De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 5

De Gevolgen van eene Gril.
Tafereelen uit het verhaal
van Herbert Frey.
(Vervolg.)

XXIX

De heer Seewald had een span buitengewoon schoone paarden gekocht. Ieder die ze zag was van oordeel dat ze nog te wild en te weinig gedresseerd waren. De heer Seewald lachte daarover en meende wel in staat te zijn de paarden te besturen; hij had er dan ook reeds een paar maal mee gereden, en de koetsier wist wonderen te vertellen hoe zijn heer de teugels wist te voeren en de paarden wist te beheerschen.

Op een schoonen morgen in Augustus gelastte hij de kindermeid, de kleine Elfriede aan te kleeden, omdat hij met haar wilde uitrijden. Leontine zat aan 't venster der kinderkamer en hoorde het bevel. Niemand waagde het ooit den heer Seewald tegen te spreken; de kindermeid gehoorzaamde dus zwijgend; maar hare handen beefden daarbij en zij was ontzettend bleek, want zij had gezien dat de nieuwe wilde paarden voor het rijtuig werden gespannen.

Leontine had insgelijks eerst gezwegen; daarna echter gaf de liefde voor haar kind haar moed. Zij wendde zich tot haar gade.

‘Wilt gij met de nieuwe paarden uitrijden, mijnheer?’ vroeg zij.

‘Ja, natuurlijk,’ gat hij kort ten antwoord.

‘Dan bid ik u, het kind niet mede te nemen, er mocht de kleine iets overkomen,’ hernam Leontine, zooveel mogelijk nadruk op hare woorden leggend.

‘Ik meen verstand genoeg te hebben, om te weten of er gevaar bij is, en ik zie het er niet in,’ antwoordde hij.

‘Maar ik wel,’ zei Leontine. ‘De paarden zijn zoo wild. En Elfriede is uw eenig kind. O, ik bid u, laat haar hier blijven! ik zal haar wel goed bezig houden.’

‘Ik verzoek u te zwijgen!’ riep Bertram driftig ‘Ik verwacht van u geene aanmerkingen en ben niet gewoon tegengesproken te worden. Ik weet wel dat men dit gaarne doet waar geene meesteres in huis is, maar ik wil van dergelijke aanmatiging niets weten.’

Leontines hart gevoelde zich diep gegriefd. Zij nam het kind in hare armen.

‘Mijnheer,’ zeide zij, ‘het kind heeft geene moeder meer, die voor haar kan opkomen; vergeef 't mij dus dat ik voor haar spreek.’

‘Komaan, nu raakt mijn geduld ten einde,’ riep hij. ‘Laat mijn kind los! Ge gaat te ver, al is het waar dat ik u dank verschuldigd ben. 't Is immers eene ongehoorde beleediging, dat ge u durft vermeten, het beter te willen weten dan ik. Kom mede, mijn kind!’

Hij rukte Elfriede uit hare armen. Zij verbleekte, beefde over al hare leden en scheen ineen te zullen zakken, maar hij lette er niet op.

‘Zet Elfriede haar hoed op, Augusta!’ beval hij de kindermeid. ‘Ik zal haar hedenochtend voor 't eerst leeren mennen.’

Het kind was gereed, en hij liep er mee de kamer uit.

Leontine ging aan 't venster staan en zag hoe Bertram, met het vroolijke kind naast zich, snel de plaats afreed. Zij had het rijtuig wel willen naijlen, om de kleine terug te halen; haar hart sloeg angstig, en met tranen in de oogen staarde zij het rijtuig na.

Toen het uit 't gezicht was, viel zij op haar bed en begon luide te weenen.

Geruimen tijd gaf zij aan hare droefheid lucht, en ten laatste verkeerde zij in eene soort van verdooving, waaruit zij eensklaps werd gewekt door eene vrouwestem. Verschrikt sprong zij op en snelde den gang in. Daar kwam zij haar echtgenoot tegen, die er bleek en ontsteld uitzag, terwijl de kindermeid en juffrouw Vogel hevig ontroerd waren. Maar in 't volgende oogenblik zag zij een schouwspel, dat haar geweldig aangreep. De koetsier droeg de kleine Elfriede in zijne armen eene aangrenzende kamer binnen en legde haar met de grootste voorzichtigheid in een ledikant.

