De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 12

De idioot,
door J. Vesters Jr.
Slot.

Op zekeren middag zat de heele familie bijeen, toen er gebeld werd. Alice, die zich in de eentonigheid van den dagelijkschen sleur geweldig verveelde, sprong op. ‘Ik zal even open doen,’ zei ze, ‘ik mocht lijden, dat het bezoek was, want het is hier zoo akelig doodsch, dat ik niet weet, hoe ik het uithoud.”

Een oogenblik later hoorde men in de achterkamer de schelle stem van Alice, en daartusschen een andere stem, waarvan de klank niet onbekend was. Johanna stond op en verbleekte. Bij het hooren van dien klank kwam het verleden, dat ze dood en begraven achtte, weer bij haar op. Mevrouw keek haar dochter aan, maar sprak geen woord, doch een blik op Johanna zei haar genoeg. Van Dijl scheen niets gehoord te hebben, want hij bleef onbeweeglijk zitten, en Hugo was zoodanig in zijn werk verdiept, dat hij nog niet eens opkeek.

Spoedig hierop kwam Alice in de kamer terug. ‘Ma, Jo, raadt eens, wie daar is,’ riep ze opgetogen uit. ‘'t Is Willem Stassaart. Hij vraagt u te spreken, 't Is nog de oude Willem, hartelijk als altijd. Hij heeft Jo niet kunnen vergeten, zegt hij ...’

Hier hield het jonge meisje op, daar ze merkte, dat haar geestdrift niet gedeeld werd, maar een ijskoude stilte haar omgaf, waar ze uitbundige blijdschap verwacht had. De komst van Willem had bij haar onmiddellijk weer allerlei illusies gewekt. Zij kon zich niet wennen aan dat rustige, regelmatige, bescheiden leven; zij bleef verlangen naar glans en schittering, nu nog meer dan vroeger. Het denkbeeld, dat zij veroordeeld was haar verder leven te slijten in den beperkten kring, waarin haar moeder en Johanna zich zoo goed schenen te voegen, was haar ondraaglijk. Maar daar was eensklaps Willem Stassaart gekomen, en uit hetgeen hij haar gezegd had, bleek duidelijk, dat Johanna maar één woord hoefde te spreken, om de zijne te zijn. Alice was overtuigd, dat Johanna dat woord zou spreken, dat haar moeder met beide handen het geluk zou aangrijpen, dat zich zoo onverwacht en onverhoopt aanbood. De gedachte aan het tegendeel kwam bij haar niet eens op die zou haar onzinnig hebben toegeschenen. En nu werkte de koelte, waarmee de aankondiging van dat heuglijke nieuws werd opgenomen, op haar als een koud stortbad.

Johanna was nog bleeker geworden. Met machtigen aandrang doemde het verleden weer voor haar op, maar naast het beeld van Willem verrees voor haar geest dat van Vermeer, veel edeler en grootscher. Het eene deed haar denken aan het koude egoïsme, dat hij had getoond, reet de wonde weer open, die hij haar had toegebracht; het andere gaf enkel een visioen van toewijding en opoffering. Tusschen Willem en haar gaapte een kloof, met Vermeer voelde zij zich verbonden door de gelijkheid van ziel. Door de tegenstelling, die Willems komst had gewekt, werd haar dit nog veel klaarder dan tot dusver; nu eerst voelde zij ten volle hoe lief zij Vermeer had.

Maar niet dit lokte den tweestrijd uit, dien zij streed. Haar hart had ter gunste van Vermeer beslist, doch zij dacht aan haar ouders, aan de financieele voordeelen, die een verbintenis met Willem voor hen zou opleveren; zij had aanstonds begrepen wat Alices blijdschap had gaande gemaakt. Moest zij nu ook dit offer nog brengen? Mocht zij nu de stem van haar hart het zwijgen opleggen, ter wille van een geldelijk belang, dat toch eigenlijk niets anders dan egoïsme was? Deze gedachte pijnigde haar, en als om raad te vragen, keek ze haar huisgenooten aan.

