De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 10

De familie Duffré.
Een verhaal uit den tijd van Napoleon I,
door F.J.A.L. Cordens.

In de tweede helft van het jaar 1799, toen de legers der Fransche republiek ons vaderland hielden bezet, landde een Engelsch-Russisch legerkorps, ongeveer 23000 man sterk, aan de kust der provincie Noord-Holland nabij den Helder. De bevelhebbers, Abercrombie en de hertog van York, zonden den 19^en September een Russische afdeeling vooruit om de Franschen te overvallen; maar generaal Brune, die hier het opperbevel voerde, had maatregelen genomen om den vijand te ontvangen. Tot overmaat van ramp raakten de Russen in de duinen verdwaald en Brune wist zijn troepen zoo te leiden dat het in de nabijheid van Bergen tot een treffen zou komen. Groot was de schrik, die zich onder de nijvere bevolking van Noord-Holland verspreidde op het hooren van de komst des vijands. Mochten zij ook verlangen van de Fransche overheersching te worden verlost, de vrees voor de wisselvalligheden van een oorlog overmande hen, deed hen hunne gewone bezigheden vergeten en werkplaatsen en fabrieken liepen leeg. Zoo gebeurde het ook in een meubelmakerij, aan den weg van Bergen naar Alkmaar. In het kantoor, dat op den straatweg uitzag, zaten nog twee mannen voor hun schrijftafel.

De een was een goede veertiger, lang en mager, gekleed in een pak van donkerblauw laken. Zijn gelaat had een eenigszins donkeren tint, en was door een gitzwarten, vollen baard omlijst.

De andere was een gezette mijnheer en droeg onder zijn openstaande jas een gebloemd vest, waarop een zware gouden horlogeketting bengelde. Zijn welgedaan gelaat plooide zich meestal tot een goedigen glimlach als hij met de dikke rechterhand over het gebloemde vest streek. Nu zag hij er ernstig uit; met een zucht sloeg hij zijn boek dicht en zeide tot zijn compagnon: ‘'t Zal beter zijn als wij de werkplaats maar aan haar lot overlaten en de boeken mee naar huis nemen.’

‘Dat vind ik ook, mijnheer, want men weet niet wat er kan gebeuren,’ antwoordde de andere met een scherp Fransch accent.

‘Beste Duffré,’ hernam de eerste, weer met zijn gewonen glimlach, ‘je landslui veroorzaken mij veel last.’

De man, die zoo sprak, was de schatrijke mijnheer Van Genderen, eigenaar der meubelmakerij.

Duffré, die bij hem den post van eersten boekhouder bekleedde, antwoordde niet; en terwijl zijn patroon de noodige boeken uit de ijzeren geldkist haalde, overdacht hij al het leed, dat ook hij van die zelfde landslui ondervonden had.

Acht jaar geleden was hij uit Frankrijk gevlucht, gelijk zoovelen, die op vreemden grond het moordend wapen der zegevierende revolutie ontweken; de omwenteling met al haar gruwelen had ook zijn familie niet gespaard; zijn vader stierf op 't schavot, onder verdenking van 't koningschap te begunstigen. Toen verliet Louis Duffré met zijn jonge vrouw en een meisje van één jaar zijn vaderland om in het gastvrije Holland zich in veiligheid te stellen. De emigratie kostte hem zijn fortuin; maar in Holland vond hij rust en een eerlijk bestaan aan de werkplaats van den goeden mijnheer Van Genderen.

Terwijl de fabrikant een stapel boeken op tafel legde, werd de aandacht van Duffré getrokken door hoefgetrappel op den straatweg. Hij ging naar het venster en zag een groep Fransche officieren op de fabriek aanrijden.

‘We zullen bezoek krijgen,’ zeide Duffré tegen zijn patroon.

‘Bezoek? Wie komt er dan?’ vroeg deze, terwijl hij een blik naar buiten wierp.

Intusschen werd er reeds aan de deur geklopt; Duffré ging opendoen en weldra hoorde Van Genderen aan 't gekletter van sleepsabels in de gang, dat er soldaten in aantocht waren.

Met een beleefden groet traden twee Fransche officieren binnen, die door den rijken Hollander eenigszins van uit de hoogte werden aangezien.

‘Wij komen met een zeer onaangename boodschap,’ begon de eene. Van Genderen keek hem aan, alsof 't hem vrij onverschillig was, wat die boodschap inhield.

‘De generaal oordeelt het noodig, dat dit gebouw hier verdwijnt.’

