De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 9

Wetenswaardig Allerlei.

Familienamen in Denemarken. -

In geen land van Europa zijn zoo weinig familienamen als in Denemarken, en, indien geen vreemden daarheen verhuisd waren, zouden een paar dozijn familienamen de heele bevolking van het koninkrijk vertegenwoordigen. Een doorstaand bewijs hiervan levert het adresboek van Kopenhagen voor het jaar 1893. Daarin beslaat de naam Hansen 34½ breede kolommen, Petersen 32 (bovendien Pedersen 4) Jensen 30, Andersen 16, Rasmussen 12, Sörensen 9, Madsen 7 kolom enz. Hem, die aan iemand te Kopenhagen schrijft, is het daarom aan te raden, op het adres behalve voor- en familienamen, de wijk, straat, huisnummer, verdieping, aantal trappen enz. aan te geven, daar in een groot huis over het algemeen drie of vier gezinnen van denzelfden naam wonen.

Kookrecepten op een grafsteen. -

Een Parijsche restauratiehouder, die voor eenige jaren het tijdelijke met het eeuwige verwisselde, liet zijn beiden neven een vermogen van 259,000 franks na, maar onder de zonderlinge voorwaarde, op zijn grafsteen in plaats van een of ander opschrift elken dag een ander kookrecept aan te brengen. Om dit gemakkelijk te maken, liet hij te gelijker tijd 365 van zulke voorschriften na, in de hoop, dat deze zijn medeburgers ook na zijn dood nog nuttig zouden kunnen zijn. Nu bestaat in Frankrijk echter een comité, dat met het nazien der opschriften op graven belast is, en dit weigerde het verlof, om den laatsten wil van dezen culinairen menschenvriend te vervullen. De onaangenaamste gevolgen daarvan ondervinden de erfgenamen daardoor, dat hun het vermogen niet uitgekeerd wordt, eer de laatste wil van den overleden oom vervuld is.

Verwarming door waterbuizen. -

De stad Boise in den Amerikaanschen staat Idaho is zoo gelukkig, in de nabijheid van haar poorten een overvloed van heet water tot haar beschikking te hebben. Men heeft nu den voorslag gedaan, de huizen der stad door het heete water der artesische putten te verwarmen, die slechts 1½ kilometer verwijderd liggen. De voor warmteverties gevrijwaarde hoofdbuis moet 15½ c.M. doorsnede, de verschillende verdeelingsbuizen natuurlijk een geringere middellijn hebben. Men heeft uitgerekend, dat de verwarming volgens dit stelsel, bij een zeer hooge raming der kosten van aanleg enz., maar half zooveel zal kosten als die door middel der daar bovendien zeer goedkoope steenkolen.

De bureaucratie in Oostenrijk. -

De Cisleithaansche helft der Oostenrijk-Hongaarsche monarchie verheugt zich in niet minder dan 31 818 ambtenaren, in elf klassen verdeeld: I. 1 ministerpresident. II. 7 ministers, de eerste president van het opperste gerechtshof en het hof van cassatie, de 2 presidenten van de opperste rekenkamer en het administratief gerechtshof. III. 9 stadhouders (van Bohemen. Moravië, Gallicië, Opper- en Beneden-Oostenrijk, Salzburg, Tirol, Stiermarken, het Kustland en Dalmatië), 9 presidenten van het opperlandsgericht in Weenen, Praag, Brünn, Krakau, Lemberg, Graz, Triëst, Innsprück en Zara; de tweede president van het opperste gerechtshof. IV. de vier landspresidenten van Silezië, Carinthië, Krain en Bukowina, 18 afdeelingshoofden der ministeriën, de generaal-procureur en 5 senaatspresidenten van het opperste gerechtshof, de 2 vicepresidenten der stadhouderijen te Praag en Lemberg, alsmede de 3 van het financiebestuur te Weenen, Praag en Lemberg, de algemeene directeur der tabakregie en de president der politie Weenen. V. 212 hof- en ministerieraden, generaal-advocaten van het opperste gerechtshof, presidenten van het landsgericht, hoofden van den bergbouw en procureurs van financiën. VI 622 afdeelingsraden der ministeriën, stadhouderij- en regeeringsraden, opper-procureuren, opperraden van het landsgerecht, den bergbouw, de financiën, de post, het boschwezen. VII 601 ministerie secretarissen, districtshoofden, landsgericht, de financiën, post, boschwezen, bergbouw en rekenkamer. VIII 2846 beambten, IX 9643 beambten, X 7849 beambten, XI 8940 beambten.