Op het hooren van den naam Willem Stassaart had Van Dijl werktuiglijk de oogen opgeslagen. Hij zag de opgetogenheid van Alice, de bleekheid van Johanna, maar hij kon niet begrijpen, wat er voorviel. Doch in zijn egoïsme van idioot, van hulpbehoevendheid dacht hij alleen aan zichzelf. ‘Bij mij blijven, Jo,’ zei hij, blijkbaar bij intuïtie voelend, wat zijn geest niet begreep.

‘Ik blijf bij u, pa,’ zei Johanna vastberaden, blij dat dit woord alles besliste. Want evenmin als Willem vroeger Hugo bij zich had gewild, zou hij nu dien kindschen grijsaard in zijn huis dulden.

Bij de gedachte aan Hugo keek ze den knaap aan, die geen woord sprak, maar met saamgenepen lippen en een onheilspellende flikkering in het oog al haar bewegingen volgde. Nu ontmoetten hun blikken elkaar, en Willems egoïsme kwam haar nu nog weerzinwekkender voor. Neen, ze kon, ze mocht niet, het gezicht van Hugo zou haar een altijddurend verwijt zijn, indien ze toestemde.

Dit alles was het werk van weinige oogenblikken. Alice trippelde van ongeduld en van kwalijk ingehouden woede. Wrevelig haalde ze de schouders op en beet zich op de dunne lippen. ‘Mijn God,’ riep ze eindelijk uit, ‘gebruik toch je verstand. Sla toch deze gelegenheid om ons allen er weer boven op te helpen, niet af. Moeder, wees u dan wijzer,’ vervolgde ze, toen ze zag, dat Johanna geen antwoord gaf.

Mevrouw Van Dijl wisselde een blik met Johanna en zei toen: ‘Ik zal Willem zeggen, dat hij geen hoop heeft te koesteren. Zoo is het immers goed, Jo?’

Het jonge meisje knikte en zag haar moeder met een dankbaren blik aan.

‘Zijn jullie nu allemaal gek?’ borst Alice los. ‘Wil je dan met alle geweld het geluk met voeten stooten? Bedenk je ten minste nog eens. Later zal je er berouw van hebben.’

‘Datzal ik niet,’ antwoordde Johanna met vaste stem. ‘Ik kan van Willem niet meer houden....’

‘Maar zijn geld, zijn geld!’ schreeuwde Alice, meer en meer opgewonden. ‘Dat is de hoofdzaak. Nu hebben wij moeite om zuinigjes rond te komen, en dan konden wij weer rijk zijn. Maar je bent een leelijke egoïst met je vroom gezicht. Om een ander geef je niets, zoo ben je altijd geweest.’

‘Zwijg!’ riep Van Dijl, door den heftigen uitval van Alice een oogenblik uit zijn dofheid opgeschud. Van hetgeen er om hem voorviel begreep hij alleen, dat Alice grof was tegen Johanna, en dit kon hij niet dulden, want als een kind had hij zich aan Johanna gehecht.

Alice haalde weer de schouders op. ‘'t Is hier een mooie boel,’ siste ze. ‘Pa idioot, Hugo idioot, en nu is Jo nog het meest idioot van allen. Maar ik blijf hier niet, je zou zelf nog een idioot worden in zoo'n omgeving! Op dit oogenblik krijgt Willem het compliment, dat Jo te goed voor hem is, dat de juffrouw hem als een kwajongen afscheept, Willem zal denken, dat ze hier gek zijn, en dan heeft hij gelijk.’

Johanna zag aan Hugo's oogen, dat hij wilde antwoorden, want de knaap had moeite zich in te houden, nu Alice op zoo stuitende wijze haar woede lucht gaf. Maar de smeekende blik, dien Johanna op hem wierp, hield hem in toom.

Nog eens keek Alice haar broer en zuster uitdagend aan; zij zocht twist, maar toen beiden het stilzwijgen bewaarden, ging ze de kamer uit.

‘Jo, wat ben ik blij, dat je niet met Willem wil trouwen,’ zei Hugo nu, ‘want je zou toch nooit gelukkig met hem kunnen zijn, en dien goeden meneer Vermeer zou het zoo bedroefd hebben. Laat Alice maar met Willem trouwen, dan zijn wij haar kwijt.’

