De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 5

[Onze gravures]

Aan het Leven weergegeven.

Dát was een heete bloedige dag! Als eene onstuimige zee woedde het over het slagveld; elke duim gronds werd met bloed gedrenkt en menige kloeke strijder, menige zoon eener liefhebbende moeder moest het met den dood bekoopen, eer de zege bevochten was. Ook de jonge cavalerie-officier, die zoo lustig en moedig ten strijde was getrokken, behoorde tot degenen, welke, doodelijk gewond, het slagveld met hunne lichamen bedekten. Eindeloos scheen hem de verschrikkelijke nacht onder dooden, stervenden en gewonden, tot ten laatste eene lange bezwijming hem ongevoelig maakte voor al de ijselijkheden, die hem omringden. De morgenzon, die hem eindelijk uit de verdooving wekte, onthulde hem wel is waar weder al de verschrikkingen van het slagveld, maar zij deed ook de hoop in zijn hart herleven; want daar naderden immers, als de barmhartige Samaritaan, de vrome liefdezusters om hem tot het leven terug te roepen. De dokter gaf weinig hoop, maar de gewonde was jong en sterk, en de liefderijke verpleging der goede zusters zou wonderen doen. Zij weken niet van het bed des lijders en verzorgden hem weken lang met opofferende liefde. Haar alleen heeft hij het te danken dat de doodelijke wonde is geheeld en hij eindelijk, geheel hersteld, het gastvrije toevluchtsoord verlaten kan. Het kost hem moeite te scheiden van het vreedzame gesticht, waar hij weken lang met den dood heeft geworsteld, van de geduldige verpleegsters, die hem met de teederste zorgen hebben omringd. Hij dankt hen met de welsprekende woorden, die het overvolle gemoed naar de lippen dringt, doch zij wijzen bescheiden elken lof af, alle eer gevend aan God, die hunne zwakke pogingen zoo goedgunstig heeft willen zegenen.

De vrome zusters keeren stil naar de ziekenzalen terug om hunne zorgen aan anderen te wijden; zij verlangen geen dank, geene loftuitingen, en toch hebben zij grootere overwinning behaald dan de krijgsheld, die een veldslag wint; want terwijl deze dood en verderf om zich verspreidt, hebben zij den dood eene wisse prooi weten te ontrukken.

Het krankzinnigen-gesticht Voorburg te Vucht.

Het is een treurig verschijnsel dat in onzen tijd van beschaving, verlichting en geestesontwikkeling het aantal krankzinnigen haast met ieder jaar toeneemt, zoodat bijna overal zich de behoefte doet gevoelen aan het uitbreiden of vermeerderen der inrichtingen, bestemd om die ongelukkige lijders op te nemen. Gelukkig dat de zorg voor het lot der rampzalige zinneloozen, het streven om hen door doelmatige verpleging aan zich zelven en de samenleving terug te geven, en de ijver van wetenschappelijke mannen om naar middelen ter genezing te zoeken gelijken tred houden met het toenemend aantal krankzinnigen, zoodat het niet ontbreekt aan toevluchtsoorden, waar voor hen, zoo al geene genezing, dan toch eene liefderijke verzorging te vinden is.

Tot nog toe bezat Noord Brabant geen zinneloozen-huis, dat door zijne doelmatige inrichting algemeene bekendheid en vertrouwen verworven had, en werden vele krankzinnigen dier streek ter verpleging naar België, inzonderheid naar onze vermaarde kolonie van Gheel gezonden.

In deze leemte is thans voorzien door de inrichting van een geneeskundig zinneloozen gesticht te Vucht bij 's-Hertogenbosch.

Onze gravure in dit nummer kan den lezer een denkbeeld geven van de uitgestrektheid dezer inrichting, die in 1885 werd aangelegd op het prachtig gelegen landgoed Voorburg, dat zich over eene oppervlakte van ongeveer honderd hectaren aan den straatweg tusschen Vucht en Boxtel uitstrekt. Voor eene som van 1.200.000 fr. aanbesteed, werd de bouw in April begonnen; den 30en Juni werd de eerste steen gelegd en den 1en December kon het gebouw, dat op 600 patiënten berekend is, in gebruik worden genomen. Het werd al aanstonds betrokken door 380 krankzinnigen (203 vrouwen en 177 mannen) en herbergt er op het oogenblik omstreeks 500.

Alleen voor de gebouwen en tuinen, dienende voor verpleging, zijn ruim vier hectaren ingenomen. Bij de indeeling en samenstelling heeft men getracht alles tot in de kleinste bijzonderheden naar de laatste eischen in te richten ten einde het herstel dier ongelukkige natuurgenooten te verkrijgen, en, waar dit niet mogelijk mocht zijn, althans hun lijden te verzachten. Zoowel de verblijf- als slaapzalen zijn allen zeer ruim, vroolijk en luchtig en omgeven met uitgestrekte tuinen en veranda's. Elk denkbeeld van opsluiting is daardoor weggenomen.

Voor den geneeskundigen dienst zijn aangewezen drie dokters van erkende bekwaamheid, en voor de verpleging, geestelijke broeders en zusters.

Gelegen in eene gezonde streek op een uur afstands van 's-Hertogenbosch, met welke stad het evenals met het dorp Vucht door den stoomtramweg verbonden is, bied het gesticht Voorburg den krankzinnigen een heilzaam en rustig toevluchtsoord aan.

Geleerden in de kloosterpij.

Zekere geleerde wereld moge smalen op de ‘domme monniken,’ met al hare spitsvondigheid en scherpzinnigheid kan zij niet wegredeneeren, dat zij eindeloos veel heeft te danken aan den stillen, maar volhardenden arbeid dier vrome kloosterlingen, welke eeuwen lang de bewaarders waren van wetenschap en letteren. En op het oogenblik nog valt in de groote, met zorg bijgehouden kloosterboekerijen met hunne oude handschriften en archieven veel te leeren voor de deftige professoren, die zich in ernst verbeelden dat de menschelijke kennis van hun optreden dagteekent. Dat de wetenschap in de kloosters nog altijd ijverige beoefenaars vindt, dit getuigen de talrijke geleerde schriften, welke hedendaags door ordes-geestelijken worden uitgegeven.

De schilder van het tafereel, door onze gravure weegegeven, verplaatst ons in de studiecel van zulk een geleerde in de kloosterpij, en wel, te oordeelen naar de stoffeering van het vertrek, eenige eeuwen terug. Door folianten en wetenschappelijke instrumenten omgeven, zit de pater prior, met een boek voor zich, aan zijne studeertafel en geeft een zijner medehelpers de noodige inlichtingen voor deze ot gene studie. De gezagvolle waardigheid van den ouden en de schrandere gehoorzaamheid van den jongen kloosterling zijn vol uitdrukking weergegeven, en het geheele tafereel ademt de stille poëzie van een heiligdom, aan vrome studie gewijd.