De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 10

[p. 16]

Wetenswaardig Allerlei.

Het ijs. -

Iedereen houdt in de warme zomerdagen van een portie ijs of van een verkoelenden drank. Die liefhebberij dagteekent niet van vandaag of gisteren; reeds de oude Romeinen maakten er werk van. Zoo werd door keizer Nero zelf een verkoelend drankje uitgevonden. In het Oosten vinden de reizigers verschillende toestellen en zeer vernuftig uitgedachte middelen, om water, of andere dranken, frisch te houden of te verkoelen.

Ook tegenwoordig is het gebruik van ijs of ijswater zeer groot In Parijs wordt jaarlijks gemiddeld 7.500,000 kilogram ijs verbruikt. 't Is veel, zal men zeggen. Maar in Amerika is het nog erger: de Amerikanen drinken ijswater met onmatigheid, met ware woede, om zoo te spreken. Van daar ook de vele gevallen van pleuris, die vermeden konden worden door eenige voorzorgen, zooals de volgende:

Vooreerst moeten de liefhebbers van ijswater zich wachten er te veel of te schielijk van te drinken. Gevoelt men daarna kou, dan neme men spoedig beweging, om de nadeelige gevolgen der bloedstremming te ontgaan. Tocht is altijd nadeelig, als men bezweet is, doch nog meer na het gebruik van ijs.

Men zal hierbij misschien opmerken, dat ijs in den regel wordt rondgediend, als men erg verhit is, en dat toch niemand de slechte gevolgen er van ondervonden heeft.

Maar dat is geen wonder; want het ijs wordt slechts bij kleine hoeveelheden rondgediend, lepeltje voor lepeltjegebruikt, en is reeds genoegzaam in den mond verwarmd, vóór het in de maag komt. In dit geval is dus geen gevaar te duchten; wij waarschuwden slechts voor te veel en te schielijk gebruik.

Nog enkele voorschriften ter opvolging:

Geen ijs, indien ge een leege maag hebt.

Geen ijs gedurende de spijsvertering.

Gen ijs na vermoeiende lichaamsoefeningen.

Waar verandert de dag van naam? -

Op de vraag, welken dag de tegenvoeters van Parijs hebben, wanneer het daar één minuut na middernacht is in den morgen van den 1en October: den 1en October of den 30en September, geeft de bekende sterrenkundige Camille Flammarion het volgende antwoord:

Wanneer wij, naar het Oosten gaande, den tijd berekenen, vinden wij, dat het dan te Weenen 1 uur in den morgen van den 12en October is, te Sebastopol 2 uur van denzelfden dag, te Astrakan 3 uur, te Boekhara 4 uur, te Saïgon in Achter-Indië 7 uur, te Yokohoma 9 uur, op het Denneneiland 11 uur en op het eiland Futuna 12 uur, altijd van den 1en October.

Indien wij van den anderen kant onze berekening maken, naar het Westen gaande, vinden wij dat het dan 10 uur in den avond op de Azorische Eilanden is, tien uur in den avond van den vorigen dag, 30 September, 8 uur te Buenos-Ayres, 7 uur te New-York, 6 uur te Nieuw-Orleans, kwart over drieën te Mexico, 3 uur 41 minuten te San Francisco, 1 uur in den namiddag op de Aleoeten en op het eiland Futuna 12 uur, 12 uur van den 30en September.

alligatorvangst in florida.

Hoe kan dat? Kan men terzelfdertijd op dezelfde plaats van den aardbol twee dagen te gelijk hebben, Zaterdag en Zondag? Een kind begrijpt van neen, zoodat er een grenslijn moet zijn, waar men van Zaterdag op Zondag overgaat: Zaterdag rechts en Zondag links van die lijn. Waar is die lijn en wie heeft ze getrokken? Indien zulk een lijn Parijs doorsneed, zou het inderdaad zeer lastig zijn: verbeeld u, dat men op denzelfden dag aan den rechteroever der Seine 31 December 1892 en aan den linkeroever 1 Januari 1893 had?

Laten wij vooreerst opmerken, dat in vroegere tijden elk land de uren en dagen op zijn eigen manier rekende en er een afzonderlijken kalender op na hield. Men behoefde zich niet met elkaar te verstaan, omdat men elkaar niet kende. De volken in Amerika regelden den tijd naar hun manier, de Chineezen dachten en handelden anders, en de Europeanen gevoelden zelfs geen behoefte om zich met elkaar te verstaan.

Toen men de reis om de wereld had gemaakt, toen de Europeanen alle deelen der aarde met elkaar in gemeenschap hadden gebracht, deed zich de behoefte aan eenheid gevoelen en een grenslijn was er het gevolg van. De Portugeezen en Hollanders maakten den tocht om de wereld van het Westen naar het Oosten, langs de Kaap de Goede Hoop; de Spanjaarden daarentegen van het Oosten naar het Westen, door de straat van Maghelaan. Daar elk dezer volken zijn manier van rekenen aan boord zijner schepen behield, volgde daaruit, dat aan den meridiaan-tegenvoeter de bewoners van het eiland Formosa, vroeger een Hollandsche kolonie, Maandag kregen, op het oogenblik dat de Mariannen, door de Spanjaarden ontdekt, met den Zondag werden begiftigd.

De demarcatie-lijn bestaat nog, maar volgt niet nauwkeurig den 180en meridaan. Zij loopt om den Mariannen- en Carolinen-archipel, om vervolgens de Nieuwe Hebriden- en Nieuw-Caledonië ten Oosten te laten liggen. Het voornaamste voor de practijk is, dat deze lijn geen enkel bewoond punt doorsnijdt; zij loopt over haar geheele lengte door den Oceaan. Wanneer de schepen ze passeeren, verdubbelen zij den dag, herhalen denzelfden dag op het scheepsboek, indien zij van het Westen naar het Oosten steven, en springen daarentegen een dag over, wanneer zij in tegenovergestelde richting varen. In het eerste geval ontvangen de matrozen een dag meer gage, in het tweede geval een dag minder. Wanneer het dus 12 uur en 1 minuut 's nachts te Parijs is op Zaterdag den 1en October, is het Zaterdag 1 October in het Oosten tot de grenslijn, waarover wij spraken, en Vrijdag 30 September in het Westen tot dezelfde lijn. Maar men zou op deze lijn één voet op Vrijdag en één op Zaterdag kunnen zetten.

Kunstmatige regen. -

Nog niet lang geleden werden de bewoners van Athene in den Amerikaanschen staat Ohio in de grootste verbazing gebracht door een malsche regen bui, die zich gedurende een reeks mooie, voor het overige wolkenlooze dagen ontlastte. Voordat de meteorologen tijd hadden, om voor dit verschijnsel een de kunst weet hoe geleerde verklaring op te diepen, kwam men achter de oplossing van het raadsel. Aan gene zijde van een in de nabijheid der stad gelegen heuvel bevonden zich zeer aanzienlijke pannenbakkerijen, wier droogovens dagelijks 50 ton (1000 centenaars) water verdampten en vanwaar dan ook een stroom sterk verhitte lucht naar boven steeg. Deze met waterdamp verzadigde lucht was weggedreven, tot zij, juist boven Athene, een koeler luchtlaag ontmoette en daardoor, tot verwondering, maar ook tot vreugde der Amerikaansche Atheners, tot regen verdichtte.

Een dwaze mode -

Het versieren der zakdoeken met diamanten is in Amerika in zwang gekomen. Te San Francisco werd zulk een zakdoek met diamanten naamcijfer voor f 18000 verkocht. Goed voor de zakkenrollers!