Ondanks haar zelf moest Johanna hier toch even om glimlachen. Alice zou het zeker aannemen, indien Willem het presenteerde, want zij keek alleen maar naar geld. Zij had het zelf gezegd; geld is de hoofdzaak.

Johanna trad nu op haar vader toe, die geen woord meer gezegd had, maar haar vragend aankeek, als verlangde hij opheldering van hetgeen er was voorgevallen. Het jonge meisje ging naast hem zitten, nam zijn hand in de hare en zei: ‘Pa daar was Willem Stassaart, die om mijn hand kwam. Maar ik blijf bij u; u vindt het toch goed?’

‘Willem Stassaart,’ mompelde de arme idioot, met de hand over zijn voorhoofd strijkend, als wilde hij den zwaren nevel wegvagen, die over zijn geest hing. ‘Willem Stassaart!’ Maar hij scheen geen enkel aanknoopingspunt voor dien naam te vinden, want na een oogenblik schudde hij het hoofd.

‘Ik blijf bij u,’ herhaalde Johanna, die dit bemerkte, ‘dat vindt u toch goed?’

‘Ja, ja, bij mij blijven,’ hernam Van Dijl, ‘en Alice moet maar weggaan, want ze is slecht tegen u en dat mag niet, want je bent een goed kind.’

Van Dijl nam haar hand vast, als wilde hij daardoor te kennen geven, dat Johanna hem niet moest verlaten.

Op dit oogenblik kwam mevrouw Van Dijl binnen.

Johanna ging haar te gemoet, sloeg heur armen om haar hals, en kuste ze. ‘Mama, ik dank u,’ zei ze, ‘ik had zijn hand toch niet moeten aannemen, is het wel?”

‘Neen, kind, met al zijn geld is Willem je niet waard. Hij stelde ook nu weer de conditie: dat noch Hugo, noch je vader of ik bij hem zouden komen inwonen. Hij zou ons jaarlijks een toelage...’

‘Een aalmoes dus,’ zei Johanna bitter.

‘Ja, een aalmoes. Voor hem is het niet meer dan een handelszaak. Ik heb hem dan ook onmiddellijk gezegd, dat noch jij, noch ik ons tot zulk een koop leenden. Dat is dus afgedaan,’ besloot mevrouw Van Dijl, ‘denk nu maar niet meer aan hem.’

Spoedig hierop werd er opnieuw gebeld. ‘Ik zal wel eens even opendoen,’ zei mevrouw, ‘want Alice zullen we vandaag wel niet meer zien.’

Weer luisterde Johanna toe, ze wist zelf niet waarom, maar ze had een voorgevoel, of vandaag over haar lot beslist zou worden. Vergiste ze zich of was het werkelijkheid: herkende ze de stem van Vermeer? Haar hart joeg sneller dan anders en een blosje kleurde haar wangen.

‘Da's meneer Vermeer, Jo,’ zei Hugo, die ook geluisterd had.

‘Maar het is toch de dag niet voor de les,’ antwoordde Johanna, meer tot zich zelf dan tot Hugo.

‘Vreemd, dat ma hem niet hier brengt,’ merkte Hugo op, toen hij hoorde, dat beiden in de voorkamer gingen. Een oogenblik dacht hij na, daarna snelde hij naar zijn zuster toe, nam haar hoofd tusschen zijn handen, keek haar recht in de oogen en zei: ‘Nu weet ik het, Jo, meneer Vermeer komt vragen of je zijn vrouw wil worden.’

Johanna antwoordde niet, maar sloeg de oogen neer.

XVII.

Hugo had goed geraden, Vermeer was inder-

[p. 159]

daad gekomen om de hand van Johanna te vragen. Eindelijk had hij zijn aarzeling overwonnen, en dan, de onzekerheid, waarin hij was, de twijfel, of zijn gevoelens wel beantwoord werden, pijnigde hem zoo, dat hij daar een einde aan wenschte te maken. Maar er kwam nog iets bij, wat er den doorslag aan had gegeven, dat hij juist nu zijn aanzoek kwam doen.

