Ziehier in een paar woorden niet het werken en lijden geteekend van den heldhaftigen geloofsbelijder en Apostel, maar de voornaamste datums aangestipt uit het veelbewogen leven van den jeugdigen bisschop, die tot zoo groote dingen geroepen scheen en half voltooid het gebouw heeft moeten laten liggen, dat hij zoo graag ter tinne toe had opgetrokken.
Slechts weinige jaren levens zijn Mgr. Verius vergund geweest, en toch, wat heeft hij niet voor de eere Gods en de verbreiding van Zijn heiligen Naam gedaan! Het ontzaglijke eiland Nieuw-Guinea, ternauwernood een enkele maal door den voet van een Europeaan betreden, was hem door Mgr Navarre als arbeidsveld aangewezen. In alle richtingen heeft hij het doorkruist als een pionier van den godsdienst en der beschaving, dorpen en steden heeft hij gesticht, de ruwe zeden der inlanders verzacht, in hen de liefde voor het ware geloof ontvonkt, kortom, een schoone parel gehecht aan de rijke kroon der katholieke Kerk. Nooit heeft de onvermoeide bisschop zich zelf ontzien of gespaard; als een goede herder heeft hij zich opgeofferd voor het heil der zielen. Nu eens predikte hij het Evangelie, dan weer verrichtte hij den hardsten handenarbeid. Nu eens drong hij, vaak met levensgevaar, tot in de binnenlanden door, dan weer bezocht hij de omliggende eilanden, om ook daar de duisternis der dwaling voor het licht van het geloof te doen wijken. Nooit gunde deze Willebrordus der negentiende eeuw zich rust. Had hij er misschien een voorgevoel van, dat hem maar een zoo klein aantal jaren zouden zijn toegemeten, en woekerde hij daarom met te meer ijver met den tijd, dien God hem schonk?
Hoe sterk het gestel van Mgr. Verius ook was, langzamerhand werd het door de ontberingen, den te zwaren arbeid en de moeraskoortsen gesloopt, tot Mgr. Navarre hem gelastte, een reis naar Europa te ondernemen, om de verloren krachten te herwinnen, den H. Vader verslag te doen van zijn zegenrijken arbeid, en nieuwe middelen en nieuwe medehelpers te verkrijgen voor dit afgelegen gedeelte van den uitgestrekten Wijngaard des Heeren, waar de oogst zoo overvloedig is, maar de arbeiders zoo weinige zijn Het hart met weemoed vervuld, nam Mgr. Verius afscheid van zijn beminde kinderen, die den bisschop met hun groeten en geschenken belastten voor den ‘grooten Vader’ te Rome. In Europa aangekomen bezocht Mgr. de missiehuizen zijner orde in Frankrijk en België en bracht ook een kortstondig bezoek aan het Missiehuis te Tilburg. Z D H. had zooveel van de edelmoedigheid der Nederlanders gehoord, verklaarde hij aan den schrijver dezer regelen, die het voorrecht had, daar den grooten Apostel te spreken, en in December hoopte hij terug te komen, om de liefdadigheid onzer landgenooten in te roepen voor de Missie, die hem zoo na aan het hart lag.
Helaas! God heeft het anders gewild. Wel was het Mgr. Verius nog vergund, in een audiëntie bij het Opperhoofd der Kerk, wiens machtige blik heel het wereldrijk van het katholiek geloof van het eene uiteinde der aarde tot het andere omvademt, uit dien doorluchtigen mond woorden van goedkeuring en aanmoediging te hooren, maar toen hij spoedig daarop naar Oleggio vertrok, om zijn bejaarde moeder weer te zien, werd hij door de verraderlijke ziekte aangetast, aan wier verwoesting het uitgeputte lichaam geen weerstand kon bieden.
de marteldood der h. eulalia, naar het beeldwerk van enrico barron
Had de Katholieke Illustratie bij het aangekondigde bezoek in December den moedigen geloofsverkondiger gaarne met zijn portret verrast, nu legt zij het, als een bewijs van hulde en eerbied voor zijn heldenmoed en zelfopoffering, neer op het graf van den te vroeg ontslapen prelaat en spreekt de hoop uit, dat uit het zaad, door hem gestrooid, een nieuwe teelt van Macchabeesche helden ontspruite, die, de voetstappen drukkend van den bisschop, die viel als het offer van zijn geloof en zijn moed, voltooien wat Mgr. Verius heeft begonnen en als het ware met zijn bloed bezegeld.