De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 13

[p. 290]

Toch gelukkig,
Door
J. Vesters Jr.
(Vervolg.)

Groothuis liet zich op de sofa neervallen. Zijn prettige stemming van dien morgen was geheel geweken. De oude lusteloosheid overviel hem weer. Wat was het toch een tobben en strijden in de wereld! Hij had medelijden met dien armen Veltman, die in de oogen van velen voor een dwaas zou gelden. Maar wat eene verheven dwaasheid, wat een edel hart! Zou Trees hem evenaren, of zou zij inderdaad, zooals Van Gerve voorzegd had, hem in den steek laten en niet met hem het offer willen brengen?

Een oogenblik kwam bij Groothuis het denkbeeld op, naar Veltman toe te gaan en hem zijn steun aan te bieden. Hij had geld genoeg, en hoe goed besteed zou het zijn, indien hij de kosten van Lena's verblijf te Pau voor zijn rekening nam. Maar Willem zou weigeren; een hart als het zijne zou geen aalmoes willen aannemen, die, met hoeveel kieschheid ook aangeboden, toch altijd een aalmoes zou blijven.

En dan, hij wilde zien hoe het zou afloopen; hij wilde dat psychologische vraagstuk bestudeeren. 't Was hem zoo vreemd, zoo onbegr[ij]pelijk, dat iemand aan alle geluk vaarwel zei ter wille van een ander, dat hij het niet kon gelooven, vóór hij het gezien had. Hij had tot dusver niets dan ikzucht gezien, hij wist bij ondervinding, dat al het zwoegen, al het wroeten der menschen op niets anders was gericht dan op geld verdienen, op winstbejag, dat het eigen ik al het overige beheerschte, dat hij verbaasd stond, in onzen tijd nog iemand aan te treffen, die in zelfverloochening tot het uiterste gaan zou, dat men kan bedenken.

Terwijl Groothuis hierover nadacht, zooals een geneesheer een hem nog nooit voorgekomen ziektegeval bestudeert en, den patiënt vergetende, alleen aan het interessante van het verschijnsel denkt, zat Willem Veltman diep neerslachtig op zijn kamer, met de handen onder zijn hoofd en in stomme wanhoop de verwelkte bladeren van zijn verwoest geluk beschouwend.

O, hij had er op dat feestje, dat thans jaren achter hem scheen te liggen, wel een voorgevoel van gehad, dat zoo spoedig de grootste smart de feestelijke stemming zou komen verstoren. De uitgelatenheid van Trees had hem pijn gedaan, haar jeugdige, blijde overmoed hem gegriefd. Haar gulle lach klonk hem nu nog in de ooren, en anders hemelsche muziek voor hem, scheen die lach hem nu een bittere bespotting toe.

Wat niemand had vermoed, had hij geraden, hij en Lena. Zij voelde het, maar zweeg. Zij zag, hoe gelukkig Trees was, en zij vond het wreed, dat geluk, zoo duur gekocht, nu reeds te verstoren. Zij kende Willem, zij wist waartoe zijn liefde in staat zou zijn, en daarom wilde zij het voor hem verborgen houden. Als ze eenmaal getrouwd waren, kon het geen kwaad meer. Zij zou wellicht spoedig sterven, had ze bij zich zelf gezegd, maar haar moeder zou dan bij Willem en Trees gaan inwonen. Kalm had ze dit bij zich zelf overlegd, al weken te voren, nog vóór iemand iets gemerkt had van de kwaal, die hare krachten begon te ondermijnen.

Doch wat zelfs mevrouw Veltman niet zag, was ten slotte aan Willems scherp oog niet ontgaan. Den dag na het feestje had hij tegen zijn moeder gezegd: ‘We moesten den dokter eens laten komen. Die verkoudheid van Lena staat mij niet goed aan. Ik heb ze vannacht zoo hooren hoesten.’

Mevrouw had haar zoon verschrikt en verwonderd aangekeken. ‘Zoudt gij denken, Willem? Ik had er nog geen erg in. Maar 't is beter te voorzichtig dan het te verwaarloozen.’

De goede vrouw dacht nog aan te groote bezorgdheid van haar zoon, maar toen ze Lena nauwkeuriger gadesloeg, viel het ook haar op, dat het jonge meisje er betrokken uitzag. Toch was ze nog ver van de waarheid te vermoeden.