Hij begreep, dat Johanna, indien ze de zijne wilde worden, toch nooit haar ouders zou willen verlaten, en hij had voor haar kinderlijke liefde te veel eerbied, dan dat hij ooit zulk een eisch zou stellen. Integendeel, die liefde, de toewijding ook, die ze jegens Hugo betoond had, waren hem een waarborg, dat hij aan haar een uitmuntende vrouw zou hebben, een vrouw uit duizenden. Daarom had hij getracht een positie te Haarlem te vinden en naar een betrekking gesolliciteerd, die hem in staat zou stellen, op onbekrompen wijze een huishouden op te zetten. Voor zich zelf had hij weinig behoeften, maar Johanna wilde hij met alle gemakken omringen en haar ouders een onbekommerden ouden dag verschaffen.

Dien morgen had hij bericht ontvangen, dat hij benoemd was, en nu begaf hij zich nog denzelfden middag naar Haarlem, ten einde den stap te doen, die over zijn toekomst en zijn levensgeluk zou beslissen. Want ontving hij een weigerend antwoord, dan nam hij de benoeming niet aan, daar hij onmogelijk in dezelfde stad zou kunnen leven met haar, die nooit uit zijn gedachten zou gaan. Maar hij vleide zich met een gunstige ontvangst, te meer daar hij in mevrouw en Hugo machtige voorsprekers hoopte te vinden.

Met kloppend hart belde hij aan, en de ontroering stond zoo duidelijk op zijn gezicht te lezen, dat mevrouw dadelijk begreep, wat het doel van zijn komst was. Zoodra ze in de kamer waren, zette Vermeer de zaak uiteen, door de vriendelijkheid van mevrouw aangemoedigd en geheel gerustgesteld. ‘Ik hoop, mevrouw,’ zoo besloot hij, ‘dat u mijn verzoek niet te vermetel zal vinden, maar wie zou Johanna kunnen leeren kennen, zonder zich tot haar te voelen aangetrokken? Ik weet ook, dat ik het kostbaarste vraag, wat u bezit, maar u zal haar niet verliezen, en ik zou mij gelukkig achten, indien u mij als uw zoon wilde beschouwen.’

Met voldoening had mevrouw geluisterd, want behalve dat Vermeer Johanna gelukkig wilde maken, had hij ook met groote edelmoedigheid aan hen gedacht. En onwillekeurig kwam haar het aanbod, een uur geleden door Willem Stassaart gedaan, weer voor den geest. Deze wilde haar en haar man niet tot zijn last hebben, maar zou hun een toelage geven; terwijl Vermeer hen als zijn ouders zou beschouwen en Johanna dus niet van hen zou behoeven te scheiden.

‘Mijnheer Vermeer,’ antwoordde ze, ‘ik gevoel mij door uw aanzoek zeer vereerd, en aan niemand zou ik de toekomst van Johanna geruster durven toevertrouwen dan aan u. Ik heb u leeren kennen en hoogachten, en ik ben overtuigd, dat Johanna die gevoelens deelt.’

‘Mevrouw, u maakt mij gelukkig,’ riep Vermeer uit, wien door deze woorden een zwaar pak van het hart was genomen. ‘Johanna verdient gelukkig te zijn, en ik verzeker u, dat niets mij te veel zal zijn, om haar alle geluk te verschaffen.’

‘Ja, ze verdient het,’ beaamde mevrouw, ‘je zal een schat aan haar hebben, want voor ons is ze altijd een liefhebbende dochter geweest en voor Hugo heeft ze zich geheel opgeofferd. Maar ik begrijp, dat je ongeduldig bent om uit haar mond de bevestiging van mijn toestemming te hooren. Nu ze niet van ons behoeft te scheiden, twijfel ik niet, of uw aanzoek zal haar gelukkig maken.’

‘Neen, mevrouw, we blijven allen bij elkander, lief en leed zullen wij samen deelen,’ verklaarde Vermeer, wien voor het bezit van Johanna niets te veel was.

