De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 5

Kleine fee.
Tafereelen uit Marlitt's verhaal:
Het geheim der oude jufvrouw.
(Vervolg.)

Zijne vrouw had hem twee kinderen geschonken: den kleinen Nathanaël en diens acht jaren ouderen broeder Johannes. Dezen laatste had M. Helwig reeds op elfjarigen leeftijd aan de zorg van een bloedverwant toevertrouwd, een geleerde die aan den Rijn woonde en bestuurder van een onderwijs gesticht voor jongens was.

Zoo stonden de familiebetrekkingen, toen het kind van den goochelaar bij M. Helwig in huis kwam. De vreeselijke gebeurtenis, waarvan hij getuigen geweest was, had hem diep geschokt.

Hij kon den smeekenden treurigen blik der ongetukkige vrouw niet vergeten, zooals zij ootmoedig in zijnen gang gestaan en zijn daalder aangenomen had. Zijn zachtmoedig hart leed bij de gedachte, dat de arme vrouw misschien in zijn huis den laatsten scherpen angel van hare ongelukkige levensbetrekking gevoeld had.

Toen de Pool hem dus de laatste bede zijner vrouw mededeelde, had hij terstond aangeboden voor de opvoeding van het kind zorg te dragen.

Eerst toen hij in de donkere straat kwam, waar hem de laatste hartverscheurende afscheidsgroet van den ongelukkigen man naklonk, en de kleine hare armen dichter om zijn hals sloeg en naar hare mama riep, dacht hij aan den toestand, dien hij waarschijnlijk te huis ontmoeten zou.

Hij rekende echter nog op de lieftalligheid van het kind en op de omstandigheid dat zijne vrouw nooit zelve eene dochter gehad had. Ondanks alles wat hij van zijne vrouw ondervond, had hij nog geen volkomen begrip van haar karakter, anders zou hij gewis nog terstond zijn omgekeerd en het kind in de armen haars vaders hebben teruggebracht.

Was de verhouding tusschen M. Helwig en zijne vrouw tot nog toe koel geweest, sedert de komst der kleine wees was er als een muur van graniet tusschen het echtpaar opgerezen.

In huis ging alles wel is waar op den ouden voet; mevrouw Helwig ging meermalen op den dag hare huishouding en de huiselijke bezigheden na; zij had alles behalve een zwevenden stap, en voor een fijn of angstvallig oor hadden hare harde voetstappen iets wat de zenuwen aandeed.

Altijd streek hare rechterhand onder het loopen, over meubels, vensterbanken of trapleuningen, om te onderzoeken of er ook het geringste stofje of een spinrag aan kleefde. Er werd gebeden als vroeger.

Men at gemeenschappelijk aan tafel en des Zondags gingen de echtgenooten samen naar de kerk; doch onder dat alles vermeed Mevrouw Helwig haren man een woord toe te spreken. Zij wees elke toenadering kort at en wist altijd naast of over de kleine gestalte van haren man heen te zien.

Evenmin bestond de kleine indringster voor haar

Zij had de keukenmeid op dien stormachtigen avond eens vooral gelast voor een persoon meer eten gereed te maken, en had het beddegoed en linnen in de kamer dier dienstbode bezorgd.

Rika moest het kofferken, waarin het goed van Felicitas door den knecht uit het logement gebracht was, in de tegenwoordigheid van mevrouw Helwig openen, en de nette garderobe, waaruit een fijne geur opsteeg, onmiddellijk te luchten hangen.

Daarmee begon en besloot zij hare zorg voor het ‘kermiskind,’ en toen zij daarna weer in de kamer trad, had zij met deze zaak voor altijd afgedaan.

Slechts eens scheen het alsof er een schijn van belangstelling in haar ontwaakte.

