienstige platen, die zorgvuldig boven den schoorsteenmantel opgehangen waren.

Ofschoon het bitter koud was, brandde er in den haard maar een klein steenkolenvuur, dat de groote, ongezellige kamer weinig verwarmde. De dochter stond bij mijne komst van haar werk op, ging naar het bed van haar moeder en zei haar zacht, dat ik gekomen was. Ik bekeek haren arbeid -barmhartige hemel! ze was linnennaaister!

Toen zij zich bescheiden teruggetrokken had, ging ik naar het bed der oude zieke. Ik zag een bleek, vermagerd gezicht, half in het kussen gedoken, als wilde zij zich voor het lawaai op de binnenplaats beveiligen. Haar oogen waren gesloten en haar vermagerde handen lagen loom en mat op het deksel.

‘Vrouwtjelief,’ zei ik, ‘u schijnt zeer ziek, u hebt mij ontboden.’

Zij opende haar diepliggende oogen en keek mij aan met dien ernstigen blik, die voor een ieder onvergeetlijk blijft, als men eenmaal het gelaat van een stervende heeft gezien. Zij trachtte te spreken, maar een hevige, aanhoudende hoest belette haar gedurende langen tijd aan het woord te komen. De angst kleurde haar gelaat, en het zweet parelde op heur voorhoofd, toen zij met gebroken stem mij bedankte dat ik gekomen was.

‘Dank, dank, eerwaarde!’ was alles wat zij uitbrengen kon.

Op de tafel naast haar bed lag een halve citroen; ik drukte eenige druppels van het aangename zuur in een glas water en hield dit aan haar lippen, daar hare handen te zwak waren en te veel trilden, om het glas vast te houden. Deze drank verfrischte haar, en met zachte, bevende stem zei ze mij, hoezeer zij onzen Lieven Heer dankte, dat Hij haar de vertroosting van den godsdienst in heur laatste oogenblikken verleende.

‘Ik ben den dood nabij, zeer nabij - ik heb nog maar weinige dagen te leven. Graag, heel graag wil ik deze armzalige wereld verlaten, maar, o, pater! wat zal er van mijn arm kind worden, als ik er niet meer ben? Zij heeft zich half dood gewerkt, gedurende den tijd dat ik ziek ben, en ofschoon ik haar gesmeekt heb, niet zoo ingespannen te arbeiden, liet zij er zich toch niet van terughouden.

Moeder, ik kan niet zien, dat gij honger lijdt, zegt zij steeds. Ik vrees, dat zij zelf maar al te vaak hongerig naar bed is gegaan, opdat mij niets zou ontbreken en ik niet uit deze arme kamer verdreven zou worden, om in het werkhuis te sterven.’

Een stroom van tranen, dien zij niet kon inhouden, verstikte hare stem.

‘Maar waarom, goede ziel,’ zei ik zoo verschoonend mogelijk, ‘waarom hebt gij mij niet vroeger geroepen? Waarom hebt ge mij uw treurigen toestand niet toevertrouwd?’

‘Misschien was het trotschheid, pater; ik en mijn kind leden liever honger, dan te bedelen. Mijn lieve Marie dacht er niet aan, zoolang zij kon werken, en er al was het dan ook nog zoo'n armzalige bezigheid te vinden was. Maar ik heb u, eerwaarde, niet om tijdelijke hulp laten verzoeken, ik zou graag de vertroostingen van den godsdienst ontvangen, om, als ik sterf, bereid te zijn voor God te verschijnen.’

Haar biecht was spoedig afgelegd. O, hoe zeer verschilde deze biecht van die, welke zooveel ongelukkiger wezens, tot wie mijn plicht mij in hun laatste oogenblikken roept, afleggen. Een zondig leven, met een snel vluchtig berouw, dat op eene bespotting gelijkt, eene biecht op het sterfbed, zonder voorbereiding; terwijl wanhoop, onuitsprekelijke schrik en angst het hart benauwen en het met ijselijke folteringen vervullen!

Mijn oogenblikkelijke bediening was zeer troostrijk; een goede ziel, die eene christelijken dood sterft. De door jarenlangen moeilijken arbeid en geduld gerijpte vruchten kwamen nu te voorschijn; nu zouden de goede werken dezer stervende Christin bij de hemelsche schatten der Heiligen zouden worden gelegd.