Toen haar moeder met Vermeer binnenkwam, bloosde Johanna hevig, want ze begreep, dat thans het beslissende oogenblik geslagen was. Hugo echter sprong blij van zijn stoel op en snelde op Vermeer toe. ‘Ik ben nog nooit zoo blij geweest, dat u hier kwam als nu,’ zei de knaap; ‘ik heb Jo al gezegd, waarom u kwam, niet waar Jo?’

De aangesprokene bloosde nog dieper en zag nu eens haar moeder, dan Vermeer aan.

‘Ja, Johanna - ik mag je nu immers zoo wel noemen? - Hugo heeft het geraden; één woord van u kan mij tot den gelukkigsten der stervelingen maken. Wil je de mijne worden en aan mijn zijde het leven doorgaan?’

‘Mijn toestemming heeft hij al,’ zei mevrouw, haar dochter bemoedigend toelachend.

Johanna had wel ja willen zeggen, zij had de hand wel willen uitsteken naar het geluk, dat haar werd aangeboden, maar de gedachte aan haar ouders hield dat woord op de lippen terug.

Mevrouw scheen dit te begrijpen. ‘Wij blijven allen bij elkaar, Jo; Adolf heeft alles al geregeld.’

Nu was haar laatste aarzeling overwonnen. Ze reikte Vermeer de hand. ‘Ik ben de uwe, Adolf, voor altijd.’

Vermeer trok Johanna naar zich toe en drukte haar een kus op het voorhoofd. Zij liet daarna het hoofd op zijn schouder rusten. Een gevoel van ongekende zaligheid doorstroomde haar borst. Zij had reeds gemeend, van alle geluk afstand te hebben gedaan, en nu schonk God haar het geluk in volle mate.

‘Hoera!’ riep Hugo, die het heele tooneel met aandacht gevolgd had. ‘Nu blijven wij voor altijd bij elkaar.’

Johanna nam Vermeer bij de hand en trad met hem op haar vader toe, die met verwondering alles had gadegeslagen. ‘Pa, vindt u het goed, dat ik met Vermeer trouw; maar ik blijf bij u,’ liet ze er aanstonds op volgen.

Van Dijl zag Johanna's gezicht stralend van vreugde en geluk, hij hoorde dat ze bij hem bleef. Meer begreep hij niet, maar zóó was het goed. Hij knikte met het hoofd en lei de hand van Vermeer in die van zijn dochter. ‘Wees gelukkig, Jo,’ fluisterde hij.

Het waren gelukkige dagen, die thans voor Johanna volgden. Met onderling goedvinden was besloten, dat men maar niet lang zou wachten met het huwelijk. Zij kenden elkaar genoeg, hun genegenheid was ook niet op een lossen grond gebouwd, zoodat de traditioneele proeftijd, waarin men elkaars gebreken en tekortkomingen gewoonlijk toch niet leert kennen of niet inziet, voor hen veilig verkort kon worden. Bovendien zou men ook niet tot rust komen vóór men getrouwd was en allen hun intrek hadden genomen in het ruimere huis, dat Vermeer gehuurd had. Johanna had het druk genoeg, om bij de inrichting daarvan er het oog op te houden. Er moest gewit, geverfd, behangen en getimmerd worden, en Vermeer liet alles aan zijn aanstaande over, die er schik in had, alles te regelen en te schikken, om het huis zoo gezellig mogelijk te maken. Johanna leefde opnieuw op in het vooruitzicht van het geluk, dat haar wachtte, en dikwijls dankte zij God, dat Hij alles zoo wondervol bestierd had. Mevrouw en Hugo stonden Johanna dapper ter zij, en ook Van Dijl had er schik in, naar het nieuwe huis te gaan kijken en van Johanna's bedrijvigheid getuige te zijn.

