De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 4

Onschuldig veroordeeld.
Eene geschiedenis uit de Vereenigde Staten.

Op Kerstdag van het jaar 1700 en eene kleine breuk, dus nog lang voor den tijd, dat de Staten hunne onafhankelijkheid van Engeland hadden bevochten, was op het oude Newton-House een klein gezelschap bijeen gekomen, om het Kerstfeest te vieren, daar voornamelijk in die streek dit feest met buitengewonen luister werd herdacht.

Het huis stond aan den oever der rivier, ongeveer drie mijlen van New-Castle, en werd in die dagen als het grootste en prachtigste gebouw van de geheele buurtschap beschouwd.

Een uitgestrekt grasveld, in den Zomer met schitterende bloemen bedekt, reikte van het gebouw tot aan de rivier, en was geheel door heggen ingesloten.

Thans was het gras met sneeuw bedekt, en de heggen bruin en dor; de oude, hooge boomen, van hunne bladeren beroofd, kraakten en zuchtten als zij door den wind werden bewogen; hunne takken schoven ratelend over elkander, als zochten zij troost bij elkaar in hunne verlatenheid.

Binnenshuis was het daarentegen zoo aangenaam en prettig, als slechts vroolijkheid en vriendschap het maken konden.

De oude majoor Newton, de heer en meester van al die uitgebreide bezittingen, was een van die landedellieden, die uit hun vaderland al de gewoonten, zeden en gebruiken en vooral gastvrijheid hadden medegebracht, welke aan de wel opgevoede Engelsche edellieden van dien tijd eigen waren.

Dat hij een hartstochtelijk vossenjager was, getuigde het groot aantal staarten, dat in zijne eetzaal hing, en dat hij het leven van de aangenaamste zijde beschouwde, en zich het goede dezer aarde wel liet smaken, bewees het aantal karaffen op het groote buffet, alwaar van de komende, de blijvende en de gaande gasten werd verwacht het voorbeeld van den gastheer te volgen, door zich niet onbetuigd te laten.

Zijne tafel was altijd van het noodige, ja overtollige goed voorzien, en met hem aan te zitten, was een der plichten, maar tevens een der grootste genoegens van den dag.

Edelman door opvoeding en overtuiging, gaven nochtans dikwerf zijne handelingen het bewijs, dat hij een kind van de ruwheid van zijn tijd was; hij kon vreeselijk bulderen, was driftig en geraakte somtijds in de heftigste woede.

Zijne veertig slaven werden, zoo lang zij gehoorzaam en nederig waren, over het algemeen goed behandeld, maar het minste verzet of de geringste nalatigheid deed de gruwelijkste verwenschingen op hun hoofd neerkomen, terwijl hun meester de wreedste straffen als noodzakelijk voor het gezag beschouwde.

De majoor was niet in zijn humeur, hij had niet van harte deelgenomen aan de vroolijkheid van het gezelschap, dat ondanks de norschheid van den gastheer het huis deed weergalmen van de vreugde en blijdschap, aan het Kerstfeest eigen.

Het diner was geëindigd, het tafellaken afgenomen, en de dames hadden zich in het salon teruggetrokken. Wijn, appelwijn, whisky en nog een anderhalf dozijn verschillende dranken werden aangericht, en nu begon de ma-

[p. 396]

joor met zijne mannelijke gasten het ernstigste werk van den geheelen maaltijd.

Aan het hoofd der tafel zat de majoor; Dr. Ricketts, een vroolijk jonggezel van even in de vijftig, die de beoefening der medische wetenschap verwaarloosde, om des te beter gebruik van zijn aanzienlijk vermogen te kunnen maken, door naar zijn genoegen te leven, zat voor aan het benedeneinde der tafel; aan beide zijden zaten een twaalftal personen, bewoners der naburige huizen, en onder hen Tom Willitts van de dichtstbijgelegen boerderij en Dick Newton, de zoon van den majoor.

