De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 8

De tocht naar Damiate.
(Anno domini MCCXIX)
door J.R. van der Lans.

XXI.

Weer was het zomer geworden in de abdij Rozeveld en weer zat jonkvrouw Mabelia alleen in het boekvertrek, gebogen over het blanke perkament, waarop zij met vlijtige hand de hoekige zwarte letters trok. De uren, die zij aldus, dank aan de moederlijke toegevendheid der priorissa. mocht doorbrengen, waren haar de liefste; dan kon zij ongestoord mijmeren, zich verdiepen in herinneringen uit het verleden en... soms ook half onbewust wegdommelen in zoete droomen voor de toekomst.

Want krachtig leefde in het jonge harte, ondanks al wal het drukte, de stille, maar sterke hoop, gelijk een zaadkorrel, die onder de steenen geraakt, tòch ontkiemt en zijn groenen scheut tusschen de spleten wringt. Die hoop, zoo machtig gewekt door de tijding van de kruisvaart, haar twee jaar geleden in Menko's schrijven geworden, had sinds telkens voedsel gevonden en ach! was ook telkens weer teleurgesteld.

Reeds in het vorige najaar waren de eerste kruisvaarders, die het leger voor Damiate hadden in den steek gelaten, in Friesland teruggekeerd. De tijdingen, die zij brachten en die door het heele land van mond tot mond gingen, drongen ook in de kloosterlijke eenzaamheid door, waar zij met gretig oor werden opgevangen door de arme Mabelia. Met blijden trots vernam zij, welk aandeel Okko had gehad in de bemachtiging van den geweldigen Nijltoren en hoe hij met zijn Santa Ma[r]ia het stormgevaarte den weg gewezen had naar het vijandelijk bolwerk, waarop Hajo, haars vaders dorscher het eerst de vlag van den soudaan had neergerukt. Met kloppend hart en glinsterend oog luisterde zij naar al de bijzonderheden van de vreeselijke worsteling, en ach! hoe sidderde zij bij de gedachte aan het doodsgevaar, dat dag op dag den beminden jonkman bedreigde. Wie weet was ook hij op dit oogenblik niet reeds in de golven van den Nijl begraven, evenals die ongelukkige strijders welke door het breken der stormladders in de diepte waren neergeploft! Waarom was ook hij niet ternggekeerd, gelijk zooveel anderen, die na het bemachtigen van den voortoren hun kruisgelofte vervuld achtten en den hopeloozen strijd opgaven?

Maar neen, die gedachte wierp zij verre van zich, als Okko onwaardig. Zoo anderen lafhartig de vanen des kruises verlieten, hij zou blijven. Hij had gezworen niet terug te keeren dan als ridder van het Heilig Graf - dit wist ze van den vader abt - en dien eed zou hij vervullen of... in den strijd blijven.

En ofschoon bij het denkbeeld, hem voor altijd te moeten missen, haar minnend hart ineenkromp van angst, toch bad zij kloekmoedig dat God hem sterkte mocht geven om liever den dood te tarten, dan door het gevaar afgeschrikt, mismoedig terug te keeren.

‘Laat hem liever sterven, o Heer, als uw strijder met het zwaard in de vuist,’ verzuchtte de verloofde in het nonnekleed, ‘dan dat ik hem Uwer en mijner onwaardig terugzie.’

En toch, telkens als het gerucht haar berichtte dat er nieuwe schepen met terugkeerende kruisvaarders waren binnengevallen, trilde zij van heimelijke hoop dat Okko daaronder mocht zijn.

Maar in plaats van den zegevierenden ridder, dien zij zich droomde, verschenen er slechts ontmoedigde, neergeslagen strijders, die om hun eigen aftocht te rechtvaardigen, een schrikkelijk tooneel ophingen van den jammerlijken geest in het kruisleger, van de ziekten en rampen, die het hadden getroffen, terwijl zij luid verzekerden dat Damiate nooit genomen zou worden. Die tijdingen brachten doffe moedeloosheid over het heele land; zij, die met geestdrift de vloot hadden zien uitzeilen, zuchtten in stilte, en zij die in aardsche beslotmmeringen verstrikt, met weerzin de grootsche beweging hadden aangezien, betuigden nu met zelfvoldoening dat zij dien afloop wel hadden voorspeld. Maar abt Emo veroordeelde openlijk de lafhartigen, die hun broeders voor Damiate aan hun lot hadden overgelaten en verklaarde dat die lauwheid in den dienst des kruises Gods straffende hand over het land zou aftrekken.

