De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

Wonderbare geschiedenissen.
De onzichtbare geest.
Door Wilkie Collins.
(Vervolg.)

VIII.

Mevr. Zant bevond zich alleen in een schemerachtig verlicht vertrek. ‘Ik hoop dat gij het slechte licht zult verontschuldigen,’ zeide zij, ‘maar mijn hoofd brandt, alsof ik er weer de koorts in heb. Neen, ga niet heen! Na hetgeen ik heb geleden, weet gij niet hoe vreeselijk het voor mij is alleen te zijn.’ De toon harer stem verried dat zij had geschreid. Hij trachtte de arme vrouw dadelijk gerust te stellen door haar mede te deelen tot welk besluit hij na de lezing van haren brief was gekomen. Dit middel miste zijne goede uitwerking niet; haar gelaat helderde dadelijk op en ook haar toon van spreken onderging eene algeheele verandering; zij was verlangend meer te hooren.

‘Heb ik nog eenigen anderen indruk bij u teweeggebracht?’ vroeg zij.

Hij begreep hare bedoeling. Met den meesten eerbied voor hare eigen overtuiging, zeide hij haar eerlijk dat hij haar voor 't oogenblik niets meer kon zeggen. Dankbaar voor de wijze waarop hij hare vraag had beantwoord, stapte zij wijselijk van het onderwerp af.

‘Ik moet u nog over mijn zwager spreken,’ zeide zij. ‘Hij heeft mij uw bezoek medegedeeld; en ik zou gaarne willen weten hoe gij over hem denkt. Bevalt M. John Zant u?’

M. Rayburn aarzelde.

De pijnlijke trek vertoonde zich opnieuw op haar gelaat. ‘Als gij even vriendschappelijk over hem dacht als hij over u,’ zeide zij, ‘zou ik met een luchtiger hart naar de badplaats zijn gegaan.’

M. Rayburn dacht aan de bovennatuurlijke verschijning, waarvan zij aan het einde van haar verhaal melding had gemaakt. ‘Gij gelooft aan die vreeselijke waarschuwing,’ sprak hij op vermanenden toon, ‘en toch wilt gij u naar het huis van uw zwager begeven!’

‘Ik geloof,’ antwoordde zij, ‘aan den geest van den man die mij beminde, toen hij nog hier op aarde was. Ik ben onder zijne bescherming. Wat kan ik anders doen dan mijne vrees van mij af te zetten en vol geloof en hoop te wachten? Het zou mij een groote steun geweest zijn als ik eene vriendin had gehad. Zij zweeg en glimlachte droevig. ‘Ik moet u zeggen,’ hernam zij, ‘dat gij mijn toestand geheel anders inziet dan ik zelve. Ik had u nog moeten vertellen dat M. John Zant zich noodeloos ongerust maakt over mijne gezondheid. Hij heeft mij verklaard dat hij het oog op mij zal houden totdat hij daaromtrent zal zijn gerustgesteld. Hij laat zich niet van dat denkbeeld afbrengen. Hij zegt dat mijne zenuwen zijn geschokt - en wie mij ziet kan daaraan niet twijfelen? Hij heeft mij gezegd dat het eenige middel tot genezing is verandering van lucht en volstrekte rust - ik kan hem dit immers niet tegenspreken? Hij heeft mij onder het oog gebracht dat ik behalve hem geen enkelen bloedverwant bezit, en dat er geen ander huis dan het zijne voor mij openstaat - en God weet dat hij gelijk heeft!’

Zij zeide deze woorden op een toon van treurige onderwerping, die den goeden man, wiens eenig doel was haar van dienst te zijn en te vertroosten, pijnlijk aandeed. Hij sprak naar de ingeving van zijn hart, met de vrijmoedigheid van een oud vriend.

‘Ik verlang meer nopens u en M. John Zant te weten, dan ik nu weet,’ zeide hij. ‘Mijne drijfveer is eene betere dan louter nieuwsgierigheid. Gelooft gij dat ik oprechte belangstelling voor u gevoel?’

‘Van ganscher harte.’

Dat antwoord schonk hem den moed om te zeggen wat hij nog te zeggen had. ‘Toen gij uit uwe bezwijming ontwaaktet,’ begon hij, ‘deed M. John Zant u natuurlijk eenige vragen?’

‘Hij vroeg mij wat er bij mogelijkheid op zulk eene stille plaats als Kensington kon zijn gebeurd, waardoor ik was flauw gevallen.

‘En wat hebt gij toen geantwoord?’

‘Geantwoord? Ik kon hem zelfs niet aanzien!’

‘Gij hebt dus niets gezegd?’