Op zekeren dag zat er namelijk eene naaister in de huiskamer en maakte twee donkere stoffen jakjes voor Felicitas, volkomen naar de stijve snee, zooals de vrouw des huizes ze droeg; tegelijkertijd hield mevrouw Helwig de tegenspartelende kleine tusschen hare knieën gedrukt en bewerkte haar hoofdje zoolang met borstel, kam en pomade, tot dat de krullen effen gestreken waren en zich van achteren in twee leelijke stijve vlechten lieten dwingen.

De afkeer van mevrouw Helwig van alles wat schoon en bevallig was, van alles wat tegen hare begrippen streed, was sterker geweest dan haar voornemen om van de aanwezigheid van het kind in haar huis niets te willen weten.

M. Helwig had kunnen weenen toen zijne kleine lieveling hem zoo mismaakt te gemoet kwam loopen terwijl zijne vrouw, na het offer dat zij haren wansmaak had gebracht, zoo mogelijk nog terugstootender werd voor het kind dan te voren.

Intusschen was het kind vooralsnog niet te beklagen; nog kon het uit het bereik der Medusaoogen vluchten aan een warm hart; Helwig had haar lief als zijn eigen kind.

Wel had hij den moed niet er openlijk voor uit te komen - hij had al zijne geestkracht dien avond in den strijd met zijne vrouw uitgeput - doch zijn oog waakte zonder ophouden over Felicitas.

Even als Nathanaël vond zij haar speelhoekje in de kamer van haren pleegvader; daar mocht zij ongestoord hare poppen liefkoozen en in slaap wiegen, met de wiegenliedjes welke zij nog aan de knieën harer moeder had geleerd.

Nathanaël ging niet school; hij kreeg bijzonder onderwijs onder de oogen zijns vaders en toen Felicitas haar zesde jaar bereikt had, begon dat onderwijs ook voor haar.

Maar zoodra de sneeuw smolt en de krokussen de nog naakte en zwarte bloemperken omzoomden, wandelde M. Helwig dagelijks met de beide kinderen naar zijn grooten tuin; dan werd daar buiten geleerd en gespeeld, en eerst tegen etenstijd het huis op de markt weder gezocht.

Mevrouw Helwig kwam zeer zelden in den tuin; zij zat liever met hare breikous in hare groote eenzame kamer, achter de onberispelijk witte, regelmatig geplooide gordijnen, en voor deze verkiezing had zij eene bijzondere reden.

Een voorvader van M. Helwig had den tuin in oud Franschen stijl aangelegd; de levensgroote godengroepen en beelden van zandsteen, die den tuin versierden waren van eene meesterhand afkomstig, en staken sterk tegen het donkere geboomte af.

Achter de zware taxishagen lag een groot prachtig grasveld. Reusachtige noteboomen hadden diep wortel geschoten in het met bloemen bezaaide gras; de groene vlakte werd door eene beek doorsneden, wier oevers met eene dichte rij van hazelaren waren beplant, en de kleine met gras begroeide dam, die in de Lente het te rijkelijk toestroom end water in bedwang moest houden, schitterde in de Meimaand van veelkleurige bloemen.

Felicitas leerde onvermoeid en zat met zeldzame zelf beheersching in de leeruren stil. Doch wanneer M Helwig in den laten namiddag de lessen voor afgeloopen verklaarde, scheen zij eensklaps geheel veranderd.

Nog hoogrood van de inspanning onder het leeren, werd zij als dwaas en dronken van vrijheid; dan liep zij met opgeheven armen over het grasperk wild en bevallig als een jong veulen in de steppen; dan klom zij vlug als een eekhoorn, langs den stam van een noteb om omhoog, stak haar hoofdje, met weelderige, losse krullen versierd, juichende even vlug naar beneden, en lag bij de beek, met de handen onder haar hoofd, in het donkere groen der boven haar wiegelende notebladeren te staren, en verdiepte zich in bedriegelijke droomen van de wereld en de toekomst.

