De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 5

Kleine fee.
Tafereelen uit Marlitt's verhaal:
Het geheim der oude jufvrouw.
(Vervolg.)

- Nu, geen antwoord?... Gij ziet er uit als het beeld van een kwaad geweten: zijt gij niet in de kerk geweest?

- Neen, antwoordde het kind oprecht

- Waar zijt ge dan geweest?

Felicitas zweeg; zij zou zich liever hebben laten doodslaan dan hier den naam harer moeder te noemen.

- Ik zal het u wel zeggen, Johannes, antwoordde Nathanaël in hare plaats: zij is buiten in onzen tuin geweest en heeft daar fruit gestolen; dat doet zij altijd.

Felicitas wierp hem een fonkelenden blik toe, doch opende de lippen niet.

- Antwoord, beval Johannes, heeft Nathanaël gelijk?

- Neen, hij heeft gelogen, zooals hij het altijd doet, antwoordde het kind vast.

Johannes strekte bedaard zijn arm uit om Nathanaël terug te houden, die de kleine aanklaagster woedend wilde toevliegen.

- Raak haar niet aan, Nathanaël! beval ook mevrouw Helwig den knaap. Zij had tot hiertoe zwijgend in den armstoel van oom in 't raam gezeten. Nu stond zij op.

Ha, welk eene donkere schaduw wierp de groote vrouw in 't vertrek!

- Gij zult mij gelooven, Johannes, zegde zij tot haren oudsten zoon, als ik u verzeker dat Nathanaël nooit onwaarheid zegt. Hij is braaf en leeft in de vreeze des Heeren, zooals zelden een kind doet; ik heb hem bewaard en geleid: dat zal u genoeg zijn. Dat ontbrak er nog maar aan, dat het ellendige schepsel de broeders tegen elkander opzet, zooals reeds met de ouders geschied is. Is het niet reeds onvergeeflijk, dat zij in plaats van naar de kerk te gaan, elders hare wilde woeste streken drijft? - ze moge dan geweest zijn waar ze wil!

Haar oog mat het kind met doodelijke koelheid van het hoofd tot de voeten.

- Waar is de nieuwe doek, dien ge van morgen gekregen hebt? vroeg zij plotseling.

Felicitas tastte verschrikt met de handen naar hare schouders. O hemel! De doek was verdwenen; hij lag zeker op het kerkhof.

Zij gevoelde zeer goed, dat zij zich aan groote onachtzaamheid had schuldig gemaakt; zij was diep beschaamd; hare nedergeslagen oogen stonden vol tranen en de bede om vergiffenis lag haar op de lippen.

- Nu, wat zegt gij daarvan, Johannes? vroeg mevrouw Helwig op scherpen toon. Ik schonk haar den doek voor weinige uren, en aan haar gezicht kan ik zien dat hij reeds is verloren. Ik zou wel eens willen weten, hoeveel die kleeren ieder jaar uwen vader gekost hebben. Verlaat haar, zeg ik u. Het is boter aan de galg gesmeerd. Gij kunt toch niet uitroeien wat zij van eene gemeene, lichtzinnige moeder geërfd heeft.

Bij die woorden ontstond er eene vreeselijke verandering in het uiterlijk van Felicitas: haar gezicht werd vuurrood.

Hare donkere oogen, waarin de tranen nog glinsterden, schoten vuur naar mevrouw Helwig.

Al de angst voor die vrouw, die vijf jaren lang op haar klein hart gedrukt en altijd haren mond gesloten had gehouden, was eensklaps verdwenen; alles wat de kinderlijke zenuwen in de hevigste spanning had gehouden, trad nu alles overweldigend op den voorgrond en ontnam haar al de zelfbeheersching welke zij nog bezat; zij was buiten zich zelve.

- Zeg niets van mijne arme moeder; ik kan dit niet dulden! riep zij, en hare anders zoo zwakke stem klonk nu bijna gillend. Zij heeft u nooit eenig leed gedaan! Wij mogen geen kwaad van de dooden spreken; dat heeft oom altijd gezegd, want zij kunnen zich niet verdedigen; en gij doet het toch, en dat is slecht, heel slecht!