En de grijsaard bleek juist gezien te hebben; want bange dagen waren inderdaad over Friesland aangebroken. In den nacht van den 16en Januari was die vreeselijke storm losgebroken, die onder den naam van Marcellusvloed in de kronieken staat opgeteekend en waarin langs de heele kust huizen en vee, met wel duizend mannen, vrouwen en kinderen door de golven werden verzwolgen, ongerekend nog den nasleep van besmettelijke ziekten, duurte en hongersnood, die nog lang daarna het gansche land teisterden.

Sidderend dacht Mabelia aan die ontzettende ramp, waarbij ook het bloeiend erf haars vaders in een woestenij was veranderd Aanvankelijk hadden haar gezellinnen gepoogd, de treurige waarheid voor haar verborgen te houden, maar ten slotte moest zij die toch wel vernemen, en

[p. 308]

de vrome vrouwen aan het graf, naar de schilderij van bouguerreau.

[p. 309]

paulus predikt voor de eerste maal te rome voor de hoofden der joodsche gemeente, naar de schilderij van alb. baur.

[p. 310]

ach, hoe bitter had het minnend hart der dochter geleden als zij bedenken moest hoe het lot, dat haar vader getroffen had, eigenlijk de gerechte straf was voor zijn meedoogenlooze vervolging van de weerlooze abdij. Wat had zij geschreid bij de gedachte aan haar goede moeder, aan haar dierbare broeders en zusters! O gaarne ware zij naar huis gesneld om hen te troosten en te helpen, maar hoe kon zij haar vader onder de oogen komen na al wat er was voorgevallen! Diens woede tegen de abdij was door de ramp nog meer geprikkeld en verwekte de kloosterstichting dagelijks nieuwe vijanden. Zoowel Bloemhof als Rozeveld waren door den watervloed gespaard, schoon de landerijen voor jaren door het zeewater bedorven waren. En hoewel de vrome monniken al het mogelijke hadden gedaan om overal hulp te brengen, ofschoon zij mildelijk van het hunne aan de arme noodlijdenden meedeelden, eischten toch zes dorpen dat Bloemhof al de kosten dragen zou van het herstellen der doorgebroken dijken. Daaruit ontbrandden lange en heftige twisten, door den verbitterden, wraakgierigen Wiger en zijn handlanger Elter dagelijks feller aangestookt. Abt Emo wist te bewerken dat er een vergadering van consules of scheidsrechters gehouden werd, die bepaalde dat allen gelijkelijk de schade der overstrooming dragen en aan. het herstel der dijken meewerken zouden. Maar dat verzoenend woord vermocht de onwilligen niet te bedaren, dag op dag stonden de monniken aan allerlei gewelddaden bloot; de reis en het vervoer langs de wegen werd hun onmogelijk gemaakt; overal legden onverzoenlijke vijanden hun lagen.

Dat alles wist Mabelia, ondanks de nauwlettende zorg van den abt en de priorissa om het voor haar te verhelen. Bleven haar lippen gesloten, zelfs waar de kloosterregel haar het spreken veroorloofde, het oor hield zij gestadig geopend, en voortdurend door bange vermoedens gescherpt, achterhaalde dit ook wat in het diepste geheim werd gefluisterd. Wel was de juiste samenhang van wat zij zag en opving haar niet helder, maar juist het duister, waarin zij rondtastte, gaf schrikkelijke vormen aan hetgeen zij waarnam, evenals de schemering de voorwerpen onzer omgeving tot spookbeelden vergroot. En wat haar tot stikkens toe benauwde was dat zij dit alles in haar hart moest opkroppen, dat zij voor niemand haar gemoed kon uitstorten Ach, hoe snakte zij er naar, vrijelijk haar smart te kunnen uitweenen aan de borst harer goede moeder, die zeker even vurig verlangde het verloren kind aan het hart te drukken. Soms voelde ze een onweerstaanbaren drang, om zich aan de voeten van den vader abt te werpen en hem te smeeken, haar in vredesnaam maar weer te laten gaan Doch dan bedacht zij met schrik, hoe zij zich aldus weer in de macht haars vaders zou stellen, die haar ontwijfelbaar in Elters handen leveren zou; want zij wist dat die de hoop op haar bezit niet had opgegeven, dat hij herhaaldelijk in den omtrek der abdij gezien was als een wolf, die rond de schaapskooi sluipt om zijn prooi te beloeren. En zij sidderde bij de gedachte aan den gehaten man met de akelig sluwe oogen, die haar dwingen zou Okko ontrouw te worden.