Het was geen geveinsd leedwezen van die wereldsgezinden, die slechts een vluchtig of liever gekunsteld berouw vertoonen, wanneer ziekte hun vrees aanjaagt om voor Gods oordeel te verschijnen, die echter, wanneer de krankheid geweken is, tot hun vroeger zondig leven terug keeren.

Vrede, hemelsche vrede lag op het stervende gelaat van deze voorbeeldige vrouw, toen ik mijn hand ophief om vergiffenis en kwijtschelding harer zonde te verleenen. Haar godvruchtig ‘amen’ getuigde, hoe zeker zij hoopte, dat haar berouw genade had gevonden en haar zonden werkelijk vergeven waren. Nu volgde die troostrijke plechtigheid onzer heilige Kerk, de laatste communie der stervenden. O, hoe treffend, hoe hartelijk begroette en ontving de zieke onzen lieven Heiland! Zij bleef eenige oogenblikken rustig liggen, en toen fluisterde zij in half verstaanbare woorden de innigste dankzegging, die ooit een vol gemoed ontstroomde. Die bange twijfel over geloofszaken en dingen om zich heen, welke den geest van zooveel stervenden bevangt, kwelde haar niet. Zij genoot in volle mate die zalige rust, dien hemelschen vrede, dat vrijzijn van alle bangheid, welke zegen alleen aan het waardig ontvangen der laatste H. Sacramenten verbonden is.

Geen bange zorg overweldigde haar, zij werd door een onwankelbaar geloof ondersteund, dat in de hoop berust en door de liefde voleind wordt.

Met dezelfde innige godsvrucht ontving zij het heilig Sacrament des Oliesels. Toen de H. Olie op hare verschillende zintuigen gebracht werd, en die liefdevol erbarmende woorden der Kerk om vergeving der zonden, zwakheden en overtredingen, die met deze zinnen bedreven waren, werden uitgesproken, bewogen zich haar lippen voortdurend in het gebed; haar magere, uitgeteerde handen waren eerbiedig tot aanroeping des Allerhoogsten gevouwen, en een lichtglans, als van den hemel gedaald, overtoog hare bleeke trekken. Nadat ik haar tot geduld en algeheele overgeving in Gods heiligen wil vermaand had, viel het mij gelukkig voor ik wegging in, dat een weldadige dame mij dienzelfden morgen bezocht en mij twee goudstukken voor de armen gegeven had. Ik drukte ze haar bij het afscheid in de sidderende hand. Een hoogroode blos bedekte haar gelaat, toen zij den blik op mij richtte; hare dankbaarheid had haar sprakeloos gemaakt.

Den volgenden dag kwam haar dochter mij reeds vroegtijdig vertellen hoe haar moeder het maakte. Alle pijnlijke, beangstigende verschijnselen van de ziekte hadden haar verlaten - een uitwerksel niet ongewoon na het ontvangen van het laatste H. Oliesel. Ik was dikwijls, zeer dikwijls, getuige der wonderbaarste verlichting, eener geheele bevrijding van alle pijnen, ja zelfs dat doodzieken onmiddellijk genazen, na het H. Oliesel vol geloof aan zijn reddende, genezende kracht te hebben ontvangen.

Ongeloovige dokters schrijven deze opvallende verandering bij de zieken aan eene levendig geprikkelde verbeelding toe. De katholieken daarentegen denken aan de duidelijke woorden van den heiligen apostel Jacobus: ‘het gebed des geloofs zal den zieke hulp brengen, en de Heer zal hem verlichting schenken.’ In elk geval was mijn arme zieke, ofschoon nog zeer zwak, zichtbaar gebeterd. God liet haar nog een weinig langer leven, opdat zij zich des te beter voor den hemel kon voorbereiden, en een schooner, schitterender kroon mocht verdienen.

