De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 4

[p. 209]

[Nummer 27]

Onze gravures.

De nar.

de nar, naar de schilderij van frans hals.

Zoo krachtig van toets als deze schilderij is, kan alleen het penseel van een oud-Hollandschen of Vlaamschen meester-schilder zijn. Het is dan ook een stuk van den grooten Haarlemschen schilder Frans Hals. De stukken uit de school van dezen kunstenaar munten uit door kracht van lijn en kleur. Hij heeft even groote vereerders als Rembrant en stond ook reeds bij zijne tijdgenooten in groot aanzien. De stad Haarlem bezit nog vele schilderijen van zijne hand: portretten en schutterstukken, die een eigenaardigen stempel dragen. Deze schilderijen zijn in de ruime zalen van het merkwaardige stadhuis goed verlicht ten toon gesteld, en niemand die belang stelt in de oude schilderkunst, zoo oorspronkelijk en waar, mag verzuimen, als lust of zaken hem naar Haarlem voeren, die meesterstukken te gaan bezichtigen. De figuren van Frans Hals zijn levensgroote, struische, breedgeschouderde, wakkere, strenge regenten of vroolijke schutters; in hunne degelijke, soms prachtige kleeding is het alsof zij op u aankomen om u van harte de hand te drukken. Hun oog staat helder, tintelt van geest en volgt u waar gij gaat; het leven heeft de schilder er voor eeuwenlang ingegoten, want zijne werken hebben nog weinig van hunne eerste schoonheid verloren. Dit blijkt ten volle uit het allerprachtigste portretstuk dat het Museum van Antwerpen van dien grooten meester bezit.

Een tooneelspel in drie bedrijven.

Het stuk speelt op de opene plaats van een landhuis. De persoonaadjes zijn: Bob, de gulzige; Nel, de peuzelaarster, en Dirk, de arglistige.

1ste Bedrijf. - Nel, de oude vriendin der bejaarde keukenmeid, heeft een lekker brokje gekregen. Ten zeerste in haren schrik, peuzelt zij op haar gemak en van genoegen spinnende, deze eerlijk verkregene versnapering op. Een echt toonbeeld van den vreedzamen

[p. 210]

burger, die rustig en genoegelijk teert van zijn door ijverig streven verworven bezit. Zulk schouwspel is genoeg om het socialisme het hoofd te doen opsteken. In de gedaante van den brutalen Bob en den listigen schoonspreker Dirk vertoont het zich, met denkbeelden van geweld en roofzucht bezield Behoedzaam naderen de beide struikroovers hun slachtoffer.

2de Bedrijf. - Met onbeschaamd geweld wil de sterkgespierde Bob de oude Nel het kluifje afhandig maken. Doch de gemoedelijke stemming der peuzelaarster slaat bij dit ongehoorde onrecht tot verontwaardigden toorn over. Krachtdadig stelt zij zich te weer met hare scherpe klauwen tegen den brutalen overweldiger. Deze echter doet hier nogmaals het recht van den sterkste gelden: onder de overmacht zwichtende, moet Nel het geliefkoosde beetje in den brand laten en gaat op de vlucht, door den gemeenen roover achtervolgd. Maar nu is het oogenblik voor den arglistige gekomen, om zijnen slag te doen. Met een paar wippen springt Dirk naar den schotel, pikt handig het beloerde brokje vast en huppelt er vlug mede in zijne kevie.

3de Bedrijf. - De woeste aanvaller denkt zijne beroofde natuurgenoote ver genoeg verwijderd, om zonder achterdenken naar den verwonnen buit te kunnen terugkeeren en dien rustig te genieten. Wie beschrijft echter zijne woede en teleurstelling als hij het zoo zeer betrachte hapje niet meer in den schotel, maar in den bek van den loozen Dirk en achter eene oninneembare verschansing van traliën terugvindt. Met verbetene razernij moet hij het thans aanzien hoe de fijne schoonspreker, buiten het bereik van alle bestraffing en weerwraak, met wijsgeerige bedaardheid den schat zit te genieten, door zijne domme kracht aan de wettige bezitster ontweldigd, wijl nog de kastijdende stoof haak der verbolgene keukenmeid hem zonder twijfel wachtende is.

Wie erkent niet den staatkundig-socialen zin, dien wij hier als eene variante gegeven hebben aan het geïllustreerde spreekwoord:

Als twee honden vechten om een been,
Loopt een derde er ras mee heen.