De dokter kwam en schreef een drankje voor, met belofte dat hij den volgenden dag zou terugkomen.

‘'t Is waarlijk niet noodig, moeder,’ zei Lena, toen de geneesheer vertrokken was. ‘'t Zal vanzelf wel overgaan. Wie is er al eens niet verkoud? Willem is al te bezorgd, de goede jongen.’

‘Ja, dat geloof ik ook, kind, maar zoo is hij nu eenmaal. Hij denkt altijd aan een ander. Wat zullen wij hem missen als hij getrouwd is.’

‘Dat zullen we, moeder, maar ik blijf immers bij u. En Willem gaat toch de wereld niet uit. Hij moet nu maar gauw trouwen; u weet, dat ze er bij de Bruning's zoo op staan.’

Dien middag zocht Willem den dokter aan zijn woning op. ‘Dokter, zeg mij openhartig wat u van mijn zuster denkt,’ vroeg hij.

De geneesheer speelde met zijn penhouder en keek het jongmensch scherp aan. ‘Het kan ernstig worden,’ antwoordde hij langzaam. ‘Indien wij den zomer te gemoet gingen in plaats van den herfst zou ik geruster zijn. Het zijn slechte maanden, die aanstaande zijn.’

Willem had het wel gevreesd. Uit hetgeen de dokter niet zei, maar te verstaan had gegeven, begreep hij, dat zijn voorgevoel hem niet had bedrogen.

‘Zou u denken, dat een zachter, zuidelijker klimaat haar goed zou doen?’ vroeg hij weer.

‘Ongetwijfeld; het Zuiden van Frankrijk moet op zulk een gestel een heilzame uitwerking hebben. Maar het is daar zeer duur,’ voegde hij er eenigszins aarzelend bij.

‘Ik weet het, dokter, maar indien haar gezondheid tot dien prijs te koop is, is het toch niet te duur.’

De dokter had hem begrepen en drukte hem geroerd de hand. ‘Indien gij daartoe besluit, dan hoe eer hoe beter. Nu zal ze nog geen ongemak van de reis hebben, later zouden de vermoeienissen misschien te groot zijn.’

Willems besluit was genomen. Hij wist, wat dat nieuwe offer zou vergen, maar hij aarzelde geen oogenblik. Zijn geluk voor haar leven, - een andere keus was er niet, maar die keus kon voor hem niet moeilijk zijn.

Dien avond deelde hij alles voorzichtig aan zijn moeder mee. Mevrouw Veltman was geheel onthutst: zoo iets had zij in de verste verte niet verwacht. Doch spoedig had zij haar vastberadenheid en kloekheid terug. Hoeveel het haar ook kostte, zij zou van Lena scheiden. Maar zij wilde er niet van hooren, dat Willem zijn huwelijk zou laten varen. Ze wist, dat van een nieuw uitstel thans geen sprake meer zou kunnen zijn. Mevrouw Bruning zou er nooit in toestemmen, en wie weet of ook Trees niet het wachten moede zou worden.

‘Het moet, moeder,’ zei Willem, ‘mijn besluit is genomen, maak mij nu het vervullen van mijn plicht niet zwaarder.’

Het viel hem inderdaad zwaar. Twee jaren lang had hij geleefd van hoop, en nu eindelijk zijn liefste wensch zou worden verwezenlijkt, werden eensklaps al zijne droomen wreed verscheurd. Hij moest het Trees meedeelen, hij mocht er niet mee wachten, want hij vreesde, dat hij anders misschien zwak zou worden. Het haar zeggen durfde hij niet, en daarom nam hij de pen op om het raar te schrijven. Hij wist, dat het beslissend zou zijn voor zijn verder leven, want hij mocht de hoop niet voeden, dat zij weer zou willen wachten. God weet hoe lang. ‘Altijd de uwe’ had ze gezegd, maar ze kon de zijne niet zijn; zijn plicht kwam tusschenbeide. Hij schreef het harde woord, hij gaf heur haar woord terug en vroeg alleen, dat ze hem indachtig zou zijn in haar gebed, dat ze aan hem zou denken als aan een doode...