Haar geluk werd slechts door één sombere schaduw verduisterd: de houding namelijk van Alice. Het jonge meisje was buiten haar zelve, toen ze hoorde, dat Johanna met Vermeer verloofd was. Ze brak tegen haar zuster in allerlei verwijten uit en verklaarde van zoo'n zwager niets te willen weten. Tevergeefs trachtte Johanna, die allen in haar geluk wilde doen deelen, haar tot bedaren te brengen. Het hielp niets, met de eigenzinnigheid van Alice was niets aan te vangen. Tevergeefs ook poogde zij haar zuster te overreden, bij haar te komen inwonen. Alice verklaarde nu eens, dat zij Vermeer niet tot last wilde wezen en geen genadebrood van hem verkoos te eten, dan weer, dat ze er voor bedankte, zijn meid te zijn. Zij zou in betrekking gaan, want niemand gaf meer om haar. Alles wat Jo en haar moeder zeiden, was maar gehuichel: ze zouden heimelijk blij zijn als ze ging, en die voldoening zou ze hun geven. Door zulke onverstandige redeneeringen, dag aan dag herhaald, met de noodige verwijten doorspekt, zou ze Johanna's geluk verstoord hebben, indien dit niet te groot en Johanna niet te goed was geweest, om alles lijdelijk te verdragen. Maar eindelijk gaf Alice inderdaad aan haar bedreiging gevolg en ging te Rotterdam in betrekking. Johanna beproefde nog een laatste poging om haar van heur besluit af te brengen, en toen dit niet gelukte, verklaarde ze, dat haar huis altijd voor haar open zou staan, maar Alice keerde haar den rug toe. Het jonge meisje kon haar hoofd niet buigen, ze benijdde Johanna's geluk, en werd door haar trots en eerzucht verblind.

De gedachte aan Alice was het eenige, wat Johanna griefde, maar voor het overige was ze volkomen gelukkig. De aangenaamste oogenblikken waren die avonden in de week, welke Vermeer bij haar doorbracht en waarin ze hem steeds meer leerde hoogachten en liefhebben. Zij spraken dan over hun plannen voor de toekomst of hielden zich met Hugo bezig, die nu geheel genezen was en door zijn grooten ijver rassche vorderingen maakte. Ook mevrouw was gelukkig in de huiselijke gezelligheid, die in den kleinen kring heerschte, en Van Dijl, in wiens toestand geen merkbare verandering kwam, was gelukkig, omdat Johanna het was. Zoo vlogen de dagen om en naderde meer en meer het gewichtig oogenblik, dat de twee minnende harten voor altijd aan elkaar verbonden zouden worden.

Op een avond, dat Adolf weer gekomen was, hadden ze het druk over een vreeselijke zeeramp, die in den Atlantischen Oceaan was voorgevallen. De Lincoln, een groote passagiersboot, varende tusschen New-York en Rio de Janeiro, was op de hoogte der Bahamaeilanden door een ander stoomschip aangevaren en bijna onmiddellijk gezonken. Zoo goed als de geheele bemanning, over de vierhonderd koppen, had haar graf in de golven gevonden.

Dit ontzettend ongeluk bracht vanzelf het gesprek op de vele zeerampen, die in den laatsten tijd voorvielen, en men was hierover nog druk aan het praten, toen het avondblad bezorgd werd. Haastig werd dit opgeslagen om te zien, of het nog nadere bijzonderheden over deze geweldige catastrophe bevatte. Spoedig had men het gevonden onder het opschrift:

‘Het vergaan van de Lincoln.’

‘Och Adolf, lees jij het maar even voor,’ verzocht mevrouw Van Dijl, toen ze hoorde, dat er niet minder dan twee volle kolommen aan gewijd waren. ‘Dan hooren we het allemaal te gelijk en mijn oogen worden zoo vermoeid door dien fijnen druk.’

Adolf begon het treurige relaas te lezen, samengesteld uit het verhaal der weinige geredden. Met gespannen aandacht hoorden allen toe, tot Vermeer plotseling ophield.

‘Wat is er, Adolf?’ vroeg Johanna, terwijl haar moeder verzuchtte: ‘God, God, wat een ongeluk!’

‘Verschrik niet,’ antwoordde Vermeer, nadat hij haastig eenige regels verder gelezen had. ‘Op het schip waren ook baron Van Sichtelaar en zijn handlanger.’