Neen, zij moest binnen de kloostermuren verborgen blijven; zij moest er wachten tot Okko haar uit de vrijwillige gevangenschap kwam verlossen. Zij moest de witte wijle dragen tot zij die kon afleggen voor den bruidstooi en anders.... met het nonnekleed het graf ingaan. Zij moest zich gelukkig achten, in het klooster een veilige wijkplaats te mogen vinden; zij moest dankbaar zijn, dat men haar niet verstiet, ondanks de jammeren, die haar aanwezigheid over de stichting bracht. Zij mocht niet schreien, maar moest veeleer haar gezellinnen een erkentelijk, vergenoegd gelaat toonen. Wat moesten de medezusters, die haar geheim niet kenden, wel van haar tranen denken? En daarom kropte de jonkvrouw met geweld haar droefheid op, zoolang zij zich tusschen de stilbedrijvige kloostervrouwen bewoog om alleen in het eenzaam nachtelijk duister, als zij het moede hoofd op het harde leger ter ruste lei, haar tranen den vrijen loop te laten. Des morgens voelde zij dan menigmaal hoe haar roodgeweende oogleden brandden, en, om de sporen harer tranen te verbergen, trok zij diep de kap over het voorhoofd, zoodat het wegkwijnend gelaat geheel in de blanke plooien van den kloostersluier verdween.

Eenmaal had de vader abt haar lang en doordringend in de oogen geschouwd en toen, met vaderlijke deernis in de stem, gezegd:

‘Werp al uw bekommering op den Heer, mijn dochter. Bid, en de goede God zal uitkomst geven te rechter tijd.’

Sedert had Mabelia haar gebed verdubbeld; zij had gepoogd alle nuttelooze zorgen ter zijde te zetten en geheel te berusten in den wil des Heeren. Had Okko niet vrijwillig al wat hem dierbaar was verlaten, om de roepstem Gods te volgen? Mocht zij dan morren, nu de hemel van haar een dergelijk offer vroeg? Neen, ze moest den kruisvaarder waardig zijn. Ook voor haar gold de leus van den heiligen strijd: God wil het!

En langzaam, langzaam aan was er kalmte over haar gekomen, een weemoedig-zoete zielevrede, zoodat, als zij eenzaam in het boekvertrek bezig was, haar gedachten konden afdwalen naar het ouderhuis en naar het verre Egypteland, zonder dat haar vermagerde ivoorbleeke vingers beefden bij het neerschrijven der zwarte letters op het witte, gladde perkament.

De hoekige spitse figuren van het gothische schrift, in regelmatige rijen voor haar geschaard, deden haar altijd denken aan een leger, met lansen en speren, in aaneengesloten gelederen voor naar opgesteld. De schitterend vergulde beginletters leken haar de aanvoerders in ridderlijken dos en de kleurige versieringen waren de bonte vaandels, die booven de hoofden en pieken der strijders uitzweefden. En wanneer zij al verder schrijvend het blad omhoogschoof, dan scheen dat leger haar zegevierend voort te rukken. Ach, mocht dat een beeld van het kruisleger zijn!

Onwillekeürig hief zij bij die gedachte het hoofd op en schouwde naar buiten in de ijle blauwe zomerlucht. Zóó moest wel de wolkenlooze hemel van het verre Oosten zijn, waar Okko thans streed tegen de Saracenen. Zacht suisde het zomerkoeltje door het loover van den kloostertuin en waaierde haar voorhoofd koele frischheid toe, zoodat onder dien behaaglijken invloed haar gedachtebeelden een wonderliefelijke gedaante aannamen. Vernam zij in dat geheimzinnig gesuizel niet het ruischen der wuivende palmen aan de boorden van den Nijl, waaronder thans wellicht Okko uitrustte van een heeten strijd? Een palmtak, op Poptatus' roemrijk graf geplukt, voerde hij in den mast van zijn schip. Ha! dat hij met den palm der victorie mocht terugkeeren als ridder van het Heilig Graf...

Doch wat schrikt de jonkvrouw eensklaps uit haar overpeinzingen op! Met licht geopenden mond en strak starende oogen leent zij het oor; door het openstaande venster dringt een gefluister van stemmen tot haar door. Zij heeft die herkend; het is de vader abt sprekend met de abdis.