Toen hij hiermee klaar was, dacht hij nog eens aan het verleden, aan de zoete uren, in haar bijzijn gesleten, aan de verwachtingen, die ze samen hadden gekoesterd, aan het geluk, dat ze zich hadden gedroomd.... Want ook daaraan zou hij voortaan niet meer mogen denken. Hunne wegen liepen uiteen en zouden nooit meer in dezelfde lijn kunnen samenvallen. God had het zoo gewild.

Hij sloot nu den brief en bracht hem naar de post. Mevrouw Veltman hoorde hem gaan en weende. ‘Mijn arm kind,’ snikte ze. Dat was alles wat ze zeggen kon, maar haar hart werd met een zwaard van droefheid doorvlijmd. Ook hem sprongen de tranen in de oogen, toen hij den brief in de bus liet glijden, doch hij drong ze met geweld terug.

VIII.

Er heerschte groote bedrijvigheid aan de statie. Treinen reden af en aan, stoomend, snuivend en fluitend, eene trouwe afbeelding der koortsige gejaagdheid van onzen tijd, voor welke vaak het vliegensvlugge stoomros nog niet snel genoeg gaat.

Een talrijke menigte verdrong zich aan den ingang, zoodat iemand, voor vijftig jaar overleden, indien hij eens een kijkje kon komen nemen, gemeend zou hebben, een reusachtigen uittocht bij te wonen, getuige te zijn van eene nieuwe volksverhuizing.

Er werd gelachen en geschertst, men zag vergenoegde gezichten en gelukkige oogen, stralend van vreugde en geluk. Maar daarnaast wat een weemoed, wat ten beklemming des harten, in de oogen, die spiegels der ziel, weerkaatst. Vochtige blikken ontmoette men, waar bekommering en lijden uit sprak. Hier bracht een vader zijn zoon weg, die ver over zee zijn geluk zou gaan beproeven; ginds gaf eene moeder eene laatste vermaning aan hare dochter, die in eene andere stad een dienst had gevonden. O, indien de muren van een station spreken konden, wat zouden zij ons veel weten te verhalen van lief en leed, van leed vooral. Maar als stomme getuigen staan zij daar, kalm bij de overstelpende drukte, die zich voor hen ontplooit, spottend neerblikkend op het jagen en drijven der menschen, onverschillig voor hunne vreugde als voor hunne smart.

Eenigszins ter zijde bevonden zich mevrouw Veltman en haar twee oudste kinderen. Alle drie trachtten ze voor elkaar de droefheid te verbergen, die hen de keel als toewrong, en een opgeruimd gezicht te vertoonen. Steelsgewijze keken ze soms te gelijk elkander aan, om zich te overtuigen, of de kalmte, de welgemoedheid, die zij veinsden, niet voorgewend was. Wat al verschillende, wat al tegenstrijdige gewaarwordingen bij dit drietal, zoo edel van hart en zoo ongelukkig!

Lena had geschreid, toen ze zag, dat wat ze zoo zorgvuldig had trachten geheim te houden, door de broederlijke liefde van Willem was ontdekt. Toen was het een wedstrijd geweest in edelmoedigheid: zij hield vol, dat het zoo erg niet was, dat ze in een week, hoogstens in veertien dagen zou zijn opgeknapt, al wist ze beter; hij drong er op aan, dat ze in het zachte Zuiden genezing zou gaan zoeken. Eindelijk kon ze geen weerstand meer bieden: de trek naar zelfbehoud ontwaakte, ze wilde toch ook nog zoo graag wat leven, bij haar moeder en bij allen blijven, die ze liefhad. Ze was nog zoo jong, en al had zij het offer van haar jeugdig leven gebracht, een wondere stroom doorvloeide toch hare borst, toen eenmaal beslist was, dat ze den winter te Pau zou doorbrengen.

Maar op hetzelfde oogenblik mat ze de grootte van het offer, dat Willem bracht, peilde ze de wond, die in zijn hart werd geslagen. ‘Willem, Willem,’ snikte ze, ‘wat ben ik zelfzuchtig; och laat mij maar sterven!’

Doch hij, met de uiterste inspanning van al zijn wilskracht, bedwong het onstuimig kloppen van zijn hart, sloeg zacht zijn arm om haar middel en fluisterde: ‘Lieve Lena, gij moet leven voor moeder en voor mij.’

‘O, ik zal het u nooit kunnen vergelden, Willem, nooit...’

