De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 13

Welbestede rijkdom
Oorspronkelijke novelle door
P.M. Bots, R.K. Pr.
(Slot.)

Daar lag niet meer een mensch in zijn uiterste benauwdheid te worstelen, daar lag geen heer Alfred, neen, maar daar lag weer de arme Jesus neder, in doodsangst angst voor de zonden der menschen. Telt die zweetdroppelen, ziet dat telkens overeindkomen en neerzinken, hoort dat eigenaardig gekreun van het hoofdlijden, en zeg, of Jesus niet voortlijdt in een zijner kinderen? Of, had 's Heeren Apostel het niet met overduidelijke woorden gezegd: ik vul nog aan, wat ontbreekt aan de passie des Heeren? Moet niet ieder Christen den kelk des lijdens den Heere Christus nadrinken? Behoort de zondige mensch, uit aansluiting, niet te lijden, waar de onzondige zoo eindeloos veel meer te zijnen bate heeft geleden? Hoe gelukkig was dan, welbeschouwd, deze lijder, die door de voorafgegane viering der heilige Sacramenten reeds zoo geheel één was geworden met Zijnen Verlosser? Wat maakte het uit, of daar het redelijk bewustzijn was verdwenen, of de ledematen daar aan de indrukken der zieke verbeelding gehoorzaamden, nu onfeilbaar zeker, hetzij dan vroeg of laat, hetzij nog in dit of in het andere leven, de onsterfelijke ziel weer tot haar zelve komen, en, van den last der ziekte verlost, met Christus weer jubelen zoude!

Onder zulke meditatiën was zelfs de lange voorjaarsnacht eindelijk doorgewaakt, en bracht ook de morgenstond nog aanstonds geen verandering bij den zieke, hij wekte toch door zijn kalmen helderlichtenden glans dat gevoel van hope op in heer Alfreds omgeving, hetwelk de goede God als een zoo grooten zegen voor allen heeft weggelegd, die met een rein en matig lichaam den morgenstond tijdig weten te ontmoeten, terwijl de vadsige en onmatige juist den morgenstond zoo affreus vindt en daarom iets bazelt van matineuze unheimlichkeit.... een lief woord voor eene leelijke zaak!

En, o vreugde, o hartevoldoening, voor alle 's heeren Alfreds vrienden, daar begon nu, naarmate de dag meer de kimmen uitsteeg, de koorts wel langzaam, maar allergeregeldst te bedaren. Want, Gods kunstwerken zijn in hun heerlijkheid schier niet te doorgronden. Juist terwijl de uiterlijke vertooning van dat millioenen malen rijzen en tasten zoo afschuwelijk scheen, en terwijl de zieke daar zoovele droppelen zweets vergoot, en terwijl hij die vreeselijke pijnkreten slaakte, had onze Lieve Heer in zijn goedheid eenvoudig die weldadige kracht van reactie, van altoosdurend herstellen laten werken, welke Hij oorspronkelijk heel der natuur heeft ingeschapen. Het leven, het onbedorven leven had dezen nacht zijn geweldigste worsteling met het ziekteverloop afgestreden, en.... het leven had getriumfeerd. ‘'t Is de crisis geweest,’ zoo sprak de doctor bij zijn bezoek. ‘Wij zullen nu wel spoedig verblijdende verschijnselen zien.’

En o, mijn lezer, hoe ruimschoots werd heer Alfred nu zijn lijden door allerlei troost en opbeuring vergoed. Herstellen op hoogbejaarden leeftijd! Herstellen in dien dichterlijken lentetijd, als de aarde hare bloemkelken opent, als de vogelen elkaar liefde toezingen, als heel het menschelijk organisme, onder hernieuwing en versterking, de jeugd meent weder te vinden. En dat bij eenen persoon, wiens geest in al de heerlijkheden van godsdienst, van geleerdheid en van de innigste liefde voor poëzie was ontwikkeld!