Nevens haar ruischte het water eentonig voort; de zonnestralen speelden op de golfjes

[p. 179]

en drongen door de donkere hazelstruiken; bieën en hommels gonsden om haar heen en de vlinders, die in den voorhof zich om de vreemde planten verveeld hadden, vonden hier het land van belofte en hingen zonder schroom aan de bloemkelken, dicht nevens de wang van het kleine meisje.

Ook dreven er soms fantastiek gevormde wolkjes voorbij; dan stond eensklaps het raadselachtige verleden voor de oogen van het peinzende kind.

Zoo rein en wit was immers ook het kleed harer moeder geweest; het keerslicht had zich in den melkwitten glans der stof gespiegeld, die lang en met bloemen bestrooid over het, zooals zij zich voorstelde, smalle bed neergehangen had.

Felicitas dacht er nog altijd verwonderd over na, dat hare moeder bloemen in de hand ge had en haar geene enkele gegeven had; zij begreep nog niet, waarom zij hare moeder toen niet had mogen wakker kussen, wat toch ieder morgen onder wederzijdsche scherts, tot groote vreugde van 't kind, geschiedde; zij wist niet dat dit bekoorlijke gelaat harer moeder dat altijd zoo teeder over haar was heengebogen, sinds lang onder de aarde rustte.

M. Helwig had haar nooit de waarheid durven zeggen, want hoewel zij na vijf jaren tijds niet meer zoo bitter weenend en stormachtig hevig om hare ouders riep, bleef zij toch met innige liefde van hen spreken en hield zich aan de dubbelzinnige belofte haars pleegvaders, dat zij hare ouders eenmaal zou wederzien, met onwrikbare overtuiging vast.

Evenmin had zij kennis van 't beroep haars vaders; deze had dat zelf zoo verlangd; daarom had M. Helwig streng verboden, dat iemand met de kleine over het verledene spreken zou.

Het kwam niet bij hem op, dat de weldadige sluier, dien hij voor hare oogen hield, ontijdig aan zijne hand ontvallen kon; hij dacht niet aan zijn eigen dood, en toch naderde die vijand hem met onmerkbaren, maar toch zekeren stap. Hij leed aan eene borstkwaal, maar even als de meeste dergelijke lijders bleef hij steeds op genezing hopen.

Reeds moest hij met een rolstoel naar zijn geliefkoosden hof gebracht worden; dit noemde hij eene voorbijgaande zwakte, die hem volstrekt niet belette groote plannen voor de toekomst te maken

Op zekeren dag trad dokter Böhm in de kamer van M. Helwig. De schrijver zat ieverig bezig aan zijne schrijftafel; het zwakke uitgeteerde lichaam werd aan alle kanten door kussens ondersteund.

- He daar! riep de dokter met zijn stok dreigende, wat zijn dat voor buitensporigheden? Wie heeft u toelating gegeven om te schrijven? Wilt gij de pen wel eens neerleggen!

M. Helwig keerde het hoofd om; er speelde een opgeruimde lach om zijne lippen. Daar heb ik weer de bevestiging, zegde hij spottend; de dokter en de dood behooren bij elkander. Ik schrijf aan mijn Johannes over de kleine Fee, en daar vallen mij, die in mijn gansche leven nooit minder aan het sterven gedacht heb dan nu, in 't oogenblik dat gij het huis betreedt deze woorden uit de pen.

De dokter boog over den zieke heen en las:

- Ik reken veel op uw karakter, Johannes, en zou onvoorwaardelijk de zorg voor het mij toevertrouwde kind in uwe handen overgeven, indien ik vroeger deze wereld verlaten moest dan...

- Basta. En nu vandaag geen woord meer, sprak de dokter, terwijl hij eene lade opentrok en den half voltooiden brief er in legde. Toen greep hij snel naar den pols van den zieke, terwijl zijn oog ongemerkt over twee roode vlekken op de sterk uitkomende wangbeenderen gleed.

- Gij zijt een kind, Helwig! bromde hij. Ik heb nauwelijks den rug gekeerd of gij begaat domme streken.