De dankbaarheid van haar dochter was onvergelijkelijk. De weldaad mijner brave vriendin was op den rechten tijd en aan waardige armen besteed geworden. Zij vertelden mij, dat zij met de huurpenningen ten achter waren, en de hardvochtige huisbaas reeds gedreigd had, de zieke vrouw met haar dochter op straat te zetten. Een deel van mijn aalmoes werd besteed, om deze ruwe, verschrikkelijke bedreiging onuitgevoerd te laten; het overige diende om voor de arme zieke een warme deken te koopen en andere kleine uitgaven te bestrijden.

Ik wenschte iets uit haar vorig leven te vernemen; hetgeen ik uit haar eenvoudige, dikwijls door tranen afgebroken vertelling vernam, laat ik hier volgen.

Niet altijd hadden zij in een zoo treurigen toestand als de tegenwoordige verkeerd. Haar moeder, mevrouw Faulkner, had op nog zeer jeugdigen leeftijd een aanzienlijk koopman getrouwd, die zonder overleg zich in de gevaarlijke speculaties der volgende jaren wikkelde. Eindelijk kwam de slag: hij was een ten gronde gericht man.

Van den grootsten welstand zag hij zich plotseling in de uiterste armoede gedompeld. Niets kon uit de schipbreuk gered worden en zonder het medelijden van den voornaamsten schuldeischer hadden zij moeten verhongeren. Deze goedhartige man, ofschoon zelf door Faulkner's dwaasheid ontzettend benadeeld, trok zich zijner aan en bezorgde hem een betrekking als klerk aan een verzekeringsmaatschappij; zoo waren zij, ofschoon nu juist niet gelukkig te noemen, toch tevreden met hun lot.

Maar na een jaar verloor Faulkner dagelijks den moed meer en meer. Hij kon het niet verdragen, steeds zijn vroegere deelgenooten in rijkdom, zaken en ondernemingen te ontmoeten. Zij hadden gelukkiger dan hij den storm doorstaan en zagen nu met koude verachting op den geruïneerden koopman neer. Iedere vernedering, die hij onderging, drong diep in zijn gemoed. Wanneer hij dan 's avonds in den kring van zijn gezin van de beleedigingen verhaalde, die hem dagelijks werden toegevoegd, openbaarden zich angstwekkende aanvallen van prikkelbaarheid. Tevergeefs trachtten zijne vrouw en onschuldig dochtertje Marie hem te troosten. De smaad der armoede, dat snijdende gevoel der schande gloeide als vuur in zijn verstand. Hij werd krankzinnig, verloor zijne betrekking, en nu waren zij weder aan den akeligsten nood prijsgegeven.

De gezondheid van mevrouw Faulkner was altijd zwak geweest, doch nu spande zij zich tot het uiterste in, om haar hulpeloozen man en haar kind te onderhouden. Zij kon keurig netjes naaien, en door onafgebroken van vroeg tot laat te werken gelukte het haar, in hun onderhoud te voorzien. Maar spoedig had zij hare oogen zoozeer verzwakt, dat zij nu tot gewoon grof werk haren toevlucht moest nemen, om haar leven te rekken.

Vijf lange jaren tobde die arme, geduldige vrouw zich af en voegde zich met onovertroffen zachtmoedigheid naar de zonderlingste grillen en luimen van haar kindsch geworden man. Eindelijk nam de goede God hem tot zich, en haar geheele wilskracht was nu gericht op de opvoeding der kleine Marie, die haar eenige troost en steun was in eene wereld vol zonde en smarten.

Toen Marie twaalf jaren telde, begon zij vlijtig te naaien, maakte zich in huis nuttig en hielp op allerlei wijzen hare ziekelijke moeder.

Eenige jaren voor ik bij haar kwam, had een bijzonder ongeluk haar getroffen. Een japon van rijke kostbare stof, die zij maken moest, werd, terwijl zij in de kerk waren, uit hare kamer gestolen. De eigenares geloofde haar verklaring niet en dreigde mevrouw Faulkner bij het gerecht aan te klagen, als zij de waarde niet betaalde. Om aan de schande van zulk een beschuldiging en misschien zelfs aan de gevangenis te ontkomen, was mevrouw Faulkner gedwongen, het geld over te geven, dat zij voor de huishuur had weggelegd en alles te verkoopen wat zij missen kon.

