De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

Wonderbare geschiedenissen
De onzichtbare geest.
Door Wilkie Collins.
(Vervolg.)
Tweede gedeelte.

V.

Met een beklemd gemoed keerde M. Rayburn te voet naar huis terug, om door deze lichaamsbeweging zijn geest tot bedaren te brengen.

De proef mislukte echter. Hij ging naar boven en speelde met Lucy; aan tafel dronk hij een glas wijn meer dan gewoonlijk, 's avonds ging hij met de kleine en hare gouvernante naar een circus; eer hij te bed ging gebruikte hij een stevig avondmaal, met nog eenige glazen wijn - doch niettemin vervolgden hem steeds dezelfde onbestemde voorgevoelens van eenig naderend onheil. Toen hij een terugblik sloeg op zijn verleden, vroeg hij zichzelven af of ooit eenige vrouw (zijne overledene echtgenoote natuurlijk uitgezonderd) zijne gedachten zoodanig had vervuld als op dit oogenblik het geval was met Mevr. Zant - zonder dat daartoe eene geldige reden bestond. Als hij zichzelven die vraag had durven beantwoorden, zou het antwoord zeker geweest zijn: Nooit!

Den geheelen volgenden dag bleef hij te huis, in afwachting van het beloofde bezoek van M. John Zant, doch te vergeefs.

Tegen den avond kwam de meid onder het theedrinken binnen en overhandigde haar meester eene buitengewoon groote enveloppe, met zwart lak verzegeld, en van eene geheel onbekende hand. Daar er volstrekt geen postmerk of zegel op was, begreep M. Rayburn dat iemand den brief moest hebben aangereikt.

‘Wie heeft dien brief gebracht?’ vroeg hij.

‘Eene dame, mijnheer - in diepen rouw.’

‘Heeft zij er niets bij gezegd?’

‘Neen, mijnheer.’

[p. 556]

Nu M. Rayburn tot de stellige overtuiging was gekomen, dat het schrijven van niemand anders afkomstig kon zijn dan van Mevr. Zant, sloot hij zich in zijne boekerij op. Hij vreesde Lucy's nieuwsgierigheid en Lucy's vragen, wanneer hij dien brief in het bijzijn van zijn dochtertje las.

Toen hij, nadat hij er de beschreven bladen had uitgenomen, de geopende enveloppe bekeek, bespeurde hij de volgende regelen, die er van binnen in geschreven stonden:

‘De eenige verontschuldiging waarom ik u lastig val, terwijl ik mijn zwager had kunnen raadplegen, vindt gij in de hierbij ingeslotene bladzijden. Als wij elkander vreemd waren geweest, in de gewone beteekenis van het woord, zou ik mij niet aan u hebben durven opdringen. Maar ik heb op u den indruk gemaakt van eene vrouw die medelijden verdient. Om duidelijker te spreken, mijn gedrag heeft bij u den twijfel doen ontstaan, dat ik niet wel bij 't hoofd zou zijn. En het is juist om die reden dat ik mij tot u wend. De akelige twijfel die bij u is gerezen, bezielt ook mij. Lees wat ik omtrent mijzelve schrijf - en zeg mij dan, bid ik u, wat ik ben: Iemand die het voorwerp is geweest van eene bovennatuurlijke openbaring? of een ongelukkig schepsel, dat rijp is om in een gekkenhuis te worden opgesloten?’

M. Rayburn opende het handschrift. Met de grootste aandacht, die weldra in ademlooze belangstelling overging, las hij het volgende:

VI.

Na verscheidene regenachtige dagen scheen de zon gisteren morgen aan eene blauwe, onbewolkte lucht.

Het schitterende licht wekte mij uit mijne droevige stemming op. Ik had den nacht rustiger dan gewoonlijk doorgebracht, niet gestoord door den droom, die mijne rust gewoonlijk zoo wreed komt verstoren, den droom namelijk dat mijn overleden echtgenoot nog in leven is en waaruit ik steeds schreiende ontwaak. Nooit, sedert die onherstelbare ramp mij heeft getroffen, werd ik zoo weinig gekweld door droevige gedachten en herinneringen, als toen ik mijne woning verliet en mijne schreden richtte naar Kensington Gardens - voor de eerste maal sedert den dood van mijn echtgenoot.

Vergezeld door mijn eenigen vriend, den kleinen hond, die zijn lieveling zoowel als de mijne was, begaf ik mij naar het afgelegen gedeelte van het Park, het dichtst in de nabijheid van Kensington.