- En gij tiranniseert mij op eene tergende wijze. Wacht maar, als de Mei komt, ga ik op de vlucht en dan moogt ge mij tot in Zwitserland naloopen.

Den volgenden dag stonden de ramen in d^e ziekenkamer van het groote hoekhuis aan d^e markt wijd open. Er kwam eene doordringend^e muskuslucht naar buiten, en een man in rouwkleeren liep door de stad, om bij de voornaamste inwoners uit naam der weduwe Helwig bekend te maken dat haar echtgenoot overleden was.

VI.

Achter het met groene gordijnen behangen venster, waar vijf jaar geleden de ongelukkige vrouw van den goochelaar gestaan had, stond de kist, die het sterfelijk hulsel van M. Helwig bevatte.

Voor het laatst was het lichaam des aanzienlijken koopmans met al den glans van den rijkdom omringd; massief zilveren handvatsels blonken aan de kist en het hoofd des overledenen rustte op een kussen van zware witte zijde.

Vreeselijk kontrast!

Nevens het ingevallen doodshoofd geurden frisch afgesneden bloemen: jong, onschuldig leven, bestemd vóór den tijd te sterven ter eere van den doode!

Velen kwamen en gingen, fluisterend en stil; hij die daar lag, was een rijk, aanzienlijk, zeer weldadig man geweest, maar nu was hij dood.

Schier aller oogen vlogen haastig over de bleeke verstoorde gelaatstrekken en konden zich nauwelijks verzadigen aan den praal, de laatste flikkering van aardsche grootheid.

Felicitas zat in een donkeren hoek gedoken, achter de tobben van oleanders en oranjeboomen.

Twee dagen lang had zij oom niet mogen zien; de sterfkamer was gesloten geweest, en nu lag zij op hare knieën op den steenen vloer en staarde naar dat vreemd geworden hoofd, waarvan de dood zelfs de trekken van onbegrensde goedhartigheid had geroofd.

Wat had het kind van sterven geweten! Zij was in zijne laatste oogenblikken bij hem geweest, en had niet begrepen dat alles gedaan was met den bloedstroom, die hem uit den mond gekomen was.

Hij had met eene onbeschrijfelijke uitdrukking zijne oogen op haar gericht, toen zij uit de kamer gezonden werd.

Buiten op straat was zij diep bezorgd en boos langs de wijd openstaande ramen geloopen; zij wist hoe hij altijd elken tocht vermeden had, en nu waren ze zoo zorgeloos daar binnen.

Zij had zich verwonderd dat er 's avonds geen vuur werd aangelegd en geene lamp opgestoken in zijne kamer, en toen zij eindelijk dringend had verzocht of zij de thee bij oom mocht brengen, had Rika uitgeroepen:

- Hoe is het, kind? Zijt ge niet wijs? Hij is dood!

En nu zag zij hem weêr; bijna onherkenbaar veranderd, en nu eerst beston het kind te begrijpen wat dood zijn beteekent.

Zoodra de stroom van nieuwsgierigen de vestibule vulde, kwam Rika uit de keuken, hield haren voorschoot voor hare oogen en prees de deugden van den man, dien zij had zoeken te ergeren zooveel zij kon.

- Zie me dat kind eens aan! viel zij zich zelve nijdig in de rede, toen zij het bleeke gezichtje van Felicitas, met de gloeiende droge oogen achter de oranjeboomen ontdekte; zij heeft geen enkelen traan! Dat ondank bare ding! zij moet geen vonk van liefde in zich hebben.

- Gij hebt nooit van hem gehouden en gij weent toch, Rika! antwoordde het kind, met doffe stem, en trok zich in haar hoekje terug.