‘Wat! de werkplaats verdwijnen?’ riep Duffré. ‘En wie is die generaal, die zulk een bevel geeft?’

Van Genderen wenkte zijn boekhouder bedaard te blijven; wel was hij een weinig verschrokken, maar vroeg toch kalm: ‘Verdwijnen? hoe bedoelt u?’

‘'t Is met het oog op een aanstaand gevecht. De Russen zijn in de buurt en als het tot een treffen komt, zijn er honderd kansen tegen een, dat zij zich hier verschansen; de fabriek ligt een eind van het dorp en kan den vijand een mooi steunpunt aanbieden. In dat geval wordt zij onvermijdelijk in puin geschoten; maar omdat zij toch gevaar loopt vernield te worden, heeft generaal Brune besloten ze nu met den grond gelijk te maken, dan kan de vijand er zich niet van bedienen.’

Sprakeloos had Van Genderen die reden aangehoord; hij wilde spieken, doch kon geen woorden vinden.

‘Maar,’ zoo vervolgde de officier, ‘omdat de fabriek door eigen volk wordt vernield, zal generaal Brune u een nader te bepalen schadevergoeding doen toekomen.’ - Van Genderen haalde ruimer adem. - ‘Ik raad u dus, al wat gij kunt zoo spoedig mogelijk in veiligheid te brengen, want vandaag nog zullen wij het gebouw laten springen.’

De officieren groetten en een oogenblik later waren zij met hun gevolg bij een kromming van den straatweg verdwenen.

‘Die ellendige Françosen’ bromde Van Genderen. ‘Wat hebben ze hier in Holland den baas te spelen over andermans goed? Die Brune behoeft niet bang te zijn dat de Russen zich in deze oude kast zullen verschansen. Een mooie boel, de werkplaats laten springen.’ Van Genderen werd nadenkend en hernam: ‘Enfin, als ze maar een flinke schadevergoeding uitbetalen, zal ik er zooveel niet door lijden; ge weet, ik heb er toch al eens over gedacht, het boeltje in 't voorjaar tegen den grond te gooien en een nieuwe werkplaats te zetten.’

Bij deze laatste woorden had de heer Van Genderen zijn gemoedelijken glimlach teruggekregen. Al had hij misschien meer zorg dan uit zijn woorden sprak, er flikkerde toch iets in het oog van den koopman, waaruit men kon vermoeden, dat hij hoog zou opgeven van de geleden schade, hoewel hij ze innerlijk niet veel telde - de werkplaats was immers maar ‘een oude kast’ en een groote schadevergoeding zou welkom zijn.

Louis Duffré leunde met zijn arm op den lessenaar en staarde met bleek gelaat strak voor zich uit.

‘Ik geloof, beste Duffré, dat ge de zaak ernstiger opneemt dan ik,’ sprak zijn patroon, ‘je schijnt er erg over na te denken.’

‘Ik denk er aan, dat ik thuis een vrouw met drie kinderen heb, en als de fabriek is omver gehaald, zal er misschien geen boekhouder...’

‘Stil, stil, beste vriend, zoo voorbarig niet,’ riep Van Genderen, terwijl hij zijn boekhouder bij de hand nam. ‘En al mocht het gebeuren, dat ik dit oude gebouw in 't geheel niet hernieuw, dan kan ik je toch altijd in mijn meubelmakerij te Alkmaar gebruiken. Over een maand of zes zullen we verder zien, maar ge blijft stellig in mijn dienst.’

De oogen van Louis glinsterden van dankbaarheid en met warmte drukte hij hem de toegestoken hand.

‘Ik heb u veel te danken,’ zeide hij, ‘zonder uwe goedheid en belangstelling zou ik, als vreemde, in dit land niet kunnen leven. Ik dank u opnieuw voor dit bewijs van welwillendheid.’

‘Kom, kom, Louis,’ hernam de fabrikant, en zijn goedig, bol gezicht kleurde merkbaar, ‘ik heb altijd een trouwen, bekwamen helper in je gevonden, ik moet je dus het rechtmatig loon doen toekomen. Neen, je blijft bij mij. En bovendien zijt ge mijn kinderen veel te veel van dienst; bij u leeren ze Fransch, ze spelen met uw kinderen, ja ze liggen haast den heelen dag bij je over den vloer.’ En de zwaarlijvige mijnheer lachte vergenoegd, terwijl zijn handen een rustpunt vonden op het gebloemde vest.