Zie, wij begroeten op Paaschmorgen den heer Alfred, juist nu hij, voor de eerste maal, en met behulp der liefdezuster, de schoone uitbottende lanen van Leeuwen hoef betreedt. De wandeling voldoet uitstekend, maar men houdt stil bij eenen Meiboom en een seringengroep, die reeds volop in de lentezon bloeien, als wilden zij uit vervoering den blauwen hemel hunne blanke trossen ten offer bieden. ‘Hier,’ zoo zegt heer Alfred, ‘wilde ik het eerste henen. Want zie, hoe nabij het terrein van Leeuwenhoef naar het schoone dorpskerkje zwenkt. En ja, daar draagt de wind de tonen al over, wat ik verlang! Hoor zuster, onze eerbiedwaardige pastoor helt het Vidi aquam aan, het zoo prachtig mystieke Paaschlied bij de zegening van heel het Christenvolk, dat thans verondersteld wordt, gereinigd de plechtige offerande te gaan bijwonen en door de besproeiing met het gewijde water geheel en al geschikt te worden ter zaligheid. Wat is de hemel toch somtijds vlak bij de aarde!’

Het doet der lieve en getrouwe zuster recht goed, heer Alfred weer zoo verheven en blij te hooren spreken. O, zoo denkt zij, wat voorbeeldig man is hij toch.

En heer Alfred, die zijnerzijds de goedige uitdrukking in de schoone maagdelijke oogen gadeslaat, hij zegt tot den hemel: ‘O God, o God, wat zijt Gij toch grenzeloos goed! Hoe grootmoedig maaktet Gij ook dit zusterke!’

Want het nonnetje, mijn lezer, was heer Alfreds eigen nichtje, die weleer heette: Freule Josina.

IV.

Honora Deum de tua substantia et de primitiis

frugum da Ei. Noli prohibere benefacere eum

qui potest; si vales et ipse benefac.

Eer God ook van uwe bezitting en geef Hem

van de eerstelingen uwer vruchten. Houd hem

niet tegen, die goed kan doen; is het u mogelijk,

doe zelf ook goed.

Proverb. 3.

Wat een mensch, zelfs bij gelukkig herstel, toch nog lang zich moet ontzien! Wat heer Alfred dat wachten moede werd! Want al communiceerde de vrome man elken Donderdag te huis ter eere van het allerheiligste Sacrament, het dreigde Pinksteren te worden, voordat hij, naar zijn vurigst zielsverlangen, weer met de geloovigen aan de Tafel des Heeren zou aanzitten. Maar met Pinksteren, zoo profeteerde de goedige grijsaard, gaat het zeker gebeuren; immers dan roepen wij in het Veni Creator Spiritus:

Accende lumen sensibus,
Infunde amorem cordibus;
Infirma nostri corporis
Virtute firmans perpeti.

Elk zintuig voele uw heilgloed, Heer!
Uw warmte, Uw liefde in ons hart!
Want ligt ook 't lijf in krankheên neer,
't Wordt altoos door Uw kracht gehard!

En inderdaad, heer Alfreds profetie werd vervuld. Zonder hulp van ziekenzusters, waarvan er reeds eenige weken geen meer op Leeuwenhoef vertoefde, zonder hulp van stok of staf, verscheen op den eersten Pinkstermorgen de zilvergelokte edelman reeds in den vroegen morgen voor 's Heeren altaar, en viel hem de spijze des Heeren ten deel, die het harte het allerbeste voorbereidt op de werking des Heiligen Geestes.

En nu aan het einde der H. Mis en der dankzegging geniet onze edelman de in zijne oogen niet geringe eer van persoonlijk dooiden herder der gemeente in de pastorie te worden geleid. Eerst toch, zoo zegt de pastoor, moet heer Alfred een bete broods nuttigen, voordat hij den wandeltocht naar Leeuwenhoef aanvaardt. Wij zeggen den wandeltocht, want heer Alfred bespaarde zijnen dienstbaren zooveel mogelijk het rijtuigvervoer op een feestdag als Pinksteren.