De vestibule werd langzamerhand ledig. In plaats van de nieuwsgierigen uit de lagere standen, die buiten op de markt bleven staan om den lijkstoet te zien voorbijtrekken, verschenen er nu aanzienlijke heeren in zwarte frakken; zij gingen, na een oogenblik bij de kist vertoefd te hebben, in de huiskamer om de weduwe te ‘troosten.’

Alles was thans stil in de sterfkamer, waar slechts nu en dan flauw eene stem in de huiskamer doordrong.

Eensklaps schrikte de kleine Felicitas uit haar gemijmer op en keek ontsteld naar de glazen deur, die op de plaats achter het huis uitkwam.

Ginds, achter de ruiten, vertoonde zich een zonderling schouwspel... hier lag hij met zijne diep ingezonken oogen en dien vreemden trek om zijn stijf gesloten mond, en ginds keek hij onderzoekend in het ledige vertrek, weer opgestaan met den ouden goedhartigen trek op het gelaat, al had hij zijn hoofd zoo wonderlijk bedekt....

Het had iets spookachtigs toen het slot langzaam omdraaide en de deur daarop zacht openging.

De zonderlinge verschijning trad op den dorpel. Ja, het waren sprekend de trekken van Helwig, doch zij behoorden aan eene vrouw, eene kleine bejaarde dame, die in eene vreemde, ouderwetsene kleeding, langzaam naar de kist toetrad.

Een kleedje van zware zwarte zijde hing volkomen glad over heure zeer hoekige, magere vormen; het was kort en liet een paar buitengewone kleine voetjes zien, die zich zeer onvast bewogen.

Op het voorhoofd hingen eene menigte nette sneeuwwitte krullen en daarover lag een heldere doorschijnende zwarte kant, die onder de kin was toegeknoopt.

De oude dame bemerkte het kind niet, dat onbeweeglijk, den adem inhoudende, naar haar opzag, en ging naar de kist.

Bij het zien van het lijk week zij ontsteld terug en hare linkerhand liet als onbewust een bouquet van kostbare bloemen op de borst van den doode vallen.

Een oogenblik hield zij haren zakdoek voor de oogen, maar legde toen hare rechterhand diep bewogen op het koude voorhoofd des gestorvenen.

- Weet ge nu hoe alles gebeurd is, Frits? fluisterde zij. Ja, gij weet het... gij weet het, zooals uw vader en uwe moeder het lang geweten hebben! Ik heb het u vergeven... al vergeven, Frits! Gij wist immers niet, dat ge mij onrecht deedt!... Slaap zacht, slaap zacht!

Zij nam de waskleurige hand des dooden nog eenmaal tusschen hare beide handen, toen ging zij van de kist af en wilde zich even stil verwijderen als zij gekomen was.

- Op dit oogenblik ging de deur der huiskamer open en mevrouw Helwig kwam er uit. Het gelaat scheen onder hare zwarte krippen muts nog witter dan marmer, doch het strakke harer trekken kwam eveneens scherper uit dan ooit.

Te vergeefs zou men naar het geringste spoor van droefheid op haar gelaat gezocht hebben. Zij hield een lompen krans van dahlia's in de handen, blijkbaar om die als laatste ‘liefdepand’ op de kist te leggen.

Hare verwonderde oogen ontmoetten die der oude dame. Beiden bleven een oogenblik onbeweeglijk staan. Doch de oogen der weduwe begonnen weldra vuur te schieten; er lag eene uitdrukking van diepen haat op haar gelaat.

Ook de oude dame scheen diep ontroerd; zij scheen met een onuitsprekelijken afkeer te strijden, doch bedwong zich, en met een vochtigen blik op den doode, reikte zij mevrouw Helwig de hand.

- Wat wilt gij hier, tante? vroeg de weduwe kort af, terwijl zij de beweging der oude dame niet scheen te bemerken.

- Hem zegenen! klonk het zachte antwoord.

- De zegen van ons heeft geene kracht.

- God hoort hem; zijne eeuwige wijsheid en liefde hecht niet aan onbeduidende vormen, wanneer de zegen uit een trouw hart komt....