Op dat zachte gras, onder de schaduw van die boomen, hadden wij te zamen gerust in de dagen van onze verloving. Het was zijne geliefkoosde wandeling, en hij had mij die getoond in de eerste dagen van onze kennismaking. Daar had hij mij voor t' eerst gevraagd of ik zijne vrouw wilde worden. Daar hadden wij den eersten kus gewisseld. Het was dus natuurlijk dat ik verlangde eene plek terug te zien, die door zulke herinneringen heilig voor mij was. Ik ben pas drie en twintig jaar oud; ik heb geen kind om mij te troosten, geene vriendin van mijn leeftijd, niets anders om lief te hebben dan het stomme dier, dat zoo trouw voor mij is.

Ik ging naar den boom waaronder wij stonden, toen de oogen van mijn lieveling mij zijne liefde openbaarden eer hij nog woorden kon vinden om die te uiten. De zon van dien vervlogen tijd bescheen mij weder; het was hetzelfde middaguur; dezelfde stilde heerschte in 't rond. Ik had erg tegen de eerste uitwerking van het schrikkelijke contrast tusschen het heden en het verleden opgezien. Maar heen! ik was bedaard en kalm. Mijne gedachten, die zich boven al het aardsche verhieven, bepaalden zich tot het betere leven hiernamaals. Mijne oogen vulden zich met tranen; maar ik voelde mij niet ongelukkig.

Het eerste wat ik zag, toen mijne oogen niet meer vochtig en beneveld waren, was de hond. Hij zat op eenige passen van mij ineengedoken en beefde verschrikkelijk, doch gaf geen geluid. Wat was de oorzaak van die vrees?

Ik zou het spoedig weten.

Ik riep den hond, hij bleef echter onbewegelijk - bewust van eenig naderend geheimzinnig voorwerp, dat hem aan de plaats als vastgenageld hield. Ik wilde naar het arme dier toegaan, om hem te streelen en op te beuren

Bij den eersten stap dien ik deed, werd ik door iets tegengehouden.

Het was niet zichtbaar noch hoorbaar, maar hield mij tegen.

De onbewegelijke gedaante van den hond verdween voor mijn gezicht; het eenzame tooneel rondom mij verdween - behalve het licht van boven, de boom waaronder ik stond en het gras voor mijne voeten. Een gevoel van onuitsprekelijke verwachting hield mijne oogen op het gras gericht. Plotseling zag ik zijne myriaden halmen overeind rijzen en trillen. Het kwam mij voor alsof er iets met de snelheid van den wind overheen voer. De trilling kwam nader. Ik voelde ze nu geheel in mijne nabijheid. De bladeren van den boom boven mijn hoofd werden er eveneens door aangetast; zij schudden en dwarrelden door elkander, zonder dat ik kon begrijpen waardoor die plotselinge beweging ontstond. Het gezang der vogelen verstomde. Het gekrijsch van den watervogel boven den vijver vernam ik met langer. Er heerschte eene doodsche stilte.

Doch de lieve zon bescheen mij even vriendelijk als straks.

In dat schitterende licht, in die plechtige stilte, voelde ik de tegenwoordigheid van iets onzichtbaars in mijne nabijheid.

Het raakte mij zachtjes aan.

Bij die aanraking klopte mijn hart van onuitsprekelijke vreugde. Iedere zenuw in mij trilde van zalig genot. Ik kende die aanraking! Van uit de onzichtbare wereld - hij zelf eveneens onzichtbaar - was hij tot mij teruggekeerd. O, ik kende hem!

En toch verlangde mijn sterfelijk omhulsel naar een teeken, om mij te overtuigen dat het werkelijkheid was. Ik wilde dat verlangen in woorden uiten, maar ik kon niet spreken. Als ik 't had kunnen doen, zou ik gezegd hebben: ‘O, mijn engel, geef mij een teeken dat Gij het zijt.’ Maar mijne tong was als verlamd - ik kon 't alleen denken.

De onzichtbare las mijne gedachten. Ik voelde mijne lippen aanraken, zooals mijn echtgenoot dat placht te doen, wanneer hij mij kuste. En dat was zijn antwoord. Er kwam nog eene andere gedachte bij mij op. Als ik had kunnen spreken, zou ik gezegd hebben: ‘Zijt gij hier gekomen om mij naar de betere wereld mede te nemen?’

Ik wachtte. Er volgde geen antwoord.

Toen rees er eene andere vraag bij mij op. ‘Zijt gij hier gekomen om mij te beschermen?’ vroeg ik in gedachten.

