De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 11

[p. 403]

Drie huwelijken in den Achterhoek
Door
J. Heuvels.
(Vervolg.)

‘Dat is ook zoo, heeren, dat is zoo, waarachtig daar had zij volkomen gelijk in, wij mannen laten eigenlijk de vrouw veel te veel doen. Maar hoe kunnen wij dat gebeteren? Wij kunnen nu eenmaal de kinderen niet zoet houden, niet wasschen of strijken, aan de meid niet zeggen: dit of dat moet je zus of zoo doen. Het is al mooi als wij wat aardappelen kunnen schillen of een kopje wasschen zonder het te breken.

‘Overigens leefden wij heel gelukkig met elkaar, maar het huishouden werd al grooter en grooter en ik merkte al gauw dat mijn lieve Trees het zóó niet langer zou kunnen volhouden. Trees lief, zei ik toen, nou is het genoeg, je overspant je hier, je moet er een andere meid bijnemen, hoe je ook tegenstribbelt, ik wil het. Als ik zóó sprak en zóó vreemd uit mijn oogen zag, dan wist zij wel, dat er niet langer viel tegen te spreken. Dus er kwam nog een meid bij, een flinke meid ook, dat moet ik zeggen, iemand, die hart had, zoowel voor mijn vrouw als voor de zaak en in alles getrouw haar plicht betrachtte. Wij waren met haar net zoo vrij als met onze eigen kinderen, en als zij een jaar vroeger was gekomen, dan leefde nu wellicht mijn lieve Trees nog.

‘Maar nu was het al te laat; ik liet den dokter komen en die zei aanstonds: Hoor eens vrouwtje, rust houden, volkomen rust, precies doen of je hier logeert, je alles laten aanbrengen evenals een rentenierster. Ik zei nu ook: Trees, doe in Godsnaam zooals de dokter u zegt, de zaak zal toch wel loopen. Dat vond zij eindelijk goed en zij hield eenige dagen rust; maar het duurde niet lang. Op een goeden morgen stond zij weer in de gelagkamer achter het buffet; ik zag haar verwonderd, eenigszins boos aan, maar zij zei lachend: Ja, man, het gaat nu weer heel goed, ik voel mij weer veel beter; 't is maar goed dat ik weer op de been ben, want al is Harmke nog zulk een beste meid, 't is mij toch net of de kinderen er heel anders uitzien en of er minder menschen dan vroeger in de gelagkamer komen, laat mij dus begaan.

‘Met een zucht, als wilde ik zeggen: zij heeft gelijk, liet ik haar in Godsnaam maar begaan, er was toch geen raden aan haar. Maar het duurde niet lang, zij begon weer erg te hoesten. Ik liet den dokter komen. Die had mij eens in vertrouwen gezegd: uw vrouw heeft de tering onder haar leden en daaraan is niets te doen; geef haar maar zooveel mogelijk in alles haar zin. Spoedig daarna kreeg zij een hevige bloedspuwing, zij kon of mocht niet meer opstaan, zij moest zelfs terstond worden bediend, want vliegende tering, zooals de dokter nu constateerde, dat gaat als een weerlicht, dit weten de heeren zeker ook. Maar om nu op dien treurigen nacht te komen, den volgenden morgen was zij weer iets beter, en ik vleide mij weer met een hoop, die later helaas ijdel bleek; want al spoedig werd zij minder en minder; haar krachten begonnen haar te begeven en 's avonds liet zij mij roepen. Het zal zoo wat acht uur zijn geweest; de lichten waren op en de kinderen naar bed. Ik zat hier in de gelagkamer, want ik moest hier zijn, zei zij, anders verliep de boel. Ziet heeren, zóó was zij nog bij de zaak. Ik kwam bij haar bed staan, ach hoe was zij veranderd in die weinige oogenblikken! Bleek, haar wangen ingevallen, het doodszweet al op haar gelaat; in haar zakdoek, dien zij boven de dekens hield, zag ik bloed. En wat was zij toch nog lief, die goede Trees! Zij lachte mij toe met een lach evenals vroeger.

‘Gradus, zei ze, ik ga naar onzen Lieven Heer, ik voel het, mijn voeten worden al koud; laat dus den pastoor of den kapelaan nog even roepen en de kinderen bij mij komen.

