De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 4

[p. 153]

[Nummer 20]

Onze gravures.

Eene zeventiende-eeuwsche school

‘de school’, van jan steen.

Conscience heeft ons in zijn ‘Schoolmeester ten tijde van Maria-Theresia’ een geestig en koddig tafereel opgehangen van de school, zooals zij zich voordeed op het keerpunt van den weg, die haar tot de hedendaagsche hoogte geleid heeft.

Wat zij nog eene eeuw vroeger was, beeldt Jan Steen in zijn woelig en lachwekkend schilderstuk af, dat algemeen als ‘de school’ van dien joligen meester bekend is, en alles wat ons omtrent het schoolwezen van voor een paar honderd jaren staat opgeteekend, bewijst dat hij die oefenplaats der ‘jonge jeugd’ inderdaad naar het leven heeft afgemaald.

De schoolmeester hier is blijkbaar een gemoedelijk man, die door zulk eene kleinigheid als het rumoer rondom hem nog volstrekt niet uit zijn humeur te brengen is.

Zijne vrouw, die als ‘matres’ in den katheder naast hem zit, is waarschijnlijk minder gemakkelijk uitgevallen, want zij heeft de roede in de hand, gereed om er den jongen, die zijne les komt opzeggen, bij den eersten flater eene veeg mee om de ooren te geven.

Daar waren de oude schoolmeesters overigens vrij mild mee en de schoolmeesteressen niet

[p. 154]

het minst, hetgeen ook hieruit blijken kan dat er vóór de aanvaarding van hun ambt plechtig op vele stadhuizen van hen gevorderd werd, dat zij niet ‘kyfachtig, noch oppronckerigh, noch een bytebauw’ zouden zijn. Overigens was het gebruik van roede en plak algemeen gewettigd en het spreekwoord zeide niet ten onrechte: ‘'t is geen goed schoolmeester-man, die de roede niet zwaaien kan.’

Het andere, vrij wat geduchter strafwerktuig, de plak, worden we op de school van Jan Steen niet gewaar. Anders lag dit geregeld op 's meesters lessenaar of ten minste onder zijn onmiddellijk bereik en was schier geen oogenblik uit 's meesters handen. Het waren soms inderdaad ‘instrumenten van grouwelijcke torture,’ die plakken, bestaande uit een steel, met een rond plankje, waarmee deugnieten op de vingers getikt werden. Voor de kleine vergrijpen waren de ‘sachte placxkens’ en ‘propere grauwen;’ wie zich grovelijk had misdragen. kreeg ‘harde placken’ en ‘felle grauwen.’ De meesters beschikten namelijk over plakken in soorten: nu eens waren ze sierlijk met een gedraaiden steel, dan weer ruw en lomp van maaksel; het plankje was soms met ruiten besneden om den indruk der straf te versterken, van gevlochten koperdraad of met ijzeren puntjes voorzien.

De meester op de school van Jan Steen weet zijne handen blijkbaar tot iets beters te gebruiken dan onbarmhartig de plak te hanteeren. Waarschijnlijk behoort hij tot de meesters, ‘uitermate constich met de pen,’ die door de dichters als ‘fenixen in de schrijfcunst’ werden bezongen en wier meesterlijk gepenteekende ‘exempelen’ als zoovele zegeteekenen de wanden der school sierden.

Een bekwaam schoolmeester behoorde zulk een ‘caerte of monster,’ door hem eigenhandig geschreven voor de schooldeur te hebben hangen, en daarop dienden tevens vermeld te zijn de ‘dinghen, die hem toegelaten waren om te leeren en daartoe hij bequaem was,’ en dat wel ‘om niemant te bedrieghen en alle abuysen te verhoeden op boete van twaelf guldens.’

In de school zelve hing, even keurig in ‘crulen treckletters’ geschreven, de schoolordonnantie, behelzende de voorschriften hoe de leerlingen zich in de school, op straat en in de kerk hadden te gedragen; hoe zij moesten zitten, opstaan, buigen en nijgen, terwijl er tevens in verboden werd, in de school met de voeten te schoffelen, zich te krabben, ongedierte te vangen, hard te ‘snoffen’ en te snuiten, te proesten, te snappen, elkander te slaan of te schoppen, enz. enz.

