De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 9

[p. 249]

[Nummer 32]

moeder en kind.

Wie was de schuldige?
Door
J. Vesters Jr.

IV.

De heer Topper zat behaaglijk in een leunstoel gedoken in zijn wapenhal. Wanneer men zijn gelaat aandachtig beschouwde, viel het aanstonds op, dat zijn trekken niets buitengewoons, evenmin iets innemends of hartelijks hadden, wat in het dagelijksch leven en verkeer ruimschoots tegen het buitengewone opweegt, integendeel, terugstootendheid en verwaten trots, het niet onder woorden te brengen ‘ik en weet niet wat’ lagen zoo duidelijk op zijn trekken te lezen, als waren zij er in gegriffeld.

Met innig welbehagen liet de heer Topper zijn doordringende, grijze oogen te gast gaan aan zijn wapenverzameling, aan wier aanblik hij zich maar niet kon verzadigen. Na een oogenblik legde hij de fijne Havanna, die in een sierlijk meerschuimen sigarenpijpje met groot barnsteenen mondstuk en zilveren beslag stak, neer, en slurpte, blijkbaar met veel appetijt, met kleine teugjes aan een kop geurige waterchocolade, hem zoo even door Agnes bereid. Zijn oog volgde met aandacht den blauwen rook, die in zwierige kronkels van zijn sigaar naar het beschilderde plafond opsteeg en met het air van een kenner snoof hij er de aroma van op. Het was den man aan te zien, dat hij niets ernstigs om handen had en zijn aandacht door de nietigste beuzeling getrokken werd, om een oogenblik later door een andere, even onbeduidende zaak in beslag genomen te worden.

Het gezicht van den heer Topper had ditmaal een nog terugstootender en stroever uitdrukking dan gewoonlijk. Hij was in een erg wrevelige bui en mokte nog bij zich zelf over het bezoek van dien morgen van den pastoor, die hem, schoon hij alle Zondagen een gulden in het kerkezakje wierp en zich bij de jaarlijksche collecte voor de kerk evenmin onbetuigd liet, de les durfde komen lezen en hem zijn onchristelijk gedrag verweet.

[p. 250]

‘Wat hoeft de pastoor zich daar ook tusschen te steken,’ mompelde de heer Topper. ‘Laat hij in zijn kerk blijven, dáár is hij baas, maar zich niet met andermans zaken bemoeien. Hij dacht mij zeker met een mooi praatje te kunnen vangen, maar de oude zedenpreeker heeft zich daarbij leelijk verrekend! 't Is anders altijd een heele toer als je 't met die steken aan den stok krijgt, want ze gooien je dood met bijbelteksten en citaten uit de Kerkvaders, zoodat je altijd aan het kortste eindje trekt. Maar ik heb me toch niet laten bedotten, en hem kort en bondig gezegd waar het op stond, en dat ik niet van zins was mij in een wespennest te steken. Hij weet anders te praten als Brugman, dit moet ik hem nageven!’

Bij deze herinnering wierp de heer Topper zich achterover in zijn leunstoel en deed een paar trekken aan zijn sigaar, waarna hij groote rookwolken naar boven blies.

Een oogenblik later leunde hij weer voorover, nam een teug chocolade en mompelde:

‘En dan was de pastoor nog gebelgd ook, dat ik Agnes in haar genegenheid contrarieerde, zooals hij het noemde. Ja wel, 't is en blijft me een raadsel, hoe die malle meid zoo verslingerd kan zijn op dien armen stakker. Maar, raadsel of niet, daar moet een einde aan komen. Ik, als vader, weet het best, wat haar voegt, en zal mij noch door de predikaties van Heeroom, noch door het gejammer van Agnes van mijn stuk laten brengen. Ze is me toch al haast over het hoofd gewassen, en 't is daarom meer dan tijd, dat ik ze eens laat weten, wie hier baas is, zij of ik. Als ze dien jongen nu maar niet meer ziet, en ik weet een fashionabele partij voor haar op te diepen, - die zijn er bij de vleet - dan zal ze zich dien bedelaar wel uit het hoofd zetten. En dan, met den tijd slijt alles: Agnes zal er het hart niet van breken, als ze Louis niet krijgt.’