Mevrouw Veltman woonde dit tooneel bij, zonder bij machte te zijn één woord te zeggen, zoozeer had de ontroering haar geschokt, en ze had al haar geestkracht noodig om de tranen terug te dringen, die overvloedig in haar oogen opwelden.

Den volgenden morgen, terwijl Willem op zijn kantoor was, kwam Trees. Met de haar eigen onstuimigheid sloeg ze haar armen om Lena's hals en zei: ‘Lena, gij moet het mij niet kwalijk nemen. Hoe had ik dat ook kunnen denken!’

‘Wat is dat nu, Trees?’ antwoordde Lena, het gezicht harer vriendin beschouwend, dat met tranen bedekt was. ‘Wat scheelt er toch aan?’

[p. 291]

‘O, het was wreed van mij, dat te zeggen,’ hernam Trees, nog altijd snikkend, ‘maar ik wist het niet, ik kon het niet weten.’

‘Maar wat hebt gij dan toch gezegd, dat mij zou gegriefd hebben, Trees? Ik weet van niets. Kom hier naast mij zitten en vertel mij alles eens openhartig.’

Het jonge meisje droogde hare tranen en nam Lena's hand in de hare. ‘Toen ik dat briefje van Willem ontving,’ zei ze, ‘dacht ik dadelijk aan den avond, gij weet wel Lena, dien prettigen avond. Ik merkte niets, ik was zoo geheel van mij zelf vervuld, dat ik geen oog had voor iets anders. Maar Willem had het gezien; en ik ben niet jaloersch op u, ik heb er hem te meer lief om, dat hij zooveel van u houdt. Maar wat wil ik ook weer zeggen,’ vervolgde ze, met de hand over haar voorhoofd strijkend. ‘Lena, gij weet wel, dat gij me vroegt, of ik ons huwelijk nog langer zou willen uitstellen, en dat ik toen in mijn onbezonnenheid antwoordde, dat we al lang genoeg gewacht hadden. O Lena, die woorden kwamen mij dadelijk in de gedachte, toen ik Willems briefje las. Wat moeten ze u een pijn gedaan hebben!’

‘Wel neen, Trees,’ antwoordde Lena glimlachend.

‘Het was zoo ook niet gemeend,’ vervolgde het jonge meisje snel. ‘Maar toch heb ik er spijt van, ze te hebben gesproken. Ik zal wachten, Lena, graag wachten, met liefde wachten, tot gij terugkomt. Hoe eerder hoe liever, dat weet gij wel, doch niet om mij, maar om u.’

‘Dus Willen; kan op u rekenen? O, wat houd ik veel van u en wat zal ik gauw genezen zijn!’

‘Hebt gij dan een oogenblik aan mij getwijfeld, Lena? Nu zou ik het recht hebben op u te knorren, maar ik wil niet, want gij zijt mijne beste Lena. Gij moet nu nergens aan denken als aan u zelf, en zorgen dat gij gauw beter wordt. Al het andere komt wel terecht, daar zal onze Lieve Heer voor zorgen.’

‘Trees, ik kan u niet zeggen, hoe het mij aan het hart gaat, dat ik nu de schuld ben, dat uw liefste wensch en die van Willem niet in vervulling kan gaan. Ik heb er mij tegen verzet, maar Willem hield aan... O, hij heeft een hart van goud, Trees...’

Meer kon ze niet zeggen, want de aandoening perste haar de tranen uit de oogen.

‘En ik dan, Lena?’ vroeg Trees, ten einde haar in eenigszins luchtiger stemming te brengen.

‘Als Willems hart van goud is, waar is het mijne dan wel van? Ik ben benieuwd, uw oordeel daarover te hooren.’

‘Ook van goud, kleine deugniet,’ antwoordde Lena, door hare tranen heen lachend. ‘Ik houd veel van u allebei en ik zal altijd aan u denken.’

‘Nu dat is goed,’ hernam Trees opstaande. ‘Maar denk nu het eerst aan u zelf.’

‘Gaat gij nu al heen, Trees? Wacht gij niet tot Willem thuis komt?’

‘Neen, ik mag niet, ik moet thuis zijn. Maar gij zult hem de boodschap wel overbrengen en hem zeggen dat ik zijn briefje niet aanneem. Herinner hem aan mijn eens gegeven woord: altijd de zijne. En zeg hem, dat hij nooit aan mij mag twijfelen, indien hij oprecht veel van mij houdt.’