De tijd was om en nu had zij de huurpenningen niet bij elkaar. Er verliep een maand, toen een tweede - er volgde beslagneming - en haar armzalig huisraad werd verkocht en op een kouden Novembernacht werd mevrouw Faulkner ziek en arm met haar kind het huis uitgejaagd.

Uren lang, tot in de morgenschemering wandelden zij rond, doornat van den kouden regen, en rustten nu en dan eens op een kouden stoepstf en voor een huisdeur, totdat zij door het barsch bevel van een politieagent weder verdreven werden.

Den volgenden morgen, toen beiden door afgematheid bijna flauw vielen, werd een Iersche waschvrouw haar als de barmhartige Samaritaan en gaf haar huisvesting in haar arm kamertje en voedsel, totdat zij zich zelf weer konden helpen. Dat ging echter niet zoo snel als zij wel wenschten. Een hardnekkige rheumatiek kluisterde de moeder maanden lang aan 't bed. Zij hing geheel en al af van de gedienstige

[p. 395]

waschvrouw en de ontoereikende pogingen van haar dochtertje.

‘Mevrouw Faulkner, spreek mij nu toch niet van dankbaarheid. Ik ben zelf trotsch en gelukkig, dat ik iets voor u kan doen. En kijk eens, hoe flink de lieve Marie, dat aardige meisje, met de naald is en hoe handig zij alles voor ons tweeën weet te beredderen. Ik geloof zelfs, dat ik, sinds u bij mij gekomen is, meer geluk heb; zeg dus geen woord van dank meer, anders beleedigt u mij.’

Zoo sprak de goede vrouw en streelde het zwarte katje, dat spinnend op haar schoot lag, en met de groene half gesloten oogen knipte, dronk haar drie koppen goed gezette thee, die zij zich lekker liet smaken, en zag daarbij met moederlijke teederheid op de kleine naaister Marie neer.

Ja, de kleine Marie was nu linnennaaister! Het verschrikkelijke van dit blanke-slavinnenleven gevoelde Marie niet, zoolang zij en haar moeder bij de goede waschvrouw waren.

Toen mevrouw Faulkner echter weer het gebruik van haar ledematen terugkreeg, liet haar eergevoel het niet langer toe, zulk een opofferende gastvrijheid langer tot last te wezen. Zij betrok de armzalige kamer, waarin ik haar vond, en moeder en dochter poogden zoo goed zij konden een bestaan te vinden, in het slecht betaalde naaien van hemden.

Als zij zeer hard werkten - zoolang de gewillige vingers het konden uithouden, twaalf of veertien uur daags - dan verdienden zij wekelijks tien shilling (12 franken). Daarvan moesten zij nog spelden en naalden, garen enz, bekostigen; in den winter werd deze geringe ontvangst nog verminderd door uitgaven aan vuur en licht; brandstof gebruikten zij wel zeer weinig, want zij kookten slechts tweemaal een beetje water voor hun slappen thee; thee en droog brood was haar eenig voedsel.

Verder bedroeg de huur voor haar kamer wekelijks drie shilling; er moesten ook nog kleeren bijgekocht worden. En de doktersrekening deden zij in wekelijksche termijnen af. Het was derhalve geen wonder, dat koude, honger en ontberingen van allerlei aard vaak als gasten in vrouw Faulkner's woning intrek namen.

Doch zij waren tevreden en gelaten. Zij sloegen zich door het leven heen, bogen zich voor de ondoorgrondelijke raadsbesluiten der goddelijke Voorzienigheid in het bewustzijn, dat wanneer zij hun kruis in dit leven geduldig droegen, haar toekomstig geluk later des te zekerder zou zijn. Haar innige, sterke aanhankelijkheid aan het geloof schonk haar deze kracht en dwong haar te midden der zwaarste beproeving en ontberingen met diep gevoelde oprechtheid te zeggen: ‘Heer! Uw wil geschiede!’

Zooals ik reeds zei, ontvingen beiden wekelijks het heilig Sacrament des Altaars, en ik ben overtuigd dat dit de hoofdoorzaak was van hun heldhaftig geduld en vlekkelooze reinheid des levens.

