De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 11

Een logéetje uit Indië
door J. Vesters Jr.

II.

Het was ruim tien uur in den morgen, toen mijnheer Van Swaay met zijn echtgenoote over het perron van het Centraal Station heen en weer wandelde. Den avond te voren hadden ze een telegram gekregen van Nonnie uit Rotterdam, waar ze dien dag met de pakketboot was gearriveerd, dat ze met den trein van kwart over tienen te Amsterdam zou aankomen. Het had heel wat ingehad om den koopman over te halen, mee naar het station te gaan, daar hij al vijftien jaar lang punctueel om negen uur op zijn kantoor was verschenen, en er nog nooit toe had kunnen komen, dit uur te verschuiven. Eindelijk was mijnheer Van Swaay evenwel voor de smeekbeden van zijn vrouw gezwicht, die hem lang en breed betoogd had, dat het niet meer dan een staaltje van zijn allerelementairsten plicht was, de Oostindische millionnaire aan het station te verwelkomen. Ook zijn schoonmoeder had een aantal klemmende argumenten aangevoerd, en zoo geschiedde het, dat de deftige koopman, tot groote verbazing van zich zelf en van alle bekenden, die hem op dat memorabel oogenblik zagen, met groote stappen het perron op en neer liep, telkens op zijn horloge kijkend, of de trein nog niet haast zou komen. Met zijn gedachten was hij evenwel op zijn kantoor, tot groote ergernis van zijn vrouw, die op al haar vragen en opmerkingen geen ander antwoord kreeg, dan een onverstaanbaar gebrom. Mevrouw dacht met schrik aan de aanstaande ontmoeting; was haar man tegenover Nonnie ook zoo vriendelijk, dan viel het heele krijgsplan het eerste oogenblik al in het water. En haar moeder had haar nog zoo de les ingescherpt; er stond dan ook niets meer of minder op het spel, dan de toekomst van haar broer Antoine.

De oude dame was wel graag zelf mee naar het station gegaan, om te zien hoe de aanstaande van haar zoon er uitzag, maar, zich inspireerend aan de regels der strategie uit vroeger en later tijd, achtte ze het wenschelijk, zich niet op den voorgrond te dringen, maar integendeel met de uiterste discretie te werk te gaan. Antoine was natuurlijk verwittigd van de heerlijke toekomst, die hem was toe gedroomd, en om welke te verwezenlijken vrouwelijke scherpzinnigheid en list alles zouden doen wat in haar vermogen was.

‘August,’ zei mevrouw Van Swaay, na eenigen tijd het stilzwijgen te hebben bewaard, ‘als we Nonnie nu maar kennen. We hebben ze nooit gezien, en 't is zoo vreeselijk druk.’

‘Loop naar den drommel met je Nonnie,’ bromde Van Swaay. En als wilde hij nu zijn langdurig stilzwijgen goed maken, sprak hij veel vlugger dan hij gewoon was: ‘Of je ze kennen zal! Ik wed, dat ze er uitziet als een kaketoe. En dan met zoo'n mal schepsel de stad doorloopen, om voor den gek gehouden of uitgelachen te worden. 't Is gezellig, hoor! Wat ben ik ook zoo dwaas geweest, je zin te doen, in plaats van stilletjes naar mijn kantoor te gaan.’

Nu hij eenmaal aan den gang was, wilde hij blijkbaar nog meer zeggen, maar daar kwam de trein, die snuivend en stoomend het station binnenreed, hem onderbreken In een oogenblik was het een drukte, dat hoo en en zien verging. Krantenjongens galmden de namen van hun bladen uit, in het wit gedoste bedienden snelden met confituren en dranken beladen den trein te gemoet, handwagens, met kisten en pakken er op, werden over het perron geduwd, de conducteurs en andere treinbeambten riepen een litanie van namen af, reizigers en belangstellenden ijlden naar de portieren.