In een oogwenk was Leontine de kamer binnengesneld.

‘Wat is haar overkomen?’ vroeg zij buiten zich zelve van angst.

‘Er is een ongeluk gebeurd, de paarden zijn op hol gegaan,’ antwoordde Bertram op doffen toon.

Een smartkreet slakend, ijlde Leontine naar het bed, waarop haar kind lag. Als met reuzenkracht begaafd, had zij de anderen ter zijde geduwd.

‘Mijn kind, mijn dierbaar kind!’ snikte zij en breidde de armen over haar uit. ‘Verwijdert u allen, laat me alleen met mijn kind!’

‘Die vrouw is krankzinnig,’ zei Bertram op somberen toon.

‘Ik roep den Hemel tot getuige,’ riep Leontine, door de woorden haars echtgenoots nog meer opgewonden, ‘dat ik de moeder van het kind ben. Geene andere zal haar aanraken.’

Onwillekeurig weken allen terug. Bertram zag de huishoudster en de kindermeid verbijsterd aan, en deze waren niet minder in verlegenheid.

‘Zij is zeker krankzinnig,’ herhaalde hij. Maar nu was het uit den klank zijner stem op te merken, dat hij verwonderd en tevens angstig was.

‘Neen, ik geloof niet dat zij krankzinnig is,’ gaf de huishoudster ten antwoord. ‘Reeds sinds eenigen tijd heb ik iets vreemds in juffrouw Werner opgemerkt, en nu twijfel ik niet meer.’

‘Wat bedoelt ge?’ vroeg de heer Seewald.

‘Ik kan eigenlijk niet zeggen wat ik wel meen, mijnheer, maar er zijn zooveel zaken, die me zonderling voorkomen. Zoo heb ik onder anderen juffrouw Werner een paar maal luid weenend aan 't bedje van het kind geknield zien liggen. Er zijn reeds zoo vaak buitengewone dingen gebeurd, mijnheer, waarlijk buitengewone dingen. Ik heb wel is waar nooit mevrouw Seewald, uwe lieve echtgenoote, gezien, maar als men aan wonderen geloof mocht slaan, zou men zeggen dat de ziel uwer gade in deze lieve, zachte vrouw was overgaan, om haar tot een beschermengel voor uw kind te maken.’

‘Maar wat wilt ge daar nu mede te kennen geven?’ vroeg Bertram norsch en tevens een weinig verlegen.

En terwijl hij de naaister oplettend beschouwde, zag hij in haar gelaat en gebaren eene in 't oog vallende gelijkenis met die van zijne als dood betreurde Leontine, ja, ook hare stem scheen die zijner gade te zijn ‘In elk geval,’ sprak hij tot zichzelven, ‘wil ik nauwkeurig onderzoeken, wie die merkwaardige vrouw is en of....’

Voordat hij zijne gedachte geheel had geuit, trad Leontine naar hem toe en sprak, in haren angst geheel vergetende hare stem te veranderen:

‘Er is geen minuut te verliezen; er moet onmiddellijk om een chirurgijn gezonden worden. Het kind heeft een arm gebroken en is aan 't hoofd gewond.’

Bertram gaf den koetsier dadelijk bevel om met andere paarden zoo snel mogelijk naar den dokter te rijden; daarna ging hij met Leontine naar het bed waarop Elfriede lag. De kleine was vreeslijk bleek; zij had eene groote, bloedroode vlek aan 't voorhoofd. Bertram zag nu eens naar zijn kind, dan weder naar de innig bedroefde vrouw, die voor hem terugweek.

‘Zie wat ge gedaan hebt,’ sprak zij op gestrengen toon. ‘Gij die de beschermer van het kind moest zijn, hebt het misschien gedood, mijn lief onschuldig kind!’

‘God weet hoe innig leed het mij doet,’ antwoordde hij. ‘Maar ik kon niet denken dat zoo iets gebeuren zou. Zij had me reeds dagen lang verzocht, om eens met mij te mogen mederijden, en ik wilde haar genoegen doen. O mijn God, hoe dwaas en onzinnig heb ik gehandeld! Maar wie zijt ge, dat ge zooeven u gedroegt alsof gij de moeder van het kind waart?’