Uit dit laatstvermelde ziet men, dat de schooljeugd van voor een paar honderd jaren over het algemeen niet veel beter of slechter was dan de hedendaagsche, maar ook dat ze vrij wat strenger dan tegenwoordig werd nagereden; want onverbiddelijk luidt het slot van het reglement:

Wat scholiers dees poincten voorsz [n]iet en onderhouwen, Sellen twee placken hebben, oft het met roeden clouwen.

Nog eens, de schoolm[ee]ster van Jan Steen schijnt het met de tucht zoo nauw niet te nemen; hij merkt zelfs niet eens, dat in een hoek van het schoolvertrek twee van de grootste jongens tegen alle schoolordonnanties in met elkaar aan het plukharen zijn, terwij een paar andere zich vlak achter zijn rug met de sprekende ekster vermaken, die ook al tot de geregelde schoolbevolking schijnt te behooren. Hij is blijkbaar den grondregel toegedaan dat men den geest der jeugd niet te veel aan banden moet leggen, en daar kon hij bij slot van rekening nog wel groot gelijk in hebben.

De schipbreuk der W.A. Scholten.

In dit nummer zal de lezer eenige afbeeldingen zien betreffende de ontzettende ramp, die in den laten avond van Zaterdag den 19 November het Nederlandsche stoomschip W.A. Scholten getroffen heeft en waardoor binnen een groot kwartier tijds niet minder dan honderd dertig menschen in de ijskoude golven hun dood vonden. De voornaamste dier afbeeldingen stelt het vaartuig voor op het rampzalige oogenblik, dat het met het grootste gedeelte zijner bevolking in de diepte zonk. De teekening is vervaardigd naar eene schets, door een der geredden, den Engelschman Robinson van dat hartverscheurend tooneel gegeven. De beschouwer kan er zich eenigermate een denkbeeld uit maken, hoe de ongelukkige opvarenden te moede moeten geweest zijn, toen zij des avonds tusschen tienen en half elf, terwijl de meeste reeds gerust in de kooien lagen en andere zich met gezelligen kout, met lezen of spelen den tijd kortten, plotseling door den geweldigen schok der aanvaring werden opgeschrikt.

Des morgens om zeven ure waren zij bij gunstig weer welgemoed uit Rotterdam vertrokken om de reis naar de Nieuwe Wereld te ondernemen: het waren meerendeels landverhuizers, Duitschers, Hongaren en Poolsche joden, menschen in den bloei der jaren, die in Amerika een beter vaderland gingen zoeken; alleen de bemanning bestond uit Nederlanders, meerendeels huisvaders. Zonder stoornis had het vaartuig de reis voortgezet tot 's avonds halfnegen, toen het te mistig werd om door te varen en het stoomschip eene mijl of zes beoosten South Sandhead ten anker kwam. Nadat het daar ongeveer een uur had stilgelegen, klaarde het weer op, ofschoon het altijd nog eenigzins nevelig bleef, en werd het anker gelicht. De gezagvoerder - zoo verklaarde later de geredde tweede stuurman voor den coroner te Dover - de opperstuurman, de derde stuurman, de kwartiermeester, die aan het roer stond, en hij zelf waren op de brug, toen hij bijna recht vooruit twee witte lichten ontdekte. Het eene scheen een ankerlicht te zijn en het andere een licht achter aan het schip, dat zich naar gissing op vier of vijf scheepslengten afstand bevond.

Onmiddellijk werd bevel gegeven: ‘hard bakboord het roer’ en nu waren de lichten spoedig uit de koerslijn der Scholten. Naar die vuren te oordeelen, meende men te moeten besluiten dat het vreemde schip stil voor anker lag; helaas, weldra bleek de vreeselijke vergissing: de Rosa Mary was in beweging en binnen twee minuten volgde de ontzettende botsing, die in den wand der Scholten een gat boorde, waardoor wel een wagen met paard had kunnen binnenrijden.

Wie beschrijft het tooneel, dat op dien schok volgde? Het onheilspellend gekraak dreef alle passagiers uit hunne kooien naar het dek, waar eene verschrikkelijke verwarring ontstond en de ongelukkigen elkaar jammerend verdrongen. Moeders knelden hunne kinderen in de armen en liepen als waanzinnig van angst op het dek rond; angstkreten en weeklachten weerklonken door de stilte van den duisteren avond; luid biddend wierpen sommigen zich op de knieën, terwijl anderen elkaar de reddingsgordels betwistten. De bemanning verloor echter het hoofd niet en bracht ondanks den overstelpenden schrik de booten in orde, maar kon er slechts twee van de acht uitzetten, daar het schip onmiddellijk ter zijde overhelde. Zoodra deze uitgezet en bemand waren, begon het vaartuig te zinken en verdween zoo snel in de diepte, dat er aan de redding der overigen niet gedacht kon worden.

