De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 12

Bij de Platen.

Vatenwasschen. -

De Hollander, die, op kunstgenot uit, de museums en galerijen van het buitenland bezoekt, vindt er overal de herinneringen aan het vaderland terug. Het keurige schilderijtje van onzen ouden meester Netscher, dat men op de eerste bladzijde van dit nummer ziet afgebeeld, is een der kostelijkste sieraden van de beroemde Galeria degli Uffizi te Florence. Het spreekt er, te midden van de schitterende scheppingen der groote Italiaansche verbeeldingskunst, van den stillen, eenvoudigen, bescheiden Hollandschen zin, die het mooie weet te zien ook in het gewone en alledaagsche.

Nuchter en prozaïsch komen ons op het eerste gezicht die Hollandsche schilderijtjes voor, wanneer wij, de zalen met de heerlijke Madonna's en stralende Transfiguraties verlatende, eensklaps die leuke binnenhuisjes voor ons zien. Vatenwasschen! welk een onderwerp. We vallen uit den hemel van het hoogste idealisme opeens op den vlakken bodem van het doodgewone.

Maar pas op! strijken we niet te voorbarig vonnis. Onze oogen, door de vorstelijke pracht van straks verblind, zijn nog niet geschikt om het mooie van deze kunst dadelijk te vatten. 't Is het nadeel van museums, dat zij uiteenloopende kunstuitingen vaak naast elkaar zetten, waardoor de eene soms afbreuk doet aan de andere.

Wanneer we zoo'n tafereeltje als dat van Netscher afzonderlijk zien, zooals op onze eerste bladzijde, dan vooral treft ons bij aandachtige beschouwing de stille, bescheiden, maar toch onweerstaanbare poëzie, die zulk een meester heeft weten te leggen in de voorstelling van een eenvoudig vatenwasschend dienstmeisje.

Landverhuizers. -

Het oude Europa, door de vernielende oorlogen van den laatsten tijd en meer nog door den ‘gewapenden vrede’ uitgeput, blijkt niet meer in staat, zijn gestadig toenemende bevolking naar behooren te voeden. Duizenden, die in hun vaderland geen bestaan meer kunnen vinden, zijn genoodzaakt in de Nieuwe Wereld een goed heenkomen te zoeken Helaas, niet altijd wordt die hoop verwezenlijkt. De ondervinding leert dat velen in het gedroomde land van belofte niets dan bittere teleurstelling vinden. Maar op het oogenblik van vertrek stelt men zich toch allicht het

[p. 176]

beste voor; dan is het niet de vrees voor de onzekere toekomst, die men tegemoet gaat, maar het wee der scheiding van het dierbare geboorteland, dat de tranen in het oog doet opwellen.

De afvaart van een landverhuizersschip is dan ook een aandoenlijk schouwspel, dat de weemoedigste gedachten opwekt. Hier zien wij een heel gezin, dat de brug tusschen het nieuwe en oude land voorgoed achter zich heeft afgebroken: het weinige wat men bezat is te gelde gemaakt om den overtocht te bekostigen en men moet dus maar zien, hoe men in de nieuwe wereld verder zijn weg vindt. Elders herkennen wij een handwerksman, die met zijn vak in het vaderland het brood voor vrouw en kinderen niet meer verdienen kan en daarom zijn geluk over den oceaan wil beproeven, zich voorstellende zoo spoedig mogelijk zijn dierbare betrekkingen te laten overkomen om den nieuw verworven welstand met hem te deelen. Wat verder zien wij een man van middelbaren leeftijd, alleen zijn pijp rookende, gezeten op de kist, die zijn bagage bevat. Hij staat blijkbaar alleen op de wereld, zoodat het hem onverschillig moet zijn, waar hij aanlandt: zijn pijpje zal ginds, denkt hij, evengoed smaken als hier, ofschoon het beslissend oogenblik van het vertrek ook hem tot ernstig nadenken stemt.

Zoo heeft ieder zijn eigen de wegen en plaatselijke gesteldheid even vertrouwd kunnen zijn als met die van Frankrijk.