‘O, dat doet hij,’ zei Lena met vuur.

‘Ik weet het wel, maar dan mag hij ook niet vergeten, dat wij elkaar eeuwige trouw hebben beloofd.’

Het was voor Willem een groote troost, van Lena te hooren, dat Trees er geweest was en zijn offer niet had willen aannemen. Hoe had hij ook maar een oogenblik kunnen twijfelen? ‘Altijd de uwe!’ - dat woord was de bezegeling van hun genegenheid, sterker dan wie ook ter wereld, omdat ze wortelde in God, omdat ze vreemd was aan alle berekening en haar oorsprong en hechtheid vond in hunne gelijkvormigheid van karakter.

Willem had dien troost wel noodig, want hij had onverschilligheid en een medelijdend schouderophalen gevonden, waar hij die allerminst verwacht had. Hij had zijn patroon eene week verlof gevraagd, om zijne zuster naar Pau te brengen, en hem van het gebeurde in kennis gesteld.

De heer Van Dalen had hem laten vertellen en alleen een enkele maal de schouders opgehaald. ‘En uw huwelijk?’ vroeg hij, toen Willem ophield.

‘Ja, mijnheer,’ antwoordde deze aarzelend, ‘daar kan nu niets van komen. U begrijpt, ik kan van Trees niet vergen, dat ze zich opnieuw aan een uitstel onderwerpt. Ik heb haar dan ook haar woord teruggegeven.’

‘Inderdaad, dat begrijp ik,’ antwoordde mijnheer Van Dalen schertsend. ‘Gij houdt zoo de eer aan u, want ze zou er denkelijk feestelijk voor bedanken, en ik zou haar geen ongelijk geven.’

‘Ik ook niet, mijnheer,’ antwoordde Willem eenvoudig.

‘Jonge man,’ hernam Van Dalen, door Willems waardige houding getroffen, ‘laat een man van ondervinding u een goeden raad geven. Gij zijt een idealist, gij zijt onpractisch, wat in onzen tijd het ergste is wat iemand kan overkomen. Eerst hebt gij uw opgeofferd voor uwe moeder, nu wilt gij het doen voor uwe zuster; ik kan dat mooi van u vinden, maar ik wil u er toch op wijzen, dat gij u aan groote teleurstellingen blootstelt. Later, als gij ouder wordt, zult gij er spijt van hebben. Laat mij uitspreken,’ vervolgde hij, toen hij zag dat Willem hem in de rede wilde vallen. ‘Indien uwe zuster beter wordt, trouwt ze, en dan blijft gij alleen zitten met uwe moeder, van wie ik niets dan goed denk, maar die zachtjes aan oud wordt, en met den ouderdom komen de gebreken. Geloof me, dat gij er spijt van zult hebben, uw geluk met voeten te hebben geschopt, want uwe moeder zal u niet kunnen geven wat gij verloren, wat gij moedwillig van u gestooten hebt. Tot dank voor uwe opoffering zult gij ongelukkig zijn, dat is het einde. Al te goed is buurmans gek, en dat geldt vooral ten opzichte van vrouwen. Geloof mijn ervaring, jongelief.’

Deze nuchtere, koele woorden hadden als vlijmende messen Willems hart getroffen. Zijn besluit werd er niet door aan het wankelen gebracht, maar het griefde hem, dat zijn patroon, voor wien hij zooveel achting koesterde, hem niet begreep.

‘Maar ik kan mijn zuster toch niet voor mijn oogen zien sterven, als er nog één middel is om haar te redden,’ bracht Willem zoo kalm mogelijk in het midden.

‘Als ze sterven moet, zal ze het in Frankrijk even goed doen als hier. Tegen den dood is geen kruid gewassen. Maar ik wil u mijn gevoelen niet opdringen. Uit belangstelling heb ik u alleen willen zeggen, hoe ik er over denk en wat ik zou doen, indien ik in uwe plaats was. Edelmoedig te zijn is lief, maar ik vrees, dat uwe edelmoedigheid bittere naweeën zal hebben.’

‘Ik geloof het niet, mijnheer,’ zei Willem eenvoudig, en om aan dit pijnlijke onderhoud een einde te maken, vervolgde hij: ‘Dus ik mag op een acht dagen vacantie rekenen?’

‘Gerust, met genoegen. Zie maar, dat gij het met Van Gerve schikt met de werkzaamheden.’