‘Ja, onze kleine Marie houdt veel van Willem en Johan,’ antwoordde Louis, die weer geheel was gerustgesteld, ‘ze praat ook heel goed Hollandsch, beter dan mijn jongens, en die zijn nog wel in Holland geboren.’

‘Dat zal wel bijleeren, Louis; maar laat ons nu zorgen dat we hier weg komen. De boeken heb ik bij elkaar gepakt; neem nog het noodige uit uw lessenaar en we kunnen opmarcheeren. Je hebt hier toch niets meer liggen, geen geld of zoo iets?’

‘Ja wel, mijnheer, u weet in dat laatje van de kast liggen nog een paar honderd gulden van mij, die ik bijeen heb gespaard.’

‘Hier zijn ze - haal nu de sjees maar uit het koetshuis en we zijn weg.’

Tien minuten later wierpen Van Genderen en zijn boekhouder een laatsten blik op de oude fabriek en zonder veel leed te gevoelen bij het afscheid, reden zij den weg op naar Alkmaar.

‘En nu vertel mij eens,’ begon Van Genderen, ‘die Brune, die hier den baas speelt, wat is dat voor een man?’

‘Wat ik van hem weet, zal ik u vertellen,’ zei Duffré. ‘Hij heeft te Parijs gestudeerd en daar een krant uitgegeven; bij 't uitbreken der revolutie werd hij bevriend met den beruchten Danton, trad bij de nationale garde in dienst en wist in 't leger spoedig avancement te maken.

[p. 339]

Verleden jaar vocht hij in Zwitserland en diende onder Bonaparte in Italië. Vooral in Zwitserland heeft hij goede zaken gemaakt; wat hij daar uit de schatkist in zijn eigen zak heeft overgeladen, grenst aan 't ongelooflijke: stelen als Brune is dan ook een uitdrukking, die door de Fransche soldaten meer dan eens gebruikt wordt.’

De heer Van Genderen trok een lang gezicht; ‘dan zal er van de schadevergoeding ook niet veel terecht komen,’ meende hij. De boekhouder haalde de schouders op: ‘Hij behoeft het zelf niet te betalen,’ bracht hij troostend in 't midden.

De sjees hotste voort over de oneffenheden van den straatweg, die van weerszijden door dichte dennebosschen was ingesloten. Langs den ganschen weg was geen levende ziel te vinden, toen opeens Van Genderen uit een dennebosch twee mannen zag te voorschijn komen. De een droeg de uniform van een Fransch infanterist, de andere zag er met zijn slappen hoed en puntbaard tamelijk bandietachtig uit. Omzichtig zagen zij rond en gingen toen naast elkander voort in de richting van het rijtuig.

‘Wat zijn dat voor lieden?’ vroeg de meubelmaker.

‘'k Weet het niet; die soldaat moet misschien dien bandiet ergens heen brengen,’ antwoordde Duffré, terwijl hij een ruk aan de teugels deed.

Van Genderen lette niet meer op hen; doch vlak bij het rijtuig gekomen, greep plotseling de soldaat het paard bij den teugel en bracht het tot staan.

Op hetzelfde oogenblik hield de andere hun een geladen pistool voor en eischte op gebiedenden toon: ‘Je geld!’

Doodelijk verschrikt viel Van Genderen achterover in het rijtuig. Duffré bleef kalm en greep naar de zweep. ‘Verroer je niet,’ sprak de vreemde, ‘of’.... en hij maakte een dreigend gebaar met zijn wapen. ‘Maar menschen, ik heb geen geld!’ riep hevig opgewonden de fabrikant. ‘Wat we in 't rijtuig hebben zijn niets dan waardelooze boeken.’

‘Praatjes, spoedig je geld, je hebt geen minuut meer te verliezen,’en de bandiet richtte zijn pistool op Van Genderen, die van angst uitriep:

‘In Gods naarn, Duffré, geef watje hebt, ik zal 't u later wel terugbezorgen.’

Zwijgend overreikte Duffré den roover zijn geldtasch, de soldaat liet het paard los en beiden verdwenen in het hout.

Het duurde eenige oogenblikken, voordat de ongelukkige fabrikant van den schrik bekomen was. Enkele minuten later kwamen twee huzaren in vollen draf aangereden, hielden het rijtuig aan en vroegen of de heeren niemand op den weg hadden gezien.

‘Iemand gezien?’ riep Van Genderen woe dend. ‘Een schurk van een Franschman met nog een anderen vlegel, die veel geleek op een Italiaanschen bandiet. Beiden hebben ons aan gerand en bestolen.’