‘Toe, August, dring dan ook wat naar voren,’ spoorde zijn vrouw hem aan, daar hij te midden van de golvende menschenmenigte even onbeweeglijk bleef staan als weleer Loth's huisvrouw, toen ze in een zoutzuil was veranderd. Ondertusschen hield mevrouw Van Swaay, trippelend van ongeduld en ook wel een beetje zenuwachtig van de alteratie, den blik onafgewend op de coupé's eerste klas gericht. Eindelijk, toen het sein van vertrek gegeven zou worden, stapte een jonge dame uit, met het rustige flegma van een oud-gast, overzag den hoop wriemelende en krioelende menschen, en werd mevrouw Van Swaay gewaar, die ook haar in het oog gekregen had.

‘Dat is Nonnie,’ zei ze tegen haar man, hem aan zijn mouw meetrekkend, en met de andere hand naar de jonge dame wijzend. Deze stapte met de kalme bedaardheid van iemand, die zich overal thuis gevoelt, op hen toe. Ze zag er volstrekt niet als een kaketoe uit, maar was in een allerliefst reiscostuum gekleed en hield een klein valiesje in de hand.

‘U is Nonnie,?’ vroeg mevrouw Van Swaay.

‘Ja,’ antwoordde het jonge meisje, ‘en ik vind het heel lief van u, dat je u de moeite gegeven hebt, mij af te komen halen.’

‘Van harte welkom; ik ben blij dat ik u zie. Mag ik u mijnheer Van Swaay voorstellen?’

Ook de koopman sprak nu een paar woorden van verwelkoming en vroeg, of Nonnie niet iets in de restauratie wilde gebruiken.

‘Dank u wel voor uw beleefdheid, maar ik heb op het oogenblik in niets trek.’

Mijnheer Van Swaay stelde nu voor, met de tram of een rijtuig naar- zijn huis te gaan, al naar Nonnie verkoos. Maar deze gaf de voorkeur aan een wandeling, als ten minste mijnheer en mevrouw daar niets tegen hadden; ze had al zooveel van Amsterdam gehoord, en ze wilde nu maar dadelijk zien, hoe de stad er uitzag. De koopman wilde zich met het valies van het jonge meisje belasten, maar deze verzette er zich uit alle macht tegen. Ten slotte moest ze evenwel zwichten. ‘Nu dan, toewan¹⁾ Van Swaay,’ zei ze, dreigend den vinger opstekend, ‘ik vertrouw u mijn schat toe; ga er, als het u belieft, niet mee van door, want dan ben ik geruïneerd.’

‘Een millionnair geruïneerd,’ schertste mevrouw Van Swaay, ‘heb je dan je heele vermogen in dat valiesje zitten?’

‘Mijn heele vermogen wel precies niet, maar toch een aardig kapitaaltje aan wissels en banknoten. Mijnheer is bankier, niet waar?’

‘Koopman maar,’ zei Van Swaay bescheiden.

‘Nu, ook goed, koopman, 't komt al omtrent overeen uit. Als het niet te veel gevraagd is, had ik wel graag, dat u me die banknoten inwisselde. Of heb je daar afzonderlijke wisselkantoren voor?’

‘Je kan wel bij mij klaar komen,’ zei Van Swaay.

‘Nu, dank u wel, maar dat is van latere zorg.’

‘Je gaat toch zoo gauw niet weg?’ vroeg mevrouw Van Swaay.

‘Dat zal er van afhangen. Ik heb den tijd aan mijzelf, bevalt het me hier, dan blijf ik een dag of tien. George zei me, dat hier zooveel merkwaardigs te zien is, musea, een prachtige schilderijenverzameling. Ik ben gek op schilderijen, zie je. Maar, daar denk ik nu pas aan, George en zijn vrouw hadden me zoo opgedragen, u veel groeten te doen. Neem me niet kwalijk, toewan Van Swaay, dat ik er

1) Mijnheer.

[p. 12]

de matterhorn, naar de schilderij van e.f. compton.

[p. 13]

‘geef vuur!’ naar de schilderij van d'Entraygues (Salon des Champs Elysées van 1893).

[p. 14]

niet eerder aan gedacht heb. Ik vergeet altijd alles, kasian¹⁾!’

‘'t Beteekent niets,’ antwoordde de koopman, die door de ronde manieren van Nonnie al half was ingepalmd. ‘En hoe maakt George het, en zijn vrouw?’