Jaarlijksche arbeidsdagen in de verschillende landen. -

Het is zeker niet van belang ontbloot, het aantal arbeidsdagen in verschillende landen der wereld met elkaar te vergelijken. Het minste werken de bewoners van Middel-Azië, n.l. maar 267 dagen. Daarna komt Canada met 271 werkdagen. Schotland met 275, Engeland met 278, Portugal met 283, Russisch Polen met 288, Spanje met 290, Oostenrijk met 295, Italië met 298, Beieren, België, Brazilië en Luxemburg met 300, Saksen, Frankrijk, Finland, Wurtemberg, Zwitserland, Denemarken en Noorwegen niet 302, Zweden met 304, Pruisen

[p. 384]

en Ierland met 305, de Vereenigde Staten met 306, Nederland met 308 en Hongarije met 312 werkdagen per jaar.

tentoonstelling van katholiek onderwijs te rotterdam. -
Een bas-relief van P. Ricx.

De kracht van een leeuwerik -

De veldleeuwerik vliegt zingend naar boven, de blauwe lucht in, en wel zoo hoog, dat hij nog ternauwernood met het bloote oog gezien kan worden, maar het oor onderscheidt nog altijd duidelijk en helder elken toon, wel een bewijs, hoe luid de stem van den vogel weerklinkt. Hij staakt zijn gezang geen oogenblik, voor hij den grond weer bereikt heeft, wat dikwijls eerst na twintig minuten geschiedt, De kracht die het onooglijke diertje in verhouding tot zijn geringe grootte daarbij ontwikkelt, is verbazingwekkend. De best geschoolde zanger kan hoogstens zeven tot negen minuten lang met de noodige tusschenpoozen in één adem doorzingen; dan is hij blij dat hij wat kan rusten. Hij zou er dood bij neervallen, wanneer hij het den leeuwerik met betrekking tot den duur van het zingen zou willen nadoen.

De oudste kerk van Europa. -

Deze moet de St-Martinuskerk te Kantelberg zijn, die volgens een onlangs daarover verschenen geschiedenis, al gedurende de eerste vier eeuwen der christelijke tijdrekening gebouwd werd en ook nu nog voor hetzelfde vrome doel gebruikt wordt.

Chineesche thee.

De Chineesche thee is reeds twee eeuwen in Europa bekend. De eerste maal werd zij in 1635 naar Parijs gebracht; in het jaar 1665 nam de theehandel tusschen Engeland en China een begin. Een pond thee kostte toen 35 gulden. China voert jaarlijks 130,100 millioen kilo thee uit. Ook Oost-Indië, Japan en Ceylon leveren thee aan Europa, en onlangs zijn proefnemingen tot theebebouwing genomen in Brazilië, Paraguay en den Kaukasus

Engeland verbruikt van alle landen van Europa het meeste thee, n.l. jaarlijks zeventig millioen kilo Daarop volgen de Vereenigde Staten van Noord-Amerika met een jaarlijksch verbruik van 32 en Europeesch Rusland met een van 16 millioen kilo. Het Duitsche Rijk verbruikt jaarlijks maar 2 millioen kilo, of 40 gram per hoofd, terwijl het verbruik van Groot-Brittannië 2 kilo per hoofd bedraagt.

Aangename bijval. -

In de schouwburgen in Japan werpen de liefhebbers en vereerders van goed spel den tooneelspeler als bewijzen van bijval stukken van hun kleeding op het tooneel, en na het einde der voorstelling nemen zij ze weer terug, maar na contante betaling van den koopprijs, die voor de verschillende kleedingstukken vaststaat.

Een zonderling -

De in het jaar 1852 te Londen gestorven advocaat en millionnair John Camden Nield erfde van zijn vader behalve een landgoed 250 000 pond sterling, welke erfenis buitengewoon aangroeide, daar hij zich zelf nauwelijks het allernoodzakelijkste gunde. Hij droeg altijd een blauwe jas met metalen knoopen, die hij evenwel nooit liet borstelen, daar ze hierdoor te gauw kaal zou geworden zijn.