Behalve de zeven en vijftig gelukkigen, die ondanks den onstuimigen aandrang naar de booten, daarin een toevluchtsoord hadden kunnen vinden, lagen al de opvarenden weldra in het ijskoude water met den dood te worstelen. Helaas, wat baatte het of velen van reddinggordels waren voorzien, daar zij het toch van koude en uitputting moesten besterven? Anderen wisten zich niet behoorlijk van de reddingmiddelen te bedienen en toch - aandoenlijke bijzonderheid! - hadden eenigen zich dien middag nog vermaakt met het aanpassen van die gordels, niet gissende dat zij ze denzelfden avond nog in ernst zouden noodig hebben. Zelfs zij, die in de booten waren, verkeerden nog voortdurend in doodsgevaar, daar de ongelukkige drenkelingen daarbuiten zich aan de boorden vastklampten op gevaar af van ook die al te zwaar bemande, ranke vaartuigjes te doen zinken.

Intusschen had de gezagvoerder, kapitein Taat, zijn post niet verlaten, en hij ging dan ook met zijn schip ten gronde als een slachtoffer van zijn plicht, betreurd door allen, die hem kenden, daar hij als een bekwaam zeeman in hoog aanzien stond. Tevergeefs liet hij noodseinen geven en de stoomfluit werken; de Rosa Mary, die de botsing veroorzaakt had, was doorgestoomd alsof er niets gebeurd was. Het luide gejammer en gegil der schipbreukelingen trok echter de aandacht van een ander schip, de Ebro, dat zich haastte het zinkende vaartuig ter hulp te snellen. Helaas, het had de Scholten nog niet bereikt, toen deze onder eene vreeselijke ontploffing met den voorsteven naar beneden loodrecht in de diepte verdween.

Het eenige wat de bemanning der Ebro doen kon, was zooveel mogelijk de drenkelingen te redden, die hetzij van een gordel voorzien, hetzij aan stukken hout vastgeklampt, op de zwarte golven dobberden. Vele dier ongelukkigen waren te zeer van koude verkleumd, dan dat zij de lijnen, die men hun toewierp, konden grijpen; anderen waren zoodanig uitgeput, dat zij zelfs aan boord van het reddende schip nog bezweken; de meesten vonden dan ook nog den dood in de golven en hunne lijken spoelden, met de reddinggordels om, den volgenden morgen te Dover en op andere kustplaatsen aan land. De twee sloepen van de Scholten brachten hunne vracht naar de Ebro en keerden toen terug om nog anderen op te visschen.

Acht en zeventig drenkelingen mocht de Ebro opnemen; dun gekleed, blootvoets, uitgeput van koude en doodsangst konden die ongelukkigen slechts met moeite worden bijgebracht en waren niet in staat eenig voedsel te nuttigen. Te Dover aan wal gezet, werden zij daar met de liefderijkste zorgen opgenomen in het Zeemanshuis, dat te klein was om hen allen te bergen, zoodat sommigen in naburige hotels en in een schoollokaal onder dak werden gebracht. De bevolking van Dover gaf van hare innige deelneming blijk door om strijd kleedingstukken en andere benoodigdheden voor de half naakte schipbreukelingen aan te dragen. Hartverscheurende tooneelen deden zich ook daar nog voor; eene dame, die haren man en beide kinderen verloren had, was als waanzinnig van smart; eene andere jonge vrouw was van haren echtgenoot beroofd, met wien ze eerst voor een paar dagen in den echt was verbonden.

Geene moeite werd gespaard om de ongelukkigen bij te helpen, te troosten en van al het noodige te voorzien; de aangebrachte lijken, aanvankelijk ter herkenning in eene loods neergelegd, werden met passende plechtigheid begraven.