Na deze wijsgeerig-psychologische overwegingen leunde de heer Topper weer achterover in zijn stoel. Voorzeker, hij beoogde het geluk zijner dochter, maar op zijne wijze, en liet zich daarbij leiden door zijn ijdelheid en zelfzucht, altijd, maar wel het meest in dergelijke gevallen, slechte raadgeefsters. Al de vermogende jongelieden der stad liet hij de revue passeeren, en overwoog bij zich zelf wie hunner hem en Agnes het best zouden lijken. Bij dit geestesspel zat zijn ijdelheid voor, want zij, die niet alleen rijk, maar ook geridderd waren en het predicaat jonkheer of baron voor hun naam voerden, waren de uitverkorenen, uit wie hij liefst een keuze zou doen.

Om zijn eerzuchtige en vèrreikende plannen gemakkelijk ten uitvoer te brengen, besloot de heer Topper zijn penaten naar de stad over te brengen, daar een prachtig huis te betrekken, op grooten voet te gaan leven, een oogverblindende weelde en pracht ten toon te spreiden, zich bij alle deftige lui, die huwbare zoons hadden, te laten introduceeren, Agnes de wereld te laten zien, groote partijen te geven en op deze wijze een rijken, liefst adellijken vogel in de val te lokken, in het vooruitzicht, dat een paar straaltjes van diens glans op hem zouden terugvallen en zijn half millioen wat relief geven.

En het burgemeesterschap, waarop hij zoozeer gevlast had? Ja, dat offer zou hij voor het geluk zijner dochter moeten brengen, maar wie weet of hij het in de stad, door aanzienlijke en voorname relaties en door den invloed van een behoorlijk geridderd schoonzoon niet zoover zou brengen, dat hij een zetel in de Staten verwierf! Dit vooruitzicht lachte hem zoo zeer toe, dat de gedachte aan het burgemeesterschap daardoor geheel naar den achtergrond gedrongen werd en hij met verlangen den dag tegemoet zag, waarop hij zijn intrede zou doen binnen de stad.

En Agnes? Zou zij zich niet kanten tegen zijn voornemen, naar de stad te verhuizen? Zij was zoo aan die woning en het buitenleven gehecht, dat zij niet licht te bewegen zou zijn, er van te scheiden Bah! een kindergril, meer niet! Reeds te vaak had hij aan haar luimen toegegevën, voor haar wil gezwicht, maar voortaan zou hij zich met klem, met geheel zijn vaderlijk gezag doen gelden. Agnes begreep niet wat dienstig was voor haar geluk, zij kon niet in de toekomst zien zooals hij; en daarom was hij vast besloten zijn plan door te zetten, al achtte hij het, uit voorzichtigheid, raadzaam, haar er niets van te zeggen vóór alles beslist en geregeld was, en zij dus voor een fait accompli stond. Woonden zij eenmaal in de stad, was Agnes eenmaal midden in het gewoel der groote wereld, waar hij haar dacht binnen te leiden, dan zou de gedachte aan Louis wel slijten, en leed het ongetwijfeld niet lang of de ware Jacob zou komen opdagen. De heer Topper vermeide zich nog in deze voor zijn ijdelheid zoostreelende droomen, toen de persoon, voor wie hij dit alles bestemd had, binnentrad, maar met zekeren schroom, daar zij het oogenblik gekomen achtte, om als pleitbezorgster voor den heer Van der Weegen en diens zoon op te treden.

Nauwelijks echter had ze maar even deze teere kwestie aangeraakt, of de heer Topper, nog geheel onder den indruk van zijn onderhoud met den pastoor en vol van de door hem opgetrokken luchtkasteelen, stoof woedend op:

‘Geen woord meer daarover, Agnes; ik verbied je in mijn tegenwoordigheid nog ooit den naam van dien bankroetier en van zijn verloopen zoon te noemen. Eens en voor altijd, ik duld niet, dat je nog kennis met dien sjofelen pochhans onderhoudt, tegen mijn uitdrukkelijk bevel in. Of denk je soms, dat ik zin heb mijn zuur verdiend geld in dien faillieten boel te steken en mijzelf te hunnen pleiziere uit te kleeden?’

‘Maar, pa,’ vleide Agnes, die wel begreep dat vleierij het eenige middel was om den toornigen man te ontwapenen en kans op slagen te bieden, ‘'t Is voor u toch maar een bagatel!’

‘Vijftig duizend gulden, noem je dat een bagatel?’