En nu, aan dat ontbijt, waarbij de pastoor, die nog de Hoogmis zingen moest, persoonlijk in allen ootmoed en in ware evangelische broederliefde, zijnen gelijke in jaren wilde dienen, ontspon zich een gesprek, hetgeen de ontknooping brengt van hetgeen wij aan het einde van

[p. 355]

de eerste afdeeling van dit verhaal zeiden. Toen de eigenlijke spijziging was voltooid en de beide eerbiedwaardige mannen hier zoo hoogst gelukkig in Christus te zamen zaten, alsof een Paulus en Antonius van Egypte weer aan de waterbron vertoefden, nam heer Alfred het woord en zeide:

‘Heer pastoor, aan uwe parochie ontbreekt nog ééne zaak.’

‘En die zaak is, heer Alfred?’ vroeg de pastoor.

‘Eene ziekenverpleging. Gij hebt een schoone kerk met pastorie, gij hebt een keurige katholieke school voor de jongens en een zusterschool voor de meisjes, maar het kleine Leeuwenhoef kan geen inrichting voor zieken bekostigen. Tijdens mijne ziekte moest de ziekenzuster zes uren reizen, om uit haar klooster tot mij te komen. U moest Monseigneur onzen bisschop om verlof vragen, hier een klooster van ziekenzusters te hebben, dat dienen kan uren in den omtrek. Zes, zeven dorpen, vooral het zoo arme Arensdiek, zouden er kostelijk mede gebaat zijn.’

Pastoor glimlacht eens. ‘Goede heer Alfred,’ zoo zegt hij, ‘Monseigneur is menschlievend genoeg om mijn verzoek in te willigen, maar wat zal ik Zijne Hoogwaardigheid antwoorden op de vraag: vanwaar moet het gebouw komen? En welke zieken kunnen iets bijdragen tot onderhoud der zusters?’

En nu glimlacht heer Alfred eens. ‘Goede pastoor,’ zoo zegt hij, ‘ik heb natuurlijk deze vraag uwerzijds voorzien. Deze heeft geen moeilijkheid. Uit onuitsprekelijken dank jegens God voor mijn herstel, wensch ik heel het kasteel met zijne inkomsten te vermaken aan de congregatie der ziekenzusters. Maar, er zijn lasten aan deze schenking. Nichtje Josina is reeds dezer dagen overste geworden in een der huizen. Zou zij naar Leeuwenhoef mogen komen, opdat in mijn laatste uur door haar mijne oogen worden gesloten? Ik kom wonen in het heerenhuis naast uwe kerk en laat Josina met hare zusters het kasteel, doch ik bespreek mijn sterfuur aldaar.’

Zekerheid omtrent dit verzoek vermocht de pastoor nog niet te geven, doch weldra kwam de beschikking der kerkelijke overheid, welke bepaalde, dat er zooveel mogelijk met 's heeren Alfreds wenschen zoude rekening worden gehouden.

Ofschoon zoodoende freule Josina niet aanstonds en voor altoos als overste aan Leeuwenhoef konde gegeven worden, zoo geschiedde zulks toch later en wel dadelijk, toen heer Alfred de minste teekens van ouderdomverval begon te geven. De vrome man nam toen zijn in trek weer op Leeuwenhoef, en stierf na weinig tijds, zonder smart of ziektegeweld, een zoeten dood in de armen zijner Josina.

Heel het verdere gedeelte van heer Alfreds fortuin, hetwelk nog meerdere tonnen gouds bedroeg, had de vrome bij testament aan verschillende kerkelijke inrichtingen vermaakt.

Op zijne grafstede leest men het schoone woord van den H. Ambrosius, den kerkleeraar:

Probati Viri Genus Virtutum Prosapia.¹⁾

1) Het nageslacht van een braaf man is der deugden nakomelingschap.