Groot is ook de stoffelijke schade door de schipbreuk der Scholten aangericht; ze wordt op anderhalf millioen geschat, daar het schip, behalve de 160 passagiers, eene kostbare lading aan boord had. Gelijk meestal in dergelijke gevallen geven beide partijen elkander wederkeerig de schuld; de Rosa Mary beschuldigt de Scholten, haar den boeg te hebben afgesneden en inderdaad is zij met groote avarij te Dover binnengeloopen. De overgeblevene bemanning der Scholten verzekert echter dat van haren kant alles is gedaan om den schok te voorkomen, doch dat zij misleid is door de lichten der Rosa Mary, waaruit moest opgemaakt worden dat deze voor anker lag, terwijl zij volgens hen in beweging was. Te recht wees daarom de coroner van Dover bij het onderzoek op de noodzakelijkheid, dat in gevaar verkeerende schepen noodsignalen bezigen, welke elk misverstand uitsluiten, en het is te hopen dat de ramp der Scholten aanleiding tot verbetering in dit opzicht moge geven, opdat in de toekomst dergelijke noodlottige botsingen, zooveel maar eenigszins mogelijk is, worden verhoed.

[p. 155]

De ingestorte toren van Geldrop.
(Noord-Brabant.)

Niet zonder spijt zal menig oudheidliefhebber in dit nummer de afbeelding van den gevallen steenen patriarch van Geldrop aanschouwen, een bouwgewrocht, dat vijf eeuwen over zijne kruin zag heengaan en als het offer van de woede der elementen moest bezwijken.

Bij den storm van 30 October ll., welke zulke schromelijke verwoestingen aanrichtte, is ook de Geldropsche toren, die reeds zoovele stormen had getrotseerd, meedoogenloos vernield. Tevergeefs had men hem nog in den afgeloopen Zomer, bij gelegenheid dat de belendende kerk werd gesloopt, door zware ankers trachten te verzekeren. Bij het wegruimen van de breede en diepe fondamenten der kerk werden de scheuren in de wanden van den steenen reus en vooral die onder aan het muurwerk van den traptoren slechts te meer zichtbaar. En de groote drukking, die het gewicht daarop uitoefende, had ten gevolge dat er allengs schilfers en brokstukken naar beneden kwamen, tot eindelijk, bij den bewusten storm, de drukking zoo sterk werd, dat des namiddags om twee ure het zwakke gedeelte van den traptoren begon te bezwijken. Deze verloor zijn standpunt, schoof met eene kleine wenteling af, drukte den westelijken muur naar buiten en sleepte het noordelijk gedeelte met zich mede, waarop de spits met een akelig gekraak naar beneden stortte en klokken en uurwerk onder de puinen begroef.

Zoo was hij dan gevallen, de trotsche reus, die vijf eeuwen lang als een trouwe wachter den blik over heide en bosch, over dorpen en gehuchten had laten rondweiden. In den omtrek kende hij geen mededinger, daar hij, bij eene hoogte van ruim 39 en eene breedte van 10 meters op muren ter dikte van 1.25 tot 2.10 centimeters kon bogen. Omstreeks het einde der veertiende of het begin der vijftiende eeuw uit rooden baksteen opgetrokken, vierkant en zwaar, en van een even hoogen steenen traptoren voorzien, had hij niet alleen de woede der elementen, maar ook den storm der eeuwen moedig het hoofd geboden. Wat thans nog van het eerwaardige gebouw overblijft, zal natuurlijk weldra geheel gesloopt worden en de middeleeuwsche christene bouwkunst zal dan, jammer genoeg, weer een vertegenwoordiger minder tellen.

Don Giacomo Margotti.

In dezen begaafden schrijver en scherpen polemist, die te recht de Italiaansche Veuillot genoemd is, verloor den 7^en Mei ll. de katholieke pers van Italië een harer wakkerste strijders.

De groote godgeleerde en journalist was de zoon van een rechter en werd den 11^en Mei 1823 te San Remo geboren uit eene deftige familie, die in het begin der zeventiende eeuw de Kerk zelfs een kardinaal geschonken heeft. Hij genoot zijne eerste opleiding in zijne geboorteplaats en ging van daar naar het seminarie te Ventimiglia, waar hij het geestelijk kleed aannam. Reeds op 22-jarigen leeftijd won hij den lauwer der theologie aan de hoogeschool van Genua en voltooide in 1845, op uitnoodiging van Mgr. Biale, bisschop van Ventimiglia, zijne hoogere studiën in de geestelijke academie te Soperga.

De jonge Margotti openbaarde al spoedig zijn scherp verstand en een vluggen, levendigen geest. De gebeurtenissen in Italië, zooals de verkiezing van Pius IX in 1846, de hervormingen door Karel Albert het jaar daarna toegestaan, en de beweging, die er het gevolg van was, ontvlamden de geestdrift van den jongen godgeleerde.