Mevrouw Van Dijl sloeg de handen samen. ‘En ook verdronken?’ vroeg ze gejaagd.

Adolf knikte ten teeken van bevestiging.

‘Lees eens hoe het daar staat,’ vervolgde ze en voegde daarbij: ‘Dat had ik hun toch niet toegewenscht.’

Vermeer las: ‘Tot de omgekomenen behoorden ook twee Nederlanders, de zich noemende baron Van Sichtelaar en zijn handlanger Witkamp, de welbekende chevaliers d'industrie, die zich, zooals men zich nog wel zal herinneren, eenige maanden geleden aan oplichterijen op groote schaal schuldig maakten en naar Amerika uitweken. Zij hadden zich te New-York gevestigd, doch zich met de Lincoln ingescheept naar Rio de Janeiro. Beide schurken hebben echter weinig pleizier van hun geld gehad, en, al hebben zij den aardschen rechter weten te ontkomen, de eeuwige Rechter heeft hen reeds voor hun rechterstoel gedaagd.’

‘Vreeselijk,’ zei Johanna, toen Adolf ophield met lezen, ‘zoo de eeuwigheid te moeten ingaan.’

‘Welk een straf,’ verzuchtte mevrouw Van Dijl; ‘wij zien hieraan weer, dat onrechtvaardig verkregen goed niet gedijt.’

‘Van Sichtelaar,’ mompelde Van Dijl, maar een oogenblik later schudde hij het hoofd. Hij kon blijkbaar dien naam met niets meer in

[p. 160]

verband brengen. Het was een klank, die in zijn ziel geen herinneringen meer wakker riep.

‘God zij hun zielen genadig!’ besloot Johanna.

‘Amen!’ antwoordden mevrouw en Adolf.

Kort hierna werd het huwelijk tusschen Johanna en Adolf voltrokken. Waren er slechts weinigen bij deze plechtigheid tegenwoordig, de wenschen, die voor het geluk der jonggehuwden werden gevormd, waren er niet minder hartelijk en vooral oprecht gemeend om. En dat geluk hadden beiden verdiend, omdat het was verkregen door toewijding en opoffering, omdat elke berekening aan hun huwelijk vreemd was en omdat zij het groote gebod in eere hielden: Eert vader en moeder opdat gij lang moogt leven op aarde.

ruiterspelen in den kaukasus, naar de schilderij van j. brandt.

‘Dit is de gelukkigste dag van mijn leven,’ verklaarde mevrouw, toen zij, uit de kerk teruggekeerd, aan een feestelijk ontbijt bijeen zaten. ‘Ik heb langen tijd het geluk elders gezocht, maar nu eerst heb ik begrepen, waar het ware, het onvergankelijke geluk te vinden is, - in God.’

‘Liefste, beste moeder,’ zei Johanna, haar omhelzende, ‘ik ben nu zoo gelukkig en ik zal u nooit dankbaar genoeg kunnen zijn.’

Van Dijl was dien dag bijzonder opgeruimd, daar hij zijn Johanna nog nooit zoo stralend van vreugde had gezien.

‘Ik moet u nu iets zeggen, waarmee ik tot vandaag gewacht heb, omdat het een verrassing moest zijn,’ zei Hugo tegen Johanna en Adolf. ‘Ik heb er lang over nagedacht,’ vervolgde hij ernstig, ‘maar ik geloof toch wel, dat u het goed zal keuren.’

‘En wat is dat, Hugo?’ vroegen beiden uit één mond, met welgevallen den knaap beschouwend, die met zijn schrandere kijkers en zijn ernstig-wijs gezichtje een zoo volkomen tegenstelling vormde met den Hugo van vroeger.

‘Ik wil dokter worden,’ antwoordde hij, ‘dan kan ik later de ongelukkigen genezen, die idioot zijn, en dan zal ik mijn goeden pa ook genezen.’

Toen hij dit gezegd had, liep hij, die geen idioot meer was, op zijn armen vader toe, en als bezegeling van zijn woorden kuste hij hem.