‘Nu ja, maar voor u, pa, die een half millioen heeft, is het toch niet veel meer. En dan, u waagt er toch ook niets bij. Mijnheer Van der Weegen is zoo eerlijk als goud, en of u nu van hem of van een ander intrest krijgt, zal toch wel op hetzelfde neerkomen.’

‘Zoo eerlijk als goud, nu, 't mocht wat, dan zou hij er nu zoo benauwd niet voorzitten! En wat je daar van intrest leutert, daar moet je me mee van 't lijf blijven, want van geldzaken hebben vrouwen geen verstand.’

‘Maar 't is toch de schuld niet van mijnheer Van der Weegen, dat hij nu in ongelegenheid is, dat weet u ook wel, papa.’ hield Agnes aan, wier gemoed er tegen in opstand kwam, den koopman van oneerlijkheid te hooren betichten.

‘Ongelegenheid!’ mompelde de heer Topper, terwijl hij spottend zijn lippen krulde, maar verder het stilzwijgen bewaarde.

‘En Louis, vader,’ zei Agnes, het over een anderen boeg wendend, niet bevroedend, dat zij daardoor haar vader nog meer in zijn onverzettelijkheid zou stijven, ‘is zoo'n goede en oppassende jongen, en vroeger was u toch zoo met hem ingenomen.’

‘Hoor eens, Agnes,’ antwoordde de heer Topper opstaande, ‘ik spreek daar niet graag over, maar als je 't dan met alle geweld wil, zal ik het je zeggen. Ik heb me vroeger door zijn uitgestreken tong laten bepraten, dat was onverstandig van me, maar nu zijn me de oogen open gegaan. Geen voet zet hij meer over mijn drempel, of ik kon met hetzelfde recht den eersten bedelaar den beste hier wel binnen halen. Wees jij nu verstandig en zet je die grillen uit het hoofd. Ik heb een partij voor jou op het oog, kind, zoo briljant, dat de Van der Weegen's er zich duim en vinger aan kunnen aflikken. Moppen bij de vleet, een naam die klinkt als een klok en een wat mooi lintje in zijn knoopsgat!’

Na deze lofrede op zijn denkbeeldigen schoonzoon ging de heer Topper weer zitten.

Agnes was vast besloten het hierbij niet te laten, maar het uiterste te beproeven.

Door den ruwen en te gelijk luchtigen toon, waarop de heer Topper over een voor haar zoo teere zaak sprak, werd het zachte gemoed van het meisje gevoelig gekwetst. Haar aandoeningen niet meer meester, schoten tranen haar in de oogen.

‘Papa, u maakt mij ongelukkig, als u Louis verstoot; hij is zoo goed, zoo edel,’ stamelde Agnes, het gelaat snikkend in haar zakdoek verbergend.

‘Kom, kom, dwaze meid, dat zal wel overgaan, als je maar eens een vrijer hebt, die je lijkt,’ zei de heer Topper, die toch niet goed zijn dochter kon zien weenen.

‘Neen, nooit, pa, nooit, nooit!’ snikte Agnes hartstochtelijk, terwijl ze haar armen om zijn hals sloeg en hem een kus gaf, hopende, dat misschien dit liefdeblijk het hardvochtige gemoed haars vaders weeker zou stemmen.

‘Neen, Agnes, al je kunstmiddeltjes baten je ditmaal niemendal. Waar jij zoo onverstandig bent, met een armen stakker je ongeluk te gemoet te willen loopen, moet ik, als je vader, voor ons beiden oppassen en kalm blijven. Geen duit krijgt de oude Van der Weegen van mij, al kroop hij voor me op zijn knieën. Ik doorzie het heele spel; 't is afgesproken werk met den oude en Louis. Eerst werd er de pastoor voorgespannen, die de batterij moest openen; en nu dat niets heeft uitgehaald, moest jij het nog eens dunnetjes overdoen. 't Zal me benieuwen, wie na jou nog een bestorming op mijn beurs zal wagen!’

't Is geen afgesproken werk, papa,’ snikte Agnes, die wel wist, dat de pogingen van den pastoor schipbreuk hadden geleden, ‘ik volgde alleen de inspraak van mijn hart.’