Hoe stichtend is het op de avonden aan dit doel gewijd, de arme boetelingen om onze biechtstoelen te zien geschaard. Tijd is voor de armen in letterlijken zin geld, ja alles; en toch offeren zij dezen vrijwillig op, door soms uren lang te wachten tot de beurt om te biechten aan hen komt, naderen den volgenden morgen nuchter tot de H. Tafel, ofschoon nog zeer moede van den zwaren arbeid der afgeloopen week, en ontzeggen zich zelfs het eenige genoegen der armen, Zondagsmorgens wat langer te kunnen uitrusten. Ik herhaal, het is zeer stichtend en God zal hen zeker zegenen voor hun vroomheid en de offers, die zij brengen, om Hem hun liefde, hun wensch om met God verzoend te worden, en hun ernstig verlangen, om zich te vereenigen met hun Heiland in het H. Sacrament, te bewijzen. God zegene de deugdzame strijdende afmen, want hunner is zeker het hemelrijk!

Het werk dezer ongelukkige naaisters kwam helaas niet in goede handen. Speculeerende Israëlieten verkregen spoedig den alleenhandel van dit onontbeerlijke kleedingstuk, doordien zij tot uiterst geringe prijzen bij den gedwongen of bedrieglijken uitverkoop der winkeliers het uitschot van den voorraad opkochten. Zij drukten de prijzen tot het laagste peil en brachten de arme offers, die voor hen naaiden, door honger tot een arbeid, die lang niet voldoende betaald werd.

Tien centen voor een hemd was het volle bedrag, dat mevrouw Faulkner en haar dochter kregen, toen het nieuwe Israëlitische tarief werd ingevoerd!

Tien goede, gangbare koperen koninklijke muntstukken voor ettelijke duizenden steken, het naaien en zoomen, en bovendien voor naalden, garen en licht, die men noodig had, en daarvoor verwachtte men nog den grootsten spoed, onderdanigheid en dankbaarheid. Waarlijk, het was een hoog en edel loon en de ontwerper van dit geestige plan tot uitroeiing der menschheid verdiende inderdaad openlijk voor zijn menschlievendheid gekroond te worden!

En toch verlangen duizenden arme vrouwen naar dit slavenwerk, want een slavernij is het aldus te moeten zwoegen voor bloedzuigerige lieden, die uitgemergelde, hulplooze vrouwen tot het uiterste drijven.

Wat bekommert zich een gewetenlooze speculant er om, die door het goedkoope arbeidsloon groote winsten opstrijkt, of iedere naad met het hartebloed van een arme naaister gedrenkt is? Welk medelijden gevoelt hij voor de daarbij vergoten tranen, voor de zuchten en het uitgeperste angstzweet? Wat bekommert hij zich om den honger, om den te vroeg intredenden ouder dom, om den ondergang van lichaam en ziel, waarin de ellende zoovelen uit dit ongelukkige geslacht stort.

Ik geloof, dat de zucht naar winst niet alleen ieder christelijk, maar zelfs ieder menschelijk gevoel in deze wreede beulen verstikt heeft.

Zij weten, dat de voorraad menschen onuitputtelijk is en dat zich dagelijks nieuwe offers om de slachtbank scharen en om werk smeeken, en dat zij, door honger gedreven, zich gelukkig noemen, als zij arbeid krijgen, onverschillig hoe men die haar betaalt.

God vertrooste deze betreurenswaardige offers! Lezer, als gij iets koopt, koop het dan niet in de goedkoope winkels en van zondige handelaars; het geld, dat gij er voor uitgeeft, is bloedgeld. Ga liever tot een eerlijken koopman, die voor zijn artikelen een fatsoenlijken prijs verlangt, en aan zijne werksters ook het loon geeft, dat haar toekomt.

Eenige maanden voor ik de lijdende moeder en haar kind bezocht, overkwam mevrouw Faulkner een ongeluk. Zij haalde werk uit het magazijn, waar men het te voren geknipte linnen of katoen aan de naaisters uitdeelde, en viel van een steile trap af, waardoor zij inwendig zwaar gekneusd werd. Men bracht haar naar het St.-Bartholomeus-hospitaal Dat was een zware beproeving voor de arme Marie, die haar moeder hartelijk liefhad en nooit van haar gescheiden was geweest.

Nu ging zij dagelijks naar het hospitaal hare moeder bezoeken, om aan het bed der lijdende vrouw te staan en woorden van liefde en teederheid tot haar te richten.