‘Opperbest, en ze hebben een paar lieve kindertjes, heel pinter²⁾, zooals u weet. U hebt immers ook kinderen, mevrouw?’

‘Ja, twee jongens en een meisje.’

‘Dat is aardig,’ zei Nonnie, blijvende stilstaan om in haar handen te klappen. ‘Ik houd zoo van kinderen, vooral als ze klein zijn; als ze groot worden, gaat er de aardigheid af. Dat zie ik wel aan mij zelf.’

‘Wat een vreemd schepsel,’ dacht Van Swaay bij zichzelf. Maar hardop zei hij: ‘Kom Nonnie, dat zeg je nu maar, doch je meen het niet.’

‘Neen, heusch, ik meen wat ik zeg. Toen ik een kind was, had ik overal schik in, ik was met alles tevreden. Maar thans geef ik nergens meer om, ik ben, zooals men dat hier noemt, blasé.’

‘Ik geloof ook, dat je u nu zwarter maakt dan je ben,’ merkte mevrouw Van Swaay op

‘Soedah³⁾, we zullen er maar niet verder over kibbelen,’ hernam het jonge meisje luchtig. ‘'t Is ook al te gek, om met menschen, die je nog maar vijf minuten gesproken hebt, over je gebreken te gaan praten.’

‘Wij stellen veel belang in u, Nonnie,’ antwoordde mevrouw Van Swaay, ‘omdat u de schoonzuster van George bent.’ De tweede en eigenlijk de hoofdreden noemde ze natuurlijk niet, maar geen oogenblik was die haar uit de gedachten gegaan.

In het huis van den koopman aangekomen, kon Nonnie niet uitgeroepen komen over de gezellige en comfortabele wijze, waarop alles was ingericht, zco geheel verschillend van de huizen in Indië, waar alles groot, hol en leeg was. Mijnheer en mevrouw Van Swaay had den schik in de ongeveinsde opgetogenheid van het jonge meisje, dat met haar aangeboren vrijmoedigheid alles bekeek en betastte.

‘Och, toewan Van Swaay, doe me het genoegen en geef me mijn valiesje even. Ik heb er iets uit te nemen.’ Toen ze het gevraagde gekregen had, haalde ze er een prachtigen, met de hand gewerkten en rijk geïncrusteerden gouden penhouder uit, dien ze den koopman, en een schitterende juweelen broche, die ze zijn vrouw offreerde, als een ‘klein cadeautje’ uit Indië.

‘Maar dat is veel te veel, Nonnie,’ zei mevrouw Van Swaay, die intusschen met van genoegen stralende oogen het kleinood beschouwde en in de zon liet flikkeren. Ook de koopman schudde het hoofd, ‘'t Is een vorstelijk geschenk, kind, ik durf het niet aannemen’

Nonnie glimlachte allerliefst, ze had blijkbaar schik in de verrassing der beide echtelieden. ‘Soedah, spreek er nu maar niet meer van, want dan bederf je heel mijn genoegen. Ik hoop, dat je ook later als ik weg ben, nog wel eens aan mij zal denken, wanneer je het cadeautje ziet of draagt.’

Beiden betuigden, dat ze de lieve schenkster nooit zouden vergeten en drukten de hoop uit, dat ze lang in Amsterdam zou blijven.

‘August, blijf je mee dejeuneeren, of ga je eerst nog naar je kantoor?’ vroeg mevrouw Van Swaay een oogenblik later.

‘Daar heb je 't al,’ riep Nonnie uit, die de vraag gehoord had, ‘voor mijn plezier is mijnheer Van Swaay niet naar zijn kantoor gegaan. Dat ik daar ook niet eerder aan gedacht heb! Maar ik denk ook aan niets! Meneer Van Swaay, als we goede vrienden willen blijven, moet u niets voor me laten en niets aan uw gewone doen veranderen. U doet net of ik er niet ben. Zoo gauw ik gewaar word, dat ik u overlast aandoe, of u soesah⁴⁾ voor mij maakt, ga ik weg. En ik verzeker u, dat ik woord zal houden!’ zei ze lachend, dreigend den kleinen vinger opstekend.

