Het
Amstel-Badhuis en de physische geneeswijze.
door Dr. M.W. Pijnappel.
Een zeer lucratieve inrichting is een badhuis in ons vaderland in den regel niet. Ons klimaat werkt er niet toe mee, en de zin voor lichaamsreinheid is bij ons volk niet zeer ontwikkeld. Wij hebben behoefte aan jassen van verschillende dikte en aan parapluie's en aan overschoenen; de koude en de nattigheid valt ons te rijkelijk ten deel zonder dat wij er om vragen, om ons tot het opzoeken er van nog zeer begeerig te maken. Dat is nu alles wel niet zooals het behoort, maar het is op het oogenblik mijn doel niet over het nut van baden voor de gezonde Nederlanders veel te zeggen. En het zou mij toch niet veel baten ook. Een volk verandert zijn levenswijze niet, omdat hem dat in een tijdschrift wordt aangeraden en neemt geen goede gewoonte aan, omdat die daar wordt geprezen, maar het doet dat als het hem gemakkelijk en aangenaam wordt gemaakt en als er hoe langer hoe meer individuen komen, die er zich gezonder en krachtiger door voelen.
Nu acht ik het om al deze redenen een zeer groote verdienste van het Amstel-Badhuis, dat het allerminst in een kwijnenden toestand verkeert. Een badinrichting, die niet alleen flink en goed is inger cht, maar die dat blijft na een langjarig bestaan, geelt reeds alleen daardoor het bewijs dat zij is wat zij behoort te zijn, want als zij niet aan alle eischen voldeed, zou het haar gegaan zijn als zooveel anderen, die hoe langer hoe minder aanlokkelijk werden. Dat dit Badhuis het baden voor de menschen gemakkelijk en aangenaam maakt en in ons tegenstrevende vaderland steeds meerderen binnen zijn muren schoon wascht, is voordeelig voor het Badhuis zelf, maar zeker niet minder voordeelig voor de gezondheid en den reinheidszin van onze goede Amsterdammers.
het amstel-badhuis.
heeren-wachtkamer.
dames-wachtkamer.
Het ziet er alles werkelijk riant en aanlokkend uit van buiten af, maar vooral als men binnentreedt. Dan maakt de flinke, open wachtkamer midden in, met zijn aardige zitjes en planten een alleraangenaamsten indruk. Couranten zijn er vele, maar daaraan heeft men in den regel niets, want voor ge er een op kunt slaan, is het bad al klaar. Koud en warm water, douche, over alles hebt ge de vrije beschikking. De dames, die langs een anderen ingang naar binnen komen en de trap op moeten, kunnen er alleen van boven een blik in werpen, maar hebben voor zich zelve een mooi kijkje over den Amstel, en daar kunnen de heeren niets van zien. Voor de koude behoeft niemand te vreezen, want het geheele gebouw is door heetwaterbuizen verwarmd en de ongelukkige natrocarbon-kacheltjes, die men vroeger op deze plaats aantrof, en die weinig warmte, maar wel veel bedorven lucht produceerden, zijn al lang verbannen.
Maar dit alles is het mooie van de zaak nog niet, al is het op zich zelf al mooi genoeg en al strekt het den Directeur, den heer Ten Cate, tot groote eer. Hier is het water nog alleen in dienst van den gezonden mensch, en die kan het ook elders vinden, al is het dan niet overal even goed en goedkoop toegediend. Wat men op een andere plaats niet vindt, is de gelegenheid voor den zieke om er zijn gezondheid door terug te krijgen, als het alleen daartoe niet in staat is, geholpen door al wat de nieuwe wetenschap, de geheele physische geneesmethode, tot hare beschikking heeft: verdichte en verdunde lucht, massage, gymnastiek, electriciteit.
Er zijn genoeg inrichtingen, ook in ons land, waar men enkele van deze zaken tot genezing van zieken aanwendt, maar een inrichting, waar alles tegelijk aanwezig is, is er in Nederland, behalve deze, niet te vinden, en zelfs in het buitenland is er geene, voor zoover mij bekend, die ten allen tijde, ook des winters, geopend is. En dit alles is juist een zaak van zeer groot belang. Wat er goed is en in het gegeven geval nuttig van al die natuur-geneesmethoden, kan hier te gelijker tijd worden aangewend en zonder dat men gevaar loopt voor het eindigen van het seizoen te vroeg de kuur te moeten afbreken.
Pneumatische Inrichting is de naam, waaronder de inrichting nog het meest bekend is, en wij beginnen dus, ter nadere kennismaking van een en ander met de klok. Die is het troetelkind van den geneesheer-directeur Dr. Arntzenius. Niet dat hij aan al het andere niet hecht, maar daar zwaait ook een ander, den schepter, en hier, in de verdichte en verdunde lucht, heerscht hij alleen, en dat die klok zoo goed is, is zijn werk. Geen moeite en geen kosten heeft hij er voor gespaard, want die klok heeft ook al haar lijdensgeschiedenis, en het was geen geringe taak ze op te heffen uit haar verval. Maar nu kan ze ook wedijveren met iedere andere, en mannen van naam uit het buitenland zijn gekomen en hebben ze geprezen.
Fraai ziet ze er niet uit op het oog. Een groot, rond ijzeren gevaarte, met eenige kijkgaten, als de patrijspoorten van een schip, en een zware deur, zoo stevig mogelijk dicht geschroefd. Een machine in het gebouw er naast voert de lucht aan, door een filter gezuiverd en van bacteriën zooveel mogelijk vrij, en gaat daarmede door tot de lucht in de klok voldoende verdicht is. Ze wordt verwarmd of verkoeld naar welgevallen, en strijkt, voor ze de klok binnentreedt, over een schaal met het een of ander vluchtig geneesmiddel. Gewoonlijk is dat dennennaaldenolie, en de menschen daarbinnen wanen zich, wat den geur betreft, in een dennenbosch, en de lucht dringt zelfs krachtiger door tot hun longen dan daar.
de klok.
Die verdichte lucht nu kan in veel opzichten heilzaam werken. Iemands longen kunnen ziek zijn en door hunne mindere werkzaamheid niet meer in staat de zuurstof, die de mensch noodig heeft, te vergaren, - de klok levert die lucht gecondenseerd, meer zuurstof op hetzelfde quantum, en de lijder ademt ruimer, zijne benauwdheid houdt op. Het slijmvlies der luchtwegen is ontstoken en verslapt en scheidt steeds slijm af, veel meer dan anders, - de verdichte lucht zet de longblaasjes krachtiger uit en herstelt de veerkracht van het longweefsel: de afscheiding vermindert. Ons bloed kan ziek zijn en weinig zuurstof houdende elementen bevatten, jonge meisjes hebben dat veel en zij kunnen er
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd