De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 5

Kleine fee.
Tafereelen uit Marlitt's verhaal:
Het geheim der oude jufvrouw.
(Vervolg.)

Maar heden lag de grafsteen nevens de groeve. Hendrik had nog voor weinige dagen gezegd, dat het opschrift eindelijk eens vernieuwd moest worden. De steen was schier tot aan den naam der overledene door den grond bedolven geweest; thans vertoonde hij zich in zijne geheele lengte.

‘Meta d'Orlowska,’ las Felicitas met schemerende oogen, maar daar onder stond nog iets, dat tot nog toe altijd door mos en aarde bedekt was geworden. De zwarte verf was verschoten; het kostte Felicitas moeite te lezen wat er stond, maar eindelijk gelukte het haar het te ontcijferen, en zij las: geboren von Hirschprung, uit Kiel.

Felicitas verzonk in diep nadenken.... Die naam had immers ook op het manuscript van het opera van Bach gestaan; het was de naam van een oud adellijk geslacht, welks wapen nog op al de muren van het oude koopmanshuis prijkte; en op het kleine zilveren cachet uit hare kinderjaren stond ook dezelfde springende hert.

Zonderling raadsel! Het oude geslacht, dat in zijne laatste afstammelingen naar elst en spanriem had moeten grijpen, was sedert lang uitgestorven.

Hendrik had den laatsten afstammeling nog gekend; hij was ongehuwd te Leipzig als student gestorven.... en toch was er, veertien jaren geleden, eene jonge vrouw uit het verre noorden gekomen, die als meisje denzelfden naam gedragen en hetzelfde wapen gevoerd had.

Was er dus eens een tak van den ouden stam losgerukt, en naar verre streken verplant? Gij, trotsche ridder, die uwe gestalte in steen in het oude koopmanshuis liet vereeuwigen, treedt uit uwe looden kist en wandel over deze grafplaats! Verschillende grafsteden dragen uwen naam, en daaronder rusten mannen met vereelte werkhanden, mannen die in het zweet huns aanschijns hun brood moesten eten, terwijl gij de aanspraken en voorrechten van uw geslacht tot in de verste tijden verzegeld en gewaarborgd achterliet, terwijl gij in onverzettelijken waan de oogen sloot, dat uw bevoorrecht bloed, de aristocratische handen uwer nakomelingen beveiligd zouden zijn voor den smaad van den arbeid.

Treed hier aan dit graf, dat het stof eener verre gekomene dochter van uw huis bedekt. Het brood, dat zij at, was een ongemeen hard, een veracht brood, zij moest in een goochelaarsspel voor de menschen treden, en dit goochelaarsspel verwoestte haar bloeiend leven.

Gij hebt niet aan de afwisselling gedacht, die in de geschiedenis der wereld en des menschen hier eene golf ten hemel beurt en daar in den afgrond stort, om beide vervolgens voor een oogenblik bedriegelijk weder te vereffenen en gelijk te maken. Zouden er nog bloedverwanten harer overledene moeder bestaan?

Felicitas beantwoordde die vraag met een bitteren glimlach; in alle geval bestonden zij niet voor de dochter van Meta von Hirschsprung: zij waren tweemaal openlijk opgeroepen geworden, doch hadden niets van zich laten hooren.

Misschien had deze tak van het oude geslacht zijne oorspronkelijke reinheid bewaard tot op het oogenblik, dat eene dochter er van, haar hart en hare hand aan een goochelaar had geschonken. Zij werd verstooten uit het paradijs van adellijken glans, uit den kring der haren voor altijd... Zooveel was zeker, haar kind betrad nimmer den drempel dergenen, die hunne familiebetrekking tot de vrouw van den goochelaar openlijk verloochenden.

XX.

Nadat Felicitas van het kerkhof kwam, keerde zij niet naar de stad terug, doch ging terstond naar den tuin, waar Rosa met het kind haar wachtte; tegen den avond zou ook mevrouw Helwig buiten komen om met het kind in den tuin te eten.

De groote vrouw had uiterlijk hare kalmte herkregen; alleen was het in 't oog vallend, dat zij veel meer uitging dan vroeger; 't had schier den schijn dat zij behoefte had, tot de terugkomst van haar zoon, zich te verstr ooien en afleiding te zoeken.

