De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 9

Wetenswaardig Allerlei.

De hommel in de huishouding der natuur -

Wanneer wij op een mooien zomerschen dag een wandeling maken, worden wij somwijlen opgeschrikt door een hommel, die, uit het mos te voorschijn schietend, onder een voortdurend gegons onregelmatige kringen om ons heen beschrijft. Gedachtenloos hebben wij het dier in zijn arbeid gestoord of zijn te dicht in de nabijheid van zijn goed verborgen woning aangekomen. Het nest der hommel is niet zoo regelmatig naar alle regelen der kunst gebouwd als dat der bij. De nicht der bij houdt van het donkere. Haar nest bevindt zich altijd laag op den grond, bij den wortel van een boom of in het mos, soms ook onder een graszode.

Hier liggen de kleine, donkere balletjes, de honingvoorraad, opgezameld, hier verbeidt ook in soortgelijke cellen de nakomelingschap der hommel het oogenblik, dat zij de mooie wereld met de bonte bloemen en het slanke gras zal mogen aanschouwen.

De hommel is een van de nuttigste insecten en moet daarom niet vervolgd worden Menigen appel en peer hebben wij aan de hommel te danken, die zelfs dan, wanneer geen bij kan uitvliegen, bij regenachtig of betrokken weer, haar bezigheden in de bloemkelkjes der vruchtboomen voortzet.

Ook als pionier der bij komt de hommel in aanmerking. Zij zoekt bij voorkeur zulke bloemen op, die wegens haar te langen bloemkelk voor de bij ontoegankelijk zijn. De hommel bijt er eenvoudig een gat in en zuigt daardoor het honingsap op, denzelfden weg

[p. 400]

voor de bij openlatend, die dit heel goed weet. Dit vindt o.a. bij de ronde klaver plaats, Overigens is de hommel een onschadelijk dier; zij steekt alleen, wanneer men ze aanvat.

Flesschen te reinigen. -

Het reinigen van flesschen met hagelkorrels is niet aan te raden, omdat, als daarvan iets in de flesch blijft hangen, er licht gevaar voor lood vergiftiging ontstaat. Daarom verdient het de voorkeur zich van kleine kiezelsteenen, gestooten eierschalen, kleine spijkers of zoogenaamd hamerslag te bedienen, welk laatste in elke smederij voor een prikje te krijgen is. Ook kleine brokjes steenkool of grof zand laten zich met goed gevolg aanwenden.

Middel tegen roest. -

Er is geen beter middel om ijzeren gereedschappen, als vijlen, zagen, wapenen enz. tegen roest te beveiligen, dan lijnolie, die men in een waterbad verwarmt door de flesch in warm water te zetten. Men wrijft het metaal met een in de lijnolie gedoopten doek; het is daarbij niet noodig, het ijzer eerst blank te schuren. De olie vormt met de roest samen een duurzaam vernis.

Tegen motten. -

Om kleeding- en andere stoffen tegen motten te beveiligen legge men er zwarte peper, stukken kamfer, gedroogde hennepstengels, versch dennenhout, tabak of sigaren tusschen Ook rook moet de motten op een afstand houden.

Wollen kleeren of pelswerk, dat men tegen den zomer opbergt, moet eerst goed uitgeklopt en daarna rijkelijk met lavendelbloesem bestrooid worden, die in elken drogistwinkel te krijgen is. Daarop wikkelt men ze in linnen omslagen en bewaart ze in goed sluitende kisten of koffers.

Wratten te verdrijven. -

Tot het verdrijven van wratten worden heel wat middelen aanbevolen en aangewend. Zoo vinden wij thans in de Kneipp-bladen als probaat middel het sap van zonnebloembladen (helyanthus) genoemd, welke plant in sommige streken ook wrattenkruid (vernea) geheeten wordt. De toepassing van het middel geschiedt volgenderwijze: men scheurt van een blad dat heel frisch en sappig is, een stuk je af, plet dat een beetje en wrijft er de wrat flink mee in Nadat men dit wrijven een veertien daag lang tweemaal daags heeft volgehouden, zullen de wratten verdwenen zijn. Ook de eksteroogen moeten door het sap van genoemde bladen verdreven kunnen worden.

De warmtegraad van lava -

Tot heden toe is de temperatuur van lava nog nooit met nauwkeurigheid bepaald, wegens verschillende moeilijkheden, die de lezer gemakkelijk kan begrijpen Ten eerste maakt de warmte, die een lava-stroom afstraalt, de nadering onmogelijk; ten tweede is de dichtheid, de intensiteit, zoo groot, dat stukken ijzer, die men in den stroom werpt, dikwijls bovendrijven, gelijk hout op water.

tentoonstelling van katholiek onderwijs te rotterdam. -
Etalage der heeren H.P. Mutters & Zn., meubelfabrikanten en behangers te 's-Gravenhage.

Tijdens de laatste uitbarsting van den Etna slaagde professor Bartolli erin, een lava-stroom tot op twee meters te naderen, en verzon, om de warmte te bepalen, een geheel nieuw soort van thermometer.

Hij kloofde den loop van een pistool in twee helften, vijlde het eene einde van elk gedeelte tot een punt, en vulde de holte met een stuk platina dat er juist in sloot. Dit toestel werd aan een ijzeren staaf bevestigd, die aan het einde was voorzien van een langen houten steel, zoodat de loop van het pistool met het stuk platina, diep in de lava kon worden neergelaten, Een indompeling van tien minuten was voldoende, De professor behoefde slechts het stuk platina spoedig in het water van een warmte-meter te later vallen, om uit de verwarming van het water de temperatuur van de lava op te maken.

Zoodoende bevond Bartolli, dat de lava bij het verlaten van haar onderaardsch kanaal een warmte heeft van 970o-1.060o. Na een loop van twee kilometers, met een snelheid van 80 meters in het uur, had zij 200o warmte verloren en wees van 750-870 graden.

Warmte in de kamers -

In den regel worden 's winters de kamers veel te warm gestookt. Het gebruik van kachels en het gemak waarmede men een groote warmte verkrijgt zijn er de oorzaak van. De temperatuur mag in woonvertrekken nooit te hoog zijn, en ook des winters niet boven de 15 graden Celsius stijgen; bij groote koude is het zelfs gezonder den thermometer niet boven de 12 tot 14 graden te laten klimmen.

In hospitaal-zalen en ziekenkamers moet men er vooral op letten, dat die temperatuur niet worde overschreden.

't Is ook zeer te ontraden, zijn werkkamer te veel te verwarmen, vooral zij die kantoorwerk hebben te verrichten, stellen zich daardoor bloot aan congesties en longaandoeningen.

Slaapkamers, vooral van kinderen, moeten op tamelijk lage temperatuur worden gehouden. ''t Is zelfs zeer voorzichtig er slechts zelden te stoken, vooral des nachts. Wij spreken niet van de ongemakken, die er kunnen ontstaan door het gebruik van slechte kolen, noch van het gevaar door de koolstof veroorzaakt, indien deze niet gemakkelijk in den schoorsteen kan ontsnappen, wanneer bijv. de sleutel te veel is dichtgedraaid.

Maar een voorzorg, die wij in herinnering willen brengen, en die maar al te veel wordt verwaarloosd, is, dat iederen dag, bij welk weer ook, de lucht van alle kamers, vooral der slaapkamers moet worden ververscht. Men begrijpt de noodzakelijkheid dezer voorzorg, als men bedenkt, dat een enkel persoon in 24 uren niet minder dan 12 kubieke Meters lucht verbruikt.