De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 13

Bij de Platen.

De hongersnood in Engelsch-Indië. -

De lezers herinneren zich, hoe een groot gedeelte van het uitgestrekte rijk van Voor-Indië in de laatste maanden van het afgeloopen jaar door de ontzettende plaag van den hongersnood is geteisterd geweest. Terwijl Voor-Indië in gunstige oogstjaren ontzaglijke hoeveelheden graan uitvoert, was thans de aanhoudende droogte oorzaak, dat de bevolking in verschillende gewesten van de groote Engelsche kolonie aan de uiterste ellende ter prooi was. Geruimen tijd nog heeft de Britsch-Indische regeering de uitgestrektheid van de ramp trachten te verkleinen, maar ten laatste viel ze niet meer te verbloemen. Duizenden arme Hindoes stierven van honger of sleepten zich als geraamten voort. Eerst toen deze feiten wereldkundig werden, werden overal in Engeland inzamelingen gehouden, die ten doel hadden graan te koopen voor de arme inboorlingen, die ginds, duizenden mijlen ver, aan al de verschrikkingen van den hongersnood waren overgeleverd.

Onze gravure op blz. 356 stelt een pakkend tafereel uit dat ontzettende drama voor. De trein van Bombay naar Calcutta houdt midden in de geteisterde streek aan eene statie stil en wordt door de ui (geputte Hindoes letterlijk bestormd. De reizigers, vol ontzetting over het treurige schouwspel, dat zich aan hun oog opdoet, deelen hun levensmiddelen onder de arme Hindoes uit. Maar wat helpen die paar broodjes voor die telkens aangroeiende schare van levende geraamten: 't is als een droppel water in den eindeloozen oceaan!

De gifkoorts. -

Niet minder aangrijpend is de schilderij van den Franschen meester Paul Legrand, in ons nummer weergegeven. Ook deze verplaatst ons in het afgelegen koloniaal gebied en doet ons met een anderen geesel kennis maken, waarmee vooral de Europeanen daar te kampen hebben; de doodelijke inlandsche koorts, die zoo menigmaal onder de koloniale troepen de vreeselijkste verwoestingen aanricht.

De schilder stelt ons een uitgeputten soldaat voor, die onderweg door de gevreesde ziekte aangegrepen, den troep zijner kameraden niet meer heeft kunnen volgen en stervend bij den weg is neergezegen. Het gruwzame monster der gifkoorts, uit de gistende moerassen opgerezen, heeft hem als een roofdier aangegrepen, hem de vervaarlijke klauwen in de borst gedrukt en zal hem niet meer loslaten voor hij onder die afgrijselijke omhelzing den laatsten adem heeft uitgeblazen.

En ginds in de verte trekt de troep van zijn kameraden verder, zelf door het monster achtervolgd, dat in deze doodwoestijnen rondwaart, en dus om eigen lijfsbehoud niet bij machte den bezweken makker mee te voeren. Wellicht is zijn achterblijven door hen onopgemerkt gebleven. Hoe dat zij, de rampzalige ligt daar van allen verlaten in het eenzame verre land, reddeloos ter prooi aan het monster, dat zooveel jeugdige, veelbelovende levens vernietigt.

Marsch van Zwitsersche troepen in het gebergte bij sneeuwstorm. -

Wij beklagen niet ten onrechte onze soldaten, als zij bij ondraaglijke hitte vermoeiende militaire marschen moeten maken of in het kamp soms bij geweldige stortregens onder een linnen tent op doorweekt stroo den nacht moeten doorbrengen; maar dat alles is nog niets bij de moeilijkheden, waarmee in een land als Zwitserland de troepen bij hun oefeningen te kampen hebben.

Zoo ondernam het infanterie-bataljon No 87 van de Zwitsche Gotthard-divisie in het najaar van '96 een herhalingscursus, die met ontzaglijke vermoeienissen en gevaren gepaard ging. Om vijf uur 's morgens riep de revelje het bataljon op tot een marsch in de diep met sneeuw bedekte bergmassa opgetogen, aandachtige, waar eene gevechtsoefening moest gehouden worden.

Officieren en manschappen waren uitgerust met bergstok, blouse en kepi; de manschappen droegen den volgepakten ransel met daarboven een opgerolde deken en drie stukken hout; de officieren waren zonder sabel of ransel, maar met den revolver gewapend.

Terwijl de eerste, tweede en vierde compagnie onder majoor Held naar den Oberalpsee voortrukten, om daar bijna loodrecht tegen den Grat Stöckli op te klauteren, die zich 2200 meter boven de oppervlakte der zee verheft, verliet de derde compagnie, die den vijand verbeelden moest, een half uur boven Andermatt den straatweg en trok links naar de kam van den Stöckli, waar een geweldige sneeuwstorm ze overviel.