‘Dadelijk stuurde ik de meid naar de pastorie en zelf ging ik naar boven om de kinderen te halen. Die sliepen boven; drie lagen er naast elkaar, de jongste aan het voeteinde. Ach! zij sliepen zoo rustig, het waren precies engeltjes en hen nu voor zoo iets droevigs te moeten wekken, zie dat was verschrikkelijk! Maar het moest. Den jongste droeg ik op mijn armen, en zoo kwamen ze één voor één achter elkaar op hun bloote voetjes - mijn vrouw had nog gezegd: laat ze toch hun kousjes aantrekken maar ik vergat dit te zeggen, - aan haar bed slaan. Zoo lieve kinderen, ben je daar! vroeg zij. Geef mij een handje! De kinderen gaven haar nu stil en eenigszins slaapdronken de hand. Kussen durfde zij ze niet vanwege haar ziekte, die anders eens op de kleinen mocht overslaan. Zij bedwong dus haar moederlijke liefde en teederheid om haar kinderen te vrijwaren voor besmetting.

‘Bij hun bedremmeld gelaat lachte zij hen nu nog vriendelijk toe; zij noemde elk kind bij den naam en zei: Lieve kinderen, ik ga naar onzen Lieven Heer. Het woord sterven gebruikte zij niet, dat zou te akelig zijn geweest, dat begreep zij ook wel. Wordt allemaal brave, gehoorzame kinderen en bidt veel voor mij, ik zal ook veel voor u bidden en vooral vragen dat je weer spoedig een moeder terugkrijgt, die evenveel, ja nog meer van u houdt dan ik; want ik knorde wel eens wat al te veel op u, zei vader. Bij deze woorden zag zij mij weer aan, glimlachend door haar tranen heen en vervolgde: Maar ik moest dit wel doen, het was voor uw bestwil, later zal je dit beter begrijpen.

‘Daarna zag zij mij weer aan en lachte nog even; doch ik, ik kon niets zeggen, ik huilde maar. De kinderen zagen mij aan en begonnen ook te huilen. Nu wenkte zij mij; ik liet de kinderen in den steek, die ik overgaf aan de zorg van Harmke, en plaatste mij aan haar ziekbed. Wat zij toen tot mij sprak, o God! dat zal ik nooit vergeten! Gradus, zei ze, kom nu eens dicht bij mij staan, want ik kan niet meer zoo luid spreken - Gradus, - en hier vatte zij mijn hand in de hare, die al klam voelde - Gradus, wil je me nu op mijn sterfbed nog iets beloven, hier in tegenwoordigheid van die lieve kinderen?

‘Beloven, lieve Trees! beloven, antwoordde ik, wel zeker, ik beloof u alles wat je vraagt!

‘Welnu beste Gradus, sprak zij nog eenigszins glimlachend, je moet me beloven om na mijn dood weer gauw te hertrouwen!

‘Hertrouwen! Trees! met een andere vrouw, hoe komt dat in je op! Hertrouwen! barstte ik uit en stikte haast in mijn tranen, neen, dat nooit meer!

‘Zij zag mij nu even glimlachend aan, juist met denzelfden blik als waarmee zij in haar meisjesjaren mij eens had aangezien, en sprak toen kalm: Ja Gradus, dat meen ik nu oprecht, ik voor mij weet toch wel hoezeer je me hebt liefgehad en nog bemint; maar het is noodig voor de kinderen, voor de zaak, voor je eigen welzijn. De menschen zullen dan misschien wel zeggen: die Gradus is zijn vrouw ook gauw vergeten, maar dan mag en moet je gerust zeggen, dat ik u dit alles op mijn sterfbed heb laten beloven; zie, als ik maar kon, zou ik het nog wel willen opschrijven.

‘Ik drukte haar nu de hand, kuste haar nog eens op de wangen en zei: Nu lieve Trees, ik beloof het u plechtig!

‘Zoo is het goed, zei ze en vervolgde: Ik ben nu gerust, breng die lieve kinderen maar weg, die hinderen mij wel wat. Ach zij zijn zoo op hun bloote voetjes en ik had je nog zóó gezegd, ze hun kousjes te laten aantrekken; zie je nu zelf wel dat een vader, hoe goed hij het overigens meent, toch nooit een moeder is, hé?

‘Daarop glimlachte zij mij nog even tegen en viel toen in zwijm. Ik nam nu het jongste kind weer op mijn armen en de anderen volgden. Bij het gedruisch daardoor ontstaan en vooral bij het schreien van het jongste kind ontwaakte zij uit haar bezwijming en oogde mij na: wel te rusten lieve kinderen, zei ze nog, tot wederziens, daarboven in den hemel. Zoolang de kamer groot was, oogde zij haar kinderen, haar lieve kinderen na, zij hief zich zelfs nog uit haar kussen omhoog om ze tot het laatste te zien.