In de moskee.

Het gesprek begon allengs te verflauwen. De majoor was nog norscher dan hij den geheelen dag was geweest en Dick scheen volkomen met zijn vader overeen te stemmen. Tom Willitts werd ongeduldig, dat men zoo lang tafelde; hij verlangde naai het salon te mogen gaan, waar hij reeds in gedachte bij zijne verloofde was, Mary Engle, de schoone gouvernante van des majoors kinderen. Ten laatste begonnen de gasten zich gedrukt te gevoelen door de weinige spraakzaamheid van den majoor, en ware doctor Ricketts er niet geweest, men had zich bepaald verveeld. De doctor was echter zeer spraakzaam en levendig en geheel ongevoelig voor het stilzwijgen zijner tafelgenooten. Hij had een bepaald zwak om de meest onhoudbare stellingen op alle mogelijke wijzen te verdedigen, zonder op iets anders te letten dan op het vullen van zijn glas, nu eens uit eene karaf, dan weder uit de punch-bowl.

In de hoop zijn gastheer uit zijne schijnbare moedeloosheid op te wekken, riep hij ten laatste: ‘En laat de majoor eens een liedje zingen! Wel, Newton, zing voor ons: “Tally ho”!’

[p. 397]

‘Vandaag kan ik niet zingen,’ zeide de majoor, ‘ik ben geheel ter neer geslagen. Ik heb een ongeluk gehad, en ik....’

‘Wel, wat is er gebeurd?’ vroegen allen.

‘Wat er gebeurd is!’ riep de majoor met een vloek. ‘Ik heb mijne prachtige, oude diamanten borstspeld verloren, een juweel, mijne heeren, door George II aan mijn vader geschonken; een juweel, waaraan ik de hoogste waarde hechtte. Het was eene belooning, die mijn vader ontving voor eene dappere en edele daad in den slag van Dettingen, en de werkelijke waarde was onbeduidend in vergelijking met de waarde, die het voor mij had als een onwraakbaar bewijs van den moed mijns vaders’

‘Hoe hebt ge haar verloren?’ vroeg de doctor.

‘Toen ik van morgen bij mijne schrijft fel kwam, bemerkte ik, dat het slot was opengestoken, van de binnenste lade de sluiting verbroken en het juweel uit het doosje genomen.’

‘Wie kan dat gedaan hebben?’

‘Ik kan er niemand van verdenken.’ hernam de majoor; ‘ik geloof niet, dat een van die zwarte rakkers zoo iets heeft durven doen. Overal heb ik het gezocht, maar te vergeefs, mijnheeren, te vergeefs; het is voor goed verloren. Krijg ik den booswicht ooit te pakken, dan zal ik hem levendig laten villen, waarachtig, ik zal het doen, onverschillig wie het is, al zou het Dick zijn,’ en de oude man dronk in één teug een grooten beker port uit, alsof hij zijn verdriet wilde verdrinken.

‘Mijne meeningen omtrent zulke misdaden,’ zeide de doctor, ‘is, dat de persoon, die ze begaat, altijd min of meer krankzinnig moet zijn.’

‘Krankzinnig!’ riep de majoor woest. ‘Als ik den man te pakken krijg, die het deed, teeken ik hem voor zijn leven!’

‘Wij zijn allen op onze beurt wel eens dwaas, als wij boos, verliefd, in grooten nood of hartstochtelijk zijn,’ zeide de doctor. ‘Buitengewone domheid, door het niet ontwikkelen van iemands geestelijke hoedanigheden, is eene soort van waanzin; evenzeer is het begrip van zedelijkheid bedorven bij hem, die in zijne jeugd wordt opgevoed in eene omgeving van misdaad en ellende. Mijne stelling is, dat de straf meer moet bijdragen tot ontwikkeling van het gezond verstand, dan slechts wraak te beoogen.’

‘En mijne stelling is, dat ieder vagebond, die de wetten schendt, gegeeseld en gevangen gezet moet worden, opdat hij het goed begrijpe, dat de samenleving geene misdaad toelaat. Vertel uwe mooie redeneeringen aan de schavuiten, die de maatschappij berooven!’ zeide de majoor opstaande en zijn stoel driftig achteruit schoppende.

De doctor zweeg, en het gezelschap ging naar het salon.

Rondom den grooten haard zaten mevrouw Newton, hare dochters, beiden nog kinderen, Mary Engle, de gouvernante, mevrouw Willitts en de vrouwen der heeren, die aan tafel gezeten waren.

Toen de heeren binnenkwamen, stonden zij op, en begroetten hen vriendelijk. Tom Willitts ging naar Mary en terwijl het overige gezelschap in een levendig gesprek was gewikkeld, nam hij zacht hare handen voerde haar, zooals hij dit gewoon was, naar eene der diepe vensterbanken der kamer. Het gelaat van Mary blonk van vreugde, terwijl zij Tom hartelijK dankte voor het fraaie geschenk, dat hij haar gisteren gezonden had.

‘Waarom draagt ge 't nu niet, Mary?’ vroeg Tom.

‘Hebt ge 't gaarne? Dan wil ik 't halen en aandoen,’ zeide Mary.

het einde der republiek van venetië. naar de schilderij van jacovacci.

Mary Engle was de dochter eener weduwe, die met beperkte middelen in het dorp woonde. Zeer ontwikkeld en welopgevoed, had zij besloten hare moeder niet langer tot last te zijn, maar zelve in haar onderhoud te voorzien. Tong, schoon en van fatsoenlijke familie, was zij eene groote aanwinst voor het huishouden van den majoor en werd zij door iedereen bemind, ofschoon de heer des huizes toch nooit

[p. 398]

goed kon vergeten, dat zij zijne ondergeschikte was en loon trok, en beschouwde hij het als eene gunst, dat hij eene zoo groote vertrouwelijkheid tusschen haar en zijne familie toestond. Evenwel behandelde hij haar zoo vriendelijk als iedereen eene aardige vrouw doet. Zij toch was een meisje, dat aan ieder man op 't eerste gezicht moest bevallen. Nog vóór zij eene maand in zijns vaders huis was geweest, beminde Dick Newton haar reeds vurig. Zij had echter meer genegenheid voor Tom Willitts, een getrouw bezoeker van Newton-House en de knapste jongen van den geheelen omtrek. Voordat Dick echter tijd had gehad zich te verklaren, was de prijs reeds door Tom gewonnen. Drie maanden voor het Kerstfeest was Tom met Mary geëngageerd en in het voorjaar zouden zij trouwen.

Op Kerstavond zou men op Newton-House eene tooneelvoorstelling geven, waarin de jongelieden zouden medespelen.

Aan het einde der lange zaal was een tijdelijk tooneel opgeslagen, en reeds vroeg in den avond waren er stoelen om heen gezet, waar de gasten, onder vroolijk gekout en gelach plaats namen, totdat de schel het teeken gaf, dat de voorstelling zou beginnen. 't Was een klein tooneelstukje, van middelmatige waarde, en Mary Engle moest het eerst optreden.

Lachend huppelde zij naar binnen, en begon met zooveel levendigheid en geest te spreken, dat het veel voor het welslagen der voorstelling beloofde. Op hare borst droeg zij eene diamanten speld, die in den glans der voetlichten blonk en schitterde.

Door de aanwezige heeren werd een kreet van verbazing geuit, die Mary plotseling deed verstommen en een onderzoekenden blik om zich heen werpen. Majoor Newton ontdekte de speld en met een vloek op de lippen sprong hij op het tooneel.

‘Waar hebt gij dat vandaan?’ vroeg hij driftig, naar den diamant wijzende, terwijl zijne hand vreeselijk beefde.

Het was doodstil in de kamer, toen Mary bleek en kalm antwoordde: ‘Wat vraagt gij, mijnheer?’