Met tragen tred verliet Willem het kantoor van zijn patroon, dien hij nu in een heel ander licht had leeren kennen. Hij was weer een illusie armer geworden. Dat anderen hem niet begrepen, liet hem koud; dat iemand als Van Gerve de schouders voor hem ophaalde, deerde hem niet; maar dat mijnheer Van Dalen zijn plan voor eene ongerijmdheid, eene dwaasheid hield, griefde hem.

Gelukkig dat de woorden van Trees een lichtstraal wierpen op zijn pad, zóó helder, dat al de schaduw, die anderen er op lieten vallen, moest wijken. Nu Trees aan zijn zijde bleef, al was het maar in gedachten, in het geestesleven, voelde hij kracht genoeg om alles te doorstaan en te overwinnen.

De voor Lena's vertrek bepaalde dag was gekomen. Willem had een rijtuig willen bestellen, om hen naar de statie te brengen, maar zij had er op gestaan, dat men te voet zou gaan. Zij wilde voor het laatst door de straten wandelen der stad, die ze zoo noode verliet; zij wilde zich alles nog eens goed in den geest prenten, de grachten, de kerken, de boomen; ze wilde een afscheidsgroet brengen aan de schilderachtige punten, waar ze zoo vaak had verwijld. Ongemerkt sloop de weemoed in haar hart en ze voelde lust, tegen haar moeder en Willem te zeggen; ‘Och, laat mij blijven, zend mij niet naar dat vreemde land.’ Maar ze hardde zich, ten einde haar dierbaren niet méér te bedroeven.

Er werd onderweg weinig gesproken. Holle woorden zouden hier te veel geweest zijn, en andere zouden de wond nog dieper hebben opengeschrijnd. Langzaam wandelden ze verder, tot Lena, bij het huis van Groothuis gekomen, het hoofd ophief en vroeg: ‘Woont hier nu die meneer Groothuis, Willem?’

Groothuis stond voor het raam om hen te zien voorbijgaan, en verschool zich haastig achter de zware gordijnen, toen hij het jonge meisje den blik op zijn woning zag vestigen. ‘Vreemd,’ mompelde hij, ‘dat ze juist hier moet inkijken.’ Een oogenblik kwam de gedachte bij hem op, naar beneden te gaan en hun te zeggen, dat hij alles op zich nam, dat Willem genoeg offers had gebracht en hij nu zijn deel wilde hebben, niet in het offer, want dit was het voor hem niet, maar in het geluk, dat hij daardoor zou teweegbrengen. Maar hij begreep, dat het niet ging. Toch, wie weet, of hij het niet zou hebben gedaan, indien hij in Lena's hart had kunnen lezen, waar één oogenblik de begeerte opkwam, een klein deel te hebben van Groothuis' rijkdom, om daardoor het offer van Willem overbodig te maken.

Groothuis vergenoegde zich nu met hen na te oogen, en zelfs nadat zij reeds lang aan zijn blikken waren onttrokken, zag hij nog het gezicht van Lena voor zich, tot het plotseling de uitdrukking aannam van groene, spottende oogen. Den geheelen dag bleef hem die uitdrukking bij, wat hij ook deed, of waar hij ook ging. ‘Och, laat mij daar niet meer aan denken,’ zei hij bij zich zelf; ‘wat gaan die menschen mij ook eigenlijk aan? Ik ben een dwaas, dat ik mij daar iets van aantrek. Er is zooveel verdriet in de wereld, dat ik niet zou weten, waarom ik met dit meer medelijden zou hebben dan met een ander.’

Aan de statie gekomen, gingen mevrouw Veltman en haar kinderen in de wachtkamer, maar Lena was liever buiten op het perron. ‘We moeten nog zoo lang in den trein zitten,’ zei ze, ‘laten we liever naar buiten gaan.’

‘Zijt gij niet bang dat gij een kou zoudt vatten, kind?’ vroeg mevrouw bezorgd.

‘Wel neen, moeder, het is nu zacht weer. Wat zegt gij, Willem?’

‘Ja, laten we maar gaan,’ antwoordde deze, wien het in de wachtkamer benauwd begon te worden.

