De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 11

Bij de Platen.

De H. Caecilia. -

Ofschoon wij onzen lezers reeds herhaalde malen afbeeldingen of tafereelen hebben aangeboden betreffende de beminnelijke schutsheilige der christelijke toonkunst, kunnen wij toch niet nalaten hen, ter gelegenheid van den feestdag der H. Caecilia, te doen kennis maken met een nieuw kunstwerk ter eere van de patrones onzer kerkelijke zangkoren.

Na zoovele meesterstukken, door de kunst aan de engelachtige maagd en martelares gewijd, heeft de Fransche beeldhouwer Choppin ons een beeld der H. Caecilia geleverd, dat den beschouwer diep aangrijpt. Het zachtaardige gelaat, zichtbaar door hemelsche ingeving verlicht, schijnt te spreken. Het is of men onder de tengere vingers de snaren hoort ruischen van het psalterion, waarop zij den lof des Heeren zingt.

Nicolaas II Keizer aller Russen. -

Door het overlijden van czaar Alexander III is het betrekkelijk groot getal jeugdige monarchen in Europa weer met een vermeerderd. Den 18en Mei 1868 geboren, is keizer Nicolaas II nog maar ruim 26 jaar oud. Wat een ontzaglijk zware taak voor zijn jonge schouders, het uitgestrektste rijk ter wereld te besturen en als onbeperkt gebieder te heerschen over meer dan honderd millioen zielen!

Van den nieuwen czaar aller Russen is betrekkelijk weinig bekend, daar er in Rusland maar één wil en één wet is, en dit was zoolang hij leefde Alexander III.

De jonge keizer behoorde in zijn kinderjaren niet tot de sterksten en werd daarom vooral door zijn moeder opgevoed, die nog altijd grooten invloed op hem heeft behouden en aan wie hij bijzonder gehecht is. Ook thans bezit Nicolaas II niet de reusachtige gestalte en herculische lichaamskracht zijns vaders, maar zijn gezondheid is uitstekend en zijn verschijning maakt een gunstigen indruk.

Het meest bekend uit zijn leven als czarowitz is zijn reis om de wereld in 1891, waar hij bijna het slachtoffer werd van een dweepzieken Japanner.

Het was de 15e Mei 1891. Na Britsch-Indië doorreisd te hebben, waar zijn broeder George te Bombay was ziek geworden, vertoefde de czarowitz ongeveer twee maanden in Japan, dat hij tot in bijzonderheden bezocht en waar hem zoowel door de bevolking als door de regeering de hartelijkste ontvangst was bereid.

Op den gedenkwaardigen 15en Mei zat de Russische prins in zijn jinrikisha (een soort van rijtuig); prins George van Griekenland was ongeveer dertig passen achter hem, en verder het Russische gevolg en eenige Japansche prinsen. Men bevond zich in een zeer nauwe straat van het dorp Otzoe. Plotseling voelde grootvorst Nicolaas zich aan het hoofd getroffen, sprong uit het rijtuig en liep naar de menigte, die zich om den vorstelijken stoet geschaard had. Op dit oogenblik hief de moordenaar met beide handen zijn sabel op en snelde op den prins toe om hem het hoofd af te slaan. Gelukkig werd de ellendeling toen door een slag met den stok van den Griekschen prins getroffen, die hem zijn doel deed missen. Onmiddellijk werd nu de moordenaar door de menigte gegrepen.

Een telegram van den czaar gelastte zijn zoon, op staanden voet Japan te verlaten, waar hij aan een zoo dreigend gevaar had blootgestaan. Had de Japansche dweper zijn doel bereikt, dan zou Alexander III thans opgevolgd zijn door zijn tweeden zoon George, die aan tering lijdt en maar weinig hoop biedt op herstel.

De tegenwoordige keizer is de oudste zoon uit het huwelijk van Alexander III met prinses Dagmar, de tweede dochter van koning Christiaan IX van Denemarken, na haar overgang tot den schismatieken godsdienst Maria Feodorovna geheeten. Keizer Nicolaas heeft nog twee broeders, grootvorst George, die 23, en grootvorst Michaël, die nog niet ten volle 16 jaar oud is, en twee zusters, de grootvorstin Xenia, geboren in 1875, en de grootvorstin Olga, een kind van 12 jaar.