‘Waar hebt ge dat vandaan? vraag ik, het is mij ontstolen, en gij zijt de diefegge!’

Op hetzelfde oogenblik rukte zij de speld van hare borst en wierp haar op den grond.

De majoor sprong er op toe en nam haar op.

Mary bedekte haar gelaat met hare handen, en de roode kleur harer wangen scheen door hare vingers heen.

‘Waar hebt ge de speld vandaan?’ vroeg de majoor nogmaals.

‘Ik kan het u niet zeggen, mijnheer,’ antwoordde zij, met geweld de handen van voor haar gelaat nemende en samenvouwende,

‘Verlaat dan oogenblikkelijk dit huis, en verlaat het voor immer!’ riep de majoor, in hevigen toorn ontstoken.

Bij die laatste woorden kwam Tom Willitts juist binnen. Mary scheen te bezwijmen. Hij snelde aan hare zijde, als om haar te verdedigen. Hij begreep niets van hare ontsteltenis, maar zag den majoor aan, alsof hij hem wilde aanvliegen. Toen hij echter zijn arm om Mary wilde slaan, deinsde zij van hem terug, en hem een blik vol verachting, toorn en haat toewerpende, verliet zij de kamer. De groote deur van het voorportaal driftig openwerpende, vloog zij, zonder hare fraaie lokken te bedekken, gloeiend van schaamte en wanhoop, overladen met beleedigingen, naar buiten, alleen en verlaten in de koude en duisternis van een strengen winternacht.

Nauwelijks op den weg lettende, bereikte zij den oever der rivier, en het harde zandpad volgende, liep zij voort.

De vloed naderde met kleine golfjes, die hare voeten bespatten, het zwakke ijs aan den kant werd er door losgerukt en zuchtte alsof het hare schande wilde voortvertellen. De wind ruischte door het rietgras op het duin en deed stemmen hooren, die haar schenen te bespotten.

De sterren, die haar op den droeven weg voorlichtten, tintelden en flikkerden in den kouden nacht, met eene beteekenis, die zij er vroeger nooit in had gevonden. De lichten in de verte op de rivier en in de op een afstand gelegen stad dansten op en neder in de duisternis, als om haar uit te noodigen tot hen te komen, zich te vernietigen. Hare gedachten waren verward. Op het eerste oogenblik voelde zij de begeerte in zich opkomen, al hare ellende in de rivier te begraven. Een sprong en al haar angst en leed zou verborgen zijn onder het rusteloos water. Doch de hoop op rechtvaardiging daagde in hare ziel, en verdwenen was de zonderlinge begeerte en lafhartigheid, om moedwillig aan haar leven een einde te maken. Zij zou naar hare woning, naar hare moeder gaan, die zij nooit had moeten verlaten. Alle gedachten aan geluk en menschenmin zou zij verbannen en zich voor immer terugtrekken uit die koude, ongevoelige wereld. Niets wilde zij meer te doen hebben met valsche vrienden en trouwelooze minnaars; zij zou zich zelf bewaren voor bedrog, verraad en onhartelijkheid en geen mensch meer vertrouwen als hare eigen moeder.

En zoo liep zij voort, langs de zandige baai, door dik en dun, door het hooge gras en het riet aan den waterkant, verward en radeloos en omringd door de gevaren der duisternis. Heure haren waren losgeraakt en fladderden in den scherpen wind, maar geen traan blonk op hare bleeke wangen; altijd maar voort door den donkeren nacht, struikelend en vallend over steenen en in galen, totdat zij, uitgeput door den langen weg, hare ellende en wanhoop, de woning van hare moeder bereikte, naar binnen ging, hare armen om den hals harer moeder sloeg en met een diepen zucht bewusteloos aan hare voeten nederviel.

