De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

Wonderbare Geschiedenissen.
De onzichtbare geest.
Door Wilkie Collins.
(Vervolg en Slot.)
XI.

Nauwelijks was de deur achter hem gesloten, of M. Rayburn werd aangesproken door een ouden bekende, die juist voorbij kwam - iemand van groote vermaardheid in de wetenschappelijke wereld, een professor in de scheikunde aan een der Londensche ziekenhuizen.

‘Wat! Hebt gij uwe voeten onder behandeling van M. Zant gesteld?’ vroeg de professor, naar de koperen plaat op de deur wijzende.

M. Rayburn antwoordde hem dat hij slechts een gewoon bezoek bij hem had afgelegd.

‘Zoo, dus kent gij hem? Welnu, als operateur kan ik uw vriend niet te zeer roemen. Hij heeft bij mij eene zeer ernstige vergissing hersteld, door den eksteroogsnijder begaan, dien ik gewoon was in Londen te gebruiken. In andere opzichten is 't een van de vreemdsoortigste menschen, die ik ooit van mijn leven heb ontmoet.’

‘Hoe dat, als ik u vragen mag?’

De professor nam zijn vriend onder den arm, en zoo wandelden zij gezamenlijk voort.

‘Wij leven.’ zoo begon de scheikundige,’ in een tijd waarin letterkunde, kunsten en wetenschappen allen evenzeer worden overweldigd door den alom tegenwoordigen liefhebber. M. John Zant is een liefhebber die, zooals hij 't noemt, in vrijen tijd ‘geheime scheikunde’ beoefent. Terwijl hij mijn voet behandelde, gebruikte hij eerst den verzachtenden invloed van vleierij, en toen hij dit gedaan had (indien ik eene ruwe uitdrukking mag gebruiken) pompte hij zonder genade alles uit mij wat hem voor zijne liefhebberij kon te pas komen. De kerel - verschoon mij, ik vergat dat het een vriend van u is; ik zal dus maar zeggen de liefhebber - heeft een paar wonderlijke oude boeken over scheikunde in zijn bezit, waarop hij eenige dwaze theorieën van zichzelven heeft gebouwd. Een van die theorieën is, dat het oude bijgeloof, dat vroeger geloof hechtte aan het ‘Liefdes Elixer,’ werkelijk op scheikundige gronden waarheid bevat. Er bestaan dranken (vertelde hij mij) die door het lichaam op den geest werken, en die zulk een invloed kunnen uitoefenen op het hoofd, dat zij den wil van den eenen persoon geheel krachteloos maken tegenover dien van een ander. ‘Op deze wijze,’ zegt M. John Zant, ‘verklaar ik de wonderen, door de Liefdesdranken bewerkstelligd, waarvan in dit oude boek melding wordt gemaakt.’ Hij sloeg een paar bladzijden om en toonde mij een recept dat, naar zijne meening, hem in zijn geloof bevestigde. Hij wilde nu maar alleen weten, zeide hij mij, of mijn wonderbaarlijk etcetera, etcetera hem in zijne meening versterkte. Zijne groote verwaandheid - ik vraag u nogmaals verschooning; laat ik liever zeggen zijn dorst naar kennis, - was inderdaad kluchtig om aan te hooren. Doch de onzin dien hij uitkraamde had echter ééne ernstige zijde. Ik hield hem aan den praat (ik schaam mij bijkans om het te zeggen) voor mijn eigen vermaak, totdat ik eene ontdekking deed, waarop ik niet had gerekend. De man mengt in zijne onwetendheid twee scheikundige bestanddeelen dooreen, die noodlottige gevolgen kunnen hebben - indien hij daarmeê werkelijk zijne theorie op de proef zou stellen. Hij zegt dat hij volstrekt niet van plan is om het te doen, - alleen misschien op 't een of ander ongelukkige dier. We zullen nu niet onderzoeken of hij al dan niet te vertrouwen is. Hij 't heengaan gaf ik hem nog eene waarschuwing die, naar ik hoop, hare uitwerking niet zal hebben gemist. Het zou zeker geen kwaad kunnen als gij ook van uw invloed over uw vriend gebruik maaktet. Zeg hem dat hij dat kleine metalen kistje, dat hij uit Londen heeft meegebracht, in een boot meeneemt en het over boord werpt, zoodra hij in diep water komt. Blijft gij hier nog eenigen tijd? Ik logeer hier ook met mijne vrouw tot het einde dezer week. Ziedaar mijn adres; ge zult mij genoegen doen als gij ons eens komt opzoeken.’