Uit gierigheid nam hij graag de uitnoodigingen van zijn pachters aan en bleef dan zoo lang mogelijk bij hen op bezoek, omdat hij daardoor zijn levensonderhoud uitspaarde.

Zijn verschijning maakte hem dikwijls tot een voorwerp van medelijden en erbarmen, maar het was hem volstrekt niet onaangenaam, op deze wijze aangezien te worden. Juist toen het reizen met den spoortrein in zwang kwam, had hij een bezoek op zijn landgoederen afgelegd en keerde naar Londen terug. De trein hield onderweg stil, opdat de passagiers een verversching zouden kunnen gebruiken en allen traden een herberg binnen, met uitzondering van den ouden Nield. Daar een paar goedhartige reizigers de afwezigheid van den ouden, bedrukten man bemerkten, wien men het kon aanzien, dat hij het niet breed had, lieten ze hem een groot glas grog brengen, dat de oude gierigaard met veel smaak leegdronk.

Een paar dagen voor zijn dood verhaalde Nield aan zijn executeur-testamentair, een zonderling testament had gemaakt. Toen het geopend werd, vond men, dat hij alles, met uitzondering van een paar kleine legaten, aan Her Most Gracious Queen Victoria vermaakt had. Zijn vermogen bedroeg zes millioen gulden.

De oorsprong der 101 kanonschoten. -

Deze 101 kanonschoten, die op verjaardagen van vorstelijke personen, plechtige intochten enz. worden afgevuurd, zijn, wat het aantal betreft, aan een toeval te danken.

Toen keizer Maximiliaan eens van een zegevierenden veldtocht terugkeerde, werd hij door heel Duitschland met de grootste geestdrift ontvangen. Om het plechtige van zijn intocht nog te verhoogen, besloot de stad Augsburg 100 kanonschoten te zijner eer te lossen. De officier, die met de leiding daarvan belast was, meende niet goed geteld te hebben en liet dientengevolge 101 schoten afvuren.

tentoonstelling van katholiek onderwijs te rotterdam. -
De zijstukken van een altaarschilderij in de kapel van St. Jeroen, in de St.-Laurenskerk te Rotterdam.

Neurenburg wilde, toen keizer Maximiliaan ook deze stad binnentrok, bij Augsburg niet achterstaan, en liet eveneens 101 schoten lossen. Sedert is dit gebruik altijd in zwang gebleven.

Verschillende snelheid. -

De gier legt in een seconde 15,65 meter af, de kwartel 17.80, de postduif 27, de adelaar 31 meter, terwijl de gewone vlieg in dien tijd 53,35 meter aflegt. De snelheid der gewone zwaluwen bedraagt 67, die der muurzwaluw 89 meter. De snelheid der melinietpatroon bereikt 5500, die van schietkatoen 5500, die van dynamiet 6300 en bij panclastiet 6000 meter. De electriciteit beweegt zich langs een onderzeeschen kabel met een snelheid van 4000, langs de luchttelegraaf met een van 36.000 kilometer in de seconde. Het licht verbreidt zich in het water met een snelheid van 125,000, in de lucht met een van 360 000 kilometer.

Een mooi honorarium. -

Den ex-president Harrison bood een uitgever 10,000 gulden voor een kort staatkundig artikel; een ander 40,000 voor het schrijven van een handboek over de van kracht zijnde wetten. De uitgever van een geillustreerd tijdschrift was bereid, hem voor twaalf korte bijdragen dezelfde som te geven en bovendien werd hem door bijna elk groot blad van Amerika de betrekking van hoofdredacteur aangeboden.

Neurenberger eieren. -

Zooals men weet noemde men in de 16 en 17 eeuw de uurwerken, die in den zak gedragen moesten worden, Neurenberger eieren. In dien tijd waren deze kunstwerken evenwel zeer zwaar en bijna zoo groot als een dessertbordje. Veel beroemde horloges van dien tijd waren dan ook veel te zwaar om in den zak gedragen te worden. Zoo woog bijv, dat van keizer Karel V volle 23 pond.