- En uit eene met schuld beladene ziel! viel mevrouw Helwig haar in de rede.

De oude dame richtte zich fier op.

- Oordeel niet, begon zij, en hief dreigend den vinger op; maar neen, viel zij zich zelve met onbeschrijfelijke zachtmoedigheid in de rede, en zag den doode aan, geen woord zal uwen heiligen vrede meer storen... Vaarwel, Frits!

[p. 180]

de waarzegster, naar de schilderij van prof. g. mantagazza.

[p. 181]

kozakken van den caucasus, een bergpas doortrekkend, naar de teekening van m. kubanoff.

[p. 182]

Zij ging met langzame stappen naar de plaats terug en verdween door eene deur, welke Felicitas nog nooit open had gezien.

- Dat was stout van de oude juffrouw! zei Rika, die uit de keukendeur gehoord had wat er voorgevallen was.

Mevrouw Helwig trok zwijgend de schouders op en legde den krans aan de voeten van 't lijk; nog had zij hare kalmte niet terug.

Hoe ongeoefend de trekken dezer vrouw ook waren in uitdrukking van vrouwelijke teerheid en zachtmoedigheid, hoe vast en onbeweeglijk zij ook in hare ijzeren strengheid schenen, in haat en verachting werden zij zeer levendig: wie eens den grimlach gezien had, die in zulke oogenblikken haren mond vertrok, vertrouwde de kalmte van dit gelaat niet meer.

Zij boog over het lijk heen, schijnbaar om iets te verschikken, doch hare hand stiet aan den bloemruiker der oude dame, hij rolde langs de kist en viel voor de voeten van Felicitas neder.

Het sloeg drie ure.

Er kwamen verscheidene personen uit de huiskamer, en achter hen liep Nathanaël naast een hoog opgeschoten bleeken jongeling.

De weduwe had haren zoon Johannes den dood zijns vaders door den telegraaf bericht, en hij was dien morgen gekomen om de begrafenis bij te wonen.

De kleine Felicitas vergat voor een oogenblik haar verdriet en zag met al de nieuwsgierigheid van een negenjarig kind op naar hem, die de lieveling zijns vaders was geweest.

Weende hij, achter die smalle, magere, doch fijne en nette hand, welke hij bij het zien van den doode aan zijne oogen gebracht had?

Neen, er rolde geen traan langs die wangen en een ongeoefend oog, zooals dat eens kinds kon, behalve eene ongewone bleekheid, geen bewijs van ontroering op het ernstige gelaat ontdekken.

Nathanaël stond naast hem; hij weende, doch zijne droefheid belette hem niet zijn broeder fluisterend aan te stooten toen hij Felicitas in haren schuilhoek ontdekte.

De oogen van Johannes volgden den wijsvinger van Nathanaël. Voor het eerst richtten zich diens oogen op het kind; het waren blinkende oogen, ernstig donker, zonder eenige hartelijkheid of zelfs welwillendheid.

In den prentenbijbel stond eene afbeelding van den Evangelist, den discipel van Jezus, een zacht en schoon gelaat met bijna vrouwelijke trekken.... ‘Dat is Johannes aan den Rijn.’ had Felicitas altijd gezegd, en oom had haar altijd glimlachend toegeknikt...

Doch zij hadden niets met elkander gemeen, dat innemend gelaat door blonde lokken omlijst en die andere jongman met zijn ernstig, bleek, onregelmatig gezicht.

- Ga heen, kind! gij zit daar in den weg! zegde hij streng, toen hij zag dat er aanstalten gemaakt werden om de kist te sluiten.

Felicitas ging beschaamd en verschrikt, alsof zij straf verdiend had, uit haren hoek en sloop onbemerkt naar de kamer, welke vroeger die haars pleegvaders was geweest.

