De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 5

Kleine fee.
Tafereelen uit Marlitt's verhaal:
Het geheim der oude jufvrouw.
(Vervolg.)

- Die roem zal hem niet veel gekost hebben; zijn beroep wordt hem niet zwaar gemaakt door zijn teêrgevoelig hart; hij snijdt met evenveel pleizier in het vleesch als in de ziel zijner medemenschen.

De oude dame zag Felicitas verbaasd aan; die toon van onuitsprekelijke bitterheid was haar nieuw.

- Pas op, dat gij niet onrechtveerdig wordt; mijn kind! zegde zij na een oogenblik zwijgens met zachte, liefderijke stem.

Felicitas zag op; hare bruine oogen schenen bijna zwart op dit oogenblik.

- Ik zou niet weten hoe ik het moest aanleggen om zachtmoediger over de zaak te denken, antwoordde zij; hij heeft zich zwaar tegen mij bezondigd, en ik weet, dat ik hem niet beklagen zou als hem een ongeluk trof; als ik hem aan een geluk kon helpen, zou ik er geen vinger voor verroeren.

- Fee...

- Ja, tante; dat is waarheid!... Ik heb altijd een kalm gezicht hier heen gebracht, omdat ik u en mij zelve de weinige uren, die wij bij elkander konden zijn, niet heb willen vergallen; gij hebt dikwijls aan den vrede van mijne ziel geloofd, als het daar binnen stormde. Als men met voeten getreden wordt, alle dagen, ieder uur; als men zijne ouders hoort beschimpen, het streven naar hooger in zijn binnenste voelt, en zich dan met een bitteren lach in de onbeschaafdste kringen van de maatschappij ziet stooten, omdat men arm is; als men daarbij ziet hoe die beulen eenen krans van vroomheid dragen, en iemand ongestraft geestelijk mogen vermoorden; als men dat alles kalm verdraagt en vergeeft, noem ik dat niet de verdraagzaamheid van eenen engel, maar lafhartige kruiperij van eene slaafsche ziel, die verdient dat men haar den voet op den nek zet.

Felicitas sprak vast, met eene diepe, welluidende stem. Welk eene macht had dat merkweerdige jonge meisje op haar uiterlijk! Zij bewoog nauwelijks eene hand onder de driftige woorden, die haar van de lippen kwamen.

- De gedachte, dat ik dat gezicht van steen weêr tegenover mij zal zien, maakt mij zenuwachtiger dan ik u zeggen kan, tante! voegde zij er diep ademhalende bij. Hij zal mij nu met die stem zonder hart en zonder ziel alles herhalen wat hij negen jaar lang schriftelijk aan mij misdaan heeft; als een onbarmhartige schooljongen, die een vogel aan eenen draad laat vliegen, heeft hij mij aan dit verschrikkelijke huis gebonden en daardoor den laatsten wil van oom in eenen vloek voor mij veranderd. Ik mocht geene talenten, geen gevoelig hart, geen eergevoel hebben, dat alles paste niet aan een kunstenmakerskind; mijne schandelijke afkomst was enkel goed te maken door de allergeringste opvoeding.

- Nu, die ramp zijn wij te boven gekomen, kind, zegde de oude dame met een fijn lachje. Maar zijne komst zal een keerpunt in uw leven aanbrengen, voegde zij er ernstig bij.

- Na herhaalden strijd zeker. Mevrouw Helwig heeft mij vandaag den troost gegeven, dat er aan alles een eind zou komen.

- Nu, en daarbij hoef ik u niet meer te herhalen, dat gij beneden moedig den tijd moet afwachten, om den laatsten wil te eeren van iemand die u in zijn huis heeft opgenomen en als zijn eigen kind heeft liefgehad.... Dan zijt gij vrij en komt voor de oogen van de gansche wereld bij mij wonen en mij verzorgen; dan behoeven wij niet meer te vreezen, dat wij van elkander zullen afgerukt worden, want die van beneden hebben afstand gedaan van hun recht.

Felicitas zag met schitterende oogen op; zij greep snel de kleine dorre hand der oude dame en bracht die aan hare lippen.

- Denk niet ongunstiger over mij, tante, nu gij dieper in mijn hart gezien hebt, bad zij met zachte stem. Ik heb mijne medemenschen lief, en toen ik mij zoo krachtig tegen een geestelijken dood verweerd heb, werd ik gedeeltelijk gedreven door de zucht om iets meer in hun midden te zijn dan een lastdier. Al word ik door enkelen mishandeld, ik ben er toch ver af, dat ik mijne aanklacht tot de heele menschheid zou uitstrekken. Daarentegen ben ik niet in staat mijne vijanden lief te hebben en te zegenen die mij vloeken. Is dat eene vlek op mijn karakter, ik kan het niet veranderen, en tante, ik wil ook niet; want hier ligt de fijne grens tusschen goedheid en karakterloosheid!