- Zie nu die furie eens, Johannes! riep mevrouw Helwig. Dat is het resultaat van de vrijzinnige opvoeding van uw vader! Dat is het ‘engelachtige schepseltje,’ zooals hij haar in zijn brief noemt!

- Zij heeft gelijk, als zij hare moeder verdedigt, maar de wijze waarop zij het doet is ongepast. - Hoe kunt gij u vermeten op znlk een toon tot mevrouw te spreken? vroeg hij, zich tot Felicitas wendende en een lichte blos schoot over zijn bleek gelaat. Weet ge niet, dat ge verhongeren moet als ze u geen brood geeft? en dat gij buiten op straat zoudt moeten slapen als zij u uit haar huis jaagt?

- Ik wil haar brood niet! riep het kind. Zij is eene booze vrouw, zij heeft zoo'n vreeselijke oogen. Ik wil hier niet blijven in uw huis waar gelogen wordt en waar men den geheelen dag bang moet zijn voor eene slechte behandeling; ik wil liever dadelijk onder den donkeren grond bij mijne moeder; ik wil liever honger lijden...

Zij kon niet verder spreken, Johannes had haren arm gegrepen; zijne magere vingers drukten zich als ijzeren krammen in het vleesch; hij schudde haar eenige malen hevig.

- Kom tot u zelve, afschuwelijk kind! riep hij. Foei, zoo driftig, en dat een meisje! Bij die onvergeeflijke neiging tot lichtzinnigheid en ondeugd ook nog die hevige drift. - Ik zie dat hier veel verzuimd is, vervolgde hij tot zijne moeder; maar onder uwe tucht zal dat wel anders worden, mama.

Hij liet den arm van het kind niet los en bracht haar onzacht uit de kamer naar de keuken.

- Van nu af heb ik over u te bevelen; denk daaraan! zegde hij ruw; schoon ik ook ver weg ben, zal ik u toch voorbeeldig weten te straffen, zoodra ik hoor dat gij mijne moeder niet zonder tegenspreken in alles gehoorzaamt... Voor uw gedrag van vandaag hebt gij huisarrest, daar gij van de vrijheid zulk een slecht gebruik maakt. Zonder verlof van mijne moeder komt gij niet meer in den hof, evenmin op straat, behalve om naar school te gaan, waar gij morgen heen zult. Hier bij de meid kunt gij eten en blijven over dag, tot dat gij u verbeterd hebt... Hebt gij mij verstaan.

Felicitas wendde zwijgend het hoofd af en ging de kamer uit.

IX.

Des namiddags dronk de familie Helwig in het buitenhof thee. Rika had zich in haar beste pak gestoken en was eerst naar de kerk gegaan en vervolgens bij eene tante op bezoek. Hendrik en Felicitas waren alleen in het groote stille huis.

De goede man was reeds lang heimelijk naar het kerkhof buiten geweest en had den noodlottigen doek van daar terug gehaald, die nu schoon gemaakt en netjes opgevouwen in de kast lag.

Hij had het tooneel van dien morgen in de keuken gehoord en ook gezien, en was in verzoeking geweest den zoon des huizes met zijne sterke vuisten even hard te schudden als deze het oproerige kind geschud had.

Nu zat hij in de keuken en sneed aan een stok, terwijl hij zacht, doch zeer onwelluidend floot.

Zijne gedachten waren ook niet bij het werk; zijne oogen richtten zich telkens heimelijk naar het zwijgende kind.

Dat was het gezicht van de kleine Felicitas niet meer!

Zij zat daar als een gevangen vogel, maar als een vogel wien de wildheid in de borst gloeit en die vol bitterheid aan de handen denkt, die hem geboeid hebben.

Op haren schoot lag Robinson Crusoë, dien Hendrik op eigen gevaar voor haar van Nathanaëls boekenplankje gehaald had; zij sloeg er echter geen oog in.

Robinson had het beter gehad dan zij, dacht Felicitas; op zijn eiland waren althans geene

[p. 200]

slechte menschen, die zijne moeder voor lichtzinnig en gemeen uitscholden daar scheen de heldere zon op de palmboomen en op het gras, en hier drong het licht slechts nauwelijks door de getraliede vensters; nergens werd haar oog verkwikt door eenig groen; en wat kon er mooier zijn dan het ruischen en fluisteren van de groene tongen aan bloemen en struiken?