Langzaam liepen ze het perron op en neer. Mevrouw deed haar best om spraakzaam te zijn, ten einde Lena daardoor het afscheid minder zwaar te maken; maar ze kon niet meer doen dan herhalen wat ze reeds twintigmaal gezegd had. Lena en Willem keerden telkens het hoofd om, als verwachtten ze iemand. De trein zou spoedig komen, nog maar eenige minuten meer, en de zoo vurig verbeide verscheen niet. Willem en Lena zochten reeds bij zich zelf naar redenen, om dat wegblijven te verklaren, want, al was er geen afspraak gemaakt, beiden hadden gehoopt, dat ze komen zou.

En ze kwam ook. Ze zagen Trees zich een weg banen door de menigte, die den ingang meer en meer begon te vullen, en het gezicht, rood van het loopen, op hen toekomen.

Een straal van vreugde verhelderde te gelijker tijd de trekken van Willem en Lena.

‘Ik heb me zoo moeten haasten,’ zei Trees, ‘ik was bang dat ik te laat zou komen, en ik wist dat gij het mij nooit zoudt vergeven hebben, indien ik u geen uitgeleide zou komen doen.’

‘Dat niet, Trees, maar ik ben toch heel blij, dat gij gekomen zijt.’

‘Gij treft fraai weer op uwe reis, Lena. Wil gij wel gelooven, dat ik zin zou hebben met u mee te gaan? Als het hier over eene maand hagelt of sneeuwt, dan hebt ge in Frankrijk nog zonneschijn. Profiteer daar nu goed van en kom dan heel opgeknapt terug. Als wij getrouwd zijn, maken wij daarheen ons huwelijksreisje, niet waar Willem?’

Het was de eerste maal, dat hij Trees zag, sedert hij haar het briefje geschreven had, waarin hij haar heur woord teruggaf. Zij deed,

[p. 292]

als had zij dat briefje niet ontvangen, als was er in hun wederzijdsche verhouding niets veranderd, en zij deed dit zoo ongedwongen, zoo zonder de minste spijt te doen blijken, dat Willem er door geroerd werd.

‘Ja, Trees, dat is goed,’ antwoordde hij, ‘en dan gaan wij tevens onze Lieve Vrouw te Lourdes bedanken voor Lena's herstel.’

‘En een kaars offeren,’ vulde Trees aan, ‘de dikste die er is.’

een lijkstoet bij winter in het spreewald, naar de teekening van willy stöwer.

Op dit oogenblik kwam de trein binnenrijden en snelden allen naar de coupé's toe. Een zenuwachtig trekje om Lena's lippen getuigde van haar aandoening. Trees nam haar onder den arm en zei: ‘Denk nu om u zelf, Lena. Al het overige komt terecht.’

Het jonge meisje drukte den arm van haar vriendin, maar kon niets zeggen, want haar hart was vol, nu het uur van scheiden was geslagen.

Mevrouw Veltman omhelsde haar kind, nog eens en nog eens, Willem hielp Lena instappen, waarna de conducteur het coupédeurtje sloot. Lena plaatste zich er voor, om haar moeder en Trees een laatsten groet toe te wuiven. Mevrouw Veltman wenschte haar nogmaals goede reis en glimlachte. Die glimlach, door de moederliefde op haar gelaat getooverd, had iets subliems, want haar hart werd door smart verscheurd en daarbinnen weende het, weende het,

[p. 293]

de ‘vliegende hollander’, naar de schilderij van h. hendrich.

[p. 294]

of ze haar kind naar het kerkhof had gedragen.

De stoomfluit liet haar schril geluid hooren, een groote, zwarte rookkolom steeg op, het ijzeren monster steunde, of het de smart voelde, die een moederhart breekt en haar te gelijker tijd doet glimlachen. Mevrouw Veltman meende in het steunen van de machine het kreunen van haar kind te hooren; nog een blik naar Lena, naar Willem, en toen wendde zij het hoofd af.

‘Kom, mevrouw, u moet u dat niet zóó aantrekken. Het is immers voor haar welzijn, en over eenige maanden komt Lena gezond terug. Dat is toch wel een offertje waard.’

‘Ja, mijn kind, gij en Willem hebt het zwaarste offer gebracht, en ik mag niet morren, nu ik zie, hoe lief gij allen elkaar hebt. Laten we nu even naar de kerk gaan, om voor het Mariabeeld een Weesgegroetje te bidden, opdat door haar machtige voorspraak ons gebed verhoord worde.’

(Wordt vervolgd.)