In den zomer legt men den weg van het begin der bergkam tot het fort op den top in een half uur af; ditmaal echter deed de bedoelde compagnie er volle twee uren over. De uit het zuidoosten opgestoken storm woedde zoo fel, dat de manschappen ternauwernood op hun beenen konden blijven staan. Vaneen geregelden marsch was geen sprake meer; slechts sprongsgewijze kon de troep nog voorwaarts komen. De bergstokken waren doelloos geworden en werden dan ook meest achtergelaten. Vele soldaten kropen op handen en voeten vooruit en wachtten achter rotsblokken of kleine verhoogingen van den grond de geweldigste windrukken af om in de korte tusschenpoozingen van den storm weer verder te klauteren.

De ongeveer drie meter breede weg, die naar de barakken op den Stöckli voert, stijgt in zijn laatste gedeelte tamelijk steil omboog; zonder borstwering of schutssteenen, onder de sneeuw begraven, was hij niet zonder gevaar te passeeren. Eindelijk was men boven gekomen; maar nog nauwelijks tien meter van de poort van het fort verwijderd, moesten de eerst aangekomenen nog wel een kwartier wachten eer de storm hun veroorloofde, zich binnen het gastvrije fort te verschuilen. Met verlies van dertig kepi's, die de storm had meegevoerd, twee trommels en een menigte bergstokken, bereikte de compagnie eindelijk de barakken; maar de sneeuw had den manschappen de ooren verstopt en den onbeschutten nek met een ijskorst bedekt. Tien man waren onderweg achtergebleven en werden door wakkere kameraden onder groote moeilijkheden weer boven water gebracht; door middel van borstels en inwrijvingen met sneeuw moesten die verstijfden weer bijgeholpen worden om het bevriezen van hun ledematen te verhoeden.

Met niet minder moeilijkheden hadden de eerste, tweede en vierde compagnie te worstelen gehad. Man achter man hadden zij zich met bovenmenschelijke krachtsinspanning door de meterhooge sneeuw moeten heenwerken, terwijl de storm huilend en zweepend de manschappen onder wolken van sneeuw bedolf. Van des morgens zes tot 's avonds vijf uur had de colonne gemarcheerd, zonder zich wegens het onstuimige weer maar een oogenblik door rust te kunnen verkwikken. Van een gevechtsoefening was natuurlijk niets kunnen komen, maar met dat al had toch het bataljon van Uri het bewijs geleverd, dat het ook tegen den moeilijksten velddienst is opgewassen.

Den volgenden dag werd eene oefening gehouden en den derden dag werd de terugmarsch naar Andermatt aanvaard. Boven Wasen kwam het tot een spiegelgevecht tusschen de tweede compagnie ter eene en de eerste, derde en vierde compagnie ter andere zijde. Na afloop van het gevecht werd nog denzelfden dag over Gurtnellen en Intschi naar Amsteg opgerukt, waar de cantonnementen betrokken werden.

Onnoodig te zeggen dat niet altijd die veldoefeningen aldus zonder verlies van menschenlevens afloopen, gelijk nog kort geleden bewezen werd door de berichten in de bladen, die van verongelukte soldaten in de Zwitsersche bergen melding maakten.

Galilei en zijn laatste leerling Viviani. -

Treffend is de tegenstelling tusschen den afgeleefden grijsaard en den frisschen jonkman, die hem in den avond zijns levens als zijn laatste leerling trouw bleef en niet van zijn zijde week voor de dood den scherpzinnigen wiskunstenaar en onderzoeker voor altijd de oogen sloot.

Daar Galilei in 1642 stierf en Viviani eerst in 1622 was geboren, was deze dus een twintigjarig jongeling, toen hem zijn geliefde meester ontviel. Hij toonde zijn dankbaarheid levenslang door onvermoeid te ijveren voor de oprichting van een waardig grafteeken ter gedachtenis van zijn diepvereerden vaderlijken vriend, doch mocht dit lievelings-denkbeeld bij zijn leven niet meer verwezenlijkt zien. Eerst na zijnen dood kwam in de kerk Santa Croce, het Pantheon van Florence, het monument voor den grooten geleerde tot stand, dat de bezoeker er thans nog met belangstelling beschouwt.

Het leven en de werken van Viviani bewijzen dat hij niet tevergeefs aan de voeten van den grooten meester gezeten en diens lessen gevolgd had. Ook bij werd een der beroemdste wiskunstenaars van zijn tijd. In 1666 werd hij eerste wiskundige van groothertog Ferdinand II. Koning Lodewijk XIV van Frankrijk benoemde hem in 1699 tot lid der Fransche academie van wetenschappen en legde hem een aanzienlijk jaargeld toe.

De groote scherpzinnigheid van Viviani's geest bleek vooral uit zijn plan om de vijf verloren geraakte boeken van den Griekschen wiskunstenaar Aristaeus over de kegelsnede, alsmede het eveneens verloren gewaande vit rde boek van den wiskunstenaar Apollonius uit Perga, van gelijken inhoud, te vervangen. De latere ontdekking van den Griekschen tekst bewees hoe goed hij zich in den gedachtengang van den schrijver had ingewerkt.