‘Daarna zonk zij in het kussen en barstte in luid snikken uit, terwijl zij uitriep: Ach Gradus, mijn lieve Gradus, en mijn allerliefste kinderen, o mocht ik toch bij u blijven! Maar het is Gods H. Wil en daarin moeten wij berusten.

‘Zoodra ik de kinderen aan de meid had overgegeven, zette ik mij weer aan het ziekbed en begon te weenen en te bidden.

‘Mijn lieve vrouw werd het eerst hare aandoening meester en zoodra zij nu beneden eenig gedruisch vernam, wendde zij zich naar mij om en zei: Gradus! er is volk. - Neen, Trees, dat kan niet, antwoordde ik, want ik heb al vroeg laten sluiten.

‘Maar zij had toch nog veel scherper gehoord dan ik; dit bleek toen de kapelaan nu op eens binnen kwam, gevolgd door onzen knecht, die ook al zijn pet voor de oogen hield om zijn tranen te verbergen. Och hij was zulk een goede jongen voor de zaak en hij was zoo gehecht aan mijn vrouw! De kapelaan kwam binnen, besproeide haar gezicht met wijwater, en daarna gingen wij allen op zijn korten wenk uit de kamer. Hij bleef eenige oogenblikken met haar alleen. Daarop riep hij ons allen weer binnen om de gebeden der stervenden te bidden. Onder die gebeden begon zij weer hevig te hoesten, zij gaf weer bloed op; zij hield haar oogen gesloten. Ik steunde haar in mijn armen. Daarbij opende zij nog even haar oogen en zag mij aan, o God! met welk een blik! Neen heeren, dien blik zal ik nooit vergeten, in dien blik lag een heel leven van liefde besloten! Zij knikte nog even glimlachend met haar hoofd, terwijl zij het bloed liet zien, als wilde zij zeggen: Gradus, beste Gradus, het is met mij gedaan. En inderdaad, heeren, zoo was het ook, zij hoestte nog eens en nog eens, zij snikte en weg was zij, mijn lieve Trees, zij bleef dood in mijn armen.

‘Wat er toen verder met mij gebeurd is, wreet ik niet meer, ik was heel en al van mijn stukken. Toen ik weer eenigszins op mijn verhaal was gekomen, zat ik in een andere kamer, ik dacht dat ik gedroomd had; want ik kon mij niet voorstellen dat alles zoo schielijk zou afloopen, maar helaas! het was zoo, mijn lieve vrouw Trees was dood en ik bleef alleen zitten!

‘Maar de akelige nacht, die nu volgde, is nog veel verschrikkelijker; verbeeldt u, daar komen den volgenden morgen de kinderen naar beneden, vroeger dan anders en... lachend en blij. Daar begreep ik niets van en ik keek hen zeker wat knorrig aan. Mijn oudste meisje kwam lachend voor mij staan, zij klapte in haar handjes en zei: Neen, vader, kijk maar niet zóó boos, moederlief is nog niet weggegaan, ik heb haar nog op bed zien liggen, zij sliep.

‘Ziet, heeren! dat sneed mij weer door de ziel, ik begreep nu alles; dat oudste meisje, die nog al bij de hand is, was in den vroegen morgen even op de sterfkamer geweest en toen zij haar lieve moeder daar zoo rustig zag liggen, had zij gezegd tot haar broertjes en zusjes: Kom, moeder slaapt, laat ons maar stilletjes naar beneden gaan.

‘Die arme kinderen! zij konden zich nog geen denkbeeld vormen van den dood en ik, ik was te veel versuft om hen dit aan het verstand te brengen. Gelukkig kwamen nu juist twee zusters uit het gesticht hiernaast binnen; zij hadden het treurige nieuws al vernomen en zij zijn zoo gewoon om overal te komen, waar verdriet en ellende heerscht.

‘Mijn kinderen gingen ook bij de zusters school en omdat ik hier weinig of geen familie heb, boden zij mij bereidwillig aan, de kinderen bij haar te houden, zoolang tot moeder was begraven. Ik was daar erg blij mee, want ik had toch al zooveel aan mijn hoofd en dankte ze hartelijk.