‘Het komt er weinig op aan wie ik ben.’ zei Leontine zacht.

Hij zag haar uitvorschend aan.

‘Groote God!’ riep hij, ‘zij heeft Leontines voorhoofd en oogen. Ik vraag u nog eens, wie zijt ge? Antwoord mij. O, 't is of ik krankzinnig zal worden.’

Zij zweeg en trachtte haar gelaat voor zijn doordringenden blik te verbergen

‘Is het zooals men zooeven zeide?’ ging hij voort. ‘Is het Leontines ziel in een ander lichaam, die uit deze oogen mij aanschouwt? Ik kan het niet begrijpen; ik zie een mij bekend en toch vreemd gelaat. O, spreek! Die onzekerheid is verschrikkelijk!’

‘Ik ben Leontine, uwe gade,’ zeide zij kalm. ‘Ik ben degene, die gij zoo weinig bemindet, dat haar het lot, voor dood gehouden te worden, eerder te verdragen toescheen dan met u te leven.’

Zij kon eenige oogenblikken niet voortgaan, want Bertram zonk voor haar op de knieën, en zij zag hem weenen.

‘Ik betreur het dat ge dit moest te weten komen,’ vervolgde zij toen weder. ‘Ik had gewild dat dit geheim tot aan mijn dood zou bewaard blijven, en ik hoopte spoedig te sterven. Alleen uwe hardheid tegen mij hedenochtend en het ongeluk, dat door uw schuld mijn kind is overkomen, hebben mij onwillekeurig mij zelve doen verraden. Maar ik zal heengaan, en niemand behoeft er iets van te vernemen.’

[p. 176]

‘Neen, ge zult niet meer van hier gaan, als ge mijne gade Leontine zijt!’

‘Die ben ik werkelijk,’ antwoordde zij met tranen in de oogen: ‘ik ben uwe ongelukkige, hopelooze Leontine. Ik meende toen ik u Hedwig van het brandende schip liet redden, dat ik den dood in de golven zou vinden, want ik wilde u en haar door mijn dood vrij maken. God beschikte het anders. Ik werd gered, doch mijne denkbeelden waren zoo verward, dat ik geloofde dat ik levend als dood zou kunnen beschouwd worden.’ Zij ging naar het bed van Elfriede en streek met de hand over 't voorhoofd van haar kind. ‘Ik had altijd in den vreemde willen blijven,’ ging zij voort, ‘en ik zou dit hebben kunnen doen, want mijn ongelukkig lot had alle gevoelens, zelfs de liefde voor u, in mij gedood, maar alleen de liefde voor mijn kind niet, de reinste en onuitbluschbare liefde op aarde. Die liefde trok me hierheen en boeide me, onder duizend kwellingen en onophoudelijke vrees, tot heden in het huis waar zij vertoefde.’

Bertram zag haar met bewondering aan. Tot welk eene macht over zich zelve, tot welk eene volharding was zij, de zoo teedere en gevoelige vrouw, in staat geweest! Hij ondervroeg haar naar alles, en zij vertelde hem hoe zij was gered geworden, hoe zij zich had vermomd, welk een hevigen boezemstrijd zij menigmaal had gehad; ten laatste schetste zij hem haar gesprek met Hedwig.

‘Dus weet Hedwig het ook?’ vroeg hij.

‘Hedwig weet alles,’ was haar antwoord.

‘O, nu begrijp ik hare handelwijs jegens mij,’ riep hij hevig aangedaan. ‘Ik heb aan alle zijden onrecht gepleegd’

Hij boog zich over zijn kind, en Leontine zag met blijde ontroering welk eene verandering zijne trekken langzamerhand aannamen.

XXX.

Dokter Habermann, die 't altijd zeer druk had en voor zijne praktijk ten platten lande er twee vlugge paarden op nahield, kwam op Windischkrona eerst twee uur nadat de koetsier om hem was uitgezonden. De eerste vijf minuten van zijn bezoek waren voor Bertram en Leontine pijnlijke oogenblikken; met angstige blikken staarden zij hem aan terwijl hij de kleine gestalte beschouwde en zijne geoefende hand het kind betastte en alle gewrichten bewoog en onderzocht. Zwijgend en uiterlijkkalm stond Leontine naast hem, maar niettemin verkeerde zij in eene hevige spanning, en nu en dan deed eene rilling haar geheele lichaam schokken.