‘Soldaten?’

‘Een daarvan. Hij droeg ten minste een uniform. 't Zijn me soldaten, ze stelen en doen alsof.

‘Waar zijn ze gebleven?’ vroeg de huzaar, op den uitval van Van Genderen geen acht slaande.

‘Tien minuten van hier de bosschen ingevlucht,’ antwoordde Duffré.

‘Dank u. - 't Is een deserteur, we zullen hem wel krijgen.’ De ruiters gaven hun paarden de sporen en verdwenen in vollen galop.

Halfdood van schrik reden Van Genderen en Duffré Alkmaar binnen. Soldaten van allerlei wapens krioelden er dooreen en de Russen waren het eenige onderwerp hunner luidruchtige gesprekken.

‘Ik ben blij, dat we er zijn,’ sprak Van Genderen met een zucht. ‘Stap hier maar af, ik zal zelf wel naar huis rijden. Kom morgen om tien uur bij mij.’

Het rijtuig hield stil voor een niet onaardige woning, met een trapgevel en groen geverfde vensterluiken.

‘Bonjour Duffré.’

‘Bonjour mijnheer,’ en de boekhouder trad op het huis toe, waarvan de deur reeds geopend werd.

II.

Zoodra Louis Duffré den drempel zijner woning overschreed, werd hij verwelkomd door zijn jonge vrouw, die hem naar binnen troonde onder den uitroep:

‘Goddank dat gij er zijt, ik begon werkelijk ongerust te worden!’

‘Ongerust?’ herhaalde hij, terwijl hij haar bij de hand nam en vriendelijk lachend in bare heldere oogen zag.

Zij had niet bemerkt dat die lach iets gedwongens had en antwoordde eenvoudigweg: ‘Ja, er loopt tegenwoordig allerlei soort van volk rond, en dan die Russen! Maar ge ziet bleek, Louis, ge hebt zeker kou geleden onderweg?’

‘Dag vader, dag vader!’ klonk het opeens en een kleine zesjarige krullebol kwam van achter de openstaande deur der voorkamer uitgeschoten en sprong tegen hem op.

‘Stil, Alain, niet zoo wild,’ vermaande moeder, terwijl vader zijn hand op den schouder legde van den knaap en hem zachtjes op de wang tikte. Alain ging nu aan vaders arm hangen en spande tot diens vermaak alle krachten in om hem naar binnen te trekken.

De voorkamer was een ruim en luchtig vertrek, van stevige eiken meubelen voorzien. Aan den haard, waarin een helder turfvuurtje brandde, zaten drie kinderen, die bij de binnenkomst van Duffré hem aanstonds te gemoet snelden.

‘Zoo, Marietje, hoe gaat het?’ vroeg hij, terwijl hij een negenjarig meisje met de hand over de blonde lokken streelde; ‘dag Willem, komt ge nog eens spelen? Dag Toine, is de hoofdpijn beter?’

Toine was de broeder van Alain en twee jaren ouder. Hij was groot voor zijn leeftijd; maar kenmerkte Alain zich door levenslustigheid, Antoine was voor een kind opvallend bedaard.

Toch dacht zijn vader dikwijls: ‘Alain zal hem nog boven het hoofd groeien en hem de baas worden; Toine is niet levendig genoeg, hij is ernstig vóór zijn tijd; een jongen moet ravotten en stoeien, wil er een degelijk man uit groeien.’

Wel schuwde Toine niet te spelen met kinderen van zijn jaren; maar tusschenbeide toonde hij zich erg prikkelbaar en werd driftig om de kleinste kleinigheid. Met den zooeven genoemden Willem kon hij het echter nog al vinden. Willem was de tienjarige zoon van Van Genderen, die bijna den geheelen dag bij de Duffré's doorbracht, want hij hield van Toine en Alain, maar veel meer nog van de kleine Marie, hun zuster. Zij sprak vooreerst veel beter Hollandsch dan haar broeders, die het Fransch en Hollandsch element in hunne opvoeding somtijds op vreemde wijze dooreenhaspelden; bovendien had zij er goed slag van Willem te troosten, die zijn Fransche lessen akelig vervelend vond, en wat hij niet begreep of verstond, wist zij hem zoo goed duidelijk te maken, dat hij van haar veel meer leerde dan van zijn langen houterigen huisonderwijzer.

Terwijl de kinderen hun plaats bij het haardvuur weer innamen, zette Duffré zich aan tafel om een kop koffie te drinken.