‘Nu, afgesproken of niet, dat blijft hetzelfde, ik geef geen duit. En wat het volgen van de inspraak van je hart betreft, dat is heel mooi en aandoenlijk in een roman, maar aan de Beurs staan die effecten niet genoteerd. Het zal je, meer voordeel opleveren, indien je met de inspraak van je verstand te rade gaat, en dan zou je nu ook met zulke ongerijmdheden niet aankomen,’ zei de heer Topper hardvochtig. ‘Ik blijf bij wat ik zeg, de oude Van der Weegen krijgt van mij geen rooden cent, dan mag hij voor mijn part honderd keer op de flesch gaan. Hij had het in den laatsten tijd ook geweldig hoog in den kop, en ik heb altijd wel gedacht, dat het op een bankroet zou uitloopen. Een uithangbord van heb ik jou daar, en een kas waar nog geen blind paard scha kan doen,’ besloot de heer Topper schamper, grinnikend over zijn eigen aardigheid.

Agnes zag wel in, dat vleien en overreden hier geen uitwerking zouden hebben. Zij verliet dan ook troosteloos het vertrek, enkel nog hopende, dat God door een wonder de Van der Weegen's zou redden of het hart haars vaders tot milder gevoelens stemmen.

Zou God dat wonder te haren gevalle doen?

V.

Het was één uur in den namiddag en drukkend heet. De heer Topper hield, op een gemakkelijken voltaire uitgestrekt, zijn gewone siësta in zijn wapenzaal. Hoewel zijn eenige werkzaamheid hierin bestond, op den vervaltijd de couponnetjes van zijn effecten te knippen, voor welke bezigheid hij zich steeds van een schaartje bediende, dat aan Maria Antoinette moest toebehoord hebben, was hij altijd erg gefatigeerd en pretendeerde veel rust noodig te hebben. Nu, onder dit opzicht was de heer Topper lang geen unicum.

Van dat middagslaapje haars vaders maakte Agnes, voor wie de laatste dagen veel verdriet en droevige uren hadden opgeleverd, gebruik en was zij even uitgewipt om een bezoek bij een harer vriendinnen af te leggen, hetgeen als ter sluiks moest geschieden, daar de heer Topper, argwanend als hij was, meende, dat Agnes geheime verstandhouding hield met de Van der Weegen's.

Hoe zwaar was Agnes de hardvochtigheid en

[p. 251]

onverzettelijkheid haars vaders gevallen! Hoe had zij hem gesmeekt en bezworen, Louis niet alle hoop te ontnemen, de Van der Weegen's bij te springen, en zich grootmoedig te toonen. Al haar smeekingen stuitten echter op zijn baatzuchtige ziel af, als op een ijzeren pantser. De heer Topper bleef stijf op zijn stuk staan; nooit zou Louis een voet meer over zijn drempel zetten, nooit zou hij zich meer willen encanailleeren, door met de Van der Weegen's te verkeeren. Agnes had haar arm hoofd afgepijnd met het zoeken naar middelen, om den ongelukkigen koopman voor den dreigenden slag te vrijwaren, honderd plannen kwamen in haar brein op, maar bij eenig gezet nadenken bleken alle even onuitvoerbaar. Een rijke tante, die bij den doop haar meter was geweest en die steeds veel belang in haar gesteld had, had zij een roerenden brief geschreven, waarin zij in schrille kleuren het ongeluk schetste, dat den heer Van der Weegen, en, bij den weerstuit, ook haar boven het hoofd hing. Zij bezwoer haar, medelijden te hebben met haar petekind, en, nu haar vader voor haar lijden ongevoelig bleef, dit te verzachten. Zij hoopte, niet tevergeefs een beroep gedaan te hebben op het edelmoedige hart harer tante, die zeer zeker niet zou willen, dat het kind harer dierbare zuster voor haar heele leven ongelukkig zou zijn; haar dankbaarheid zou geen grenzen kennen, tot haar laatsten snik zou zij haar lieve, goede, beste tante zegenen enz, enz. Die tante echter, op wie zij zoo groote verwachtingen had gebouwd, antwoordde in een ijskoud schrijven, dat zij een mésalliance niet wilde in de hand werken, dat Van der Weegen een bankroetier en een oplichter was, met wien het een schande zou zijn zich te parenteeren, dat zij Agnes nog liever op staanden voet zag sterven dan in het huwelijk te treden met een bedelaar, en dat, indien Agnes die gril niet uit haar hoofd zette, maar bij haar heilloos opzet volhardde, ze bij haar tante's overlijden geen nagelschrapsel van haar zou erven.