[p. 404]

‘'s Avonds kwamen zij met bloemen, kransjes, linten en strikjes om het lijk op te sieren of te ‘peelen’ zooals dat hier heet. Zoodra zij met haar arbeid gereed waren, riepen zij mij. Vol godsvrucht baden zij den rozenkrans, terwijl ik aan het voeteneinde der fraai versierde kist stond. Ik drukte nog een kus op haar voorhoofd, op haar handen, maar mijn Trees was en bleef dood. Vol ontroering bleef ik voor de kist staan en beschouwde haar nog eens oplettend; ach wat lag zij daar mooi! geheel in het wit, haar handen saamgevouwen met den rozenkrans er in, den trouwring had zij nog aan den vinger. Haar gezicht was bleek, maar niet akelig bleek, o het stak zoo mooi at bij haar prachtig gitzwart haar, zij geleek juist een wassen beeld. Och wat was zij een mooien doode!

‘De kinderen kwamen haar het eerst zien en zeiden allen eenparig: O moeke, lieve moeke, wat lig je daar mooi en waarom blijf je nu zoo stil en rustig slapen! Kom toch weer op en naar beneden, wij beloven u voortaan in alles gehoorzaam te zullen zijn!

‘Ik verwijderde ze onder tranen, dat kan u begrijpen, en zei: Lieve kinderen, gaat nu maar naar de zusters, moeder is dood, zij is voor altoos hier van de wereld weggegaan, zij bidt voor jullie. De kinderen gingen zwijgend en weenend met een der zusters mee, nog telkens omziende naar de kist, die zooveel, o zooveel niet uit te spreken moederliefde tusschen die planken verborgen hield!

de radja van lombok met zijn twee zoons en twee kleinzoons.

‘Later kwam bijna de heele gemeente om haar nog eens te zien, een vaderonsje te bidden en mij te condoleeren. Allen kwamen, zelfs juffrouw Jetje niet uitgezonderd. Zij, die anders zoo afkeerig was van manslui, gaf mij toen zelfs een hand, ik zal het nooit vergeten, zij zag mij heel bedroefd aan en zei: Wat God doet is wel gedaan, wij moeten in zijn H. Wil berusten, uw vrouw is een brave ziel geweest, zij is nu zeker in den Hemel! Toen ik haar zóó zag en zóó hoorde spreken, dacht ik aanstonds bij mijn eigen: die juffrouw Jetje is toch zoo kwaad niet als de menschen haar wel afschilderen, zij is wel een hartelijk mensch.

generaal-majoor p.p.h. van ham. Gesneuveld 26 Aug 1894.

‘Intusschen, om tot een eind te komen, op den vierden dag werd mijn lieve vrouw begraven. De lijkmis werd gezongen en na de H. Mis hield de pastoor een kort puntje, waarin hij de deugden van de doode herdacht en allen aanspoorde, voor haar te bidden. Maar zijn ‘Amen’ kwam er zóó vreemd en zóó onverwacht uit en hij keerde zich zóó snel om, in 't kort, de pastoor scheen zeker ook te veel aangedaan en begreep dat hier niet veel aansporing noodig was.

‘Nu werd het lijk naar het kerkhof gebracht; de bidder voorop met een grooten zwarten mantel om, daarna mijn drie oudste kinderen, geheel in het zwart met een krans in de hand; dat is hier zoo de gewoonte. Daarna volgde de lijkbaar, gedekt meteen zwart kleed en met nog een krans er op van mij.

Twaalf man droegen ze, en wij, de familie volgden. Bijna de heele gemeente liep achter het lijk, terwijl de vrouwen, die thuis moesten blijven bij haar kinderen, met deze op haar armen bij groepjes aan de deur stonden om het lot dier arme schapen van kinderen te beklagen, die nu zonder moeder waren, en ook mij, die zulk een goede vrouw in haar verloor!

‘Wij gingen uit de kerk voorbij ons huis naar het kerkhof. De meiden stonden met het jongste kind op de stoep. Zoodra het mij gewaar werd, strekte het zijn handjes naar mij uit en riep hardop: Vader! Wat ik toen gevoelde, heeren, neen, dit is met geen pen te beschrijven! Anders ging zij zoo uit de kerk regelrecht in huis naar de kinderen en nu? Daar ging zij stil voorbij, voor altoos voorbij! Neen dat was te schrikkelijk! Dat greep mij te diep aan en ik raakte geheel buiten westen. Hoe wij op het kerkhof gekomen zijn, weet ik niet meer, ik zag niets, ik hoorde niets, alleen voelde ik zoo nu en dan dat ik tegen iemand aanliep; mijn zwager Frènis liep naast mij. Het was net of ik dronken was! Op het kerkhof hoorde ik nog even bons, bons, bons, de drie schoppen zand op de kist en daarna het indrukwekkend: Requiescat in pace! Daarna was alles voorbij; het was gedaan, heeren, het was uit met mijn levensgeluk.’

