De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 10

Wetenswaardig Allerlei.

Bliksemafleiders. -

Weder nadert het nieuwe jaargetijde met zijn prachtige, zonnige dagen, maar ook met zijn vernieleude onweders. Geen jaar gaat er voorbij of men hoort van rampen, die door den bliksem zijn aangericht. Gelukkig komen de bliksemafleiders meeren meer in zwang, maar de metalen stangen, die ten doel hebben de electriciteit der lucht, waaruit zich de bliksemstraal vormt, naar den grond te leiden en zoo het huis te beschermen, worden maar al te dikwijls een gevaar voor het gebouw, waarop ze geplaatst zijn. Vele personen meenen nog, dat de bliksemafleider voornamelijk bestemd is om den vuurstraal aan te trekken, m.a.w. dat het vuur voor alles den afleider treffen moet; dit is echter een dwaling. Het voornaamste werk van den afleider is: door aanhoudend opslorpen van de electriciteit der lucht het ontstaan van een bliksemstraal te beletten.

Nu moet een bliksemafleider geheel geïsoleerd zijn, zoodat de electriciteit geen anderen weg naar den grond kan nemen dan juist langs de metalen stang. Is de geleiding in aanraking met andere stoffen, bijvoorbeeld metalen, die voor de electriciteit eveneens geleidende kracht bezitten, dan is de bliksemafleider niet een beschutting, maar een werkelijk gevaar voor het gebouw, waarop hij geplaatst is. Hetzelfde geldt ook, wanneer de geleiding is gebroken.

Ongelukkig meenen velen, die, een afleider op hun huis hebben, dat zij volkomen veilig zijn en er niet meer naar behoeven om te zien. Dit is juist verkeerd; door invloed van het weer of door het doorstaan van vorige onweders kan de geleiding hebben geleden, misschien verbroken zijn. Het best is dus, zijn bliksemafleider nu en dan door deskundigen te laten onderzoeken, indien men zekerheid hebben wil, dat de eenige, veilige beschutting, die ons tegen het onweer is gegeven, niet verandere in een dreigend gevaar.

Kostbare juweelen. -

De oude wereld beroemt zich op ongeveer 70 kostbare edelsteenen van ongehoorde waarde, die meestal hun eigen, merkwaardige geschidenis hebben. Vooral wekken de kroondiamanten van verschillende landen levendige bewondering. De kroonjuweelen van Engeland, waaronder de beroemde Koh-i-noor worden op meer dan 20 millioen gulden geschat. Ook die van Frankrijk hadden groote waarde, maar zijn door verkoop overal verspreid. Rusland bezit een prachtige verzameling, waaronder den veelgenoemden Orloff. De kroondiamanten van Oostenrijk zijn zeer talrijk; de kostbaarste daarvan is de groote ‘gele diamant.’ Ook de sultan bezit een grooten juweelenschat. Maar al die kostbaarheden werden overtroffen door de verzameling edelgesteenten van den Sjah van Perzië, die een waarde moet vertegenwoordigen van bijna 600 milloen gulden. Ook Spanje bezit kostbare diamanten ofschoon koningin Isabella er vele van heeft verkocht. De waarde der edelgesteenten, die naar Amerika stroomen, stijgt voortdurend. Verschillende rijke Amerikaansche families hebben een diamantenschat van vijf millioen gulden. Bij den verkoop der Fransche kroondiamanten gingen ook eenigs ‘Mazarins’ naar Amerika, waarvan een op f 1 200.000 werd gewaardeerd. Edelgesteenten met een waarde van 25-50,000 gulden zijn daar geen zeldzaamheid. Onlangs verkocht een juwelier in New-York een paar oorringen voor een kapitaal van 780.000 gulden.

lord rosebery, de nieuwe Engelsche premier.

het kapelletje aan den weg, naar de schilderij van k. raupp.

Of de dragers daarvan ook gelukkiger zijn dan andere menschen, die zulke schatten niet bezitten, wordt niet gemeld. Maar toch blijft het waar dat een lood tevredenheid veel meer waard is dan een heel pond diamanten.

Stalen kerkklokken. -

De kerklokken, die volgens een onveranderlijke overlevering tot dusver van een bepaald metaal vervaardigd werden, namelijk koper en tin in vaste verhoudingen samengevoegd, nemen thans ook deel aan de verandering, die op elk gebied wordt doorgevoerd.

In Engeland vervaardigt men namelijk sedert eenigen tijd klokken van gesmolten staal, dat veel goedkooper is dan de tot dusver gebezigde klokspecie. De vorm dier nieuwe klokken verschilt in niets van dien der oude, maar het schijnt dat de klank heller en scherper is en zich verder uitstrekt.

De spoorbanen der wereld. -

De lengte van de gezamenlijke spoorbanen over de geheele aarde bedraagt op het oogenblik bijna 700.000 kilometer of bijna het dubbele van den afstand tusschen de aarde en de maan. Het grootste deel dier spoorbanen behoort aan Amerika en wel 55 procent, terwijl Europa slechts over 35 procent beschikt. De rest komt op de verschillende overige werelddeelen. De gezamenlijke kosten van dit ontzaglijke ijzeren net, waarmee onze aarde in een halve eeuw tijds overspannen is, bedragen een ronde 84 milliard gulden. Niet minder dan 120.000 locomotieven vormen de trekkracht voor de geweldige menigte treinen, die te zamen in den loop van een jaar een weg afleggen vijf en twintig maal grooter dan de afstand van de aarde tot de zon.

De schatten van Siberië. -

Dit reusachtig land heeft 1146 goudmijnen, waarin steeds 70 à 80.000 arbeiders werkzaam zijn. De Munt te St-Petersburg trekt daaruit jaarlijks een millioen onsen goud van 28 en een derde gram.

Per luchtballon den oceaan over. -

Den Atlantischen Oceaan in een luchtballon over te steken is een plan, dat al meermalen in de hersens van waaghalzige luchtreizigers is opgekomen. Het denkbeeld wordt thans weer opgeworpen door een Engelschman met name Hazen. Deze denkt dat het reisje gemakkelijk te doen zou zijn mits men maar een ballon liet maken van 3000 kubieke meters inhoud, van ondoordringbaar goudvlies, met waterstof gevuld, en een opstijgingskracht van 3200 kilo bezittende.

De luchtschipper berekent dat de ballon niet meer dan 2 procent gas per dag zou verliezen, dat is minder dan het derde van zijn inhoud in vijftien dagen; en hij denkt dat de overtocht in 50 uren zou te bewerkstelligen zijn, mits men de stroomingen der hoogere luchtlagen opzocht, waar de snelheid der lucht twee of driemaal grooter moet zijn dan in de lagere luchtlagen, nabij de oppervlakte der zee.

Het heele gewicht van het takelwerk van den ontworpen ballon zou 365 kilo bedragen. Daarbij zou moeten gevoegd worden het gewicht van drie mannen, benevens 100 kilo voor levensmiddelen, alzoo te zamen een dood gewicht van ongeveer 675 kilo, hetgeen nog een gewicht van 2 525 kilo overlaat voor ballast.

Om te groot gasverlies te vermijden, zou de heer Hazen aan den grooten ballon een kleineren willen toevoegen, waarvan de veiligheidsklep aan dien van den grooten verbonden zou zijn en die als bewaarplaats voor de waterstof zou kunnen dienen.