Zij scheen in het geheel niet meer te denken aan hare ontmoeting met Felicitas in de woning der overledene; dat het meisje omgang met de oude dame had gehad, scheen niet bij haar op te komen; zij had het indringen enkel aan nieuwsgierigheid toegeschreven, welke zij in ieder ander geval niet straffeloos zou hebben laten voorbijgaan; doch met het oog op hetgeen er dien avond verder gebeurd was, had zij het ongetwijfeld wenschelijk geacht, dat het voorgevallene zoo spoedig mogelijk vergeten werd.

Felicitas had schier de geheele stad omgeloopen en stond nu voor eene tuindeur stil. Zij haalde diep adem; maar lichtte toen moedig de klink op en trad den naburigen tuin der familie Frank binnen. Zij was nu geheel aan zich zelve overgelaten; doch hoe haar hart ook leed onder het verlies van het eenige vriendenhart dat voor haar klopte, die droefheid had geen invloed op de kracht van haar door tegenspoed gesterkt karakter. Haar helder hoofd had haar spoedig doen inzien, welke maatregel voor hare toekomst de beste was en hield alle dweperij en ongevoeligheid van haar af.

De oude buurdame, die haar eenige dagen geleden zoo vriendelijk had toegesproken, zat in het priëel te teekenen. Zij herkende Felicitas terstond en wenkte haar nader te komen.

- Daar komt mijn buurmeisje om raad vragen, niet waar? vroeg zij zoo vriendelijk, dat zij aanstonds het hart van Felicitas won; zij verzocht het jonge meisje naast haar te gaan zitten. Felicitas vertelde haar, dat zij over drie weken het huis van mevrouw Helwig verlaten zou, en dat zij eene betrekking zocht.

- Wilt gij mij niet zeggen, wat gij zoo al kent, kind lief? vroeg mevrouw Frank en liet hare groote verstandige oogen op het gelaat van Felicitas rusten.

Felicitas bloosde tot over de ooren.... Nu moest zij van hare zoo diep geheim gehouden talenten spreken en ze uitkramen als koopwaar; dit gaf haar een pijnlijk gevoel, doch het moest.

- Ik geloof, dat ik zoo tamelijk onderwijs zou kunnen geven in de Fransche en Duitsche talen, in aardrijkskunde en geschiedenis, antwoordde zij aarzelend. Ook heb ik mij in 't teekenen geoefend; van instrumentale muziek weet ik niet veel, maar ik weet wat er tot klassiek en grondig zangonderwijs behoort.

Mevrouw Frank zette groote oogen op.

- Overigens kan ik ook koken, wasschen, strijken en, als het verlangd wordt, ook schuren. Die laatste artikels kwamen er veel vlugger uit dan de eerste.

[p. 295]

- Hier in ons goede stadje X. wilt gij zeker niet geerne blijven? vroeg de dame deelnemend.

- Zeker zou ik op den duur hier niet wenschen te blijven; maar ik heb geliefde graven hier; daar zou ik toch niet geerne mij zoo spoedig van willen verwijderen.

- Nu, dan zal ik u iets zeggen. De gezelschapsjufvrouw van mijne zuster in Dresden gaat trouwen. Die betrekking komt over zes maanden open; ik zal u daarvoor aanbevelen en tot dien tijd blijft gij bij mij. Vindt gij dat goed?

Felicitas kuste haar verrast en dankbaar de hand; maar toen zag zij op, en keek de oude dame aan met een gelaat, waarop duidelijk te lezen stond, dat haar nog een wensch op de lippen lag; mevrouw Frank zag het terstond.

- Gij hebt nog iets op het hart, niet waar? Als wij een tijd lang met elkander zullen leven moeten wij bovenal openhartig zijn; voor den dag dus met wat gij nog hebt! zegde zij opgeruimd.

- Ik zou geerne willen, dat gij mij eene bepaalde betrekking in uw huis kondet geven, al ware die nog zoo gering en van zoo korten duur, antwoordde Felicitas snel en met nadruk.

- Aha! ik begrijp u! Gij wilt niet langer brood eten, dat gij zuur genoeg verdienen moet, maar dat toch - laten wij het ronduit zeggen - genadebrood genoemd wordt?

Felicitas knikte met open oog ja.

jerusalem. - De tempel ten tijde van Christus.

- Nu, in die onaangename positie zult ge dan bij mij niet zijn, mijn lief, trotsch kind. Ik benoem u mits dezen tot mijne gezelschapsjufvrouw. Wasschen, schuren en strijken zult gij bij mij natuurlijk niet; maar wel eens in de keuken toezien, want mijne oude Doortje en ik worden langzamerhand suf en gemakkelijk... wilt ge?