‘Geen woord. Ik weet niet wat hij van mij dacht; misschien was hij verwonderd, misschien ook wel beleedigd.’

‘Is hij gauw beleedigd?’ vroeg M. Rayburn.

‘Voor zoover ik hem ken, neen.’

‘Bedoelt gij uwe kennis van vóór uwe ziekte?’

‘Ja. Sedert mijn herstel, hebben zijne drukke bezigheden hem niet veroorloofd dikwijls naar Londen te komen. Ik heb hem niet gezien sedert hij deze kamers voor mij huurde. Maar hij is altijd heel goed en vriendelijk. Hij heeft mij meer dan eens geschreven, dat ik niet moest denken dat hij mij vergat, en dat hij (hetgeen ik reeds van mijn goeden man wist) geen geld van zich zelven heeft en van zijn beroep moet leven.’

‘Gingen de beide broeders, gedurende het leven van uw man, goed met elkander om?’

‘Altijd. Het eenige waarover ik mijn man wel eens heb hooren klagen was dat John ons, na ons huwelijk, niet druk bezocht. Is er iets slechts in hem, dat wij nooit hebben ontdekt? Het kan zijn - maar hoe kan 't zijn? Ik heb alle reden om den man, tegen wien ik door een bovenaardsch wezen ben gewaarschuwd, dankbaar te zijn. Op zijn gedrag jegens mij valt niets aan te merken. Ik Kan u niet zeggen hoeveel hij heeft gedaan om mij tot bedaren te brengen, toen de vreeselijke twijfel nopens den dood van mijn man in mij oprees.’

‘Bedoelt gij twijfel of hij wel zijn natuurlijken dood is gestorven?’

‘O, neen, dat niet! Hij stierf aan slechte spijsvertering - maar zijne plotselinge dood verbaasde de doktors. Een hunner meende, dat hij wellicht bij vergissing eene te groote dosis van zijne slaapdruppels had genomen. De andere sprak dit tegen, anders zou er wellicht een onderzoek hebben plaats gehad. Ach, laat ons daar niet meer over spreken! Zeg mij liever wanneer ik u zal weerzien?’

‘Dat zou ik u niet kunnen zeggen. Wanneer vertrekt gij met uw zwager uit Londen?’

‘Morgen.’ Zij keek M. Rayburn met smeekenden blik aan en zeide beschroomd: ‘Gaat gij nooit met uw dochtertje naar eene badplaats?’

Het verzoek dat zij nauwelijks had durven doen, kwam juist overeen met de gedachte, die op dit oogenblik M Rayburn's geest vervulde.

Hetgeen zij over haar zwager had gezegd, gevoegd bij zijn eigen sterk vooroordeel tegen John Zant, vervulde hem met vrees voor het gevaar dat haar dreigde, en dat hem des te verschrikkelijker voorkwam, daar hij er zich niet bepaald rekenschap van kon geven. Als iemand anders bij hun onderhoud tegenwoordig ware geweest, en later tot hem had gezegd: ‘De tegenzin van dien man om zijne schoonzuster te bezoeken gedurende het leven van haar man, spruit voort uit een geheim gevoel van schuld, waarvan zij in hare onschuld zelfs geen begrip heeft; hij, en hij alleen, kent de oorzaak van den plotselingen dood van haar man; zijne geveinsde ongerustheid over hare gezondheid is slechts een voorwendsel om haar in zijn huis te lokken -’ als deze vreeselijke vermoedens aan M. Rayburn waren toegefluisterd, zou hij het zijn plicht hebben geacht ze te weerleggen als onrechtmatige laster jegens een afwezig persoon. En toch, toen hij dien avond afscheid nam van Mev. Zant, had hij zich stellig voorgenomen Lucy een paar dagen naar 't zeestrand mee te nemen, en zonder blozen had hij gezegd, dat het kind 't inderdaad verdiende als eene belooning voor haar goed gedrag en den ijver dien zij bij hare lessen beloonde.

IX.

Drie dagen later kwamen vader en dochter dan ook reeds op de badplaats aan, alwaar zij door Mevr. Zant aan de statie werden afgewacht.

De goede vrouw was zoo blijde als een kind toen zij hen zag. ‘O! ik ben zoo blij! zoo blij!’ was al wat zij zeggen kon. Lucy werd half gesmoord onder kussen, en overgelukkig gemaakt door de prachtigste pop die zij ooit had bezeten. Mevr. Zant vergezelde hare gasten naar de kamers, die zij voor hen in het hôtel had besproken. Terwijl Lucy op het balkon hare pop stond te sussen en naar de zee te kijken, kon zij vertrouwelijk met M. Rayburn spreken.