‘Zal ik de jonkvrouw doen roepen, opdat zij de blijde tijding verneme?’ hoort zij de priorissa zeggen.

Trillend van onbeschrijfelijke verrassing rijst het meisje in haar stoel overeind; de pen ontzinkt aan haar vingers; haar hart bonst en zij klemt de handen voor de borst om dit tot bedaren te brengen, opdat het onstuimig kloppen haar toch geen woord van het gesprokene doe missen.

De abt zwijgt.

Eindelijk herneemt hij op weemoedigen toon:

‘Blijde tijding! Wie weet wat al leeds ze het arme kind nog brengen kan. Want wel is heer Okko behouden uit den strijd teruggekeerd, wel is hij ridder von hel Heilig Graf, maar wie zegt dat Mabelia hem daarom begroeten mag als haar verloofde? Gisteren is zijn schip in de Lauwers binnengevallen en reeds is hij op weg hierheen, maar terwijl Menko recht naar Bloemhof komt, gaat zijn broeder, naar de bode mij zei, zonder verwijl naar de stins van heer Wiger. En wat zal die antwoorden op zijn vraag naar Mabelia?’

Dat woord treft als een dolksteek het hart der verloofde in het nonnekleed. Met een gesmoorden kreet zinkt zij achterover in haar zetel; alles duizelt haar voor de oogen, alles klopt en bonst haar in het lichaam, zij voelt zich zelve niet meer, zij snakt naar adem, met gesloten oogen en kleurlooze lippen rust zij tegen de hooge rugleuning, een doode gelijk...

Eindelijk ontwaakt zij uit haar lange bezwijming; het verfrisschende koeltje is als een vriendelijke engel binnengezweefd, heeft haar onzichtbaar het voorhoofd gekust en haar uit de verdooving gewekt. Langzaam openen zich de oogleden en verwonderd blikken de blauwe oogen op. Waar is zij? Wat was dat? Alles is stil om haar heen; alleen het windje suizelt haar onuitgesproken troostwoorden toe. En opstaande werpt zij zich met het voorhoofd op de bidbank voor het groote kruisbeeld aan den wand en barst in snikken los.

Wat zal heer Wiger antwoorden? Dat was de bange vraag, die de blijde zekerheid van Okko's terugkeer op eenmaal deed omkeeren in wreeden twijfel; dat was de wanklank, die het jubelend vreugdelied harer ziel met snijdende schrilheid overstemde.

Wat zal heer Wiger antwoorden? Die vraag was het ook, wat den jonkman als een vurige prikkel de zeeën overdreef en hem geen rust gunde voor hij daarop het antwoord zou verkregen hebben. Ach, hoe lang, hoe eindeloos lang duurde hem de terugreis naar de Friesche kust! Hoe vloog zijn hart de trage kogge vooruit en toefde reeds aan de zijde van Mabelia, terwijl hij zelf nog dobberde op de ongewisse golven! Want nu mocht hij ten minste vrijelijk aan haar denken: de gelofte, die hem dit tot dusver verbood, was vervuld. Maar wat hem een hemelsche verlichting geschenen had, bleek hem een folterende kwelling. Telkens en telkens moest Hajo hem verhalen van den ommekeer, die zich sinds zijn laatste gesprek met Mabelia's vader in heer Wigers gezindheid had getoond; van zijn voorkomendheid voor den hoofdeling van Middelstum, van den dwang op Mabelia uitgeoefend en vooral van haar zwijgend, geduldig, maar krachtig verzet, van haar onwankelbare trouw aan den jonkman, die haar vergeten scheen, daar het pand zijner trouw haar nooit geworden was.

En toch niettegenstaande Hajo's stellige verzekeringen omtrent de standvastigheid der jonkvrouw sidderde Okko van angst, dat hij, in het vaderland teruggekeerd, haar zou weerzien als de echtgenoote van Elter in den Oert. Had haar vader niet de macht, haar tot dat huwelijk te dwingen ook tegen haar wil? En wat hield haar eigenlijk daarvan terug, nu hij heengegaan was zonder afscheid, zonder belofte van weer te keeren?