- O, heel geerne! En voor het eerst, na den dood van tante Cordula, kwam er weder een flauw lachje op het ernstige gelaat van het jonge meisje.

Inmiddels was de zon op het punt onder te gaan en Felicitas herinnerde zich, dat zij op haren post moest zijn eer Mevrouw Helwig in den tuin kwam. Zij verzocht dus verlof te mogen gaan, en mevrouw Frank liet haar na een warmen handdruk vertrekken.

Na weinig oogenblikken stond zij in den anderen tuin en had de kleine Anna op den arm. Spoedig daarop kwam ook Rika; zij droeg eene zware mand met tafelgereedschap en zag er zeer verhit uit.

- Een uur geleden zijn ze thuis gekomen, riep zij hijgende en knorrig, haren last neerzettende. Zoo wild en ongeregeld is het nog nooit in huis gegaan als tegenwoordig. Eerst zegt mevrouw, toen zij het rijfuig zag aankomen dat er nu in de stad zou geëten worden; ik maakte hiertoe alles in orde, en toen was het weer eensklaps dat de professor volstrekt in dezen tuin eten wilde; en zoo heb ik nu den heelen boel weer naar buiten moeten sleepen.

Met die woorden liep zij naar een bed met kropsalade en sneed eenige kroppen af.

- Wat is er een spektakel geweest! vertelde zij zacht, terwijl Felicitas in de keuken haar de salade hielp schoonmaken. Mevrouw had nog niet eens recht goeden dag gezegd, of zij begon al over het testament. Hoor, Caroline, zoo driftig en boos als heden heb ik onze mevrouw nog in mijn leven niet gezien. De professor bracht ook zotten praat voor den dag.

- Tante was altijd eene verstootelinge geweest, zegde hij: geen mensch van de familie had zich ooit om haar bekreund; hij zag dus niet in, warrom zij haar geld zou nalaten aan menschen die haar niets dan verachting bewezen hadden; hij had nooit aan die erfenis gedacht.

En toen mevrouw even in den adem schoot vroeg hij op eens, of alles in huis wel geweest was... Ik vond hem zoo wonderlijk; en de arme jonge mevrouw ziet er uit, alsof zij haar laatste oordje versnoept heeft.

Felicitas antwoordde, als gewoonlijk, geen woord op het gesnap der oude keukenmeid. Toen er niets meer voor haar te doen viel, ging zij met haar naaiwerk onder den noteboom zitten, terwijl Anna bij haar op het gras speelde. Vanwaar zij zat kon zij juist door eene smalle opening tusschen de heesters op het tuinhek zien.

Dit ijzeren hek, dat van weerszijde door wilde rozen was ingesloten en waarop eene fraaie lindelaan uitliep, had voor het meisje steeds eene bijzondere bekoorlijkheid gehad. Wat had zij er al menigeen door zien komen en gaan; vriendelijke goede menschen, wie zij

[p. 296]

juichende te gemoet gesprongen was; maar ook menschen, wier komst haar hart beklemd had en achter wier heengaan zij met vreugde het hek had hooren toeslaan!

Maar nog nooit had zij zoo geschrikt, had zij zulk eene stekende pijn in haar hart gevoeld als op dit oogenblik, toen het hek krijschend openging en mevrouw Helwig aan den arm van haren zoon en door Adèle gevolgd den tuin inkwam.

Wat had zij van die menschen te vreezen?

Mevrouw Helwig deed altijd alsof zij haar niet zag, en die man had het immers ook opgegeven het goochelaarskind tot zijne inzichten te bekeeren, volgens welke zij eene verstootene, eene uitgeworpene van het menschelijk geslacht was en bleef.

Rika had gezegd, dat zij hem zoo wonderlijk gevonden had en Felicitas moest toestemmen dat er iets vreemd in zijn voorkomen was.

Het denkbeeld van ‘haast’ liet zich met zijne achtelooze bewegingen en zijne meestal onverschillige houding in het dagelijksch leven eigenlijk niet vereenigen; en toch zag Felicitas op dat oogenblik dat er onmiskenbaar gejaagdheid in zijn voorkomen was. Hij trachtte blijkbaar ongeduldig voorwaarts te komen, 't geen bij den langzamen zwaren gang van mevrouw Helwig schier onmogelijk was, en hij liet met hoog opgeheven hoofd zijn oog zoekend door den tuin zweven; dit gold gewis zijne kleine patiente.