Toen M. Rayburn er in de eenzaamheid op zijne kamer nog eens over nadacht, kwam hij tot het besluit dat het eenige afdoende middel was Mevr. Zant aan het bijzijn van haar zwager te onttrekken. Toen zij den volgenden dag kwam om Lucy voor eene wandeling af te halen, begon hij haar voorzichtig op dien krachtigen maatregel voor te bereiden.

‘Als gij er nog spijt over gevoelt u zelve geweld te hebben aangedaan om aan de uitnoodiging van uw zwager gehoor te geven,’ was al wat hij durfde zeggen, vergeet dan niet dat gij volkomen vrij zijt in uw doen en laten. Gij behoeft slechts bij mij aan het hôtel te komen, en ik breng u met den eerstvolgenden trein naar Londen terug.

Zij weigerde bepaald daarin te treden. ‘Ik zou waarlijk wel een ondankbaar schepsel moeten zijn,’ zeide zij, ‘als ik uw voorstel aannam. Denkt gij dat ik laag genoeg zou zijn om u in een persoonlijken twist met John Zant te mengen? Neen! Als ik mij genoodzaakt zie het huis te verlaten, zal ik wel alleen weggaan.’

Van dit besluit was zij niet af te brengen. Toen zij met Lucy was uitgegaan, bleef M. Rayburn met bezwaard gemoed in het hôtel achter. Terwijl hij 't nog altijd niet met zichzelven eens kon worden, hoe in dit moeielijk geval te handelen, werd er aan de deur geklopt.

Zou Mevr. Zant al terug zijn? Hij keek op toen de deur openging en zag tot zijne verbazing de huishoudster van M. John Zant.

‘Ik hoop dat ik er niet verkeerd aan heb gedaan, mijnheer,’ zeide zij, ‘ik heb uw dochtertje verlof gegeven om met een speelkameraadje naar 't strand te gaan. Wij ontmoetten dat kind met hare moeder aan de deur van het hôtel. De dame zeide dat gij er zeker niets tegen zoudt hebben. -’

‘De dame heeft gelijk,’ viel M. Rayburn haar in de rede. ‘Maar hoe komt het dat gij met de zorg voor Lucy zijt belast? Waar is Mevr. Zant?’

‘Mevr. Zant is niet wel, mijnheer. Ten minste, zoo heeft men mij gezegd. Het gebeurde, naar ik hoor, toen zij ons huis voorbijging; en mijn meester gelastte mij Lucy naar huis terug te brengen. Eer ik

[p. 579]

heenga,’ voegde zij er vertrouwelijk bij, ‘zou ik gaarne een woordje zeggen in 't belang van Mevr. Zant. Zie dat gij dat lieve vrouwtje bij ons uit huis wegkrijgt - en verlies daarmee geen tijd.’

M. Rayburn was op zijne hoede, en vroeg alleen: ‘Waarom?’

De huishoudster antwoordde op eene wonderlijk ontwijkende manier - half schertsend, naar 't scheen, en half in ernst.

‘Als een man zijne vrouw heeft verloren,’ zeide zij, ‘bestaat er, naar ik hoor, in het Parlement verschil van meening over of hij er al dan niet wel aan doet als hij met de zuster van zijne arme vrouw trouwt. Wacht even! Ik heb nog niet uitgesproken. Mijn meester is iemand, die een verzienden blik heeft; hij ziet gevolgen, die aan het oog van menschen zooals ik ontsnappen. Hij is van oordeel dat, als de eene man zijner vrouws zuster mag trouwen, er zeker ook niets tegen is als een andere man met de weduwe van zijn broeder trouwt. Die andere man nu is mijn meester. Neem de weduwe van hier, eer ze met hem trouwt.’

Dat was niet aan te hooren. ‘Gij beleedigt Mevr. Zant,’ antwoordde M. Rayburn, ‘door de veronderstelling dat zoo iets mogelijk zou zijn!’

‘Welzoo! Beleedig ik haar? Luister dan eens naar mij. Drie dingen kunnen gebeuren. Ze zal er door list, door vrees, of door artsenij toe gebracht worden hare toestemming te geven. -’

M. Rayburn was te zeer verontwaardigd om haar verder te laten spreken.

‘Gij praat onzin,’ zeide hij. ‘Er kan nooit een huwelijk van komen, de wet verbiedt het.’

‘Behoort gij ook al tot die menschen, die niet verder zien dan hunnen neus?’ vroeg zij onbeschaamd. ‘Zou de wet zijn geld niet aannemen? Is hij verplicht te zeggen, dat hij door huwelijk aan haar verwant is, als hij de wettelijke vergunning koopt? Zij zweeg; haar drift overmeesterde haar en zij stampte woedend met haar voet op den grond. “Als gij 't dan niet wilt beletten,” viel zij uit, zal ik het doen! Wilt gij haar van hier voeren? Ik vraag u voor de laatste maal: wilt ge haar hier van daan brengen?’