Nu voelde ik eene teedere omhelzing, zooals mijn man gewoon was zijne armen om mij heen te slaan, wanneer hij mij aan zijn hart drukte. En dat was zijn antwoord.

Ik voelde nog even de aanraking van zijne lippen, toen hield die op; nog eenmaal drukte hij mij aan zijn hart en liet mij toen los. De tuin kreeg weder zijn gewoon aanzien. Dicht in mijne nabijheid bespeurde ik een menschelijk wezen, een lief meisje dat naar mij keek.

Op dat oogenblik, toen ik mij weder als altijd eenzaam en verlaten voelde, deed het gezicht van het kind mij weldadig aan. Ik voelde mij tot haar aangetrokken en trad naar haar toe met het voornemen om haar aan te spreken. Tot mijn schrik verloor ik haar plotseling uit het oog. Zij verdween alsof ik met blindheid was geslagen.

En toch zag ik het landschap in 't rond, en de lucht boven mij. Er verliep eenige tijd - slechts een paar minuten, naar 't mij voorkwam - en het kind werd weder zichtbaar voor mij, en wandelde hand in hand met haar vader. Ik trad naar hen toe. Ik was reeds dicht genoeg genaderd om te zien, dat zij mij met medelijden en verbazing aankeken. Mijne eerste opwelling was hun te vragen of zij ook iets vreemds in mijn gelaat of in mijne manier van doen zagen. Eer ik echter een woord kon spreken, had het vreeselijke wonder weder plaats. Zij verdwenen voor mijne oogen.

Was de onzichtbare nog in mijne nabijheid? Plaatste hij zich tusschen mij en mijne medestervelingen? en verbood hij mij op die plaats en op dat uur alle gemeenschap met hen?

Het moet zeker zoo geweest zijn. Toen ik mij in mijne onwetendheid omkeerde, en met een beklemd gemoed den terugweg wilde aanvaarden, was de akelige leegte, die tot twee malen toe de wezens van mijn eigen geslacht onzichtbaar voor mij had gemaakt, niet tusschen mij en mijn hond. Het arme dier vervulde mij met medelijden. Ik riep hem tot mij. Op het hooren van mijne stem stond hij op en volgde mij langzaam. Hij scheen nog met geheel bijgekomen van den angst, die zich van hem had meester gemaakt.

Ik had nog slechts een paar stappen gedaan, toen ik den onzichtbaren geest weder in mijne nabijheid meende te voelen. Ik strekte verlangend mijne armen naar hem uit. Ik wachtte in de hoop dat ik eene aanraking zou gevoelen, die mij zeggen zou dat ik terug moest keeren. Misschien was het antwoord niet rechtstreeksch; ik weet alleen dat een besluit om naar dezelfde plaats, op hetzelfde uur te gaan, bij mij opkwam en mijn opgewonden gemoed tot bedaren bracht.

Den volgenden morgen was het weder bewolkt, maar het regende niet. Ik begaf mij dus weer naar het Park.

Mijn hond liep op straat voor mij uit - doch bleef stilstaan om te zien welke richting ik van plan was in te slaan. Toen ik den weg naar 't Park opging, bleef hij achter. Een poosje later keek ik om; hij volgde mij niet langer, maar stond besluiteloos. Ik riep hem. Hij kwam eenige schreden nader - aarzelde - en liep naar huis terug.

Ik ging dus alleen verder. Moet ik u mijne bijgeloovigheid bekennen? Ik vond het een slecht voorteeken dat de hond mij had verlaten.

Bij den boom gekomen, ging ik er onder staan. De eene minuut na de andere verliep, zonder dat er iets gebeurde. De lucht werd hoe langer hoe donkerder. De gladde oppervlakte van het gras gaf door geene de minste trilling blijk dat een bovenaardsch wezen er overheen ging.

Ik wachtte echter met eene hardnekkigheid, die bijkans aan wanhoop grensde. Hoeveel tijd er verliep, terwijl ik mijne oogen op den grond voor mij hield gevestigd, zou ik niet weten te zeggen. Ik weet alleen dat er eindelijk verandergin kwam.

[p. 557]

Onder het doffe grauwe licht zag ik we der het gras bewegen - maar niet zooals den vorigen dag. Het kromp ineen, alsof het door eene vlam werd verteerd. Er vertoonde zich echter geene vlam. De bruine ondergrond scheen zich in eene smalle streep voort te kronkelen - die veel had van een uit vuur getrokken voetpad. Ik werd angstig, en verlangde naar de beschermende hand van het onzichtbare wezen; ik smeekte eene waarschuwing te mogen ontvangen, indien gevaar mij dreigde.