‘Wat ziet ge bleek, Louis, zijt ge niet wel?’

‘O ja, ik gevoel mij opperbest, maar we hebben onderweg een gevaarlijke ontmoeting gehad; daarvan ben ik een weinig verschrokken.’

Zijn vrouw zag hem met bezorgdheid aan. ‘Wat is er dan gebeurd?’ vroeg zij.

Toen verhaalde Louis hoe hij en Van Genderen onderweg waren aangerand, en - wat hem nog meer zorg baarde - de ophanden zijnde verwoesting der meubelmakerij te Bergen. Zijn patroon had hem wel is waar verzekerd, dat hij hem niet uit zijn dienst zou ontslaan, maar Van Genderen kon toch zijn volk niet aan den gang houden als de werkplaats in puin lag; bovendien zou hij ten gevolge dier gedwongen werkstaking aanzienlijke schade lijden; generaal Brune zou hem hoogstwaarschijnlijk weinig schadeloosstelling geven; hoe kon dan Van Genderen aan zijn belofte voldoen?

Madame Duffré deelde zijn bezorgdheid, maar eindelijk zeide zij met een glimlach: ‘Och, Louis, wij hebben al zooveel doorstaan, ook hier zal de goede God wel uitkomst geven. Zie dezen brief eens, dien ik van morgen ontvangen heb; ik heb hem als een verrassing voor u willen bewaren.’

Louis nam den brief en terwijl hij las hield zijn vrouw hem scherp in 't oog om te zien welken indruk dat schrijven op hem maakte. Het was een brief van zijn zwager, die te Toulon, in het zuiden van Frankrijk, woonde, en eigenaar was eener groote meubelmakerij, zooals hijzelf er een te Parijs had gehad. Het gelaat van Louis teekende weldra de grootste aandacht en toen hij eindelijk het papier voor zich op tafel legde en zijn vrouw aanzag, die hem met de meeste opmerkzaamheid gadesloeg, zeide hij: ‘Werkelijk, het aanbod van Leonard is heel mooi; deelgenoot te worden in zijn fabriek, waarvan het bestuur hem te zwaar begint te vallen, is heel aanlokkelijk.’

‘Ja zeker; en 't is toch niet de eerste keer dat hij u dat voorstel doet.’

‘O neen, enkele jaren terug; maar toen.... toen had de emigratie en vooral....’ Duffré eindigde den volzin niet, maar leunde treurig op tafel, met het hoofd in de hand.

‘Die droevige tijden zijn voorbij, Louis. Velen, die evenals wij waren uitgeweken, zijn al lang naar ons land teruggekeerd; wij leven te midden van een vreemd volk, ver van onze familie, ver van Frankrijk.’

‘Maar onze fortuin is grootendeels vernietigd; wat wij in Frankrijk achterlieten werd door de Jacobijnen verbeurd verklaard. In vergelijking met Leonard zijn wij arm, en zoolang ik hier op eerlijke wijze mijn brood verdien, kan ik toch ook mijnheer Van Genderen niet in den steek laten; wij hebben zooveel verplichting aan hem.’

Madame had oogenblikkelijk de gedachten van haar man geraden. ‘Hm! Leonard is mijn broer en jouw zwager; hij wil je deelgenoot maken in de fabriek, hij geeft het kapitaal, jij den arbeid en je bent quitte. En wat Van Genderen betreft, we zijn hem veel verschuldigd; maar nu hij zijn werkplaats te Bergen kwijt raakt, zal hij u heel graag laten gaan.’

Dit gesprek was tusschen de ouders zoo zachtjes gevoerd dat de kinderen het niet konden verstaan; maar de kleine Alain had den brief in 't oog gekregen, die dien morgen uit Frankrijk was gekomen, en riep:

‘Is 't waar, pa, gaan we naar Frankrijk?’

‘Naar Frankrijk! heerlijk!’ riep Antoine, ‘en dan zullen we vechten voor den koning als we groot zijn, net als in de Vendée!’

‘Ik wou maar dat we er heengingen,’ zeide Marietje.

‘Neen, neen!’ riep Willem van Genderen, ‘ik heb veel liever dat ge hier blijft. Naar Frankrijk! dan zie ik u nooit weer!’

‘Kom, kom, kinderen, pa weet er nog niets van,’ was het antwoord. Maar pa beloofde toch aan zijn vrouw dat hij er over zou denken en den volgenden dag zijn patroon er over spreken.

Een oogenblik later kwam de meid van Van Genderen vragen of jongeheer Willem thuis wilde komen.