In 1848 stak de nieuwe en gevreesde macht van het journalisme het hoofd op Mgr. Moreno, bisschop van Ivrea, de markies Birago di Vische, de godgeleerde Audisio en don Margotti richtten onder den titel l'Armonia della Religione colia Civiltà (overeenstemming van den godsdienst en de beschaving) een godsdienstig politiek dagblad op.

Dit blad verkreeg de medewerking van de degelijkste katholieke letterkundigen uit die dagen. Het had ook onmiddellijk gezag en eene buitengewone verspreiding, wat het vooral te danken had aan de vruchtbare en krachtige pen van Margotti, die, hoewel eerst vijf en twintig jaren oud, eigenlijk de ziel was van de geheele uitgave. Vooral de polemiek trok hem aan en hij voerde die zoowel met jeugdigen aandrift als machtige geleerdheid.

In 1857 werd Margotti tot lid der Piëmonteesche Kamer gekozen, doch behield zijn zetel slechts kort. Daarentegen ontwikkelde hij als schrijver omstreeks dien tijd eene buitengewone kracht in het boek Roma e Londra, waarin hij een vergelijking maakte tusschen Rome en de Engelsche hoofdstad, naar aanleiding der woorden van Pius IX, welke als motto in dat merkwaardige boek voorkomen: ‘Onder de tallooze drogredenen, welke de vijanden der Kerk plegen aan te voeren om het katholiek geloof bij de Italianen gehaat te maken, is een der verraderlijkste de bewering, welke zij zich niet schamen te bevestigen en overal met grooten ophef te verspreiden, dat namelijk de katholieke godsdienst een hinderpaal zou zijn voor de glorie, de grootheid en de welvaart van het Italiaansche volk, en dat men bijgevolg, om Italië den luister der oude, dat wil zeggen der heidensche tijden terug te geven, in plaats van den katholieken godsdienst, de leerstellingen van de protestanten moet invoeren, vestigen en verbreiden.’

Het boek van Margotti is eene doorloopende weerlegging dezer ongerijmde bewering, die door den schranderen en geleerden schrijver letterlijk onder een berg van feiten en wetenschappelijke gegevens verpletterd wordt. Het heeft eenige overeenkomst met den arbeid van Louis Veuillot, die in zijn Parfums de Rome en Odeurs de Paris eene dergelijke vergelijking tusschen Rome en Parijs uitwerkte, maar als letterkundig werk staat het in de schatting van sommigen hooger.

Tijdens den oorlog van 1859 werd de Armonia door Cavour geschorst en de schrijvers zetten nu hun arbeid voort in de Piemonte, die tot ondertitel voerde: ‘dagelijksche samenlezing van dingen om te lachen en dingen om te weenen.’ Zoodra echter de oorlog geëindigd was, werd de uitgave der Armonia hervat en tot den 25^en December 1863 voortgezet.

Van dien dag af verscheen zij onder een gewijzigden titel, namelijk als de Unità Cattolica, een staatkundig en godsdienstig tijdschrift, door Margotti op raad van Pius IX opgericht.

Thans geheel vrij om aan dit blad de richting te geven, welke met zijne persoonlijke denkbeelden strookte, wijdde de onvermoeide penvoerder zich daaraan met al de kracht van zijn buitengewonen geest. Zijne nooit onderbroken studiën en zijne bekendheid met bijna al de politieke mannen van zijn tijd maakten hem het werk zeer gemakkelijk, en van toen af begon hij dien dagelijkschen strijd, waarbij hij noch zich zelven noch zijnen tegenstanders een oogenblik rust gunde.

Vijf en twintig jaren achtereen trad hij iederen dag met eene nieuwe bewijsvoering op ten gunste der noodzakelijkheid van de onafhankelijkheid des Pausen en trachtte die door de getuigenissen zijner tegenstanders zelven aan te toonen. Hij wijdde zich met hart en ziel aan het journalisme en bracht het daarin dan ook tot het meesterschap. Hij beminde het als een kunstenaar zijne kunst, en niet zelden waren zijne artikelen ook kunstwerken, die in elken volzin den kunstenaar verrieden.

Hoezeer Margotti aan zijn blad gehecht was, waarvan hij alle inmenging van derden uitsloot, bewijst zijn bestendig afwijzen van al de waardigheden, waartoe men hem had willen verheffen. Pius IX had hem met het purper der kardinalen willen bekleeden, maar hij slaagde er zelfs niet in hem den titel van Monsignore te doen aannemen.