De nieuwe czaar was reeds voor het overlijden zijns vaders verloofd met prinses Alice, een zuster van den regeerenden groothertog Ernst van Hessen. Algemeen dacht men, dat het huwelijk nog aan het ziekbed van keizer Alexander zou voltrokken worden, maar dit is niet geschied. Wel is de jeugdige 22jarige prinses den dag na het overlijden van den czaar tot den Russisch-orthodoxen godsdienst overgegaan en heeft zij bij die gelegenheid de namen van Alexandra Feodorovna ontvangen.

De dynastie der Romanofs is met een groot aantal regeerende vorstenhuizen van Europa vermaagschapt, van welke wij slechts noemen dat van Engeland, Denemarken, Griekenland, Hessen, Mecklemburg-Schwerin, Montenegro enz.

Ten slotte laten wij hier de titels volgen, die keizer Nicolaas bezit. Hij is keizer en autocraat van Rusland, czaar te Moskou, Kief, Wladimir, Novgorod, Astrakan, van Polen, Siberië, Chersonesus, Taurië, heer van Pskow, groothertog van Smolensko, Lithauwen, Volhymë, Podolië en Finland, prins van Esthland, Lijfland enz. enz.

Moge de nieuwe czaar de voetstappen zijns vaders drukken wat diens liefde voor den vrede betreft, en meer nog dan deze rechtvaardigheid laten wedervaren aan de katholieken, die eeuwenlang onder den Russischen knoet hebben gezucht.

De nieuwe Rijkskanselier. -

Ook in Duitschland heeft een wisseling in de regeeringspersonen plaats gehad, hoewel van niet zoo tragischen aard als de vervanging van czaar Alexander III door zijn jeugdigen opvolger. Keizer Wilhelm namelijk, die nogal eens van verandering houdt, heeft nu ook Bismarck's opvolger, Caprivi, weer zijn ontslag gegeven en in zijn plaats prins Hohenlohe, tot dusver zijn stadhouder in het Rijksland Elzas-Lotharingen, tot zijn kanselier benoemd.

Koos hij de vorige maal voor dat gewichtig ambt een man, die althans naar het uiterlijk op den ‘ijzeren kanselier’ geleek, ditmaal schijnt hij behagen te hebben gevonden in een sprekend contrast. Reeds in zijn uitwendigen persoon toch vormt prins Hohenlohe een scherpe tegenstelling met zijn beide voorgangers.

Waren dezen echt militaire figuren, die men nooit anders zag dan in uniform, gelaarsd en gespoord, de nieuwe rijkskanselier is betrekkelijk klein van gestalte, tenger van lichaamsbouw en vertoont zich nooit dan in burgerlijke kleeding of in den geborduurden rok van den diplomaat. Hij is bedaard en zachtzinnig van aard, een vijand van beweging en vertoon, spreekt kalm en zacht, maar heeft een uitmuntenden slag om zijn doel te bereiken zonder zijn tegenstanders te stooten. Kortom, terwijl Bismarck en Caprivi soldaten waren, is hun opvolger op en top diplomaat.

Wellicht heeft de keizer, die zelf graag een krijgshaftig figuur maakt, juist daarom als kanselier dezen stillen grijsaard naast zich genomen, wiens verschrompelde, gebogen gestalte uitnemend geschikt is om de zijne op 't voordeeligst te doen uitkomen. In elk geval is de jonge vorst te naijverig op eigen grootheid, om een man naast zich te dulden, die hem op de een of andere manier in de schaduw stelt. Van prins Hohenlohe heeft hij op dit punt weinig te vreezen, en als dit het geval mocht zijn, zou hij er toch stellig niet lang last van hebben; want het is moeilijk aan te nemen, dat de nieuwe rijkskanselier, die den eerbiedwaardigen leeftijd van vijf en zeventig jaren telt (dus precies zoo oud is bij zijn optreden als Bismarck was bij zijn aftreden) van zijn nieuwe waardigheid nog een vijf en twintig jaar plezier zal hebben.