De toon waarop zij dit laatste verzoek deed, miste zijne uitwerking niet. ‘Ik zal met u naar de woning van M. John Zant terugkeeren,’ zeide hij, ‘en mij met eigene oogen overtuigen.’

Zij legde hare hand op zijnen arm. ‘Laat mij vooruit gaan, anders wordt gij misschien niet binnengelaten. Volg mij over vijf minuten, en bel niet.

Zij verwijderde zich onmiddellijk. Na verloop van vijf minuten volgde hij haar. Achter de straatdeur wachtte zij hem af. ‘Ze zijn beiden in het salon,’ fluisterde zij, terwijl zij den trap opging. ‘Loop zachtjes en overval hem.’

Behoedzaam, zonder geraas opende zij de deur en liet hem binnen.

XII.

Eene langwerpige tafel stond tegen den muur van het salon. Aan het einde daarvan, dicht bij de deur, zat John Zant, die in een zilveren beker eene vloeistof omroerde. Nu hij zoo plotseling overvallen was, toonde hij zich in zijne ware gedaante. Hij sprong op, en zeide met een vloek dat hij 't zeer ongepast vond onaangediend bij hem binnen te komen. Onverschillig voor hetgeen hij zeide of deed, had M. Rayburn slechts oogen voor en dacht hij alleen aan Mevr. Zant.

Zij stond aan het andere einde der tafel, geheel beschenen door het zonlicht, dat op dit oogenblik in de kamer doordrong. Zij staarde strak voor zich uit met oogen waarin niet de minste uitdrukking was, alsof zij wakende sliep. Haar mond was een weinig geopend, en het hoofd was naar eene zijde gebogen; hare geheele houding duidde aan dat zij naar iets luisterde of op iets wachtte. Volkomen gevoelloos voor het plotseling openen der deur, voor de heftigheid waarmeê haar zwager was opgestoven, voor de deelnemende woorden die M. Rayburn haar toevoegde - stond zij daar tusschen de beide mannen, een levend wezen, dat echter niet tot de levenden scheen te behooren.

John Zant verbrak het eerst het stilzwijgen. Hij had zijne zelfbeheersching teruggekregen. Hij had er zijne redenen voor om nog op goeden voet te blijven met M. Rayburn.

‘Het spijt mij dat ik mij zooeven door mijn drift heb laten vervoeren,’ zeide hij. ‘Wij maken ons beiden natuurlijk ongerust over haar.’ Hierbij wees hij naar zijne schoonzuster, en ging toen voort met het roeren van de vloeistof in den zilveren beker.

‘Wanneer gebeurde dit?’ vroeg M. Rayburn.

‘Nog geen half uur geleden - juist toen zij hier voor de deur was. Ik was gelukkig te huis. Zonder mij een woord toe te voegen, zonder mij op te merken, ging zij den trap op, als eene slaapwandelaarster, Zij ging toen staan op de plaats waar ze nu nog staat en heeft zich sedert niet verroerd. Het is een zenuwlijden van een bijzonderen aard. Een soort van zenuwtoeval, zooals gij ziet.’

‘Hebt gij om een dokter gestuurd?’

‘Dat is niet noodig.’

‘Vergeef mij, maar het komt mij voor dat geneeskundige hulp hier bepaald noodzakelijk is.’

‘Wees zoo goed, mijnheer, u te herinneren, dat ik, als bloedverwant der dame, het recht heb daarover te beslissen. Ik ken den aard van de ziekte en was juist op het punt haar het geneesmiddel er voor toe te dienen.’

M. Rayburn naderde hem met het voornemen om hem den beker af te nemen. ‘Een geneesmiddel op uw eigen handje?’ vroeg hij, een weinig naderbij tredende.

Zijn gelaat verried hem waarschijnlijk. John Zant deed een paar stappen achteruit, en met den beker in de hand naderde hij zijne schoonzuster. Eer hij nog bij haar was, begon zij zich te bewegen, en eene rilling voer haar door de leden. Zij richtte het gebogen hoofd op. Een oogenblik kromp zij ineen - alsof zij plotseling door iets werd aangeraakt. Zij scheen deze aanraking te herkennen, en stond weder onbewegelijk.

John Zant sloeg deze verandering gade.

‘Ze begint weder bij te komen,’ zeide hij ‘het geneesmiddel zal haar helpen.’

Hij trad weder naar haar toe; het zonlicht dat haar eerst had beschenen, verlichtte nu zijne gedaante. M. Rayburn volgde hem, met het voornemen te beletten dat hij haar den beker overreikte. Hij wachtte even - en sloeg haar nauwkeurig gade.