Tante Cordula zweeg en zag somber voor zich... Had ook zij een oogenblik in haar leven gekend, waarin zij niet, of slechts met onuitsprekelijke moeite, had kunnen vergeven?...

Zij moedigde het voortzetten van het gesprek niet aan en nam zelve draad en naald ter hand, en nu werd er onafgebroken gewerkt, en toen de schemering aanbrak was alles gereed. Midden in 't pak lag het kleine kapitaal, dat de schrijnwerker te vergeefs aan Mevrouw had afgesmeekt, en dat hij nu, zonder het te weten, uit de handen der oude juffer ontving.

Toen Felicitas de woning der oude dame verliet, was alles reeds in beweging beneden. Zij hoorde het kind der jonge weduwe, de kleine Anna, lachen en praten, en de voorzijde der tweede verdieping weêrklonk van de hamerslagen. Het jonge meisje vloog den gang door, die op het voorplein uitkwam. Daar stond Hendrik op eene leer en maakte bloemsluiers aan eene deur vast. Toen hij Felicitas zag, trok hij een gezicht, waarin spotlust en ergernis om den voorrang streden.

De kleine Anna had heel gemeend de leer vastgehouden om Hendrik voor vallen te bewaren, doch bij het zien van Felicitas vergat zij haren gewichtigen post, liep waggelend naar haar toe en sloeg de armpjes om hare knieën. Het jonge meisje beurde haar van den grond en hield haar op den arm.

- Stellen ze zich niet aan alsof er eene bruid in huis was, zegde Hendrik verstoord, en er komt niemand dan de man, die den ganschen dag een gezicht zet of hij azijn geslikt heeft.... Hij nam het eene eind van den bloemslinger op; zie eens, er zijn vergeet-mij-nietjes ook in; die den bloemslinger gemaakt heeft, weet ook wel waarom. Maar, Feetje, viel hij zich lastig in de rede, ziende, dat het kind haar gezichtje tegen de wang van Felicitas gelegd had, doe mij toch het pleizier en neem het kleine monster niet altijd op den arm; het kind heeft geen gezonden droppel bloed in de âren en 't is misschien besmettelijk.

Felicitas sloeg nu snel haren linkerarm om de kleine heen en drukte haar vol medelijden aan haar hart. Het kind was bang voor het knorrig gezicht van Hendrik en verborg haar leelijk gezichtje; men zag nu niets dan het krullekopje, en zoo was het jonge meisje met het kind op den arm op dit oogenblik het schoonste Madonabeeld.

Zij wilde juist ontevreden antwoorden, toen de bekranste deur, die waarschijnlijk slechts op de kier gestaan had, langzaam openging, zoodat zij nu de geheele kamer daar binnen kon zien.

Het was inderdaad alsof eene jonge bruid er hare intrede in doen moest; overal stonden vazen vol bloemen, en de weduwe had juist een sierlijken bloemenkrans boven de schrijftafel gehangen. Zij trad achteruit om het werk harer handen op eenen afstand te beschouwen, keerde toen haar hoofd om en zag de buitenstaande groep.

Die Madonabeeltenis beviel haar misschien niet; zij fronste haar voorhoofd, riep het kindermeisje, dat met eenen stofdoek over de meubels veegde, en wees naar de deur.

- Wilt gij wel dadelijk hier komen, Annatje, knorde de meid, de kamer uitstuivende; gij moogt u door niemand laten dragen, heeft mama gezegd... Mevrouw heeft niet geerne, voegde zij er snibbig tot Felicitas bij, terwijl zij haar 't kind afnam en op den grond zette, dat Annatje zich door iedereen laat kussen en streelen; het is niet gezond, zegt mevrouw.

Zij nam het weenende kindje meê naar de kamer en deed de deur dicht.

- Dat is volkje! zegde Hendrik kwaad, van de leer afkomende. Ziet ge wel, dat hebt ge nu van uw goeden wil, Feetje. De menschen denken dat hunne kwalen even voornaam zijn als zij, en dat men God danken moet als men hunne zieke lichamen met zijne gezonde handen mag aanraken.

Felicitas liep zwijgend nevens hem voort. Toen zij beneden in de vestibule kwamen, rolde er een rijtuig over de markt en hield voor de deur stil.

Zoodra Hendrik het slot van de voordeur omdraaide, werd zij van buiten opengestooten. Het was reeds tamelijk donker in den gang en men kon slechts even zien, dat er een gedrongen mannenfiguur binnenkwam.