Eindelijk brak de dokter de pijnlijke stilte af.

‘'t Heeft niet veel te beteekenen,’ zeide hij, ‘althans als men in aanmerking neemt aan welk gevaar het kind is blootgesteld geweest 't Is waarlijk te verwonderen dat 't zoo goed is afgeloopen. Alleen de linkerarm is gebroken, en de wond aan 't hoofd is, gelukkig, zeer licht. Het kind heeft immers niet gebraakt? Ik geloof niet dat er eene hersenschudding heeft plaats gehad. Bij eene zorgvuldige verpleging is er dus geen gevaar bij.’

Nadat hij den gebroken arm verbonden en ten opzichte der verpleging eenige wenken gegeven had, verwijderde de dokter zich haastig.

Bertram en Leontine waren toen weer alleen in de kamer, waar hun kind nu en dan een smartkreet deed hooren.

Plotseling wankelde Leontine, en zonder een woord of een kreet te slaken, zakte zij ineen. Bertram tilde haar op en legde haar op de sofa. Daarna opende hij de deur en riep juffrouw Vogel. Hij gevoelde behoefte om zijn hart aan iemand uit te storten en openbaarde de huishoudster de volle waarheid.

‘Ge zijt altijd eene trouwe dienares geweest, juffrouw Vogel,’ aldus besloot hij, ‘bewaar dit geheim zorgvuldig in uw hart en laat er nimmer een woord van over uwe lippen komen.’

Juffrouw Vogel beloofde dit. Zij had intusschen, door den heer Seewald geholpen, aan de ongelukkige jonge vrouw hare zorgen gewijd, die nu langzaam weder tot bewustzijn kwam, maar daarna nog in eene hevige opgewondenheid verkeerde en zoo ontsteld was dat Bertram besloot, per telegraaf Hedwig te verzoeken, dadelijk naar Windischkrona te komen. Leontine werd naar eene kamer gebracht, die Bertram onmiddellijk voor haar had laten inrichten, en juffrouw Vogel bleef bij haar, om haar te verzorgen, terwijl de kindermeid met de verpleging der kleine Elfriede werd belast. Alle bezorgdheid voor het kind was spoedig geweken wel had zij hevige pijn aan den gebroken arm en weende soms bitter, maar 't was klaarblijkelijk dat zij geene inwendige kneuzing had bekomen en weldra volkomen hersteld zou zijn.

Leontine was insgelijks weer bedaarder en kalmer geworpen.

Reeds den volgenden morgen kwam Hedwig op Windischkrona. Haar eerste blik op Bertram zeide haar genoeg.

‘Er is zeker iets bijzonders voorgevallen?’ vroeg zij haagstig

generaal harrison,
de nieuwe President der Vereenigde Staten.

‘Ja, goede Hedwig, ik weet alles,’ was zijn antwoord.

Zij hadden een lang gesprek over Leontine, voordat Hedwig tot haar ging.

‘Ge moet mij helpen,’ zei Bertram: ‘ge moet voor mij denken en plannen maken; mijn geest is nog als verbijsterd. Voor alles moeten we er voor zorgen dat geen mensch iets van het geval te weten komt. Niemand, zelfs mijne schoonouders niet, mogen vernemen dat mijne echtgenoote vermomd en als eene arme naaister onder mijn dak heeft gewoond. De kwaadsprekendheid zou alle tongen in beweging brengen, en de verslaggevers van dagbladen zouden als uitgehongerde wolven op de sensatie makende stof aanvallen. Overigens kan ik de gedachte niet van mij weren, dat Leontines geest verward was, toen zij de schandelijke vermomming verzon.’

‘Maar ziet ge er niet tevens het bewijs in hoe vurig zij u beminde, Bertram, en heeft dat u niet getroffen?’ vroeg Hedwig.

