De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 11

De Samenzweerder
Humoreske van Jan Rombout.

Mijnheer en mejuffrouw Hopstaken leidden een heel kalm, gemoedelijk en onbezorgd leventje. Ze hadden jarenlang een drukken komenijswinkel gedaan en leefden nu van hun centjes. Wel konden ze daar geen groote bokkesprongen van maken; want ze hadden een zoon, die luitenant was en maar moeilijk van zijn kaal traktementje kon rondkomen, en een getrouwde dochter, die het ook al niet breed had, zoodat allebei nogal eens bij de oude luitjes kwamen aankloppen.

Maar mijnheer en mejuffrouw Hopstaken waren aan wijze spaarzaamheid gewend en stelden ook geen buitensporige eischen aan het leven. Een hartige kluif op tafel, een vaatje bier in den kelder met een ankertje wijn voor extra gelegenheden, en daarbij het bewustzijn, dat hij zijn schaapjes op het droge had, waren voor den rentenier voldoende om zich heel tevreden te voelen.

Zijn vrouw van haar kant mocht voor het model van een verstandige en zorgvuldige huismoeder doorgaan. Op haar rond, vriendelijk gezicht stond de vergenoegdheid te lezen en het boezemde ieder bij de eerste ontmoeting vertrouwen in. Ze gaf niets om mode of opschik, die ze minachtend ‘malle nesterijen’ noemde, maar uit haar kraakheldere keuken ontsnapten altijd geuren, waaraan ook de neus van den fijnsten lekkerbek zou te gast zijn gegaan. Nu, voor een goeden smakelijken pot te zorgen was ze aan haar zelf en haar besten man wel verplicht.

De eenige weelde, die mijnheer en mejuffrouw Hopstaken zich veroorloofden, bestond hierin dat zij er een aanmerkelijk getal kranten op na hielden. Aan tijdschriften en illustraties deden ze niet; want wat daarin stond, zei Hopstaken, waren allemaal maar sentimenteele flauwiteiten. Neen, zijn geliefkoosde lectuur bestond uit bladen, die aan de politiek deden.

Op dit punt stemde Hopstaken niet te best met zijn vrouw overeen; want het goede mensch las nog wel eens graag een aardigheidje en volgde daarom de feuilletons, die haar man minachtend oversloeg. Hij verdiepte zich uitsluitend in de politiek en in de berichten over dynamietaanslagen en anarchistische samenzweringen. Dat was zijn hartstocht, die, zooals alle ongeregelde neigingen, zijn eigen straf met zich voerde; want de prikkelende lectuur werkte soms zoo geweldig op zijn zenuwgestel, dat hij er heelemaal door van streek raakte, ja zelfs zijn vrouw, die anders niet veel last van zenuwen had, uit haar evenwicht bracht.

‘God zal me zegenen, nou weer een aanslag op den keizer van Rusland!’ riep hij soms, driftig van zijn stoel opspringend en zijn kop koffie of de melkkan over het schoone tafelservet stootend. ‘En het is waarachtig overal tegenwoordig met die anarchisten! Vandaag ontploft er een bom hier, morgen daar.’

‘We mogen ten minste God danken, dat we hier in zoo'n rustig stadje wonen,’ pleegde dan juffrouw Hopstaken te zeggen, terwijl ze dankbaar de handen vouwde en de oogen naar het plafond opsloeg.

‘Ja, zeg dat wel,’ stemde haar man met een zucht van verlichting in.

Eerst als hij de kranten ter zij legde, waagde zij er op baar beurt een blik in te slaan, en zoo gebeurde het dat zij op zekeren keer uitriep:

‘Heb je dat gezien, Hein, wat hier onder de advertenties staat?’

‘Die kijk ik nooit in,’ zei hij daarop uit de hoogte.

‘Ja maar, dat was toch wel iets voor ons,’ ging de juffrouw op levendigen toon voort.

‘Nou wat staat er dan?’

‘Luister hier: Een heer van middelbaren leeftijd, die zich met wetenschappelijke studies bezig houdt, wenschte voor de zomermaanden kost en inwoning bij een net, stil gezin, liefst in een plattelandstadje. Geen huiselijk verkeer, maar eenvoudige goede bediening.’

‘Nu, en wat zou dat voor ons wezen?’ vroeg Hein.