Eensklaps sprong Felicitas op. Boven op den zolder kon men ver naar buiten zien; daar was licht en zon; als eene schim sloop zij den wenteltrap op.

Het oude koopmanshuis was in vroeger eeuwen een adellijk kasteel geweest.

De aan de markt liggende voorgevel was langzamerhand gemoderniseerd geworden, doch het achterste gedeelte, bestaande uit drie groote vleugels, stond nog zooals het uit de hand van zijn maker te voorschijn was gekomen.

Daar had men nog die lange holle gangen met scheeve muren en uitgesleten vloersteenen, waarin zelfs midden op den dag, bij helder weer een twijfelachtig licht heerschte.

Daar waren nog die onverwacht verschijnende en licht krakende achtertrapjes, die hier of daar voor eene zwaar gegrendelde deur uitkwamen: die afgelegene hoeken met een eenzaam venster, welks ronde, in lood gevatte ruiten een zwak licht wierpen op den verbrokkelden steenen vloer.

Waar het eenigszins mogelijk was, had de bouwmeester een hert aangebracht, het wapen van den stichter van het huis, zekeren ridder von Hirschprung.

Op de deurposten van eene der groote staatsiekamers in het voorste gedeelte van het huis bestonden nog de beelden van den stichter en zijne vrouw.

Felicitas stond boven aan den trap en zag met groote, verwonderde oogen door eene half openstaande deur, welke zij nooit anders dan gesloten gezien had.

Wat moest de wraakzucht de heele ziel van mevrouw Helwig ingenomen hebben, dat zij er zelfs slot en grendel door vergeten had.

Achter de deur lag een gang, waaraan geen einde scheen te zijn, die over eene der achtervleugels heen liep en waarin verscheidene deuren uitkwamen. Eene van die deuren stond open en gaf den toegang tot een soort van rommelkamer met een zeer hoog dakvenster.

Zij was volgestopt met allerlei ouden huisraad; ook het portret der oude mevrouw Helwig stond hier tegen een gebroken stoel.

Felicitas wendde zich eenigszins bang van de groote oogen af, maar in hetzelfde oogenblik schoot er een steek in het kleine hartje en het bloed bruischte haar naar 't hoofd; het kleine met zeehondenvel overtrokken koffer kende zij nog.

Angstvallig en met ingehouden adem lichtte zij het deksel op; daar lag, boven op, het licht blauwe met wit borduursel afgezette kleedje.

Och ja, dat had Rika haar des avonds uitgetrokken en toen was het verdwenen, en zij moest een leelijk donker kleedje in de plaats dragen.

De kleine handen woelden al dieper en dieper; wat kwam daar al niet te voorschijn en hoe stormde het in die kinderborst bij dat wederzien!

Al die dingen had hare moeder in de handen gehad; Felicitas herinnerde zich pijnlijk nauwkeurig het aangename gevoel, wanneer hare moeder haar met hare teere vingeren aanraakte als zij haar aankleedde.

Ha, daar was ook het hondje, waarop zij eens zoo trotsch was geweest! Het was op een klein teschje geborduurd.

Wacht! Daar zat iets in; maar 't was geen speelgoed, zooals het kind eerst dacht, 't was een fijn cachet van agaat, waarin dezelfde hert was uitgesneden, die overal in het metselwerk te zien was. Onder het wapen stond met fijne letters M v. H.

Dat had zeker aan hare mama toebehoord en het kind had er in vroeger tijd het begeerige handje naar uitgestrekt.

Al hooger en hooger rees de vloed der herinneringen en op menige daarvan viel een straal van het rijpende verstand.

de basiliek van den h. willibrordus te echternach.

Nu begreep Felicitas die oogenblikken, waarin zij, uit haren eersten slaap ontwakende, haren vader in een met goud geborduurd wambuis, en hare moeder met loshangende blonde haren bij haar bedje zag - zij waren van eene voorstelling te huis gekomen; dan was er zeker ook altijd op hare mama geschoten geworden, en het kind had hare doodbleeke moeder zoo achterdochtig aangezien; zij wist echter nog hoe driftig hare moeder haar dan placht op te nemen en aan haar hart te drukken.