Marie moest nu harder naaien dan voorheen. Gedurende de zes weken, die hare moeder in het hospitaal doorbracht, had zij nauwelijks eiken nacht twee uren van haar werk uitgerust. Zij vertelde mij al schreiend, dat wanneer zij naar het gasthuis ging, of daar vandaan kwam, haar alsdan een verdacht heerschap den weg pleegde te versperren en haar geld en een vroolijk leven aanbood, als zij zijn ongepaste praatjes wilde aanhooren; onder tranen verzekerde zij mij, welken pijnlijken indruk dat op haar gemaakt had.

‘Wat mij betreft,’ zeide zij, ‘zou ik liever van honger sterven of van deur tot deur mijn brood bedelen; maar wanneer ik aan mijn arme moeder dacht, als ik naging, wat het zou worden, als zij zwak en onbekwaam om te werken uit het gasthuis zou ontslagen worden, dan sidderde ik en gevoelde mij door de woorden van den nietswaardige meer van mijn stuk gebracht, dan ik mogelijk had geacht.

‘God vergeve mij, als ik een oogenblik aan de bekoring mocht hebben toegegeven; o pater, het is een zware beproeving voor een arm meisje in zulk een toestand; mijn eigen ondervinding heeft mij geleerd, met medelijden neer te zien op haar, die gevallen zijn Niemand, die het zelf niet heeft gevoeld, weet wat het zeggen wil, dag aan dag honger te lijden, niet toereikend te eten te hebben en zijne jeugd met ondankbaren, slecht betaalden arbeid te slijten, en welk is het uitzicht voor den ouderdom? Niets anders dan het werkhuis en het graf....’

Na zes weken werd mevrouw Faulkner als ongeneeslijk uit het gasthuis ontslagen. Hare goede dochter bracht haar in een rijtuig naar huis, zij verdubbelde hare zorgzaamheid, en stortte den rijken schat haars harten uit, om de arme zieke te troosten. Deze was van nu af aan het bed gekluisterd en Marie moest nog harder arbeiden.

Na een maand verergerde haar toestand snel en werd ik geroepen.

Toen ik weerom kwam, vond ik mevrouw Faulkner zonder pijn, haar hoesten had opgehouden, zij klaagde alleen over groote zwakte.

Zij was echter vol overgeving en hemelsche hoop. Intusschen had de zwakke gezondheid harer dochter onder den harden arbeid, de ontbering en het gebrek aan slaap verschrikkelijk geleden. Vaak verhief zich hare borst en een hevige pijnlijke hoest deed haar zwak lichaam zoo hevig schudden, dat het bloed haar in het gezicht steeg en tranen in haar oogen stonden; haar tengere gestalte trilde van inspanning, en gedurende ettelijke minuten boog zij zich geheel uitgeput over haar werk. Desniettemin veroorloofde zij zich slechts een korte rust. Het gold toch, voor haar arme bedlegerige moeder brood te verdienen.

Spoedig waren de tranen der smart en der afmatting gedroogd, en bewogen de zwakke handen zich weer om den naaiarbeid te hervatten.

‘Arm kind,’ zei ik, ‘gij werkt te veel.’

Zij wierp mij een treurig vragenden blik uit haar rood bekreten oogen toe; een smeekend hoofdschudden zei mij, hoe onwelkom haar mijn woorden waren.

Mevrouw Faulkner klaagde over dorst, Marie boog zich over de hulplooze vrouw en hield het altijd klaar staande theekopje aan de lippen der zieke.

Zij dronk het gretig leeg en zegende haar kind. Terwijl Marie het kopje van den mond der moeder nam, rustte haren blik met diepgevoeld, liefdevol medelijden op het bleeke gelaat. Zij vergat bij dezen aanblik haar eigen lijden, dat een naderenden dood voorspelde. Weer kwamen haar de tranen in de oogen, toen zij zich zachtkens neerboog om de moeder te kussen. De spieren der lijderes trilden even, toen zij haar vermagerde armen om den hals van haar dochter sloeg en haar aan het hart drukte. Heilige omarming van moeder en dochter; maar voor de een was het de omarming van den doodsangst. Heur zwakte veroorzaakte hare dochter een smart, alsof een pijl heur hart doorboorde. Zij keerde het hoofd om, en weende luid.