Nu weende zij bitter... Hem was zij nooit in den weg geweest! Nog voelde zij zijne koortsachtige hand op haar hoofd en hoorde nog zijne goedige zachte stem, als in de laatste dagen, heesch fluisteren: ‘Kom hier, Fee, mijn kind! ik zie u zoo geerne bij mij!

Hoor! wat zijn dat voor hamerslagen?

Zij klonken door de hooggewelfde ruimte, waar echter de menigte menschen nauwelijks waagden te fluisteren. Felicitas lichtte angstig het groene gordijn even op en zag in de vestibule.

Dat was vreeselijk!

Het lichaam van haren oom was weg en er lag een zwart deksel over dat hem onverbiddelijk in dezelfde houding hield! Als hij maar even zijne hand bewoog, moest hij tegen die harde planken stooten... en daar klopte de man nog eens en onderzocht of het deksel wel goed vast zat, en of de hand daar binnen het niet kon terug stooten... daarin, in de dikke duisternis van die nauwe kist, daarin, waar men geen adem kon halen... waar men zoo vreeselijk alleen was... Het kind schreide luid van ontzetting.

Aller oogen richtten zich verwonderd naar het raam, doch Felicitas zag slechts de twee groote grijze oogen, wier uitdrukking haar te voren zoo ontsteld had.

Hij zag haar gestreng aan; zij verliet het raam en vluchtte achter het groote donkere gordijn dat het vertrek in tweëen verdeelde.

Daar zakte zij neêr en loerde vreesachtig naar de deur, waardoor hij zeker zou binnentreden om haar brommend de kamer uit te brengen.

In haren schuilhoek zag zij niet dat de dragers de kist op hunne schouders namen en dat de oom voor altijd zijn huis verliet. Zij zag den langen somberen stoet niet, die den doode volgde, als de laatste schaduw op den afgelegden levensweg...

Ginds aan den hoek hief een koeltje al de witte linten op, die bij de kist neêrhingen... zij fladderden hoog op; was het een laatste groet des overledenen aan 't verlaten kind, dat door eene teeder bezorgde moeder aan de treurige vaderlijke levensbetrekking was ontrukt geworden en onwetend op een onherbergzaam strand geworpen.

VII.

De drukte in huis was plotseling door de diepste stilte geworden.

Felicitas hoorde de voordeui sluiten, doch wist niet, dat daarmeê het drama in het voorhuis was afgeloopen.

Zij durfde nog niet uit haren schuilhoek te voorschijn komen. Zij zat op haar eigen stoeltje, dat haar oom haar op haren laatsten verjaardag geschonken had, en 't hoofdje rustte op hare beide handen, die ze op de tafel over elkander had geslagen.

Haar hart klopte niet meer zoo angstig, doch achter het kleine voorhoofd bonsde het, en hare gedachten wisselden elkander in koortsachtige snelheid af.

Zij dacht ook aan de kleine oude dame, wier bloemruiker ginds op den vloer lag en waarschijnlijk onachtzaam vertrapt werd.

Dat was dus zeker de oude juffrouw geweest die in de zolderkamers van het achterhuis woonde en de voortdurende twistappel was tusschen Hendrik en Rika.

Volgens Rika had de oude jufvrouw veel op haar geweten; zij was de oorzaak geweest van den dood haars vaders.

Die akelige vertelsels hadden Felicitas altijd schrik en ontzetting aangejaagd, doch nu was dat voorbij... die oude dame met haar goedig gezicht en de oogen vol tranen zou haar vader vermoord hebben!

Hendrik had zeker gelijk, als hij het dikke hoofd schudde en volhield dat het zeker anders gebeurd moest zijn dan Rika vertelde.

Jaren geleden had de oude jufvrouw ook beneden in het voorste gedeelte van het huis gewoond, maar zooals Rika zegde, was zij er niet af te brengen geweest, des zondags namiddags, liedjes te zingen en vroolijke deuntjes te spelen en dat kwetste alle puriteinsche protestanten, zooals mevrouw Helwig. Mevrouw had haar alles voorgepreekt, maar 't was te vergeefs geweest, tot dat niemand in huis dien gruwel meer kon aanhoorën; toen had M. Helwig zijne vrouw haren zin gegeven en de oude jufvrouw had naar het achterhuis, naar de zolderkamertjes moeten verhuizen...