‘Ja, zie je, me dunkt, nu de kinderen de deur uit zijn, hebben we eigenlijk wel wat ruimte over,’ hernam zijn zorgzame eega, ‘twee kamers staan geregeld leeg. Ik maak er zonde van telkens als ik ze zie. Daar was toch, dunkt me, wel wat geld uit te slaan. Onze Jet weet soms met haar leegen tijd geen raad, want in zoo'n kippenhuishoudentje is haast niets te doen, te meer daar ik zelf de handen nog goed uit de mouw kan steken. En daarom heb ik er al eens over geprakkezeerd, maar ik weet natuurlijk niet hoe jij er over denkt.’

‘Nou zeg maar ronduit wat je bedoelt,’ riep Hein ongeduldig, ‘mijn hoofd staat er nu niet naar om raadseltjes op le lossen. Dat laatste complot van die valsche bankbiljetten, dat de politie nu juist op het spoor is gekomen, kan ik nog maar niet uit mijn gedachten zetten. Het schijnt dat daar ook weer anarchisten achter zitten. Je leest tegenwoordig telkens van bacillen, die je in je lijf kan krijgen; maar ik hou die anarchisten voor veel gevaarlijker; je kan er je niet tegen in acht nemen; ze schuilen overal.’

‘Och laat nu de bacillen en anarchisten maar wat rusten; daar is nou heelemaal geen sprake van,’ viel juffrouw Hopstaken haar man in de rede. ‘Laat ons liever eens verstandig over onze eigen zaken praten. Zie je, die kamers hebben we toch, als we ze nou eens tegen een goeden prijs verhuren konden, dat was toch altijd meegenomen. En ik zeg altijd, waar er drie eten kunnen, kan gemakkelijk een vierde man meedoen. Daarbij zou het nog een beetje gezelligheid geven in huis. Je praat nogal eens graag over politiek en je hebt niemand om mee te converseeren dan den ouden schoolmeester en dien vervelenden afgedankten koster. Dat is toch eigenlijk geen gezelschap voor je.’

‘Waar wil je toch eigenlijk naar toe, mensch?’ vroeg Hein wantrouwig.

‘Wel, me dunkt, we konden wel eens op die advertentie schrijven. Als die mijnheer, die aan wetenschappelijke studies doet, onze kamers wil huren, dan winnen wij er een mooi centje mee, en hij heeft meteen wat hij zoekt.’

‘Kom mensch, waar denk je aan! Wat zullen we een vreemde hier over den vloer halen! Neen, daar moet ik niks van hebben,’ protesteerde Hopstaken heftig.

‘Maar waarom niet?’ bracht de juffrouw in 't midden. ‘Daar zou je toch niets geen last van hebben. Ik voor mij, als ik aan de kinderen denk, kan ik er kortaf zonde van maken, dat we zoo'n mooie gelegenheid om wat te verdienen ongebruikt voorbij zouden laten gaan. Maar natuurlijk, als je er -wat tegen hebt, is de zaak afgedaan.’

Zoo sprekend, pakte zij het koffiegerei van de tafel met een heftigheid, die een geweldi-

[p. 383]

gen storm in haar binnenste verried, zoodat Hein meende verzachtende olie op de woest bewogen golven van haar gemoed te moeten gieten. Hij zei daarom, ofschoon aarzelend en met tegenzin:

‘Nou, als jij er plezier in hebt.’

‘Plezier in hebt, dat is het woord niet. Ik zou het waarachtig niet doen voor mijn plezier; want ik haal er natuurlijk maar last mee op mijn lijf. Maar ik zou denken, als we er een kleinigheid mee verdienen kunnen, dat we, met het oog op de kinderen, om zoo te zeggen verplicht zijn, het niet af te slaan.’

‘Nu, doe dan in vredesnaam je zin,’ bracht hij met moeite uit, ‘maar dat zeg ik je op den voorgrond, ik moet er niets mee te maken hebben; ik hou me op onzijdig terrein; in mijn isolement ligt mijn kracht, zeg ik met Dr. Kuyper. Geen vast bondgenootschap met andere partijen. Wij moeten onze zelfstandigheid behouden.’

‘Heb daar maar geen vrees voor, laat dat gerust aan mij over.’

Hiermee had de zaak haar beslag gekregen. Juffrouw Hopstaken schreef aan de administratie van het blad, en een paar dagen daarna meldde de steller der advertentie zich in persoon aan.

F.G. Jaspers stond er op het kaartje, dat hij de meid had laten afgeven; meer niets.

Juffrouw Hopstaken ontving hem met een eenigszins beklemd hart; het was de eerste maal in haar leven, dat zij zich met dergelijke onderhandelingen inliet. Zij stond tegenover een schraal mannetje, met diepliggende blauwe oogen en een zwaren rossigen baard.