Onze gravure stelt Pater Rollet in zijn werkvertrek voor, ijverig met zijn wetenschappelijken arbeid bezig.

Een drietal natuurtafereelen op sumatra. -

De gezichten uit het Padangsche, in dit nummer voorkomende, zijn evenals die in No. 12 naar photographieën vervaardigd, ons toegezonden door den eerw. pater C. Stiphout, te Padang. Zij bieden onzen lezers gelegenheid een paar schoone natuurtafereelen te bewonderen van het aan prachtstukken der schepping zoo rijke eiland.

De twee eerste verplaatsen ons in de omstreek van Fort de Kock, hoofdplaats der afgedachten, zijn eigen bekommering, zijn eigen vrees en hoop. Elke groep vertegenwoordigt een wereld van menschelijk lief en leed.

Laan vóór het hospitaal te Padang.

Waterval van Soengei Poea (op een afstand).

Waterval van Soengei Poea (van nabij).
een drietal natuurtafereelen op sumatra.

Pater Rollet aan den arbeid. -

Wanneer we dergelijke beweeglijke en bewogen tafereelen uit het drukke menschenleven zien, dan leeren we eerst recht het kalme geluk, den stillen deeling Agam en verblijf van den resident dsr Padangsche Bovenlanden. Geheel die westkust van Sumatra is een prachtig bergland, met tallooze stoute spelingen der natuur, verrassingen vol grootschheid en welsprekende getuigen van de almacht en majesteit des Scheppers.

De waterval van Soengei Poea, hier geschetst, eerst op een afstand en vervolgens van nabij, is treffend schoon, en op bevallige wijze omlijst door een weelderigen plantengroei, zooals die slechts in het keerkringsgebied wordt aangetroffen. Dezelfde rijke en stoute vormen treft men ook in andere bergstreken aan, zooals in het Amerikaansche Rotsgebergte; daar evenwel zijn het naakte rotsen die, hoe grootsch ook, iets sombers hebben; hier daarentegen zijn de wanden als met fluweel bekleed, en weelderig met slinger vrede beseffen van hem die, zijn roeping volgende, de woelige wereld vaarwel zegt en aan geen ander toekomstig vaderland denkt dan den hemel. Zulk een rustig in zichzelf tevredene aanschouwen we in den vromen geleerde, afgebeeld op de volgende gravure.

We hebben hier een man voor ons, wiens geheele leven is gewijd aan studie en gebedden eerwaarden Pater Rollet, van de Sociëteit van Jesus, beroemd om zijn groote aardrijks. kundige kennis.

Wanneer op het oogenblik de Franschen, die op Madagaskar strijden, zich met volkomen kennis van het uitgestrekte oorlogsgebied daar kunnen bewegen, dan danken zij dit aan de uitstekende kaarten, door Pater Rollet vervaardigd. Deze waardige priester, die even geleerd als bescheiden is, heefeen tal van jaren op Madagaskar doorgebracht, en daar, met behulp van opmetingen, door hem zelf verricht, een kaart van het land ontworpen, waarmee volgens de kenners geen der vroeger bestaande in vergelijking kan komen, zoodat zij dan ook door den generalen staf van het leger voor officieel is aangenomen.

Dank aan de ijverige onderzoekingen en waarnemingen van den eenvoudigen pater is dus het ministerie van Oorlog in staat, de expeditie te voorzien van kaarten en plattegronden, zóó duidelijk en zóó volledig, dat de troepen zich gerust kunnen wagen in het onbekende land, waar zij met planten, heesters of hooge boomen begroeid, zoodat de aanblik den toeschouwei ni 't slechts tot bewondering roept, maar ook noo ligt tot blijde dankzegging.

Het derde tafereel toont ons een van forsche stammen, vermoedelijk casuarina's en tamarinden, door de natuur gebouwde halle, toegang gevende tot het groot hospitaal der stad Padang, de hoofdplaats van het eiland en zetel van het Nederlandsch bestuur, die zich langs den rechteroever der Arau of rivier van Padang uitstrekt, en tegenwoordig ruim 15.000 zielen bevat. Als handelstad en hoofdmarkt van het goud op Sumatra is Padang gunstig bekend.