Het laatste artikel, dat hij schreef en dat in de Unità Cattolica van den 4en Mei verscheen, handelde over de bekeering van den H. Augustinus, naar aanleiding van het vijftiende eeuwfeest dier gebeurtenis, en aver de verzoenende beweging te Rome. Wegens eene lichte ongesteldheid moest hij daarop te bed blijven en na drie dagen openbaarde zich eene zoo hevige bronchíte, dat de krachtige man daardoor binnen zeven uren aan het leven ontrukt werd. Hij ontving op zijn sterfbed het bezoek van kardinaal Alimonda, zijn ouden strijdbroeder, en bewaarde tot het laatste oogenblik zijne opgeruimdheid van gemoed en helderheid van geest.

Thans rust hij te San Remo, waar hij geboren werd, in het familiegraf. Zelfs de liberale bladen hebben hulde gebracht aan het bewonderenswaardig talent van dezen kampioen der Kerk, die de pen voerde met evenveel moed en geestdrift, als waarmede hij eenige eeuwen vroeger ter verdediging der goede zaak den degen zou hebben gehanteerd.

De Sterrenkundige Filippo Cecchi.

De man, wiens beeltenis wij in dit nummer geven, is eene nieuwe logenstraffing van de bewering, als zou het Geloof moeilijk te vereenigen zijn met de vrije beoefening der wetenschappen en de studie der natuurkrachten. Evenals de beroemde pater Secchi, wiens naam met den zijne zulke groote overeenkomst vertoont, behoorde pater Filippo Cecchi tot de vermaardste sterrenkundigen van zijn tijd en heeft de wetenschap aan hem groote verplichting.

Hij was den 31^en Mei 1822 te Ponte Buggianese geboren en trad op zeventienjarigen leeftijd in de congregatie der Scuole Pie, waar hij studeerde onder de leiding van wetenschappelijke mannen als Giorgi, Tanzini en Antonelli In 1848 volgde hij Tanzini als professor in de natuurkunde op, nadat hij reeds twee jaren als leeraar in hetzelfde vak aan een ander instituut was werkzaam geweest.

Zijn wetenschappelijke arbeid was zoo omvangrijk en zoo verscheiden, dat wij er ons toe bepalen moeten, slechts het merkwaardigste aan te stippen. Zoo is men aan hem verschuldigd de balansbarometer en de thermometer onder de logge dell Orgagna te Florence, eene nieuw soort van electrisch compas, een regulator voor het electrisch licht, een electromagnetischen motor, een inductie-electriseermachine, dat in vermogen alle andere overtreft, en verscheidene toestellen voor proefnemingen ten dienste van het onderwijs.

Hij herstelde den zonnewijzer, verbonden aan den koepel van het observatorium Ximeniano, bij welke gelegenheid hij de beroemde proefnemingen van Foucault herhaalde. Ook voor de vervaardiging en plaatsing der bliksemafleiders werden door hem belangrijke verbeteringen aan de hand gedaan.

Toen in 1872 pater Antonelli stierf, volgde Cecchi hem als bestuurder van het observatorium op, en daar hij zich van dat tijdstip meer aan de meteorologie wijdde, vond hij ook daarvoor verschillende werktuigen uit en bestudeerde de samenstelling van een nieuwen volledigen meteorograaf, die met goed gevolg de al te ingewikkelde en kostbare bestaande werktuigen van dien aard zou kunnen vervangen.

In de laatste jaren legde hij zich bijzonder toe op de seismologie, waarin hij binnen korten tijd gezaghebbend geworden was onder de meest bevoegden; zijn seismografen, welke de geringste aardschokken aangeven, hebben zich spoedig in de observatoriums van Italië en daarbuiten verspreid en verschaften hem de gouden medalie op de laatste Nationale Tentoonstelling te Turijn.

Hij stierf den 1^en Mei ll. te Florence, in den ouderdom van 65 jaren.

[p. 156]

de schipbreuk der w.a. scholten.
1. De W.A. Scholten juist voor zij zonk, naar een schets van een der geredden. - 2. De boeg der Rosa Mary na de aanvaring. - 3. Het aanbrengen van kleedingstukken voor de schipbreukelingen te Dover.

[p. 157]

de ingestorte toren van geldrop, naar de teekening van j. rijcken.