* _* *

Hier zweeg de kastelein en wischte zijn tranen af. Ook Gustaaf en Eduard zwegen een wijle. Eduard verbrak het eerst het stilzwijgen.

‘Maar mijn waarde vriend,’ vroeg hij, ‘waarom heb je de belofte niet vervuld, die je aan het sterfbed van je vrouw hebt afgelegd?’

goesti djilantik, vazal van den radja van Lombok te Karang Asam op Bali.

‘Wat zal ik zeggen, heeren?’ antwoordde de kastelein. ‘Het valt zoo gemakkelijk niet om voor vier kinderen en voor zulk een zaak een geschikte vrouw te vinden: een jong meisje wil er niet aan, een weduwe heeft zelve soms kinderen en dan gaat het toch nooit goed, en een oude vrijster, nu ja, die is gewoonlijk te veel gesteld op haar gemak. Het moet er al juist een zijn, die graag wat te doen zou hebben en hart bezit. Zooals nu kan het niet gaan op den duur,’ vervolgde de kastelein, terwijl hij zuchtend en peinzend zijn hoofd in beide handen liet steunen, ‘neen zoo gaat het niet langer. Ik heb wel een goede huishoudster; zij doet alles wat ik zeg, bestuurt alles ordelijk

[p. 405]

verstooten. - ‘Neen, vader, 't is uw wil....’

[p. 406]

en goed, is braaf en godsdienstig, laat de kinderen niet loopen voor evenveel; maar wat zal ik zeggen? het blijft altoos maar huurspul, het hart’ - en hier sloeg hij met zijn vuist op de borst - ‘het hart is er zoo niet.’

‘Maar juffrouw Jetje dan?’ vroeg Eduard, ‘heb je over haar nooit gedacht?’

‘Om u de waarheid te zeggen, heeren, ja wel zeker heb ik aan haar gedacht; dat heb ik al dadelijk nadat zij toen zoo hartelijk geweest was voor mij. En zij zou voor mij ook wel een geschikte vrouw zijn; zij is jaren lang huishoudster geweest bij een rentenier, zij kan goed koken en houdt veel van kinderen; maar.... maar zij heeft zoo iets eigenaardigs over zich, zij is zoo afkeerig van manslui, zegt men altoos; om rechtuit te spreken: ik durf het niet aan.’

‘Kom! kom!’ hernam Gustaaf, ‘dat is alles misschien maar verbeelding van je; wellicht heeft het mensch gegronde redenen om zoo te zijn; ken je haar levensloop?’

‘Ja, zoo wat,’ hernam de kastelein. ‘Er gaan vreemde praatjes over haar, maar daar weet ik alles van; booze tongen hebben wel eens willen beweren, dat zij vroeger niet zoo bang voor de mannen was en dat zij heel mooi geweest is, nu dat is haar ook nog wel aan te zien; zij is een knappe vrouw en zeer godsdienstig, soms wel een beetje overdreven, maar dat is haar zaak.’

‘Naar alles wat je daar vertelt,’ zei Gustaaf, ‘zou zij juist een zeer geschikte vrouw voor je zijn, zij wil immers wel graag wat om handen hebben en zij bemoeit zich graag met iedereen en met alles; dat komt hier net te pas; hier zal zij genoeg te doen vinden. Dus ik zou den stap maar wagen!’

‘Ja, nu de heeren dit zoo zeggen,’ antwoordde de kastelein, ‘en ik voeg mij graag naar hun raad, wil ik daar wel eens over nadenken.’

‘Maar ik ga ze niet voor je vragen,’ zei Eduard schertsend, ‘ik heb genoeg van het meisjes vragen.’

‘Dat hoeft ook niet,’ antwoordde de kastelein lachend, ‘daarvoor ben ik zelf mans genoeg.’

* _* *

Eenige dagen later vervoegden beide vrienden zich weer bij den kastelein, die hen aanstonds met opgeruimd gelaat te gemoet kwam en lachend zei: ‘Nu heeren, ik heb den stap gewaagd, alles is goed afgeloopen en ik geloof thans nog eer getrouwd te zullen zijn dan u; bij voorbaat verzoek ik u al op de bruiloft.’

