De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 13

Allerlei.

Lijm voor huiselijk gebruik. -

Men neemt een stuk oude kaas, stampt dit in een vijzel goed fijn en begiet het daarbij met heet water. Nadat de bestanddeelen, die er niet in thuis hooren, op die wijze weggewasschen zijn, houdt men een witte massa van bijna zuivere kaas over. Deze moet daarop in een doek uitgeperst worden om alle vocht er uit te verwijderen. Gedroogd wordt ze dan tot poeder gewreven en in een goed gesloten flesch bewaard.

Wil men er gebruik van maken, dan hoeft men maar een klein gedeelte van dit poeder met zeer weinig water te vermengen om een dik en taai deeg te krijgen, dat onmiddellijk gebruikt moet worden, wijl het gauw hard wordt. Men mengt daarom maar juist zooveel als men noodig heeft. Deze lijm wordt noch door het water noch door de hitte aangetast.

De invloed van alcohol op den levensduur. -

De heer James White, secretaris van den Britschen Bond tegen het alcoholisme, zet reeds dertig jaren zijn nasporingen voort over den invloed, dien het gebruik van alcohol op den levensduur kan hebben. De documenten nu, die hem door de levensverzekeringmaatschappijen verschaft zijn, schijnen beslist aan te toonen, dat de alcohol, zelfs met kleine hoeveelheden gebruikt, het leven verkort.

Indien men, zooals de Engelschen doen, de menschen in twee groepen verdeelt, zij die alcohol drinken, en zij die ze in het geheel niet gebruiken, dan blijft het sterftecijfer der laatsten omtrent een derde beneden het door de waarschijnlijkheidstafel voorziene cijfer.

In bijzonderheden afdalend, merkt de heer White op, dat van de 1000 geheel-onthouders 590 den ouderdom van 65 jaar bereikten, terwijl van de 1000 personen, die slechts een zeer matig gebruik maakten van sterken drank, maar 453 dien leeftijd bereikten. Men mag hieruit dus besluiten, dat 137 levens op de duizend reeds door een matig gebruik van alcohol verkort zijn, wat zeker nogal een aanmerkelijk verschil oplevert.

In de beroepen, die met de alcohol in betrekking staan, is het sterftecijfer zeer groot. Terwijl op 1000 inwoners van alle beroepen het aantal sterftegevallen 5 bedraagt voor de geestelijken, 9 voor de landbouwers, 12 voor de timmerlieden, 13 voor de mijnwerkers, 14 voor de metselaars, klimt het tot 21 voor de brouwers, 24 voor de herbergiers en 35 voor de koffiehuisbedienden.

Bovendien blijkt uit de waarnemingen van den heer White dat het alcoholisme moorddadiger is in de rijke dan in de arme klassen. Het procentcijfer der overlijdens door deze oorzaak is 10 voor de werklieden, 13 voor handelaars, 17 voor handelsreizigers en 20 voor renteniers.

Kunstmatige zijdefabricatie. -

Zelfs de zijwormen, die merkwaardige en vraatzuchtige kunstenaars bij de gratie Gods, hebben van de groote kwaal van onzen tijd, de concurrentie, te lijden; en ook hier is het de groote wereldveroveraarster, de machine, die hun het geheim van hun arbeid afgezien heeft.

Misschien interesseert het onze lezeressen te vernemen dat het fijne en glanzende weefsel, waarmee zij zich zoo gaarne tooien, ook uit een schijnbaar geheel tegenovergesteld element vervaardigd worden kan: het stugge, harde hout.

Intusschen berust zoowel de natuurlijke als de kunstmatige zijdeproductie op denzelfden grondslag: plantenvezels.

Gaan wij eerst het procédé bij de natuurlijke vervaardiging van zijde na. Deze vereischt noch zwoegende machines, noch rookende schoorsteenen, noch ijzeren raderwerk. De spinster, dat is de rups, verslindt eenvoudig de groene, vezelige bladen van den moerbeienboom, die zij vervolgens, na een geheimzinnige kunstbewerking in haar maag, in den vorm van een uiterst fijnen, glanzenden draad weer door den bek teruggeeft. Deze draad vormt, zooals men weet, den cocon of het popje, waarin de rups zich wikkelt en dat het materiaal levert, waaruit de zijde geweven wordt.

De kunstmatige zijde, naar haar uitvinder Chardonnet genaamd, is wat meer ingewikkeld van fabrikaat.

Hier komt de scheikunde aan te pas. Het tot dit doel bestemde hout wordt eerst door middel van machines in een pap veranderd, deze met salpeter- en zwavelvuur gedrenkt, daarna gedroogd en in een oplossing van 90 pCt. aether en alcohol gedompeld. Op deze wijze verkrijgt men een lijmachtige zelfstandigheid met de technische benaming van collodion aangeduid. Deze massa wordt in stevige, cilindervormige vaten aan een sterke drukking blootgesteld, die ze in horizontale zeer dunne glazen buisjes drijft. Opent men nu een kraantje, dan komt uit de fijne opening van zulk een buisje, die den bek van de rups vervangt, een heel fijne, zijdeachtige draad, die door arbeidsters op spoelen gewonden en daarna tot strengen gehaspeld wordt. Die strengen worden bovendien nog door een oplossing van ammoniak gehaald om de ontbrandbaarheid van salpeter- en zwavelzuur te neutraliseeren.

Het fabriceeren van kunstmatige zijde wordt reeds sedert twee jaren te Besançon met zoo groot succes uitgeoefend, dat de fabriek aan de aanvragen niet meer voldoen kan. Op het oogenblik is men bezig te Fismes, ook in Frankrijk, een tweede inrichting van dien aard te vestigen, waar alle tot dusver opgedane ervaringen benut zullen worden om verbeteringen aan te brengen en op deze wijze tegen den laagst mogelijken prijs de best mogelijke waar te leveren.

De langs dezen weg verkregen zij wordt om haar glans en stevigheid bij voorkeur tot de vervaardiging van lint en passementerieën gebezigd. In elk geval staat voor dit nieuwe product een groote toekomst open.