*_**

Op Newton-House was plotseling aan alle vreugde een einde gemaakt. Toen Mary de kamer uitvloog, bleef het gezelschap een oogenblik verbaasd en ontzet haar nastaren, terwijl de majoor met zijn drift kampende en beschaamd over zijn woest gedrag, met haastigen stap de kamer op en nederliep, terwijl hij zijn gedrag bij zijne gasten trachtte te rechtvaardigen, door hun de geschiedenis van den diefstal mede te deelen.

Tom Willitts, getroffen door de wreede behandeling, die hij van Mary had ondervonden en geheel vervuld met eene rechtmatige verontwaardiging over het woeste gedrag van den majoor, viel deze dadelijk in de rede: ‘Gij zijt een lafaard en een lomperd, mijnheer; en hoe oud gij ook zijt, stel ik u toch verantwoordelijk voor uw laag gedrag tegenover dat jonge meisje.’

Vóór de majoor kon antwoorden, stormde hij de deur uit, om Mary te volgen en haar te beschermen. Te vergeefs zocht hij haar op den hoogen weg; verbitterd en tevens verwonderd, dat zij hem zoo norsch had behandeld, schreed hij door de diepe duisternis, vruchteloos naar het meisje rondziende, voor wie hij gaarne zijn leven had opgeofferd.

‘Misschien was het maar eene aardigheid,’ meende mevrouw Willitts. ‘Ik acht Mary niet in staat diefstal te plegen. Nooit zal zij er ernstig aan gedacht hebben de borstspeld te behouden.’

‘Een verduiveld aardig spelletje,’ riep de majoor, ‘om mijn lessenaar open te breken; dat zijn van die aardigheden, die iemand in de gevangenis brengen.’

‘Mijne stelling is,’ zeide de doctor, ‘dat zij of het slachtoffer is geworden van eene laffe en boosaardige grap, of dat iemand het juweel gestolen en het haar gegeven heeft, om haar ongelukkig te maken.’

‘Daar geloof ik niets van,’ zeide de majoor.

‘En toch zal het zoo moeten zijn; had zij de speld gestolen, dan had zij haar niet van avond in uwe tegenwoordigheid gedragen, dat is te dwaas om te veronderstellen. Dit veronderstellende....’

‘Loop naar den drommel met uwe veronderstellingen,’ riep de majoor, de kracht van de bewering inziende, maar boos dat hij dit zelf moest toestemmen. ‘Zij is eene diefegge, en zoo waar als ik leef, zal zij bekennen, hoe zij aan het juweel is gekomen, of zij gaat in de gevangenis.’

‘En zoo waar als ik leef,’ riep de doctor, verontwaardigd en ernstig wordende, ‘zal ik dit geheim ontdekken en dit onschuldig meisje zuiveren van deze lage en boosaardige beschuldiging.’

‘Doe het als ge kunt,’ zeide de majoor en keerde hem kwaad den rug toe.

De doctor vertrok, en weldra verspreidde zich ook het overige gezelschap, het gebeurde besprekende, en vóór den middag van den volgenden dag was het reeds wijd en zijd rondverteld.

*_**

Toen Mary weder tot haar zelven gekomen was en in afgebroken woorden hare ellende en ongenade vertelde, troostte heure moeder haar met de verzekering, dat zij haar nooit meer zou verlaten; en terwijl zij het ruwe gedrag van majoor Newton streng veroordeelde, zeide zij, dat hij zijn ongelijk zou inzien en haar schitterend rechtvaardigen.

‘Maar hij zal nooit tot die ontdekking komen, moeder.’

‘Waarom niet? Waar hebt gij de speld gevonden, Mary?’

‘Vraag er mij niet naar, moeder, ik kan, mag het u niet vertellen.’

‘Hebt gij haar gevonden, en uit aardigheid op uwe borst gestoken?’

‘Neen, neen,’ zeide Mary, ‘zij was mij gegeven, ik mag niet zeggen door wien, en ik dacht zeker, dat het mijn eigendom was. Het was wreed, wreed!’ en weder begonnen hare tranen te vloeien.