Deze bedreiging liet Agnes koud, maar haar vertrouwen in de menschen kreeg daardoor een gevoeligen knak, en haar hoop, de Van der Weegen's te redden, werd geheel en al de bodem ingeslagen. Agnes zag geen uitweg meer, een akelige, vreugdelooze toekomst grijnsde haar tegen, want het leven zonder Louis scheen haar een dorre woestenij. En dat alles was de schuld van het ziellooze geld! Hierdoor was een koopman geruïneerd, zoo eerlijk als goud, was een geheel gezin ten gronde gericht, dat enkel voor het geluk bestemd scheen, waren twee harten gescheiden, die beloofd hadden, elkaar voor eeuwig te zullen toebehooren. En hoe zij ook staarde, nergens aan het verschiet daagde een punt, dat hoop gaf en bemoediging; geen ster flikkerde aan het met wolken gepakte firmament. En dan, had Louis niet gezegd, dat zij met een halve ton te redden zouden zijn, dat nog slechts enkele jaren geleden een eervergeten schurk met tachtig duizend gulden het hazenpad had gekozen en waarschijnlijk op dit oogenblik in Amerika goede sier maakte van hun geld?

De gedachten van het jonge meisje dwaalden van het eene punt naar het andere, haar hart bonsde als werd er met hamers op geslagen en het was haar als torste zij een centenaarslast op de schouders. Haar vader begreep zoo weinig het geluk van zijn dochter, dat hij haar teere genegenheid met opzet dwarsboomde, haar schoonste illusies moedwillig als rag had verscheurd en om het verachtelijke goud haar hart wilde dwingen, zich van haar uitverkorene af te keeren!

Maar neen, dit zou zij nooit. Hoeveel eerbied en liefde zij ook voor haar vader koesterde, toch zou zij nooit ontrouw kunnen worden aan Louis. Het gevoel, dat van haar hart bezit genomen had, was te sterk, te innig, dan dat het om het nietige, aardsche slijk daaruit gerukt zou kunnen worden. Zij zou blijven lijden en strijden, en nooit een ander tot echtgenoot begeeren dan Louis.

Het was haar dan ook een verkwikkende verlichting, haar overkropt gemoed eens voor een vertrouwde en deelnemende vriendin te kunnen uitstorten, en daarom had zij het middagdutje haars vaders te baat genomen om voor een paar uren het huis te ontvluchten, waar alles haar aan den jonkman herinnerde, dien zij op bevel haars vaders uit haar gedachten moest zetten.

Door de afwezigheid harer jeugdige meesteres en der twee dienstboden, die met den koetsier naar de kermis in de naburige stad waren gereden, had Lena, de oude huishoudster, de baan vrij gezien om aan haar zucht tot buurpraatjes den vollen teugel te vieren. Kobus, de tuinman, die in den grooten voortuin bezigheid te over vond, had haar beloofd, en passant een oogje op de bel te houden en de boodschappen aan te nemen, die komen mochten.

In plaats van te verminderen nam de hitte veeleer toe, en zoo niet het vooruitzicht van een lekker glas schuimend gerste den man genoopt had, de thuiskomst van Lena af te wachten, had Kobus al lang in schuur of op zolder een schuilplaatsje tegen de felle zonnestralen opgezocht.

Het stond echter geschreven, dat Lena ditmaal bijzonder lang opgehouden zou worden, hetgeen niet te verwonderen was, daar het geval met de Van der Weegen's in het dorp geweldig over de tong reed, en Lena, door haar verhouding ten opzichte van Agnes, geacht werd het fijne van de zaak te weien, en dus met aandrang hier en daar werd binnen genood, om de belangstelling of nieuwsgierigheid van dezen of genen te bevredigen, of liever, nog meer te prikkelen.

Ten laatste kwam Lena, die niet bijzonder vlug meer ter been was, te meer daar zij zelfs midden in den zomer nogal eens met rheumathiek bezocht werd, op een klein sukkeldrafje aanloopen, met een gezicht als een kool vuur, ten gevolge van het inspannend loopen en het drukke gebabbel, want haar ratel had al dien tijd nog geen vijf minuten stil gestaan. Toen ze vernam, dat haar vrees, Agnes, die niet van buurpraatjes hield en haar over deze hebbelijkheid reeds menigmaal berispt had, thuis te treffen, ijdel was, bekwam ze langzamerhand.

‘Niemand aan de bel geweest, Kobus?’ was nu haar eerste vraag aan den tuinman, die op hoop van een dubbel douceurtje, geducht begon te mopperen, dat zij zoolang uitgebleven was en hij aldoor in die stikheete zon de wacht had moeten houden.