Oom moet in allen geval wel zeer kwaad op de oude jutvrouw geweest zijn; want hij had nooit over haar gesproken; en zij was toch eene zuster van zijn vader en geleek zoo sprekend op hem.

Een groot verlangen begon de kleine nu te bezielen bij de gedachte aan die gelijkenis; zij wilde naar boven, naar die zolderkamerkens: maar daar buiten stond misschien de sombere Johannes, het kind beefde van angst, en de oude jutvrouw zat al sinds jaar en dag achter de grendels en sloten.

Aan het einde van een langen afgelegen gang, dicht bij den trap was eene deur.

Toen Felicitas op zekeren dag met Nathanaël gespeeld had, had hij fluisterend tegen haar gezegd: Daar woont ze!

Toen had hij met zijne vuisten op de deur geslagen en gezongen: Oude heks, kom eens beneden! waarop hij in haastigen vlucht den trap af was geloopen.

Hoe had toen het hartje van Felicitas geklopt! want zij had geen oogenblik getwijfeld of er zou eene groote vrouw met een mes in de hand de deur uitstuiven en haar bij de haren pakken..

Het begon reeds te schemeren; de groote klok aan den muur sloeg vijf uur.

Tot nog toe was alles stil in huis geweest, maar nu ging de deur der huiskamer open en harde, vaste stappen deden zich hooren.

Felicitas trok angstig het gordijn voor zich dicht, want mevrouw Helwig kwam de kamer in.

Dat was iets nieuws voor het kind, want de groote vrouw was zoo lang haar heugde nooit in de kamer van haren oom geweest. Zij kwam nu met haastige stappen binnen: schoof de grendel voor de deur en bleef toen een oogenblik midden in de kamer staan.

't Was eene uitdrukking van onuitsprekelijken triomf, waarmee deze vrouw hare oogen langzaam door het zoo lang streng vermeden vertrek sloeg.

Boven Helwigs schrijftafel hangen twee schoon geschilderde portretten: een mannen en een vrouwenportret.

Het laatste, een trotsch gelaat uit wier oogen echter geest en levenslust straalden, was in die dracht, welke zoo onbevallig de oud-Grieksche tracht na te volgen.

De korte gestalte, die eene witte glanzende zijdenstof omsloot, werd nog verkort, door een rooden, met goud doorwerkten gordel.

Het was Helwigs moeder.

Voor dit vrouwenportret ging de weduwe thans staan en scheen er een oogenblik met welgevallen naar te zien; toen klom zij op een stoel, nam het van den muur en sloeg voorzichtig zonder veel gedrufsch te maken, een nagel op de plaats tusschen de beide portretten in, waaraan zij nu het mannenportret dat van Helwigs vader hing. Het beeld scheen nu eenzaam neer te zien op de weduwe die met het vrouwenportret in de hand de kamer verliet.

Felicitas volgde met scherp gespannen ooren hare schreden; door den gang, langs den eersten trap, altijd hooger, waarschijnlijk tot aan de zolderkamer.

De deur was nog nauwelijks achter haar gesloten geweest en de stappen verdoofd, of daar kwam het gezicht van Hendrik door de opening.

- Daar hebben wij 't al, Rika riep hij met gedempte stem, waaruit echter de schrik sprak naar 't voorhuis. Het was het portret der oude mevrouw!

De oude keukenmeid trok de deur verder open en zag naar binnen.

- Hemelsche goedheid! riep zij, de handen samenslaande, als de zalige mevrouw dat wist, keerde zij zich in haar graf om - en de overleden mijnheer...

(Wordt voortgezet.)