Het eenige wat er gedurende het korte verblijf van Mevr. Zant was voorgevallen, was dat haar zwager dien morgen naar Londen was vertrokken. Hij moest voor zaken een paar uren weg; zijne huishoudster dacht wel dat hij voor etenstijd terug zou zijn.

Wat zijn gedrag jegens Mevr. Zant betreft, hij was niet alleen even oplettend als altijd - hij was zelfs lastig voorko-

[p. 568]

mend in zijne woorden en daden. Daar was geen dienst dien een man kon bewijzen, of hij had haar dien gaarne aangeboden. Hij verklaarde dat hij reeds eenige verbetering in haren gezondheidstoestand bespeurde; hij wenschte haar geluk dat zij er toe had besloten haren intrek in zijn huis te nemen; en (wellicht als een bewijs van zijne oprechtheid) had hij herhaaldelijk hare hand gedrukt. ‘Hebt gij er eenig begrip van wat dit alles beteekent?’ vroeg zij onnoozel.

M. Rayburn dacht er het zijne van. Hij gaf voor er niets van te begrijpen en vroeg daarop welk slag van mensch de huishoudster was.

Mevr. Zant schudde bedenkelijk het hoofd.

‘'t Is zulk een wonderlijk schepsel,’ zeide zij, ‘ze veroorlooft zich zulke vrijheden, dat ik begin te vreezen dat er eene streek door loopt.’

‘Is 't eene oude vrouw?’

‘Neen - van middelbaren leeftijd. Van morgen was haar meester nog nauwelijks vertrokken of ze vroeg mij waarlijk hoe ik mijn zwager vond! Ik zeide haar, zoo koel mogelijk, dat ik hem heel vriendelijk vond. Zij was geheel ongevoelig voor den toon waarop ik had gesproken en ging van kwaad tot erger. “Vindt gij dat het iemand is waarop eene jonge vrouw zou kunnen verlieven?” vroeg zij toen, waarbij ze mij bepaald aankeek, alsof de jonge vrouw, die zij bedoelde, ik zelve was. Ik antwoordde haar daarop, dat ik nooit over zulke dingen nadacht en er nog veel minder over sprak. Ze liet zich daardoor echter niet van haar stuk brengen, en maakte toen eene aanmerking, die mij persoonlijk aanging. “Vergeef mij,” sprak zij, “maar gij ziet verschrikkelijk bleek.” Het kwam mij voor alsof die bleekheid haar genoegen deed, en ik geloof waarlijk dat dit mij in hare achting deed rijzen. Zij verzocht mij met haar naar beneden te gaan en de werkplaats van haar meester te bezichtigen. Die plaats had altijd iets geheimzinnigs voor haar - en ze zou zoo gaarne hooren wat ik er van dacht. “Hij mengt dingen in die werkplaats,” zeide zij - “ik bedoel dingen die hij fijnstampt en dingen die hij kookt. Somtijds barsten ze en maken groot geraas; en somtijds sissen ze en verspreiden een leelijken reuk. Ik geloof zeker dat 't vergiften zijn. Kom eens meê, en neem eens een kijkje. Ik weet waar hij den sleutel bewaart.” Natuurlijk weigerde ik. Zij bleef echter even vriendelijk en gemeenzaam als altijd. “We zullen mettertijd wel beter met elkander omgaan,” zeide zij. “Ik begin al van u te houden.” Met deze woorden ging zij al neuriënde de kamer uit. Zijt gij 't niet met mij eens? Denkt gij ook niet dat zij niet wel bij 't hoofd is?’

‘Ik vind dat gij er zeer wel aan gedaan hebt haar niet naar de werkplaats van haar meester te vergezellen. Ziet zij er uit alsof ze indertijd eene schoone vrouw was geweest?’

‘Niet die soort van schoonheid die in mijn smaak valt.’

M. Rayburn glimlachte. ‘Ik dacht,’ hernam hij, ‘dat ik misschien de reden had gevonden voor het vreemde gedrag van die vrouw. Ze is waarschijnlijk jaloersch op iedere jonge vrouw, die bij haar meester in huis komt en (totdat zij uwe bleekheid opmerkte) begon ze met op u jaloersch te zijn’.

Niet begrijpende hoe zij het voorwerp van de jaloezie der huishoudster kon zijn, keek Mevr. Zant M. Rayburn met verbazing aan. Eer zij nog aan hare verbazing lucht kon geven, werden zij gestoord. Een bediende trad binnen en meldde een bezoeker aan, dien hij beschreef als een ‘heer.’