‘Geen levende ziel,’ repliceerde de tuinman, ‘maar één scheen er toch wel half en half zin in gehad te hebben, dacht me zoo. Ik geloof evenwel, dat de moed hem in de schoenen zonk, voor en aleer hij aan het hek was. 'k Moet zeggen dat ik waarachtig compassie met hem kreeg.’

‘En wie was dat wel?’ vroeg Lena, wier nieuwsgierigheid door dit antwoord was gaande gemaakt, op haar doode gemak de armen in de zij zettende, als verwachtte zij breedvoerige onthullingen.

‘Wel, die arme mijnheer Van der Weegen heeft hier den weg een keer of drie op en neer gedrenteld,’ antwoordde de tuinman, ‘en kwam telkens op het hek af. Maar als hij er bij of omtrent was, maakte hij rechtsomkeer en begon den weg weer een eind ver op te loopen. Hij zag er zoo triesterig uit, dat ik er waarachtig mee te doen had. Zien kon hij mij niet, maar ik hem wel, daar je hier door de heg alles kan beloeren, wat er op den weg passeert.’

‘Welke Van der Weegen was het, de oude of Louis?’

‘Louis; en ik moet je eerlijk verklaren, Lena, dat ik nog nooit een mensch gezien heb, die er zoo ontdaan en miserabel uitzag Wat een verschil met vroeger, toen was het een jongen als een wolk, en nu een levend geraamte, en dat in den tijd van veertien dagen of drie weken!’

‘Ja,’ zei Lena op slependen toon, wat een voorteeken was, dat ze confidentieele mededeelingen zou doen, ‘'t is me tegenwoordig wat te zeggen met de Van der Weegen's! De arme menschen zijn al zoo goed als bankroet, maar het blijft onder ons, Kobus, want de straat heeft er niet mee noodig. Ze worden toch al genoeg over de tong gehaald, meer dan een christen mensch betaamt. Ik zeg maar, dat 't het ergste nog is voor Louis. Voor een paar weken stond hij er zoo mooi voor, en nu? Ik mocht hem goed lijden, want hij had altijd een vriendelijk woord en een royale fooi voor mij over, toen hij hier nog aan huis kwam, maar dat hoort nu al tot den ouden tijd. Ik verzeker je, Kobus, want ik weet 't het beste, dat juffrouw Agnes er ook heelwat mee te doen heeft, maar hoe ze ook lamenteert of niet, de oude wil van geen bijdraaien weten. En ik zeg toch maar,’ vervolgde Lena, uit haar sloffen schietende, ‘dat het ongepermitteerd en een schande is, als je een christen mensch bent en zooveel geld hebt, je nevenmensch in den brand te laten zitten, vooral als je hem zoo van nabij bestaat. 't Zijn in-brave menschen, de Van der Weegen's, al vriendelijkheid en goedheid wat er aan is. Daar weten hier de armen op het dorp van te spreken.

‘Onder ons gezeid en gezwegen, Kobus,’ vervolgde Lena, druk gesticuleerende, ‘de oude wordt met den dag lastiger en brutaalder. Altijd vitten en overal aanmerkingen op maken! De beste breister laat toch wel eens een steek vallen en het beste paard struikelt wel eens, wat jij, Kobus? En ik ben de zes kruisjes al gepasseerd, zoodat hij wel een beetje consideratie met mij mocht gebruiken. Deed ik het niet om zijn dochter, dat arme schaap, zoo waar als ik hier sta, Kobus, ik bleef geen uur langer in huis, want haar vader is een en al bokkigheid. Dan was de arme mevrouw een ander mensch, en goed voor de booien Komt er tegenwoordig eens om; zoo zijn ze maar heel dunnetjes gezaaid, Kobus! Die stuurde geen arme met leege handen van haar deur, en zou, als ze nog leefde, er ook nu wel een mouw aan hebben weten te passen om de Van der Weegen's te redden. Nu helpt er geen moederkelieve meer aan; de arme menschen moeten op de flesch. Ik ben er de heele week al door van streek, en juffrouw Agnes niet minder. Let op mijn woorden, Kobus, 't lijdt geen acht dagen meer of ze ligt in de lappenmand Ze staat me niets goed aan, je moet eens zien hoe bleek ze is, en dan die blauwe kringen onder haar oogen. Ik heb er onzen pastoor al eens over aangesproken, maar met al zijn Latijn weet die er ook geen kruid voor. En van de medicijn, die juffrouw Agnes noodig heeft, heeft de dokter er ook geen in zijn aptheek. Mijnheer Topper kan zijn eigen nooit voor God en zijn geweten verantwoorden, want hij is de beul van zijn kind,’ besloot Lena, die nog geheel onder den indruk was van de drukke besprekingen, die zij - met de beste intentie natuurlijk - over hetzelfde onderwerp in de buurt gehouden had. ‘Wij kunnen er alevel niets aan veranderen, Kobus, en 't is het beste om in 's Heeren naam Gods water maar over Gods akker te laten loopen.’

