De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 13

Bij de Platen.

Watergezichtje bij Vreeland. -

In de warme zomerdagen is het een frisch gezicht, zoo'n heldere rivier, waarin zich kalm het hemelblauw spiegelt. Het moet daar heerlijk wandelen zijn langs de schilderachtige Vecht, onder het groene lommer, en nog prettiger varen langs de vriendelijke koepeltjes en de stille buitenhuizen onder de hooge, witte ophaalbruggen door. 't Is er zoo echt rustig, gemoedelijk, zoo vredig kalm.

De teekenaar van het fraaie gezichtje heeft de stille droomerige stemming van het typisch Utrechtsche landschap met fijngevoelige toets weergegeven.

Giovanni Bellini bij Albrecht Durer. -

Albrecht Durer, de groote Duitsche meester, heeft tweemaal in zijn leven de stad Venetië bezocht.

Op zijn eerste rondreis in de jaren 1490 tot 1494 vertoefde hij maar korten tijd in de Lagunenstad en zonder van de daar heerschende kunst bijzonder krachtige indrukken te ontvangen.

Eerst op zijn tweede Italiaansche reis in het jaar 1505, toen hij zelf reeds een beroemd schilder, kopergraveur en teekenaar was, wiens talent zich hoofdzakelijk in de school der Nederlanders had gevormd, trad hij in nadere betrekking tot de meesters der Venetiaansche school, Titiaan, Palmavecchio, Giorgione Bellini.

Vooral de laatste had op zijn ontwikkeling een merkbaren invloed. Giovanni Bellini, in 1426 geboren, was de eerste onder de beroemde schilders der Venetiaansche school en had talrijke voortreffelijke Madonna- en heiligen-afbeeldingen, portretten enz. geschilderd. In de jaren 1482 tot 94 had hij ook de kolossale wandschilderingen uit de geschiedenis van Venetië voltooid, die de vreemdeling bij een bezoek aan het Dogenpaleis nog heden bewonderen kan.

De beroemde Italiaan aanvaardde met niet weinig voldoening de hulde, hem door den begaafden Duitschen meester bij diens tweede bezoek gebracht. Durer had vol geestdrift uitgeroepen dat hij Bellini als den grootsten der levende kunstenaars beschouwde. Hij vertoefde ditmaal geruimen tijd in de schoone Lagunenstad, waar hij met groote onderscheiding bejegend werd, en richtte er zich een werkplaats in.

Hier ontving hij op zekeren dag het bezoek van den grijzen Bellini, die den Duitschen kunstbroeder zijn dank kwam betuigen voor de hem door dezen betoonde eer en tevens diens eigen scheppingen in oogenschouw nemen.

Dit geval heeft een onzer hedendaagsche schilders, Theobald von Oer het onderwerp geleverd tot de voortreffelijke schilderij, waarnaar onze gravure vervaardigd is.

De grijze Bellini is met een gevolg van schilders en patriciërs bij Durer verschenen, moeizaam op een stok leunende en door een knaap ondersteund. Hij bewondert de schilderij ‘Het rozenkransfeest,’ dat de Duitsche meester toen juist op den ezel had en dat hem voor de St.-Bartholomeuskerk te Venetië was besteld. Op den achtergrond links ontwaren wij de moeder met het kind, die Durer als model voor zijn Madonna diende.

Hoezeer men in het kunstrijk Venetië Durer's meesterschap wist te waardeeren kan hieruit blijken, dat men hem een vast jaargeld van 200 dukaten aanbood voor het geval hij zich daar voorgoed vestigen wilde. Maar de wakkere Duitsche meester trok liever naar zijn vaderstad N[e]urenberg terug. Hij werd haar hoogste roem, ofschoon zij hem naar zijn eigen verklaring, ‘in dertig jaren nog voor geen vijfhonderd gulden werk opdroeg.’

Twee lustige Savoyaardjes. -

De rondzwervende Italiaansche jongens, die we meestal voor Savoyaards verslijten, komen meerendeels uit de provincie Lucca. Daar wonen zoogenaamde impresarii of ondernemers, die knapen van omstreeks tien jaar aanwerven en ze naar de groote steden van Duitschland, Engeland, tot zelfs van Scandinavië en Amerika sturen, waar ze bij ‘meesters’ in de leer komen. Dezen nemen die kinderen op, geven hun kost en huisvesting, voorzien ze van een aap, een marmot of een muziekinstrument en sturen ze daarmee de straat op, om geld te verdienen.

Deze soort industrie is zorgvuldig geregeld. De ouders van de jongens zoowel als de ondernemers en de meesters krijgen een bepaald aandeel in hetgeen zij bijeenbedelen. Zij weten wat ze 's avonds moeten thuisbrengen om in hun kosthuis een niet al te onvriendelijk onthaal te vinden. Over het algemeen worden zij daar, gelijk te begrijpen valt, toch al niet vertroeteld.

En zoo moeten de arme kinderen rondzwerven tot ze zoo wat den leeftijd van zestien jaar bereikt hebben en te veel mans worden om nog het medelijden op te wekken. Dan trekken zij met een klein geldsommetje, dat ze overgewonnen hebben, naar hun vaderland terug, wanneer ze ten minste niet in het vreemde land blijven hangen om er een ambacht te leeren of er een kleine negotie op te zetten.

Gewoonlijk vindt de politie geen reden, zich met dit gescharrel te bemoeien; de jongens zelf geven er haar geen aanleiding toe, daar zij zich niet als ander straatvolkje van hun soort op dieverijen of baldadigheden laten betrappen; en bij hun meesters, al zijn die ook nog zoo lastig, hebben zij het dikwijls nog beter dan thuis, waar het soms eenvoudig hongerlijden is. Ze zien er dan ook, als ze geen gelegenheidsgezicht zetten, dat bij hun vak past, meestal heel vroolijk en opgewekt uit.

Elken morgen trekken zij er welgemoed op uit, zorgvuldig hun instrument dragend of het aapje of marmotje teerhartig onder hun buis koesterend. Moeten ze soms kou, honger of dorst lijden, welnu daar zijn ze aan gewoon; dat verstoort hun goede luim niet. Krijgen ze wat eetbaars, dan wordt dat broederlijk met het vierhandige of vierpootige kameraadje gedeeld. Zij hebben er een wonderlijken slag van, door hun bescheidenheid en vriendelijke manieren den voorbijgangers een muntstukje te ontlokken, en zonder zich, bij een toevallig bijzon[d]er goeden buit, ooit aan buitensporigheden over te geven, dragen zij 's avonds de opbrengst van den dag aan den meester af.

Ook als modellen voor schilders weten die meerendeels goed uit de kluiten gewassen jongens soms nog een extraatje te verdienen. Dit zal dan ook wel het geval geweest zijn met de twee aardige snuiters, die de schilder G. Kuch ons in dit nummer te zien geeft. Een van de twee verraadt al den toekomstigen handelsman, want terwijl hij zijn aapje voor de lui laat dansen, neemt hij er het verkoopen van kranten bij waar. Door hun geduld, hun vlijt en spaarzaamheid, weten die slimme, in den grond doodgoede jongens het dikwijls nog ver te brengen in de wereld.

Menige Italiaansche naam op het uithangbord van een groote zaak verhaalt de geschiedenis van zoo'n Savoyaardsknaap, die met niets dan een marmotje op den arm naar het vreemde land kwam en daar door zuinigheid en vlijt een man in bonis werd.