Ternauwernood had zijn Santa Maria in de Lauwers het anker laten vallen, of met driftig ongeduld sprong hij aan wal. Hij gunde zich den tijd niet een woord te wisselen met de vrienden en landgenooten, die hem juichend in het vaderland begroetten. Hij luisterde maar met een half oor naar hetgeen zij hem te verhalen hadden. Wat maakte hem wat er in zijn afwezighheid had plaats gehad, mits hij zijn Mabelia maar onveranderd terugvond. Vluchtig drukte hij hun de hand en na een kort afscheid van zijn broeder Menko, die met eenige gezellen den weg naar Bloemhof insloeg, ijlde hij voort, alleen van Hajo vergezeld, die hem den kortsten weg zou wijzen naar heer Wigers stinze.

Wat was hem alles vreemd geworden gedurende die afwezigheid van een groote drie jaren! Hoe klein en nietig leek hem alles, wat hij als knaap groot en mooi gevonden had! Sedert had hij zooveel landen, zeeën, bergen, steden en sterkten aanschouwd, dat de groene Friesche beemden met hier en daar een adellijke stinze, een nederige stulp of een kleinen kerktoren in het verschiet, onder den laag neerhangenden zwaar bewolkten hemel

[p. 311]

hem voorkwamen als niet veel meer dan een bescheiden lapje weigrond. Hajo maakte hem nu en dan opmerkzaam op de veranderingen, die hij in het bekende landschap waarnam, gevolgen van den grooten Marcellusvloed: hier een doorgebroken dijk, ginds een uitgestrekte waterplas, elders een verwoeste huizing, overal door het zeewater omgewoeld en bedorven akkerland. Maar Okko had geen oog voor dat alles; voor hem was in heel Friesland slechts één wezen belangrijk, en wie weet, of hij dat nog zou wedervinden!

Sprakeloos draafde hij aan de zijde van zijn wapen- en reismakker voort en drukte telkens zijn paard dieper de sporen in de zijde. Eindelijk, na een langen, rusteloozen tocht stond hij tegen het vallen van den avond voor de bekende huizing, waar hij eenmaal zulke genoeglijke uren gesleten had. Maar nu moest hij zich onwillekeurig de oogen uitwrijven. Was dit de welvarende stinze van den landedelman, die zijn eigenhoorigen in het zweet huns aanschijns liet werken om zijn schuren te vullen? Braak lagen de omringende landerijen, vol poelen en plassen; de vervallen en verlaten leemen hutten zonken in puin. De schoeiing der buitenste gracht was op verschillende punten vernield; het palissaadwerk der omheining hing over zij; de voorpoort scheen te waggelen, toen zij er onder door reden en, op het binnenplein gekomen, zagen ze overal de sporen der verwoesting, door het wilde water aangericht. De groote lindeboom lag omvergeworpen over de verbrijzelde klapbank, de stallen, schuren en bijgebouwen lagen deels voor den grond, en het zwaar verhavende steenen middelgebouw was nog slechts te bereiken over een krakende, met stutten en touwen voorziene brug.

Een paar arbeiders waren bezig met metselen en timmeren, maar wat baatte hun luttele arbeid bij zulk een verwoesting?

‘Het is of de Saracénen. hier hebben huisgehouden!’ merkte Hajo op, onwillekeurig terugdenkend aan den tijd toen hij als nederig dorscher dit slotplein betrad, dat hij nu als edelman opreed.

Okko sprak geen woord, maar liet, terwijl hij met zijn gezel werd binnengeleid, onrustig den blik rondgaan: zou Mabelia hem niet op den drempel verwelkomen? Maar neen, het huis scheen als uitgestorven; niemand van het burchtgezin kwam hem tegemoet, geen bekende stem klonk hem tegen, en toen hij in het schemerige vertrek van den burchtheer was toegelaten, herkende hij dezen nauwelijks in de gebogen verouderde gestalte, die met den rug naar de deur gekeerd, somber peinzend in een hoogen zetel leunde.

Schichtig wendde heer Wiger zich om bij het binnentreden der bezoekers en monsterde hen van top tot teen.

‘Wie zijt gij?’ vroeg hij barsch en er vlamde een vonk van toorn onder de borstelige wenkbrauwen.

‘Ik meende hier niet onbekend te zijn,’ hernam de jonkman fier en waardig, ‘ik ben ridder Okko Garvema en deze edelman is heer Hajo van Wolvega, u wel bekend als uw voormalig dorscher, door de gunst van onzen genadigen heer grave Willem om zijn hoogen moed bij het beleg van Damiate verheven in den adel des lands.’