Mevr. Zant stond dadelijk op om heen te gaan.

‘Wie is die heer?’ vroeg M. Rayburn - terwijl hij Mevr. Zant onder 't spreken tegenhield.

Eene stem, die beiden herkenden, antwoordde vroolijk buiten de deur:

‘Een vriend uit Londen.’

Derde gedeelte.
X.

‘Welkom hier!’ riep M. John Zant. ‘Ik wist dat gij verwacht werdt, waarde heer, en dus ben ik maar regelrecht naar het hôtel gegaan.’ Daarop wendde hij zich tot zijne schoonzuster en kuste hare hand met eene hoffelijkheid, Sir Charles Grandison zelven waardig. ‘Toen ik thuis kwam en hoorde dat gij waart uitgegaan, mijne beste, giste ik dadelijk dat gij onzen waarden vriend waart gaan afhalen. Gij hebt u toch niet eenzaam gevoeld gedurende mijne afwezigheid? Da's goed! da's goed!’ Naar het balkon ziende, werd hij Lucy aan 't open venster gewaar, die den deftigen vreemdeling stond aan te staren. ‘Uw dochtertje, M. Rayburn? Wat een lief kind! Kom eens hier, en geef me een kusje!’

Lucy antwoordde slechts een enkel woord: ‘Neen.’

M. John Zant trad naar het venster toe met een allerliefst lachje: ‘Laat mij uwe pop eens zien, liefje,’ zeide hij. ‘Kom eens bij mij op mijne knie zitten.’

Nu antwoordde Lucy drie woorden: ‘Ik wil niet.’

Haar vader trad nu naar 't venster toe om haar eenige bestraffende woorden toe te voegen. M. John Zant kwam echter vriendelijk tusschenbeide, en strekte afwerend zijne handen uit. ‘Mijn lieve M. Rayburn! De feeën zijn somtijds schuw; en deze kleine fee voelt zich niet op 't eerste gezicht tot vreemden aangetrokken. Kindlief! Dat zal zich wel schikken. En hoelang denkt gij hier te blijven? Mogen wij hopen dat 't weinige wat wij u kunnen aanbieden u zal nopen uw bezoek te verlengen?’

Hij deed deze vleiende vraag met eene vriendelijkheid, die echter maar al te duidelijk geveinsd was, en keek daarbij M. Rayburn aan met eene oplettendheid, alsof hij het grootste gewicht aan het antwoord hechtte. Toen hij zeide: ‘Hoe lang denkt gij hier te blijven?’ bedoelde hij inderdaad: ‘Hoe gauw denkt gij ons weer te verlaten?’ M. Rayburn antwoordde voorzichtig, dat zijn verblijf op de badplaats van omstandigheden afhing. M. John Zant keek zijne schoonzuster aan, die zwijgend in een hoek zat met Lucy op haar schoot. ‘Doe gij uw best,’ zeide hij, ‘om de omstandigheden zoo aangenaam mogelijk voor onzen goeden vriend te maken. Wilt gij vandaag bij ons komen eten, beste vriend, en uwe kleine fee meebrengen?’

Lucy nam dit complimentje volstrekt niet op in den zin waarin het werd bedoeld. ‘Ik ben geene fee,’ sprak zij. ‘Ik ben een kind.’

‘En een ondeugend kind,’ voegde haar vader er bij met al de gestrengheid die hij kon voorwenden.

‘Ik kan 't niet helpen, papa; die man met dien grooten baard maakt mij verlegen.’

De man met den groeten baard had schik - bijzonder veel schik - in Lucy's rondborstig antwoord. Hij herhaalde zijne uitnoodiging om te komen eten en deed zijn best om zich teleurgesteld te toonen toen M. Rayburn de noodige verontschuldigingen maakte.

‘Op een anderen dag dan,’ zeide hij (zonder echter dien dag te bepalen). ‘Ik denk wel dat mijne woning u zal bevallen. Mijne proeven, wanneer ik mij daarmede onledig houd, hinderen zelden de reukorganen mijner bezoekers; en mijne huishoudster moge wat wonderlijk zijn - maar toch eene vrouw onder duizenden. Voelt gij al de verandering van lucht hier? De roem van deze badplaats is zeker wel verdiend. Zieken die hierheen komen worden als door tooverkracht genezen. Hoe vindt gij Mevr. Zant? Hoe ziet zij er uit?’

Het was duidelijk dat hij verwachtte dat M. Rayburn zou zeggen, dat zij er beter uitzag, en dus zeide deze het dan ook maar. M. John Zant scheen eene sterkere uitdrukking te hebben verwacht.