‘Mijn kind,’ vroeg de moeder, ‘wat deert u?’

‘Niets moeder,’ antwoordde zij met zwakke stem; maar haar snelle, moeilijke ademhaling en het krampachtig sidderen van haar lichaam waren duidelijk met deze verschoonbare onwaarheid in tegenspraak.

‘Marie,’ zei de moeder, ‘ik weet dat gij erg ziek zijt, gij spant u te veel in, gij vermoordt je leven, lief kind. Ga eens wandelen, lieve, schep wat frissche lucht, dat zal u verkwikken.’

Haar dochter antwoorde niet.

Het opvallend geteekend kleurtje, dat haar wangen bedekte, de onwillekeurige lichte huivering, die over haar leden liep en die zij niet vermocht te verbergen, de gesloten oogen, de trillende lippen, de zweetdruppels, die zich op haar voorhoofd vertoonden, de aschgrauwe tint van het gelaat en de gebogen hals, die onder den last van het zware hoofd zich neigde, vernietigden zelfs de geringe hoop harer moeder.

In het volgende oogenblik zonk het arme meisje bewusteloos aan de borst harer moeder.

De moeder stierf en ontsliep kalm.

Spoedig kwam de beurt tot sterven ook aan Marie. Gelukkig was ik door de hulp van eenige goede vrienden in staat gesteld, voor haar dagelijksche behoeften te zorgen.

Een bekwaam geneesheer, wiens naam de armen zegenen, bezocht haar op mijn verlangen dagelijks, en deed al het mogelijke, om haar toenemend lijden te verlichten. Spoedig kon zij niet meer werken, noch de geringste inspanning

[p. 396]

verdragen; nooit kwam er meer zoo'n hemd met bloedgeld betaald, in hare handen.

Zij sliep weinig, daar haar vriendelijke dokter den hevigen hoest niet kon verminderen, die haar snel ten grave sleepte; maar zij morde niet, klaagde nooit, bad veel en was steeds het lijden haars Verlossers gedachtig, dat, zooals zij zeide, haar den grootsten troost verschafte.

Ik hoef niet te vertellen, met welke stichtende godsvrucht dit goede kind de heilige Sacramenten ontving. Met engelachtige vroomheid verheugde zij zich naar God te gaan....

Op zekeren avond kwam de arme Iersche waschvrouw en zei mij, dat haar lieveling, Marie, op sterven lag.

de opening der scheepvaart op de newa.

Toen ik in de kamer trad, zag zij mij met haar groote blauwe oogen ernstig aan, en stak mij haar magere witte hand toe; het kussen, waarop haar hoofd rustte, was met bloed bedekt. Door een hevige hoestbui was er een ader gesprongen.

‘Ik ga sterven,’ zei het arme meisje met gebroken stem, ‘maar ik kan toch blij sterven, eerwaarde!’

Zij zag er onschuldig uit, als een waar kind van God, dat op het punt staat, naar het hemelsch vaderland te vliegen, zoodat ik met buitengewoon vertrouwen de troostende gebeden der stervenden bad en den laatsten zegen over haar afsmeekte.

Zij sprak veel van haar voorafgegane moeder en hoopte spoedig met haar de hemelsche zaligheid te genieten.

[p. 397]

Haar oogen sloten zich en ze lag daar, als was zij reeds gestorven.

Loeiend huilde de storm in den ruwen Decembernacht, zwaar kletterde de regen tegen de vensterruiten; men hoorde niets in deze kamer dan het doffe straatgewoel, toen ik aan het sterfbed der naaister waakte en bad.

Tegen middernacht opende zij nog eenmaal de oogen, en zag mij lang en liefderijk met een blik vol van onuitsprekelijke dankbaarheid aan, een zacht lachje speelde om haar lippen, haar mond opende zich.... een lichte huivering.... een zwakke zucht en de plechtige stilte, die daarop volgde, zei mij, dat alles voorbij was, en haar reine ziel tot haren Heer en God was opgestegen.

philippine welser voor keizer ferdinand i, naar de schilderij van a. delûg.