De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 8

De Roode Roos.

Het schrikbewind der Jacobijnen in 1793 kenmerkte zich door de onmenschelijkste gruweldaden die ooit in Frankrijk werden bedreven. De bloedhond Carrier heerschte met onbeperkt gezag in de ongelukkige stad Nantes en veroordeelde honderden der ‘beste burgers tot een wreeden dood onder de nimmer verzadigde guillotine of in de wateren der Loire.

De republikeinsche generaal Marceau, door het comité van algemeen welzijn aan het hoofd van een leger naar de Vendée gezonden, en te Nantes met zijne troepen ingekwartierd, werd in zijne dierbaarste familiebetrekkingen even weinig als de ijverigste koningsgezinde door den tiran ontzien. Door een zonderlingen samenloop van omstandigheden had de dappere krijgsman, wiens roem over geheel Frankrijk was verbreid, tijdens zijn verblijf in bovengenoemde stad genegenheid opgevat voor een jeugdig, beeldschoon aristocratisch meisje en was tot de overtuiging gekomen dat ook hij door haar innig werd bemind. Deze dame heette Aèle de Bliconet en was de dochter van het hoofd eener boerenbende, die ter verdediging harer landstreek de wapenen tegen de republiek had opgevat.

Het was den generaal gelukt zijne verloofde, die onophoudelijk in gevaar verkeerde door hare republikeinsche vervolgers te worden ontdekt, in de woning zijner moeder te verbergen, welke toenmaals met hare twee dochters eveneens in Nantes vertoefde.

In deze schuilplaats genoot Adèle gedurende verscheidene weken een ongestoorde rust, tot eindelijk een noodlottige onvoorzichtigheid haar verblijf aan Carrier bekend maakte.

De dag was genaderd waarop het huwelijk der oudste zuster van Marceau met een der aanzienlijkste burgers van Nantes zou plaats hebben. De generaal wilde bij deze gelegenheid zijne verloofde een diamanten hoofdsieraad ten geschenke geven; Adèle wees echter de kostbare gave van de hand, maar nam van hem eene kunstig bewerkte roode roos aan, die zij nadien voortdurend in het haar droeg.

Op verlangen van Marceau was het meisje bij het huwelijk harer aanstaande schoonzuster op het stadhuis tegenwoordig, onbewust welke rampzalige gevolgen deze onvoorzichtigheid na zich zou sleepen. Daar herkende haar de volksvertegenwoordiger Delmar, die terstond haar verblijf aan Carrier verried.

Weinige uren na de huwelijksplechtigheid ontving Marceau eensklaps het zonderling bevel onverwijld naar de West-armee te vertrekken. Hij moest zonder dralen gehoorzamen, want een weigering hadde hem en Adèle in het verderf gestort.

De generaal deed de reis naar zijne bestemming te paard en in matigen draf. Hierdoor gelukte het een vertrouwd huisvriend, die hem in galop was nageijld, hem na een halve dagreis in te halen. Deze deelde hem mede dat Adèle de Bliconet, terstond na het vertrek van haar beschermer, op bevel van Carrier in hechtenis was genomen en thans in de gevangenis vertoefde.

Zonder te letten op de verantwoordelijkheid, welke hij zich door het verachten van Carrier's bevel op den hals haalde, keerde de generaal terstond met zijn vriend naar Nantes terug om de redding zijner geliefde te beproeven.

Zijn rang en naam openden hem de deuren des kerkers.

In het kort onderhoud, dat hem met zijne verloofde werd toegestaan, trachtte hij haar te overtuigen dat er voor haar maar een middel bestond om aan den dood te ontsnappen, namelijk onverwijld met hem te trouwen. Robespierre zou zich wel wachten den moord van de echtgenoote eens republikeinschen generaals goed te keuren. Adèle nam dit voorstel blijmoedig aan, en een oude priester, die hare gevangenschap deelde en om zijne gehechtheid aan de Kerk ter dood was veroordeeld, zegende het huwelijk in. Marceau verliet daarna ijlings de gevangenis en riep Adèle bij het scheiden toe: ‘Blijf mij beminnen!’ waarop zij antwoordde: ‘In eeuwigheid!’ Tevens wees zij op de roode roos, die zij van haar toenmaligen beminde ten geschenke had ontvangen en nog steeds in het haar droeg.

Voor de deur van den kerker sprong de krijgsman weder in het zaal om zich, zoo snel het in die tijden mogelijk was, naar Parijs te begeven en daar van den machtigste der burgers, Robespierre, de vrijlating zijner echtgenoote te verkrijgen. Ver is Parijs van Nantes verwijderd, en niettegenstaande den spoed waarmede Marceau den tocht aflegde, gelukte het hem pas in den avond van den volgenden dag de hoofdstad te bereiken.

Robespierre bewoonde toenmaals de derde verdieping van een huis in de straat Saint-Honoré. Onverwijld begaf Marceau zich derwaarts en had het geluk den alvermogenden

[p. 143]

despoot, die juist van een voorstelling in het theater wederkeerde, thuis te treffen.

De generaal werd als een oud bekende door den dictator ontvangen en spoedig vroeg deze hem de reden van zijn onverwacht bezoek.

‘Ik smeek u om genade voor mijne echtgenoote,’ was het antwoord.

‘Hoe?’ riep Robespierre uit. ‘Heeft Carrier uwe vrouw veroordeeld? Wie waagt het de hand te slaan aan de gade van Marceau, den Spartaanscher held, den onoverwinnelijken voorvechter der republiek? Wat voert dan toch Carrier te Nantes uit?’

Door deze vleiende woorden aangemoedigd ontwierp Marceau een trouwe schildering van Carrier's gruweldaden en deelde openhartig zijn wedervaren mede, zelfs niet verzwijg end dat zijn vrouw den graaf van Bliconet, een vijandig kapitein, tot vader had. Terstond schreef Robespierre een brief aan Carrier waarin den bloedhond werd bevolen de jonge vrouw oogenblikkelijk in vrijheid te stellen, maar hij vorderde tevens van den generaal de belofte, dat hij nimmer ter liefde zijner echtgenoote of harer familie aan de plichten van een goed burger te kort zou komen. Dit beloofde Marceau op zijn eer en na in warme bewoordingen zijne dankbaarheid aan den dictator te hebben betuigd, nam hij van hem afscheid en verliet hij ijlings Parijs om zoo spoedig mogelijk de gevangenis van Nantes te bereiken.

In vliegende vaart rende hij over den weg; dag en nacht bleef hij in het zaal; hij wist immers dat de bloedhond niet talmde met het terechtstellen zijner ongelukkige slachtoffers.

Toen hij echter de gevangenis van Nantes binnentrad, vernam hij van den cipier dat even te voren twee beulskarren naar het schavot waren vertrokken en Adèle de Bliconet zich op de eerste bevond.

Met sombere vrees en wanhoop in het hart ijlde Marceau de karren na en drong door de dichte menigte, die op de markt was verzameld om de terechtstelling bij te wonen. Zoodra hij meende door den beul te worden opgemerkt, hield hij den brief van Robespierre in de hoogte en riep uit:

‘Genade! Genade!’

Maar terzelfder tijd toonde men aan het volk het afgehouwen hoofd van een beeldschoon meisje dat eene roode roos in de blonde haren droeg!