‘Kom tot bezinning,’ sprak hij.

Zij bleef in dezelfde houding, in hare gedachten of droomen verdiept.

‘Kom tot bezinning,’ herhaalde hij, ‘en drink dit.’

Op het oogenblik dat hij haar den beker toereikte - op het oogenblik dat M. Rayburn zijne hand uitstak om dien te grijpen - liet hij hem uit de hand vallen. Met uitgestrekten arm bleef hij staan. Met een kreet van schrik worstelde hij om hem terug te trekken - worstelde hij in de ledige, door de zon beschenen ruimte, alsof hij door eene onzichtbare macht was aangegrepen. ‘Wie houdt mij vast?’ schreeuwde hij. ‘Wat is dat? O, hoe koud! hoe koud!’ Zijn gelaat werd verwrongen; zijne oogen draaiden in hunne kassen, totdat enkel nog het wit er van zichtbaar was. Met een schok, die de kamer deed dreunen, viel hij op den grond.

De huishoudster die dit hoorde, kwam haastig aanloopen. Zij knielde naast haar meester neer; met de eene hand maakte zij zijn das los, terwijl zij met de andere hand naar de overzij der tafel wees.

Mevr. Zant stond nog op dezelfde plaats; maar er had weder eene verandering bij haar plaats gegrepen. Langzamerhand herkregen hare oogen hunne natuurlijke uitdrukking - waarna zij ze zachtjes sloot. Zij waggelde van de tafel weg en sloeg woest hare handen in 't ronde, alsof zij iets wilde grijpen waaraan zij zich kon vasthouden.

M. Rayburn snelde haar ter hulp - ving haar in zijne armen op - en droeg haar de kamer uit.

Eene der bedienden ontmoette hem in den gang. Hij zond haar om een rijtuig te halen. Een kwartier later bevond Mevr. Zant zich veilig onder zijne hoede in het hôtel.

XIII.

Dienzelfden avond ontving Mevr. Zant een briefje van de huishoudster.

‘De dokters geven weinig hoop,’ schreef zij. ‘De verlamming begint zich reeds uit te strekken tot zijn gelaat. Als hij er van opkomt, zal hij zijn leven lang een hulpbehoevend schepsel blijven. Ik zal hem tot het laatste toe trouw oppassen. Wat u betreft - vergeet hem.’

Mevr. Zant reikte het briefje over aan M. Rayburn.

‘Lees en verscheur het,’ zeide zij. ‘Het is geschreven door iemand, die onkundig is van de vreeselijke waarheid.’

Hij gehoorzaamde - en keek haar zwijgend aan, in afwachting van meer te hooren. Zij verborg haar gelaat. De weinige woorden die zij tot hem sprak, na een inwendigen strijd, kwamen haar langzaam en met weerzin over de lippen.

‘Geene sterfelijke hand,’ sprak zij, ‘hield de hand van John Zant terug. De beschermende geest was in mijne nabijheid; de beloofde hulp bleef niet uit. Ik weet het en verlang er niets meer van te weten.’

Na deze woorden stond zij op en reikte hem de hand. Hij opende de deur voor haar, en geleidde haar naar hare kamer, daar hij zag dat zij behoefte had aan rust.

Toen hij weder alleen was begon hij te overwegen wat hem nu voor 't vervolg te doen stond. Hoe moest hij de vrouw, die hem zooeven verlaten had, beschouwen? Als een ongelukkig, door ziekte verzwakt schepsel, het slachtoffer van haar eigen zenuwachtigen toestand? of als het uitverkoren voorwerp eener bovennatuurlijke openbaring - ongeëvenaard door eenige soortgelijke openbaring waarvan hij ooit had gehoord, of in boeken had gelezen? De eerste ontdekking van de plaats die zij werkelijk in zijne achting innam, daagde voor zijn geest op, toen hij tot het besluit kwam, dat zij niet enkel zijn medelijden verdiende, maar toegaf aan de edeler overtuiging, dat het eene vrouw was, ver boven andere vrouwen verheven.

XIV.

Den volgenden dag keerden zij reeds naar Londen terug.

Aan het einde hunner reis gekomen, wilde Lucy de hand van Mevr. Zant niet loslaten. Het kind had de tranen in de oogen. ‘Moeten wij nu afscheid van haar

[p. 580]

nemen?’ vroeg zij haar vader op droevigen toon.

Hij scheen geen lust tot spreken te hebben, en zeide alleen: ‘Vraag het haar zelf, lieve kind.’

De uitkomst bewees dat hij gelijk had gehad. Lucy was weder gelukkig.

EINDE.