‘O ja, zeker heeft het mij getroffen,’ antwoordde hij zuchtend, terwijl hij er aan dacht welke kwellingen zijne gade zich zelve had aangedaan en wat zij moest geleden hebben. ‘Maar de wereld zal zich geene rekenschap geven van de innige gevoelens, die tot dergelijke handelwijs hebben gedreven,’ voegde hij er bij; ‘zij zal het alleen als een dwaas avontuur en een zonderling geval beschouwen.’

Hedwig had na eenig nadenken een plan ontworpen, dat zij meende goed uitvoerbaar en 't geschiktst te zijn. Zij stelde Bertram voor, dat zij dadelijk aan Leontines ouders zou schrijven, om hen eenigszins op het verblijdend bericht voor te bereiden. Zij zou hun melden dat den Heer Seewald een gerucht was ter ooren gekomen, dat zijne gade was gered geworden en in eene stad in de nabijheid van de plaats, waar de scheepsramp was voorgevallen, ziek lag. Er was dus eene zwakke hoop, dat zij nog leefde; maar hare ouders moesten aan dit gerucht nog niet te veel geloof slaan. Voort zou zij schrijven, dat zij met den heer Seewald naar Italië vertrok, om verdere nasporingen te doen; zoodra zij iets vernam zou zij het dadelijk mededeelen.

Hedwig meende ook dat het goed zou zijn, een gelijkluidend bericht aan de bladen te doen toekomen, die indertijd de zeeramp en het verongelukken van mevrouw Seewald zoo wijdloopig besproken hadden.

‘En als Leontine zich daartoe sterk genoeg gevoelde,’ aldus ging Hedwig voort; ‘zal ik reeds morgen de reis met haar aanvaarden. We gaan naar Sicilië. Ge volgt ons na een paar dagen, en van daar kunnen we aan Leontines ouders schrijven, dat we de zekerheid hebben verkregen, dat hunne dochter is gered geworden en nu ook van hare ziekte hersteld is. Evenwel moogt ge u op Sicilië niet aan Leontine vertoonen dan wanneer ik u daartoe zal laten roepen: zij moet niet beter weten dan dat ik met haar alleen daarheen ben gereisd. De Hemel zal het ons vergeven, als we eene kleine leugen verzinnen - en in zekere mate is het dan ook werkelijk waarheid - en aan de dagbladen melden dat uwe echtgenoote ten gevolge van den scheepsbrand en den uitgestanen angst niet alleen ziek, maar ook krankzinnig is geworden, zoodat zij tot voor korten tijd geen besef had om iets van zich te doen hooren, en de lieden bij wien zij verpleegd werd, niets omtrent hare familie en afkomst wisten.

Bertram vond dit plan uitstekend.

‘Na een verblijf van enkele dagen op Sicilië kunnen we terugkeeren.’ vervolgde Hedwig. ‘En gij, Bertram, moet voortaan uwe echtgenoote teeder beminnen, want zulk eene innige liefde moet wederliefde wekken. God heeft onze vereeniging niet gewild; we waren niet voor elkander bestemd; tracht dus met haar gelukkig te zijn en haar gelukkig te maken.’

‘En gij, Hedwig,’ vroeg Bertram treurig, ‘hoe zult gij u in uw lot kunnen schikken?’

‘De Hemel weet het,’ antwoordde zij kalm en ernstig. ‘In elk geval zal het geluk mijner dierbaarste vrienden mij een grooten troost schenken. Laten we over mij geen woord meer spreken.’

Beiden waren eenige oogenblikken in diep gepeins verzonken; hunne aandoeningen beletten hen het gesprek voort te zetten.

Toen nam Hedwig weer het woord. ‘Ik beschouw het als eene dringend vereischte, dat ik zonder uitstel met Leontine vertrek; des te eerder kunnen we haar in de armen harer bedroefde ouders terugvoeren. De kleine Elfriede zal haar wel eenigen tijd kunnen ontberen en spoedig hersteld zijn.’

De toebereidselen voor de reis werden in stilte gemaakt, en de grootste voorzichtigheid werd in acht genomen. De dienstboden vernamen alleen dat jufvrouw Werner plotseling ziek was geworden, en freule Kroon haar ter verpleging naar een andere plaats zou brengen. Alleen jufvrouw Vogel, de huishoudster, was in het geheim ingewijd.

(Slot volgt.)