Zoo nam het kind stuk voor stuk van den nieuw ontdekten schat met eerbiedige teederheid in de handen en legde het weder in het koffer neder, en toen het deksel terug toegevallen was, sloeg zij de armpjes er om heen en legde er haar hoofdje op; zij waren immers oude bekenden, die bij elkander hoorden in de wijde wereld, waarin het goochelaarskind geen te huis meer had.

Het strakke gezichtje ontspande zich weer toen het, op het half door de memelen verteerde deksel gedrukt met gesloten oogen onbewegelijk liggen bleef.

Daar drong een zachte bloemengeur door het venster naar binnen; hoe kon die zoo hoog in de lucht komen?

En wat waren dat voor tonen, die daar uit de verte tot Felicitas doordrongen.

Zij opende de oogen en ging luisterend zitten. Dat kon het orgel uit de nabijgelegen kerk niet zijn! De dienst was lang uit.

Een geoefend oor zou ook bij die harmonie niet aan een kerkorgel hebben gedacht...'t was de ouverture van don Juan die door eene meesterhand op de piano werd gespeeld.

Felicitas trok eene oude tafel voor het venster en klom er op.

Niets was er te ontdekken van het ruime vergezicht dat zij zich had voorgesteld; het was een vierkant van daken, waarvan de kant dien zij tegenover zich had, boven de andere drie zijden uitstak, zoodat zij er niet overheen kon zien.

Doch juist het dak tegenover haar was voor hare verbaasde kinderoogen een wonder, zooals geen tooversprookje haar had kunnen vertellen.

Daar waren geene pannen, zooals op de andere daken, maar het was geheel met bloemen bedekt, met asters en dahlia's, die hunne kruinen met dezelfde gerustheid lieten wiegelen als beneden dicht bij den vasten grond.

Zoo ver een menschenarm van het balkon kon reiken, dat onder het dak uitstak, pronkten bloemen tegen den muur; dan loste zich die rijkdom van bloemen op in een weefsel van blâren; de wilde wijngaardranken reikten tot boven toe en strekten zich zelf tot twee andere daken uit en kropen met hunne lichte blâren en donkere druiven gedurig verder vooruit.

Het balkon was even lang als het dak zelf en hing daar zoo luchtig en licht, alsof het er heen was gewaaid, en toch droeg het groote bakken vol aarde, waaruit de reseda te voorschijn kwam en honderden maandrozen hunne knopjes opstaken.

Een witte hofstoel en een rond tafeltje, waarop een porseleinen koffieservies stond, bewezen dat hier een menschelijk wezen woonde; maar toch liet het kind hare eerste gedachte niet los, dat er in het kleine vooruitspringende gedeelte van het gebouw, dat door eene glazen deur op het balkon uitkwam, eene toovergodin moest wonen.

Er was dak noch muur te zien, alles was met klimop begroeid. De glazen deur stond op eene spleet, en van daar drong de muziek tot het kind door, die haar naar het venster had gelokt!

Een blik naar beneden, op de plaats die tusschen de vier achtergebouwen lag ingesloten, deed eensklaps een vermoeden bij Felicitas ontstaan; daar beneden was de hoenderhof en kraaide en kakelde het pluimgedierte.

Felicitas had deze plaats nooit gezien, want uit vrees dat een van het gevogelte in huis zou komen, had Rika altijd den sleutel in den zak; dikwijls was zij echter met een nijdig gezicht bij Hendrik in de keuken gekomen, en had geroepen:

- Daar begiet het oude mensch haar onnuttig gewas weêr, dat de goten er van overloopen.

Dat onnuttig gewas waren dus die duizenden schoone bloemen daar boven, en zij, die ze kweekte en verzorgde, was... de oude jufvrouw, die o[o]k op 't oogenblik, volgens de schijnvrome mevrouw, den zondag weder ontheiligde door hare onheilige muziek.

(Wordt voortgezet.)