Met weinige vlugge schreden stond de man voor de deur der huiskamer, die van binnen werd opengedaan. Een uitroep van verrassing ontsnapte den mond van Mevrouw Helwig, met de droge woorden: Gij zijt minder stipt geworden, Johannes; wij hadden u eerst morgen verwacht! Toen ging de deur dicht en slechts het buiten wachtende rijtuig en de geur eener fijne sigaar bewezen dat de verschijning werkelijkheid geweest was.

- Dat was hij! fluisterde Felicitas en legde hare hand op haar verschrikt hart.

[p. 224]

- Nu zal 't er op los gaan! bromde Hendrik; doch hij hield zich eensklaps weder stil en luisterde met lachend gezicht naar een geluid op den trap.

De jonge weduwe kwam den trap afvliegen en liet Rosa en het kind achter zich; hare blonde lokken vlogen om haar heen en haar wit kleed hing als eene wolk om hare gestalte; en in eenen oogwenk stond zij in de huiskamer.

- Nu weten wij ook wel, waarom er vergeet-mij-nietjes in de festoenen steken, niet waar, Fee? zegde Hendrik lachende, en ging naar buiten om de bagagie van den reiziger aan te nemen.

XII.

Den volgenden morgend - het was nog vroeg - maakte Felicitas gebruik van een vrij oogenblik, om naar boven, naar tante Cordula te gaan, ten einde haar te vertellen dat de boodschap van Hendrik, bij het arme gezin van den schrijnwerker, goed gelukt was.

Op den gang der tweede verdieping kwam Hendrik haar tegen; hij achte vergenoegd en wees met zijnen duim over zijnen schouder naar de deur, welke hij gisteren met festoenen behangen had.

De bloementooi was verdwenen, er lag een verwarde hoop bloemkransen op den grond en er stond eene geheele rij bloempotten tegen den muur.

- Dat vloog naar beneden! fluisterde Hendrik. Een, twee, drie, daar lagen de vergeet-mijnietjes op den grond; ik kwam er juist bij toen hij op de leer stond.

- Wie?

- Wel, de professor... Hij zette een vreeselijk gezicht; ik had den boel ook vastgenageld of het er nooit meer af moest... Maar verbeeld u, Fee, hij gaf mij eene hand, toen ik hem goeden morgend wenschte... dat heeft mij toch verwonderd.

Felicitas was op het punt iets bitters te zeggen, maar eensklaps vluchtte zij den hoek om, in den donkeren gang; er kwamen voetstappen uit de kamer naar de deur.

Toen zij later van boven terugkwam, hoorde zij de jonge weduwe op de eerste verdieping; met jammerende, doch welluidende stem zegde zij:

- Die arme bloemen!

- Maar hoe hebt gij ook zoo iets kunnen bedenken, Adèle, antwoordde eene mannenstem. Gij weet, dat ik een afkeer heb van diesoort van verheerlijkingen.

Het was dezelfde koude stem, die eens zulk een onuitwischbaren indruk op de kleine Fee had gemaakt; doch zij klonk nu dieper, en er lag eene verdrietige berisping in. Felicitas boog over de leuning van den boventrap en zag hem voorzichtig, met de kleine Anna aan de hand, den benedentrap afgaan.

Er was niets in zijn uiterlijk dat aan zijnen titel van professor denken deed; het was eene hoekige figuur, met een blond hoofd en fijnen blonden baard, die hem bijna tot op de borst neêrhing.

Doch zijne geenszins aristokratische gelaatstrekken hadden echter iets indrukwekkends en getuigden onmiskenbaar van mannelijke kracht en een vasten wil.

Daar boog hij zich neêr en nam het kind op zijne armen. Kom hier, kind! het gaat nog niet met die arme beentjes, zegde hij.

Dat klonk zoo medelijdend en zacht dat Felicitas er verbaasd van stond.

- Het is ook geen kunstenmakerskind, dacht zij met een hart vol bitterheid.

Het was een drukke morgen voor het anders stille huis. Er kwam onophoudelijk bezoek om den beroemden man welkom te heeten. Die bezoeken waren Felicitas zeer aangenaam, want hoewel zij niets liever verlangde dan eene spoedige beslissing van hetgeen haar wachtte, beefde zij toch voor de eerste ontmoeting, en ieder uur dat zij nog had om hare kalmte te herkrijgen, scheen haar winst.

Doch de machthebbers in de woonkamer wenschten hoe eer hoe liever tot eene bepaalde beslissing te komen.

Nauwelijks was de tafel afgenomen, of Hendrik kwam in de keuken, sloeg het toilet van Felicitas nauwkeurig gade, klopte een weinig meelstof van hare donkere mouw en zegde met eenigszins aarzelend oog:

aan den zoom van het woud, naar de schilderij van j.s h tzberger.