De Duitsche kroonprins op de villa Zirio te San Remo.

Zooals men weet is de Duitsche kroonprins nu reeds sedert maanden onderhevig aan eene doodelijke krankheid, en noch de schatten waarover hij beschikt, noch de wetenschap der beroemde artsen, zijn tot dusver in staat geweest hem voor het gevaar te behoeden, dat hem nog altijd als een Damocles zwaard boven het hoofd hangt.

Het Duitsche volk volgt in angstige spanning het verloop der ziekte van den beminden troonopvolger; de grijze keizer Wilhelm, een negentigjarige grijsaard, zelf op den rand van het graf, ziet zich op zijn ouden dag gefolterd door de bange vrees, dat hij zijn oudsten zoon, de hoop van zijn huis, voor zijne oogen zal zien sterven. Heel Europa houdt den blik op den hoogen lijder gericht, begrijpend dat met zijn leven of dood het lot der beschaafde wereld in de naaste toekomst gemoeid is. En onverschillig voor al die bekommering, al de wenschen der trouwe onderdanen, al de smeekbeden van dierbare betrekkingen, zet de ziekte haar vernielingswerk voort, langzaam de forsche krachten van den lijder ondermijnend, nu eens bedarend, dan weer met nieuwe hevigheid uitbarstend, de kundigste geneesheeren omtrent haar waren aard in het duister latend, haar slachtoffer meedoogenloos slingerend tusschen hoop en vrees.

Reeds sedert November van het vorig jaar toeft de kroonprins te San Remo, aan de lachende oevers der Middellandsche Zee, te midden eener paradijsachtige omgeving, doch helaas, onophoudelijk beloerd do[o]r de verradelijke slang, die hem naar de keel bijt. Zal het de wetenschap gelukken haar onschadelijk te maken? Wij hopen het van harte en tot geruststelling van het bekommerde Europa mag men aannemen dat zoo er voor de ziekte een kruid gewassen is, het den lijder niet zal ontbreken. De plek, waar hij zich bevindt, wordt als de aangewezen wijkplaats voor zieken van dien aard aangewezen; en in den laatsten tijd heeft het eenvoudig stadje der Riviera, hoofdzakelijk wegens zijne beschutte ligging tusschen twee vooruitspringende kapen, als herstellingsoord eene hooge vlucht genomen.

Het oude gedeelte der stad klimt schilderachtig tegen de zuidelijke helling van een heuvel op; de nieuwere wijk strekt zich met hare prachtige paleizen en villa's, hare tuinen en hotels langs het strand uit. Aan het rustige oosteinde van dit vorstelijk kwartier verheft zich de Villa Zirio, door een heerlijken tuin van den straatweg gescheiden, en door de vensters aan de zuidzijde een vrij uitzicht gevend op de zee, waaruit op heldere dagen de bergen van Corsica schemerend aan den horizon opduiken.

De villa heeft drie verdiepingen en is in den bekoorlijken stijl der Italiaansche landhuizen gebouwd. Naar den kant van den straatweg heeft zij een groot balkon, waaronder eene veranda, die op den tuin uitkomt. In den hof staat nog een huis, dat door het gevolg van den kroonprins bewoond wordt.

Moge dit schoone plekje gronds, waar de vorstelijke lijder, ondanks het doodsgevaar, dat hem blijft bedreigen, nog zoo welgemoed rondwandelt en zich te midden zijner dierbaren in het zoetste huiselijk geluk verheugt, zijn weldadigen en genezenden invloed op den Duitschen troonopvolger doen gelden.

Winternacht.

Geen wolkje aan den hemel: de maan, die noordoostenwind en vriezend weer meebrengt, staat vol en tintelt, zooals zij dat alleen in een ijskouden winternacht doen kan. Op den bevroren sneeuw en de ijskegels van het molenaarshuis en den houtzaagmolen giet de schutsvrouw van den nacht hare tintelende stralen, die duizendvoudig worden weerkaatst in de ontelbare kristallen van het glinsterend ijs. De rust, die over het landschap ligt, wordt alleen afgewisseld door den marskramer, die nog laat op het pad is en die zich naar het dorp spoedt, dat daar achter het donker geboomte op den achtergrond schuilt. Zoo'n teeken van leven bezielt het landschapje, dat ons misschien onvoldaan zou laten, zoo er geene menschelijke figuur op te zien ware.