‘Neen, kindlief, je doet ons niet in het minste last, integendeel, het geeft nog eens wat variatie,’ antwoordde de koopman. Mevrouw kon haar ooren niet gelooven, toen ze haar echtgenoot nu dezelfde uitdrukking hoorde bezigen, waaraan hij zich, toen zij en haar moeder die bij de ontvangst van Georges brief gebruikten, zoo geërgerd had.

‘Ik blijf mee dejeuneeren,’ vervolgde Van Swaay, ‘het kantoor loopt niet weg. (Is dat mijn man, die spreekt? vroeg mevrouw zich af). Jouw gezelschap is mij meer waard dan alle mogelijke posten en commissies. (Mevrouw keek haar man bij deze verloochening van zijn heele koopmansverleden met de uiterste verbazing aan.) En nu moet ik je nog wat vragen, Nonnie. George schreef, dat je in een hotel wilde logeeren. Is dat nu gemeend, of blijf je bij ons? We hebben een paar mooie logeerkamers, daar ben je heelemaal baas over....’

‘Je moet het me niet kwalijk nemen, meneer, Van Swaay, maar het is gemeend. Het is, als u wil, een idéé fixe van me, een tinka,¹⁾ of hoe u het noemen wil.’

‘Nu, ik dring niet langer aan, ik laat je geheel en al vrij. Maar kom je tot andere gedachten, dan staat het huis hier altijd voor je open. En hoe meer je komt, hoe liever het ons zijn zal.’

Mevrouw vond het niet noodig, hier nog iets bij te voegen, daar haar man het haar op zoo ongehoopte wijze had uit de hand genomen. Wat zou haar moeder blij zijn, als ze vernam, hoe innemend August was geweest en hoe Nonnie blijkbaar al geheel was ingepalmd. Ook aan het dejeuner was mijnheer Van Swaay even voorkomend en sprak nu in een half uur meer dan anders in een heele week. Nonnie vond alles even lief, snoeperig en gezellig, in één woord alles heel anders dan in Indië.

Toen de kinderen uit school thuis kwamen, was het weer een nieuwe verrassing. Het jonge meisje trok ze naar zich toe, kuste ze allerhartelijkst, vond ze beeldig mooi en riep weer om haar valiesje. De kinderen kregen geschenken, zooals ze met St. Nicolaas ot op hun verjaardag nog nooit gehad hadden. ‘Wat een lieve anak-anak²⁾, nog knapper dan die van George!’ riep Nonnie opgetogen uit, met welke betuiging ze natuurlijk het hart der ouders stal.

Mijnheer Van Swaay bracht Nonnie zelf naar het American-Hotel, evenwel niet voor zij de belofte had afgelegd, bij de Van Swaay's het middagmaal te zullen komen gebruiken en het verdere van den avond bij hen door te brengen. Den tusschentijd zou ze besteden om haar dagboek bij te houden en als ze tijd en lust had, in Amsterdam op verkenning uit te gaan. Mevrouw Van Swaay bood zich aan om haar te vergezellen, maar dit aanbod wees Nonnie beleefd doch beslist af. Ze wilde den eersten dag de stad alleen zien, 't was een gril, goed, doch daar moesten ze nu maar vrede mee hebben.

Nauwelijks was mijnheer Van Swaay met Nonnie vertrokken, of mevrouw begaf zich naar haar schoonmoeder, om deze, die natuurlijk van ongeduld en nieuwsgierigheid brandde, van alles haarfijn verslag te doen. ‘Een beeld van een meisje,’ besloot ze haar verhaal, ‘en als ze er niet af en toe een Maleisch woord doorgooide, zou je aan haar niet merken, dat ze uit de Oost kwam.’

‘De kansen staan goed,’ zei de oude dame, na een oogenblik zwijgens, nadenkend een snuifje nemend. ‘Vooral je man is een kost bare bondgenoot. Met een beetje beleid en een beetje geduld wordt ze de vrouw van Antoine.’

(Wordt vervolgd.)

1) Uitroep bij wijze van stopwoord.

2) Knap.

3) Een uitroep.

4) Drukte.

1) Gril.

2) Kinderen.