- Bij uw een oor zit het haar wat scheef, Fee, maak dat eerst in orde; dat mag hij daar binnen niet zien.. want gij moet aanstonds in de kamer van mijnheer komen... daar zijn zij... Nu, nu, hoe kunt gij zoo schrikken... gij wordt immers zoo wit als krijt. Moeoig, Fee... hij zal u toch uw hoofd niet afslaan!

Felicitas opende de deur en trad zacht in de voormalige kamer van haren oom. Nog waren hare wangen en lippen bijna sneeuwwit; zoo als zij daar stond, deed zij bijna aan eene geestverschijning denken.

Even als voor negen jaren op dien stormachtigen morgend, zat mevrouw Helwig in haren armstoel bij het venster. Naast haar, met zijnen rug naar de deur, stond hij, die het jonge meisje op eigen gezag tot dienstbaarheid veroordeeld en nooit de geringste afwijking van die donkere linie geduld had; die haar altijd uit de verte onverbiddelijk had bestraft, zonder ooit te vragen: ‘Zijt gij schuldig of niet?’

Felicitas had terecht tegen die eerste ontmoeting opgezien, en toen zij hem nu zag, gevoelde zij dat haat en verbittering zich meester maakten van haar hart, terwijl zij nogtans nooit grootere behoefte had gehad aan zelfbeheersching, dan in dit gewichtige oogenblik.

- Daar is Carolina, zegde mevrouw Helwig.

De professor keerde zich om en trok een zeer verbaasd gezicht. Hij had er waarschijnlijk nooit aan gedacht dat het kunstenmakerskind, dat eens op diezelfde plek met hare voetjes had gestampt en zich doldriftig had aangesteld, ook groeien kon en bedaard zijn.

Daar stond zij als een volwassen meisje voor hem, met fier opgericht hoofd, doch neêrgeslagen oogen.

Hij trad op haar toe en maakte eene beweging met den rechterarm... Wilde hij haar ook eene hand geven, zooals hij aan Hendrik had gedaan? Haar hart stond bijna stil bij die gedachte; hare fijne vingers bogen zich krampachtig naar den palm harer hand en hare armen hingen onbewegelijk langs hare zijden, doch zij sloeg hare wimpers op, en een blik vol doodelijke koelheid trof den man die tegenover haar stond - zoo meten een paar verbitterde kampioenen elkander.

De professor scheen onmiddellijk die verhouding te begrijpen en nam hare gestalte van het hoofd tot de voeten op.

Op dat oogenblik werd er aan de deur getikt en terstond daarop stak de jonge weduwe haar blond lachend kopje in de kamer.

- Mag ik binnen komen? zegde zij met vleiende stem, en eer men haar nog kon antwoorden, stond zij midden in de kamer.

- O, ik kom juist bij een strafverhoor? zegde zij: nu, lieve Carolina, nu zult gij wel leeren begrijpen dat er nog een andere wil is dan de uwe; nu komt er eindelijk eene beslissing voor den armen Wellner.

- Ik verzoek u, Adèle, dat gij het woord aan Johannes laat, zegde mevrouw Helwig kortaf.

- Nu, laat ons voorloopig bij dit punt blijven, sprak de professor. Hij kruiste zijne armen op de borst en leunde tegen eene tafel aan. Wilt gij mij zeggen, waarom gij het vereerende aanzoek van dien man afwijst?

Zijne kalme oogen vestigden zich doordringend op het jonge meisje.

- Omdat ik hem veracht. Hij is een huichelaar, die den godsdienst als dekmantel voor zijne hebzucht en zijne gierigheid gebruikt, antwoordde zij vast.

- Welk een laster! riep de jonge weduwe en sloeg hare blauwe oogen smartelijk op.

- Mevrouw Helwig stiet een korten ruwen lach uit.

- Daar hebt gij al aanstonds een proefje van de wijze van spreken en doen van uwe zoogenaamde pupile, Johannes! riep zij. Die mond is altijd klaar met verachting en ondank; ik ken dat! Maak het kort! Gij komt geen haarbreed verder met haar, en ik heb geen lust brave menschen, die mijn huis uit- en ingaan, te hooren belasteren.

De professor antwoorde niet. Terwijl hij langzaam met de hand over zijnen baard streek, rustte zijn oog op de jonge weduwe, die er nog als een biddende engel bij stond. Hij was bijna alsof hij niets gehoord had dan haren uitroep; zijne lippen vertrokken zich even; maar wie kon die eigenaardige physionomie ontcijferen!

(Wordt voortgezet.)