‘Ei ei!’ grijnslachte de norsche burchtheer, ‘als op de kruisvaart zoo lichtelijk eer en gewin te behalen valt, dan verwondert het mij dat ge niet in dat heidensche land gebleven zijt, en in elk geval zou ik u raden spoedig daarheen terug te keeren; op mijn stins is geen plaats voor dergelijke nieuwbakken ridders en edelen.’

Okko trilde bij het vernemen dier beleedigende woorden, maar bedwong zich en hernam met mannelijke kalmte:

‘Ik verlaat op staanden voet dit huis, mits gij veroorloven wilt, dat jonkvrouw Mabelia, uw dochter, die ge mij tot vrouw hebt beloofd, mij onmiddellijk moge volgen.’

Daar vloog de grimmige burchtheer als een razende uit zijn zetel op, en de hand aan den degen slaande siste hij, schuimbekkend van woede, den jonkman toe:

‘Wat! gij vraagt naar Mabelia...!’

Meer kon hij niet uitbrengen; de razernij wrong hem de keel toe, zoodat het opstijgende bloed zijn gezicht deed vlammen en de aderen aan zijn slapen tot berstens toe deed opzwellen. Hij scheen te stikken en als door den slag eener beroerte getroffen, zonk hij hijgend in zijn zetel terug, maar zijn gloeiende blik bleef onafgewend op den jonkman gericht. Nu de toorn, die een oogenblik zijn verstand beneveld had allengs week ten gevolge der uitputting, keerde het koele verstand terug. De jonkman vroeg naar Mabelia; hij wist dus niets van haar verdwijnen; hij kwam recht van de kruisvaart en was geheel onkundig van hetgeen er in zijn afwezigheid gebeurd was. Kon het waar zijn of was het guichelspel?

Nog warden al die gissingen hem door het brein, toen Okko, in zijn ongeduld om zekerheid te hebben, hernam:

‘Ik vraag u naar jonkvrouw Mabelia, die ge mij met uw eerewoord tot vrouw beloofd hebt en voor wie ik u pand van trouw gegeven heb.’

De naam zijner dochter, de herinnering aan het kleinood, dat hij beloofd had haar te overhandigen, de gedachte aan zijn trouwbreuk en de jammerlijke mislukking van zijn plan, dat alles deed Wiger opnieuw opstuiven in machtelooze woede Driftig rukte hij een kast open, tastte daar naar een klein voorwerp, smeet het rinkelend voor Okko's voeten en als een vonk, die uit de steenen sprong, glinsterde den jonkman de kostelijke ring tegen, die Mabelia's vinger had moeten sieren.

‘Daar hebt ge uw pand van trouw terug, en nu weg er mee!’ snauwde Wiger hem toe.

Okko's gelaat stond bleek en strak als dat van een marmerbeeld; hij dreigde te bezwijken, maar hij vermande zich en zijn stem trilde niet, toen hij met ijskoude kalmte hernam:

‘Ik zal mij wel wachten het kleinood op te rapen, dat door de aanraking van een eerlooze is bezoedeld. In ruil daarvoor zou ik u mijn handschoen toewerpen, als gij een edelman waart, dien naam waardig; maar met een man, die zijn woord breekt, aanvaardt geen ridder den strijd. Hij kan niet anders dan hem den rug keeren.’

En zich met fierheid omwendende, sprak hij tot zijn metgezel:

‘Volg mij, heer Hajo; met recht is ons gezegd dat op deze stinze voor ons geen plaats is: een woordbreker voegt het niet mannen van eer te ontvangen.’

Zwijgend verlieten zij den burcht, stegen op het binnenplein te paard en sloegen zonder een woord te wisselen spoorslags den weg in naar het huis der Garvema's. De avond was gevallen en in vliegenden ren ijlden de ruiters in de duisternis voort. Het was volslagen nacht, toen zij op de stins aankwamen, en de oude poortwachter, dien zij uit zijn slaap opschrikten, uitte een kreet van blijde verrassing, toen hij zijn jongen meester herkende. Maar Okko legde hem het stilzwijgen op; hij verbood de dienstlieden te wekken, en na kortat gelast te hebben, dat zijn reismakker een avondmaal en nachtverblijf zou verschaft worden, ijlde hij als een krankzinnige naar zijn eigen slaapvertrek, welks deur hij met een ruk achter zich in het slot trok.

(Slot volgt.)