Ze haalde nu een smerig en onooglijk knipbeursje voor den dag en nam er een dubbeltje uit - maar keek eerst of het er niet een van het jaar '60 was, want die gaf ze nooit weg: dat bracht ongeluk aan, verklaarde zij - dat zij Kobus in de hand stopte. ‘Ga hier maar een stevig pintje voor drinken, Kobus. Ik zou je graag in de keuken op een lekker glas trakteeren, want je weet, dat het je van harte gegund is; maar sinds mijnheer me er al eens op geattrappeerd heeft en me toen een leelijke schrobbeering heeft gegeven, blijf ik hem maar liever uit zijn vaarwater.

‘Och hemel, ja; nu denk ik er pas aan. Met al die drukte is het me door het hoofd gegaan, een dubbeltje waterbroodjes voor mijnheer te halen, en jij weet, dat hij zoo piekeneurig is.’

Toen ze zag, dat Kokus' gezicht op het hooren dezer mededeeling betrok, voegde zij er bij:

‘Ik zou jou wel laten gaan, Kobus, maar je

[p. 252-253]

weet, dat ze jou altijd oudbakken brood in de hand stoppen, en dat durven ze niet als ze mij voor hebben. 't Is daarom het beste dat ik zelf even ga. In een ommezientje ben ik terug.’

En weg was zij al. In het eerst pruttelde Kobus, die bij ondervinding wist hoe lang zoo'n ommezientje duren kon, wel een beetje, maar ten slotte schikte hij zich toch in het onvermijdelijke. ‘Ze is heel wat rapper ter tong dan ter been,’ mompelde de tuinman bij zich zelf, ‘'t gaat bij haar als van een leien dakske en knap wie er een woord tusschen kan brengen.’ Het wachten duurde ditmaal bijzonder lang en begon Kobus geducht de keel uit te hangen. Het werk wilde niet meer vlotten. De zonnestralen begonnen hoe langer hoe feller te steken en het verlangen naar een verfrisschend glas bier werd hoe langer hoe sterker. Kobus smakte al een paar maal met Zijn tong om zijn droog verhemelte wat te bevochtigen, maar kon ten laatste aan de verzoeking geen weerstand meer bieden.

De herberg was vlak in de buurt en had uitzicht op het hek, zoodat er niemand in kon, of hij moest het zien. ‘In een paar minuutjes ben ik terug.’ zei Kobus, ‘in dien tusschentijd zullen ze het huis niet stelen. Ik kan het ook niet meer uithouden van den weergaschen dorst.’

Zoo gezegd, zoo gedaan. Kobus had in een minimum van tijd een paar glazen gerste naar binnen gespeeld, en zag, toen hij de herberg uitging, Lena in de verte aankomen. Op zijn doode gemak slenterde hij naar het hek toe, toen plotseling de knal van een geweerschot zijn oor trof. Geen twijfel, of het schot kwam uit de wapenzaal van het buiten. Kobus werd zoo bleek als een doek, zijn knieën knikten en al het bloed vloeide hem naar het hart terug. Toen hij zich van den eersten schrik eenigermate hersteld had, ijlde hij, zoo vlug zijn beenen hem konden dragen, naar het huis, terwijl ook Lena op een drafje kwam aansnellen onder het slaken van angst- en jammerkreten. Daar de voordeur gesloten was, liepen ze naar de achterdeur toe, en zagen ijlings een man, die blijkbaar uit het huis kwam, den kant van den binnenweg inslaan. Kobus bleef als aan den grond genageld staan. Neen, er was geen twijfel mogelijk, zijn oogen bedrogen hem niet, hij had hem wel herkend: het was Louis van der Weegen.

(Wordt vervolgd.)