‘En wie was tot zulk eene lafhartige daad in staat?’ vroeg hare moeder.

‘Dat kan ik u niet vertellen, moeder.’

‘Maar, Mary, dat is verkeerd. Niet alleen in uw belang, maar ook in het mijne, moet ge den naam van den misdadiger noemen.’

‘Nooit, nooit, zeg ik het, liever sterf ik.’

‘Was het Tom Willits?’

‘Ondervraag mij niet, moeder,’ zeide Mary ernstig. ‘Wanneer de persoon, die mij bedroog, lafhartig genoeg was om mij in zulk een toestand te plaatsen, en dan koel en onverschillig getuige van mijne schande kon zijn, dan heb ik nog kracht genoeg, om ook dien last te dragen; ik heb dan nog liever mijne ellende, dan zijn geweten.’

Tom Willits klopte aan de deur.

‘Als het Tom Willitts is, moeder,’ zeide Mary, ‘zeg hem dan, dat ik hem niet wil zien; zeg hem dat hij nooit weer een voet in dit huis zet; zeg hem,’ ging zij voort, terwijl hare oogen schitterden van opgewondenheid, ‘zeg hem, dat ik hem haat als een lage, valsche ellendeling’ Zij viel op een stoel neder en barstte in tranen los.

Mevrouw Engle ontmoette Tom aan de deur. Hij trilde van vrees en angst ofschoon het hem geruststelde, dat Mary gered was. Mevrouw Engle vertelde hem, dat Mary weigerde hem te zien. Zijn angst vervulde hem weder en hij verzocht slechts een enkel woord met Mary te mogen spreken.

‘Weet gij iets van die booze geschiedenis, mijnheer Willitts?’ vroeg mevrouw Engle, door Mary's woorden vermoedende, dat Tom de misdadiger was.

‘Op mijn woord van eer, ik weet het niet. Ik hoorde wat majoor Newton zeide, en zag de borstspeld op den grond liggen; toen Mary van mij wegvloog, volgde ik haar, daar ik niet begrijpen kon, wat dit moest beduiden.’

‘Zij verdenkt u het ongeluk veroorzaakt te hebben; en zoolang gij niet bewezen hebt, dat gij het niet hebt gedaan, wil zij u niet zien; in uw belang bid ik u, de waarheid te zeggen, al gij 't kunt, of niets onbeproefd te laten den schuldige te ontdekken.’

Bedroefd en wanhopend ging Tom weg. Geen wonder, dat, als zij hem verdacht, zij hem zoo ruw had bejegend. Hoe langer hij over die zaak nadacht, hoe minder hij tot eene oplossing der moeilijkheid kon geraken.

Hij had haar een armband gezonden, dien zij beloofd had aan te doen; maar zij had het niet gedaan; het was toch niet mogelijk, dat

[p. 399]

de armband verruild was geworden; neen, zijn eigen knecht had hem haar gebracht, en zij had hem er voor laten bedanken, en behalve dat, wie zou zoo kwaadaardig hebben kunnen zijn, een lief, jong meisje zulk eene laaghartige poets te spelen? Hij was en bleef wanhopend, en ging den volgenden morgen dr. Ricketts bezoeken.

De doctor wist evenmin raad, maar het stond vast, dat er eene valsche streek gespeeld was. Hij had besloten het raadsel op te lossen en begon met Mary een bezoek te brengen. Hij ging alleen naar Mary's woning en vond haar in een vreemden gemoedstoestand. Mevrouw Engle zat naast haar op de sopha en weende bitter. Mary, doodsbleek, maar met toegenepen lippen, hetgeen een onwrikbaar besluit aanduidde, stond tegenover een slaafsch uitziend man, die met veel verontschuldigingen, alsof hij zich over zijn last schaamde, haar een papier voorhield en haar verzocht hem te volgen.

Het was een constabel met eene machtiging om haar gevangen te nemen.

(Slot volgt.)