Overigens is prins Hohenlohe voor zijn jaren nog bijzonder kras, wat zeker voor een groot deel mag toegeschreven worden aan zijn betrekkelijk rustig leven. Bijzonder druk voor de politiek heeft hij zich nooit gemaakt; zijn heele loopbaan getuigt van een geleidelijk, stil voortschrijden om, zonder opzien te baren, te komen, waar hij wezen wilde. Ofschoon katholiek van geboorte, werd hij daarbij weinig gehinderd door godsdienstige overtuiging of nauwgezetheid van geweten. Die hinderlijke dingen wist hij met de voorzichtigheid van den echten man van de wereld stilletjes op zij te zetten, om met den grooten hoop de ideeën van den dag te huldigen: hij was wat men in Duitschland een staatskatholiek pleegt te noemen, en dit verklaart hoe deze afstammeling uit een der oudste katholieke geslachten geroepen kon worden om als rijkskanselier te zetelen aan de spits der regeering van het protestantsche Duitschland.

Den 31n Maart 1819 te Schillingsfürst geboren, studeerde prins Chlodwig van Hohenlohe in de rechten te Göttingen, Heidelberg en Bonn en trad in 1842 in Pruisischen staatsdienst, daar hij als tweede zoon op geen groot vermogen kon rekenen en dus op andere wijze fortuin moest zien te maken. Dat gelukte hem al aanstonds vrij wel: spoedig na zijn promotie werd hij referendaris te Potsdam en daarna assessor te Breslau.

Nadat in 1845 zijn oudere broer prins Victor de heerlijkheden Ratibor en Korvei in Silezië van den landgraaf van Hessen-Rheinfels-Rothenburg geërfd had, kwam Chlodwig in het bezit van het stamslot Schillingsfürst in Beieren en werd dientengevolge lid van den Beierschen Rijksraad.

Daar toonde hij al spoedig dat de katholieke Beieren weinig van hem te wachten hadden: hij volgde de liberale politiek en werkte ijverig in den geest van Bismarck, dat wil zeggen voor de verheffing van Pruisen tot de hegemonie in het Duitsche rijk. Hij wist wel waarom hij dat deed: mocht het katholieke Beieren daardoor ook vernederd worden, hij zelf werkte zich zoodoende tot de hoogste hoogte op.

Na den oorlog van 1866 minister-president en tegelijk minister van Buitenlandsche Zaken in Beieren geworden, ging hij op den ingeslagen weg voort, altijd Bismarck naar de oogen ziende en de verheffing van Pruisen in de hand werkend, onder voorwendsel van het streven naar de Duitsche eenheid. Hij wist te bewerken dat er tusschen Beieren en Pruisen een geheim verbond gesloten werd, waarbij werd bepaald dat beide mogendheden in geval van een oorlog tegen Frankrijk eendrachtig zouden optreden.

In 1869 evenwel zag prins Hohenlohe zich genoodzaakt als minister-president af te treden ten gevolge der verwerping van een door hem ingediende tegen-katholieke schoolwet. Doch als lid van den Rijksraad bleef hij nog altijd de politiek van Bismarck steunen en ging daarmee voort toen hij in 1870, na de totstandkoming der Duitsche eenheid, te Pforzheim tot lid van den nieuwen Rijksdag gekozen werd.

Spoedig werd hij nu, als belooning voor zijn diensten, aan de staatkunde van Bismarck bewezen, benoemd tot gezant te Parijs, waar hij door zijn kalm en gematigd optreden een gunstigen indruk wist te maken. In 1885 steeg hij nog hooger door zijn benoeming tot stadhouder van Elzas-Lotharingen en thans is hij tot den eersten post van het rijk geroepen. Dat het ambt van rijkskanselier evenwel niet meer de beteekenis heeft, die het onder Bismarck had, hoeft wel niet aangestipt te worden. Prins Von Hohenlohe zal zich den onderdanigen dienaar van den keizer hebben te toonen of hem wacht hetzelfde lot, dat zijn beiden voorgangers reeds is te beurt gevallen.