Deze uitnoodiging werd door Gustaaf en Eduard met alle vreugde aangenomen en Eduard zei: ‘Kom kastelein, breng er nu een fijne flesch op, dan zullen wij allen eens hartelijk drinken op de gezondheid onzer aanstaande vrouwtjes.’

Toen allen gezeten waren onder een glaasje wijn en zij de geurige dampen uit hun havana lieten omhoog stijgen, nam Eduard weer het eerst het woord en zei plechtig: ‘Hospes, ik beloof u voor deze gelegenheid een extra fijn schilderij te zullen schilderen als een pendant van het ouderlijk huis, dat zij al van mij bezit.’

De kastelein dankte den kunstschilder warm voor dat blijk van hartelijke genegenheid; hij hield beide vrienden nog een poosje gezelschap, maar toen er weer meer volk in de gelagkamer kwam, stond hij op om die te bedienen.

Op den avond van den trouwdag van den kastelein met juffrouw Jetje kwamen Gustaaf met Margareta en Eduard met Adelheid om mee bruiloft te vieren.

Het beloofde schilderstuk was kant en klaar. Eduard had in deze nieuwe schepping van zijn talent zich zelf overtroffen. Ze stelde een gezicht voor op de kerk met omgeving, het dagelijksch doel van juffrouw Jetjes morgenwandelingen en het tooneel van haar ijverige vroomheid.

Gustaaf, die den schilder dit onderwerp, als het meest passende, had aangeraden, was door zijn vriend met de taak belast, dit geschenk met een mooie toespraak aan de bruid te overhandigen. ‘Mejuffrouw,’ zei hij, ‘de zware taak, die u thans zoo vrijwillig en liefdevol op uw schouders heeft genomen, zal het u voor het vervolg wel een beetje moeilijk maken, zooals tot dusver elken dag naar de kerk te gaan. Wij hebben gemeend geheel in uw geest te handelen door u een afbeelding aan te bieden van het kerkgebouw, waar u zoo vaak en zoo vurig gebeden heeft, en waar heden morgen het huwelijk voltrokken is, dat, naar wij vertrouwen, de kroon zal zetten op uw levensgeluk. Aanvaard ons geschenk met de oprechte betuigingen van vriendschap en de hartelijkste wenschen dat het u welga op uw verderen levensweg.’

Na deze woorden reikte Gustaaf aan de bruid het schilderstuk over. Juffrouw Jetje bezag het van alle kanten en was bij de beschouwing er van een en al verbazing. De tranen schoten haar in de oogen, terwijl zij zeide: ‘Inderdaad heeren, geen mooier geschenk had u mij kunnen aanbieden, want naast dat ouderlijk huis is geen plek mij dierbaarder dan de kerk, die mij als een tweede ouderhuis was. Ik dank er u hartelijk voor.’

Meer kon zij in haar aandoening niet zeggen; zij reikte Eduard en Gustaat de hand, terwijl zij dezen nog toevoegde: ‘U, mijnheer Gustaaf, zal wel een goed schrijver worden, daar u, door de keuze van dit onderwerp, zoo fijn toont te voelen wat er in een menschenhart omgaat.’

Het schilderstuk werd algemeen hoogelijk geprezen; ieder roemde de keurige uitvoering, de zachte kleuren, de treffende stemming.

Maar Eduard maakte aan al die loftuigingen een einde en kwam haastig tusschenbeide met een voorstel om nu eens vroolijk en lustig op aller welzijn te klinken en te drinken.

* _* *

Toen die feestelijkheid alweer achter den rug was, keerden onze vrienden nog eenigen tijd naar Amsterdam terug; want eerst tegen de lente zou beider huwelijk worden voltrokken.

Gustaaf zag meer en meer zijn pogen met den meest gewenschten uitslag beloond. Met voorbeeldeloozen ijver had hij gearbeid en zijn vertaling van dat boek over bloemen was alom gunstig ontvangen.

Voor den schrijver van talent bestaat er geen onderwerp zóó droog, zóó afgetrokken, of hij kan er den adem zijns geestes over laten gaan en het de volheid des levens schenken. Hoeveel te beter moest dan Gustaaf slagen, nu hij zich mocht wijden aan een arbeid, hem opgedragen door iemand, welke hem bij welslagen met het hoogste loon wilde vergelden, aan een arbeid, die hemzelven daarbij zoo bijzonder aantrok!

(Slot volgt.)