‘Verwonderlijk beter!’ riep hij uit. ‘Oneindig beter. We hebben beiden reden om dankbaar te zijn. Wees verzekerd dat wij dankbaar zijn.’

‘Als gij bedoelt dat gij mij dankbaar zijt,’ sprak M. Rayburn, ‘dan begrijp ik niet goed -’

‘Gij begrijpt niet goed? Is 't mogelijk dat gij ons gesprek hebt vergeten, toen ik voor 't eerst het genoegen had u bij mij te zien? Zie Mevr. Zant nog eens aan.’

M. Rayburn keek haar aan en Mevr. Zant's zwager vervolgde:

‘Gij ziet immers dat zij meer kleur begint te krijgen, en dat hare oogen veel helderder staan. (Neen, lieve kind, het zijn geene flauwe complimentjes; ik constateer slechts de feiten). Die gelukkige uitkomst, M. Rayburn, hebben wij aan u te danken.’

‘Zeker niet!’

‘Zeker wel! Het was op uw zoo gewaardeerden raad, dat ik op de gedachte kwam mijne schoonzuster bij mij te logeeren te vragen. Niet waar, nu herinnert gij 't u toch. Verschoon mij dat ik op mijne horloge kijk; maar ik geloof dat het etenstijd is. Niet dat ik, zooals uw lief dochtertje daar schijnt te denken, gulzig ben, maar omdat ik een man van de klok ben en de keukenmeid niet gaarne laat wachten. Morgen zullen wij u immers weerzien? Als gij vroeg komt, vindt gij ons zeker thuis.’

Hij bood Mevr. Zant zijnen arm aan, en boog en lachte en maakte kushandjes aan Lucy, en ging de kamer uit. Nu M. Rayburn zich zijn gesprek met John Zant te Londen herinnerde, begreep hij waarom deze, bij die gelegenheid, zich had gehouden als iemand die niet weet wat hij moet beginnen en behoefte heeft aan een verstandigen raad. Als het verblijf van Mevr. Zant onder zijn dak slechte gevolgen voor haar had, kon hij verklaren, dat zij, zonder M. Rayburn's raad, nooit een voet bij hem in huis zou hebben gezet.

Den volgenden dag zag M. Rayburn zich tegen wil en dank genoodzaakt het bezoek van dien man te beantwoorden. Twee wegen stonden voor hem open. In 't belang van Mevr. Zant moest hij, hoezeer het hem ook tegen de borst stuitte, op een goeden voet blijven met haar zwager - of hij moest naar Londen terugkeeren en de arme vrouw aan haar lot overlaten. Zijne keus, het behoeft wel niet gezegd te worden, was niet twijfelachtig. Hij begaf zich naar het huis en deed zijn best - zonder M. John Zant echter in 't minst te bedriegen - om zich gedurende het korte bezoek zoo aangenaam mogelijk te maken. Toen hij bij het heengaan, door Mevr. Zant vergezeld, den trap afging, was hij zeer verwonderd in den gang eene vrouw van middelbaren leeftijd te zien, die er uitzag alsof ze daar met opzet was gaan staan om de aandacht te trekken.

[p. 569]

‘Dat is de huishoudster,’ fluisterde Mevr. Zant. ‘Ze is vrijpostig genoeg om met u in kennis te willen komen.’

Dit was juist de reden waarom de huishoudster in den gang stond.

‘Bevalt de badplaats u goed, mijnheer?’ begon zij. ‘Als ik u ergens mee van dienst kan zijn, hebt gij 't maar te zeggen. Iedere vriend van deze dame kan op mij rekenen - en gij zijt zeker een oud vriend. Ik ben maar de huishoudster, maar toch stel ik oprecht belang in Mevr. Zant, en het verheugt mij waarlijk u hier te zien. Wij weten immers niet, - is 't niet zoo? - hoe spoedig wij een vriend kunnen noodig hebben. Gij neemt 't mij toch niet kwalijk, hoop ik? Dank u, mijnheer. Goeden morgen.’

Er was niets in de oogen van die vrouw dat aan verstandverbijstering deed denken; niets in haar gelaat dat het gebruik van sterken drank aanduidde, en het scheen meer dan waarschijnlijk dat zij de eene of andere goede reden had voor hare wonderlijke vrij postigheid. Toen M. Rayburn alles wat Mevr. Zant hem reeds had medegedeeld en wat hij zelf had opgemerkt, bij elkander voegde, was hij zeer geneigd te gelooven dat de reden moest gezocht worden in jaloezie van de huishoudster op haar meester.

(Wordt voorgezet).