Het was vroeg avond dien dag, een mistige, koude Septemberdag, en de familie Duffré zat in het schemerdonker in de stille achterkamer.

Eensklaps dreunt in de verte een doffe slag. Allen vliegen naar het raam en aan den gezichteinder vertoont zich een groote witte rookzuil, van onderen lichtrood getint, die zich langzaam in de lucht verheft. De rookwolk verspreidt zich meer en meer, maar het roode schijnsel aan de lucht wordt sterker en helderder en zwarte, kringelende wolkjes verkondigen van verre dat er brand is. Kleine Marie was bang van brand en kroop van het raam weg om aanstonds daarop toch weer terug te komen;

[p. 340]

Alain en Antoine staarden in stomme bewondering naar het schijnsel der vlammen en achter hen stond Louis Duffré, sprakeloos, met den arm geleund op den schouder zijner vrouw.

‘Is daar brand, pa?’ vroeg Alain.

‘Ja, kind.’.

‘En waar is de brand?’

‘Ik denk te Bergen, in de meubelmakerij,’ antwoordde vader met een zucht.

‘In uw meubelmakerij,’ herhaalden de drie kinderen te gelijk, ‘En hoe komt dat?’ voegde Antoine er bij.

‘Die wordt in brand gestoken op bevel van generaal Brune.’

‘En mag dat?’

Louis moest onwillekeurig glimlachen bij die kinderlijke vraag. ‘Neen dat mag niet,’ zeide hij, ‘maar daar kan vader niets aan doen.’

de eerste doop, naar de schilderij van stefan simony.

Beide jongens zagen hun vader met groote oogen aan, maar op het gelaat van Antoine lag een trek, alsof hij zeggen wilde: ik wenschte dat ik het betaald kon zetten.

Duffré vertelde dien avond aan zijn kinderen in het kort wat hem was wedervaren. ‘Laat ons naar Frankrijk gaan!’ riep Antoine, ‘die Brune zal hier ons huis ook nog in brand komen steken!’ Vader stelde den kleine op dat punt gerust, maar met pijnlijke gedachten gingen allen naar bed.

Den volgenden morgen donderde het kanon in de richting van Bergen, op straat heerschte ongewone drukte; met beangst gelaat vroeg een ieder wat er gaande was, en weldra had de tijding zich verspreid, dat de Fransche troepen met de Russen slaags waien. Ofschoon

[p. 341]

een ruitergevecht, naar de schilderij van e. hünten.

[p. 342]

Holland de Fransche overheersching verfoeide, vernam men toch nergens een poging tot opstand of verzet; groot was de schrik voor het overwicht der Fransche wapenen, maar groot ook was de afschuw voor de rooverijen, waaraan Engelschen en Russen zich schuldig maakten.

Op het bepaalde uur begaf Duffré zich naar zijn principaal, die nu weer geheel van den doorgestanen schrik bekomen was. Toch zag de fabrikant er misnoegd uit en zijn gelaat teekende bezorgdheid.

‘'t Is toch een leelijk geval,’ zeide hij, ‘dat mijn werkplaats gisteravond is vernield; kijk eens hier wat een bestellingen er zijn ingekomen,’ en hij toonde zijn boekhouder eenige brieven. ‘Ik kan ze onmogelijk uitvoeren,’ vervolgde hij, ‘mijn werkplaats loopt leeg; er zit niets anders op dan dit werk door een ander te laten doen.’

‘'t Is heel wat schade voor u, dat ge niet door kunt werken,’ merkte Duffré op.

‘Schade? dat zal wel waar zijn,’ sprak Van Genderen, terwijl hij met zijn breeden gouden horlogeketting speelde; ‘maar enfin, we zullen zien wat de toekomst brengt.’

Na eenige omwegen kwam Duffré met zijn plan voor den dag om naar Frankrijk terug te keeren en vertelde in 't kort den inhoud van den brief, dien zijn zwager hem geschreven had.

‘Hoor eens, Louis,’ sprak van Genderen, ‘ik heb beloofd je in mijn dienst te houden, en ik zal het doen, al lijd ik er ook schade bij; maar mag ik je een welgemeenden raad geven: ga dan naar Frankrijk terug. Het spijt mij zeer dat ik u missen moet, maar het aanbod van uw zwager is te mooi om het af te slaan. In uw plaats zou ik geen tijd verliezen, maar zoo spoedig mogelijk mijn zaken regelen om te vertrekken.’

(Wordt vervolgd.)