De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

[p. 505]

[Nummer 43]

Onze gravures.

Mr. Heijdenrijck.

m. heijdenrijck,
lid van den Hollandschen Raad van State.

Christiaan Heijdenrijck, een der gevierdste Staatsmannen van Noord-Nederland, werd den 13 Januari 1832 te Amsterdam geboren en behoorde tot eene aanzienlijke familie, welke mannen heeft opgeleverd in de eerste rijen van het katholieke Nederland.

Reeds op dertigjarigen leeftijd werd geroepen om in de volksvertegenwoordiging de rechten van Godsdienst en Vaderland te handhaven en te verdedigen. Hij onderscheidde zich derwijze in de Tweede Kamer, dat hij bij koninklijk besluit van 7 Mei 1883 tot lid werd benoemd van het hoogste college, den Raad van State. Doch zijn veelzijdige arbeid bleef niet bij de Kamer en bij den Raad van State beperkt.

Aan al de werken, die de verzedelijking en het stoffelijke welzijn der maatschappij ten doel hebben, schonk hij steeds zijn machtigen steun, niet alleen door zijne alom gekende mildheid, maar vooral door zijn bezielend woord. Mr. Heijdenrijck is ridder van den Nederlandschen Leeuw, en commandeur der orde van St Gregorius den Groote. In zijn vaderland geniet hij de waardeering en hoogachting van allen.

Een vrouweportret van Rembrandt.

Het vrouweportret van Rembrandt, in dit nummer door eene verdienstrijke gravure weergegeven, berust in het museum van New-York en stelt voor Volkera Nicolaï Knobbert, de vrouw van den Delftschen burgemeester P. van Beeresteyn, die, toen zij voor de schilderij poseerde, wel niet gedroomd zal hebben, dat haar conterfeitsel nog eenmaal naar de Nieuwe Wereld verhuizen zou. Zoo is het gegaan met honderden portretten van den grooten meester, die, oorspronkelijk als familiestukken in engen kring bewaard, thans den trots uitmaken van de grootste kunstverzamelingen der wereld en een telkens hernieuwd genot verschaffen. Vooral de Amerikanen hebben er schatten voor over, om hunne galerijen te verrijken met de werken van den schilder, die meer dan een zijner landgenooten er toe heeft bijgedragen om Holland een onvergankelijken naam te bezorgen overal ter wereld waar de kunst wordt geëerd.

Bij de besteedster.

Het kan zijn dat de ontwikkeling der dagbladpers, die in hare aankondigingen den weg aanbiedt zoo voor het aanbieden als het vragen van diensten, het beroep van ‘besteedster’ ernstige afbreuk heeft gedaan. Ten minste men verneemt er tegenwoordig zooveel niet meer van als voor een twintigtal jaren, toen die makelaressen in dienstpersoneel eene gewichtige rol speelden in de geordende samenleving. Toen moest een dienstmeisje, dat buiten betrekking was geraakt, bijna onvermijdelijk haren toevlucht nemen tot de ‘besteedster’ om aan een nieuwen dienst te komen, en mevrouwen, die nog al eens van verwisseling in het keukenpersoneel hielden, wisten op hunne beurt bij de besteedster steeds ruime keuze te vinden ter bevrediging hunner wispelturigheid. Tegenwoordig, nu in de keuken de gazet zoo goed geraadpleegd wordt als op het kantoor van mijnheer of in het boudoir van mevrouw, kan de vroeger onvermijdelijke tusschenpersoon gevoeglijk gemist worden.

De schilderij van den Duitschen kunstenaar J. Gisela verplaatst ons op het makelaarskantoor van zoo'n ouderwetsche besteedster. Natuurlijk is het eene bejaarde gebrilde juffrouw, met genoeg waardigheid om achting af te dwingen, genoeg vriendelijkheid om het vertrouwen van jonge dienstmeisjes te winnen en een bewonderenswaardigen tact om zoowel met mijnheeren en mevrouwen als met keukenmeiden en kinderjuffrouwen over hunne uiteenloopende belangen, wenschen en grieven te spreken. Zie maar hoe schrander en beleefd zij den ouden heer te woord staat, zorgvuldig nota nemend van zijne inlichtingen en zijne aanwijzingen. Straks zal zij heel vertrouwelijk praten, met de twee juffrouwen, die misschien in het belang van eene dochter of zuster hare bemiddeling inroepen; en met de drie dienstmeisjes, die op den achtergrond wachten, weet zij zoo moederlijk om te gaan, dat ze haar met de innigste erkentelijkheid voor hare bemoeiingen den pas ontvangen ‘godspenning’ zullen offeren. In afwachting van hunne beurt houden de meisjes zich onledig met een breiwerk of met het wederkeerig monsteren der getuigschriften, nu en dan een zijdelingschen blik vol ontzag vestigend op de ziel van heel deze ingewikkelde zaak van vert rouwen, de oude en ervarene besteedster.

De eerste broek.

De eerste broek! 't Is eene gebeurtenis van gewicht, een keerpunt haast in het jeugdige leven. Reeds weken en maanden heeft Janneken gezaagd om dat, in zijn oog, zoo begeerlijke kleedingstuk, totdat moeder ten laatste, op voorspraak van vader, die zijn eenigen en bijgevolg oudsten spruit gaarne ‘in de broek’ zag, toegaf, en de naaister de opdracht ontving, het bewuste kleedingstuk voor den kleine te vervaardigen.

Op ons gravuurtje zien wij Janneken op tafel staan, bezig zijne broek aan te passen; anders zoo ongezeglijk, volgt hij nu alle bevelen der naaister, van zijne armen zus, en zijne beenen zoo te houden, met prijzenswaardige vlugheid en gewilligheid op.

[p. 506]

't Is hem niet kwalijk te nemen, dat hij met zijne levendige kijkers alle bewegingen der naaister nieuwsgierig volgt, en zich reeds vermeit in het vooruitzicht, Zondag met zijne eerste broek te kunnen pronken, en er zijne makkertjes de oogen mee te kunnen uitsteken.