Rosa kwam over het breede kiezelpad loopen om de kleine Anna te halen, en Felicitas volgde haar tot aan de eerste taxisheining, om getuige te zijn van het wederzien van moeder en kind.

Adèle sloeg wel hare armen om het kind heen en streek het over de wangen, doch knorde in hetzelfde oogenblik op Rosa, omdat deze de sleutels bij zich gehouden had, waardoor zij genoodzaakt was geweest in dat ‘afschuwelijk toilet’ door de stad te loopen. Het eenvoudige reistoilet had inderdaad zijne frischheid verloren en hing slap en kreukelig.

jerusalem. - De burg Sion.

- Nu, ik zal die pleizierreis tot op het laatste oogenblik onder de onbehagelijkste gebeurtenissen mijns levens onthouden! zegde de jonge vrouw gemelijk, terwijl zij eene scheur in het gehavende kleedje dicht naaide. Ik wou, dat ik stil bij u gebleven was, lieve tante! Wij hebben niets dan ongemak en tegenspoed gehad; waar wij ook waren overal regen en slecht weer, en daarbij dat slechte humeur van neef Izegrim! gij kunt u niet verbeelden, tante, hoe - beleefd en beminnelijk hij geweest is. Hij zou 't liefst gehad hebben, dat wij terstond den eersten dag weer naar huis waren gekeerd. En welk eene moeite hebben wij ons gegeven, om zijn somber, boos gezicht in eene vriendelijken plooi te krijgen! Freule von Sternthal had zich met zulk een iever aan die taak gewijd, dat ik ieder oogenblik dacht, zij zou eene liefdesverklaring uitlokken - Nu, zeg zelf, Johannes, was zij niet de welwillendheid en voorkomendheid in persoon?

Wat de professor antwoordde, kon Felicitas niet verstaan. Zij was reeds onder den noteboom teruggekeerd en arbeidde weder in de hoop, dat men zich niet om haar zou bekommeren. Dat zag er boos en dreigend uit daarginds! nog lag het helle rood eener hevige opgewondenheid op de wangen van mevrouw Helwig, en de booze luim, die haar zoon op reis betoond had, was in geenen deele verbeterd door het tooneel der wederontmoeting.

Een tijd lang scheen het, dat de eenzame naaister onder den noteboom onopgemerkt zou blijven; maar op eens zag zij, terwijl zij door het gebladerte gluurde, de gestalte van den professor nader treden. Hij kwam langzaam slenterende, met de handen op den rug geslagen, het kiezelpad af. Zijn gelaat had echter iets opgewonden, iets gespannen, dat met zijne onverschillige houding in strijd was, en zijn blik drong onrustig in de verschillende paden tusschen het beschaduwde groen.

Felicitas hield zich onbeweeglijk stil; doch hare oogen volgden hem; onwillekeurig had zij hare rechterhand op haar kloppend hart gelegd: het was alsof zijne gejaagdheid op haar overging en zij zag met vrees het oogenblik te gemoet dat zijne oogen op haar vallen zouden. Nog langzamer dan te voren ging hij over het smalle kiezelpad, dat om het grasperk heen liep, waar Felicitas zat. Hij was blootshoofds en, hetzij dat hij bleeker was dan gewoonlijk, of dat het in de uitdrukking van zijn gelaat lag, maar Felicitas vond hem veranderd.

Hij greep naar de takjes van eenen appelboom, trok ze naar zich toe en bekeek de vrucht, die zich eerst pas gezet had, schijnbaar met onverdeelde belangstelling; hij zag het jonge meisje zeker niet! De takken sprongen weder omhoog en hij zette zijnen weg voort. Nu bleef hij in de richting van Felicitas stilstaan, bukte zich en plukte een plantje van den kant van het grasperk.

- He, zie eens, Felicitas, een klaverblad van vieren! riep hij haar toe, zonder op te zien. Dat klonk zoo bedaard en vertrouwelijk, alsof zijn omgang met haar nooit afgebroken of onaangenaam geweest was, en alsof het van zelf sprak dat zij daar onder den noteboom zat; er lag echter ook iets bevelends in den toon, alfsof hij het jonge meisje, dat nu opstond, verbieden wilde heen te gaan.

- De menschen zeggen dat een klaverblad van vieren den vinder geluk aanbrengt, ging hij voort, terwijl hij snel over het gras naar haar toekwam. Ik zal dan nu terstond zien of het enkel bijgeloof is!

(Wordt voortgezet.)