Eene aanraking was mijn antwoord. Het was mij alsof eene onzichtbare hand mijne hand gevat - die langzaam had opgeheven - en ze op het verzengde bruine pad had gericht, dat zich over het gras naar mij toe kronkelde.

Ik keek naar het uiteinde van het pad.

Langzamerhand verrees er in de verte eene schaduw. Deze werd al hooger en hooger, hoe nader zij kwam. Zij naderde de plek waar ik stond. De onzichtbare hand drukte waarschuwend de mijne; de openbaring van het naderend gevaar was gekomen - ik wachtte even, en zag het.

De schaduw opende zich en in de diepte ontwaarde ik flauw den schijn van een spookachtig licht.

In dat licht verscheen het gelaat van een man. Het zag mij aan, en ik herkende den broeder van mijn man - John Zant.

Ik verloor geheel en al het bewustzijn dat ik een levend wezen was, Ik wist niets meer; ik voelde niets meer; ik was dood.

Toen ik weder tot bediening kwam en mijne oogen opende, lag ik op het gras. Op het oogenblik dat ik weder bijkwam, voelde ik dat mijn hoofd zachtjes werd opgelicht. Wie had mij weder tot het leven teruggebracht? Wie verpleegde mij?

Ik keek op en zag, over mij heen gebogen, John Zant.’

VII.

Hiermede eindigde het handschrift.

Op de laatste bladzijde waren er nog eenige regelen bijgevoegd, doch deze waren zoo zorgvuldig doorgehaald, dat er geen woord meer van was te lezen. Onder de doorgestreepte regelen stonden deze woorden tot opheldering:

‘Ik was begonnen het weinige dat ik nog heb mee te deelen op te schrijven, toen het mij inviel dat ik, zonder het te willen, daardoor wellicht eenigen invloed op uw oordeel uitoefende. Dit alleen wil ik u zeggen, dat ik bepaald geloof hecht aan de bovennatuurlijke openbaring, waarvan ik getracht heb u eene beschrijving te geven. Onthoud dit - en beslis gij voor mij, wat ik zelve niet durf te beslissen.’

Er was geen enkel ernstig bezwaar om aan dit verzoek te voldoen.

Uit een materialistisch oogpunt beschouwd, was Mev. Zant zonder twijfel het slachtoffer van zinsbegoochelingen (voorkomende uit een ziekelijken toestand van het zenuwgestel) die men weet dat bestaan - zooals in het bekende geval van den boekverkooper Nicolaï te Berlijn zonder daarom gepaard te gaan met verstoring van de geestvermogens. Doch M. Rayburn werd niet verzocht zulk een ingewikkeld vraagstuk op te lossen. Men had hem alleen gevraagd het handschrift te lezen en te zeggen welken indruk het op hem had gemaakt betreffende de geestvermogens der schrijfster, wier twijfel aan zich zelve waarschijnlijk het eerst was opgewekt door de herinnering aan de ziekte waaraan zij had geleden - hersenkoorts.

Onder de gegeven omstandigheden was het dus niet moeielijk een oordeel te vormen. De herinnering van de opeenvolging der gebeurtenissen, in het verhaal medegedeeld, en de juistheid waarmede ze waren gerangschikt, toonden duidelijk aan dat de schrijfster in het volle bezit van hare ongestoorde geestvermogens was.

Toen M. Rayburn zich daarvan ten volle had overtuigd, gevoelde hij geen lust zich te verdiepen in de meer gewichtige vraagpunten naar aanleiding van hetgeen hij had gelezen.

Zijne leef- en denkwijze zouden hem ten allen tijde ongeschikt hebben bevonden om de gronden te overwegen waarop inmenging van bovenaardsche wezens met de gewone stervelingen wordt bevestigd of ontkend. Doch nu was zijn geest zoo geschokt door het verbazende verhaal dat hij zooeven had gelezen, dat hij zich alleen bewust was een buitengewonen indruk te hebben gekregen - zonder in staat te zijn daarover na te denken. Dat zijn ongerustheid nopens Mevr. Zant was versterkt, ziedaar de eenige practische resultaten van het in hem gestelde vertrouwen. In het gewone leven een man van weinig doortastenden aard, dreef zijne belangstelling in het welzijn van Mevr. Zant en zijn verlangen om te weten wat er tusschen haar zwager en haar zelve was voorgevallen na hunne ontmoeting in het Park, hem tot onverwijld handelen Binnen een half uur bevond hij zich reeds aan hare woning. Hij werd dadelijk toegelaten.

(Wordt voortgezet).