De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 9

Bij de Platen.

Het verloren proces. -

Wie denkt, bij de beschouwing van dit eenvoudig tooneeltje uit het werkelijk leven, niet aanstonds aan de honderdmaal door de ondervinding bevestigde opmerking, dat een mager akkoord altijd nog beter is dan een vet proces? Maar daar hebben de strijdlustigen ongelukkig geen ooren naar; het valt dan ook hard, als men in zijn recht meent te zijn, daarvan afstand te doen en te zwichten voor aanspraken, die men als onredelijk beschouwt. Daarbij zijn de ingewikkelde verhoudingen onzer moderne maatschappij er om zoo te zeggen op berekend, conflicten uit te lokken en in de hand te werken. In plaats dat er steeds gestreefd wordt naar een minnelijke bijlegging van geschillen, is er een heele klasse menschen, die er belang bij hebben dat er zooveel mogelijk wordt geprocedeerd en die dan ook wel zorgen, in plaats van den knoop te ontwarren, hem nog een beetje vaster aan te halen, zoodat hij zonder hun hulp totaal onoplosbaar wordt.

't Is niet onwaarschijnlijk, dat de teleurgestelde procesvoerder op onze gravure met zoo'n raadsman te doen heeft gehad, die hem eerst door zijn adviezen telkens verder den juridischen doolhof heeft ingedreven, om hem nu, met een beroep op de onverbiddelijke letter der wetboeken, te beduiden, dat zijn geval eigenlijk van den beginne af hopeloos is geweest. Somber voor zich starend hoort de bedrogene al die fraaie troostwoorden aan. Wat kunnen hem al die ingewikkelde wetsbepalingen en spitsvondigheden schelen? Hij weet dat hij zijn proces verloren heeft; dat hetgeen hem zoo duidelijk als zijn recht voor oogen staat met allerlei omhaal van woorden en breedsprakige kanselarijtermen gemaakt is tot een warboel, waarvan hij niets begrijpt dan dat hij in het ongelijk gesteld is en op den koop toe alle kosten mag betalen.

De H. Stanislaus Kostka door een engel met de H. Communie gesterkt. -

Den 13en November viert de Kerk het feest van den beminnelijken jeugdigen heilige, uit wiens engelachtig leven wij hier een der treffendste episodes zien in beeld gebracht. Het college der Jesuïeten te Weenen, waar de vrome jongeling zijn opleiding ontving, was op last der regeering moeten ontruimd worden, en nu had zijn gouverneur Bilinski hem en zijn twee jaar ouderen broer Paul Kostka een onderkomen bezorgd in het huis van een Lutheraan. Hier stond de teedere godsvrucht van den jongeling gestadig aan de hatelijkste aanvallen bloot. Zijn gouverneur en zelfs zijn broeder spotten met zijn vroomheid, trachtten hem uit alle macht van zijn godvruchtige oefeningen af te trekken en in de vermaken der wereld mee te sleepen; maar de jeugdige heilige bood den krachtigsten tegenstand, en hoe meer moeilijkheden men hem in den weg legde, hoe ijveriger hij zich wijdde aan de deugd. Elken Zondag en elken grooten feestdag naderde hij tot de H. Tafel en bereidde zich door vasten daarop voor. Nooit ging hij naar school zonder eerst de kerk te hebben bezocht om het H. Sacrament te aanbidden; iederen dag hoorde hij twee missen en hield een meditatie; hij sliep weinig en stond altijd om middernacht op om te bidden; hij tuchtigde zijn lichaam en mengde zich niet in gezelschap dan aan tafel. Als hij niet in de kerk of op het college was, sloot hij zich op in zijn kamer om te bidden of te studeeren en gunde zich geen ontspanning dan eenige oogenblikken na tafel.

Twee jaar had hij aldus dit leven van strijd en vervolging geleid, toen hij plotseling gevaarlijk ziek werd. Hij achtte zich den dood nabij en vroeg daarom de H. Teerspijze te mogen ontvangen; maar de Lutheraan, bij wien hij inwoonde, duldde geen priester in zijn huis. Zelfs Bilinski, de gouverneur, en Stanislaus' broeder Paul toonden geen medelijden met hem en weigerden hem op zijn sterfbed den troost van den godsdienst. In dien uitersten nood riep de heilige de voorspraak in van de patrones voor een zaligen dood, de H. Barbara; zijn gebed mocht verhoord worden; hij had een visioen, waarin het hem toescheen dat twee engelen hem de H. Teerspijze brachten. In een ander gezicht verscheen hem de H. Maagd, die hem meedeelde dat het uur van zijn dood nog niet gekomen was en dat hij zich aan God moest wijden in de Sociëteit van Jesus, waarvan hij geroepen was een der schitterendste sieraden te worden.

Maanopgang. -

Ziedaar een landschap dat beter al beschouwende te genieten valt dan te beschrijven. Somber en weemoedig strekt zich de onregelmatige huizenrij van het rivierdorp langs den slapenden stroom uit. Slechts enkele eenzame wandelaars zijn nog op het pad; het gure, schrale weer houdt ieder binnenshuis, en wat zou er in den donkeren avond ook aan den eenzamen waterkant te doen zijn? Een zwaarmoedige somberheid hangt over de heele omgeving. Maar daar komt de maan op, de heldere volle maan en giet haar zilveren glans over de hobbelende golven, die tintelen en glinsteren; de effen watervlakte wordt als een parelmoeren spiegel, waarin zich de fantastische vormen der stil liggende schepen weerkaatsen, en over alles worden heldere glimplichtjes verspreid, die het heele tafereel verlevendigen en als bezielen. Of er wel een onder de late wandelaars is, die iets merkt van de tooverpracht, waarmee de opkomende maan het heele landschap overstroomt? Hoogstens zullen zij allicht de opmerking maken, dat het morgen mooi weer zal zijn. Zoo biedt de natuur schatten van onbeschrijfelijke schoonheid, die voor de groote massa totaal onopgemerkt blijven.