Gauwer dan zij had durven denken, waren zij het over de voorwaarden eens. De vreemdeling verklaarde zich bereid de twee kamers te betrekken en daarvoor den prijs te betalen, dien juffrouw Hopstaken tamelijk hoog gesteld had, in de meening dat hij zou afdingen. Van zijn kant vorderde hij evenwel een huissleutel en verlof, een soort van fornuis, dat hij bij zijn wetenschappelijke onderzoekingen noodig had, in de kamer te plaatsen en de pijp daarvan met den schoorsteen in verbinding te brengen.

De verhuurster meende dat zonder bedenking te kunnen toestaan, en zoo betrok dan na eenige dagen de heer Jaspers zijn nieuwe woning.

De vrees van Hein, dat hij door den kostganger gehinderd of gestoord zou worden, bleek volkomen ongegrond. De vreemdeling bleef stilletjes op zijn kamers, die hij zelfs zorgvuldig afsloot als hij de deur uitging. Jetje de meid bracht hem op gezette tijden zijn koffie en thee, zijn middageten en souper, en meestal moest ze wel driemaal kloppen, eer haar opengedaan werd.

Dat ging zoo een week of vier door, tot de gewezen komenijsman op zekeren morgen, bij het ontbijt, tegen zijn vrouw zei:

‘Een zonderlinge vent, die mijnheer Jaspers.’

‘Ja, een vreemde man,’ stemde zijn vrouw toe.

‘Men zou zeggen, hij moest er toch prijs op stellen eens kennis te maken met de menschen, bij wie hij in huis is,’ ging Hopstaken voort.

‘Neen, daar schijnt hij heelemaal niet aan te denken,’ hernam zijn zorgzame echtgenoote, terwijl ze haar man een geurig gebraden worstje op zijn bord lei. ‘Maar ik dacht dat je niet op zijn kennismaking gesteld was.’

‘O neen, in het minst niet; de man heeft iets geheimzinnigs en teruggetrokkens, ik zou haast zeggen, iets verdachts over zich. Is je dat nog niet opgevallen?’

‘Dat kan ik nu juist niet zeggen.’ hernam juffrouw Hopstaken en ze voegde er na een korte pauze bij. ‘Stroop hem het vel af, Hein.’

‘Wat?’ riep Hein, uit zijn diepe gepeinzen als uit een droom opschrikkend

‘Nou, ik bedoel natuurlijk het worstje. Je meet met je maag een beetje voorzichtig zijn.’

‘O,’ hernam Hopstaken en volgde zwijgend den gegeven wenk.

‘Je ben vandaag zoo kort aangebonden,’ begon de juffrouw weer na een poosje.

‘Och, er woelen mij allerhande dingen door het hoofd,’ zei Hein en greep weer naar de kranten, die hem juist zoo'n bron van ergernis waren. Nauwelijk had hij er even in gebladerd, of daar vloog hij op, alsof hij op een voetzoeker getrapt had.

‘Dat wordt toch verschrikkelijk!’ riep hij uit. ‘Zoo iets lezend, voelt een mensch zich in zijn eigen huis niet veilig meer.’

‘Maar wat is er dan om Godswil gebeurd?’ informeerde juffrouw Hopstaken.

‘Verbeeld je, daar hebben zich van die vervloekte anarchisten in een heel fatsoenlijk huis genesteld. De politie heeft er een menigte ontplofbare stoffen en opruiende geschriften gevonden, waar natuurlijk beslag op gelegd werd. Maar ondertusschen zijn ook een aantal personen gearresteerd, die later doodonschuldig bleken.’

‘Goeie God, dat moet ook iets voor die menschen geweest zijn,’ jammerde de juffrouw. ‘'t Is een zegen van onzen Lieven Heer, dat we aan zoo iets ten minste hier niet blootstaan.’

Op dat oogenblik trad Jetje binnen en deelde mee dat mijnheer Jaspers visite had gekregen.

‘Er zijn maar eventjes vijf heeren bij hem,’ zei ze, ‘en nu laat hij vragen of er voor gezorgd kan worden, dat die hier blijven eten.’

‘Zoo ineens maar vijf man meer!’ riep juffrouw Hopstaken verslagen uit. ‘Ja, dan moet die rollade maar gebraden worden, die we tot Zondag bewaren wilden. Ga eens vragen of mijnheer Jaspers het niet beter zou vinden, met zijn gasten hier bij ons aan tafel te eten; want op zijn kamer is het wel een beetje bekrompen voor zoo'n groot gezelschap.’

(Wordt vervolgd.)