De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 3

[p. 321]

[Nummer 41]

Onze gravures.

Op de vossenjacht.

op de vossenjacht, naar de schilderij van j.f. kotschenreiter.

Aan allen, die van jagen houden, zal onze gravure zeker niet onwelkom zijn. Het ras der echte jagers is nog niet uitgestorven; men ziet ze nog voor dag en dauw uittrekken naar bosch en duin, als de jachttijd geopend is - en soms ook wel buiten dien tijd. Al vindt men in ons land zooveel groot wild niet meer als in vroegere eeuwen, de Ardennen laten zich de eer van wilde zwijnen, vossen en herten te herbergen nog niet betwisten. De honden, die den kop zoo met kennis van zaken vooruit steken, zijn exemplaren van eene hondensoort, zeer gezocht voor de konijnen- of vossenjacht: een taks- en een patrijshond. De jager is steeds een man van zijn vak en onderscheidt zich in alles van een gewoon mensch: hij houdt er eene eigen taal op na en ook een eigen gestel. Toch wordt het jagersvak met den dag zeldzamer. Onder de ‘broodjagers’ vindt men meestal de beste schutters, die in echt jagerslatijn de wonderlijkste avonturen verhalen. Onze jager is een echt specimen van die soort, en de schilder, die hier den bergman voorstelt in zijne Tyroolsche kleedij uit het klassieke land der gemsen en vossen, kon ons den echten jager en zijne omgeving nooit beter schetsen.

Wilde-eendenjacht.

De wilde eend is in geheel Middel-Europa inheemsch; aan alle met biezen en riet begroeide rivieren, meren en groote vijvers zoekt zij zich eene broeiplaats op, en daar zij niet alleen een lekker boutje wilbraad, maar ook een kostbaar dous oplevert, is het zeer natuurlijk dat er ijverig jacht op haar gemaakt wordt, iets wat voor de liefhebbers een hoogst afwisselend en boeiend tijdverdrijf moet wezen. De gemakkelijkste manier, om wilde eenden te vangen bestaat voorzeker in het aanleggen van een aantal kanalen, met netwerk overdekt en in een zak uitloopende, waar de wilde eenden door verlamde tamme eenden worden binnengelokt. Deze jacht kan echter alleen in de nabijheid van groote vijvers of plassen uitgeoefend worden, en daarbij is ze niet avondtuurlijk en ridderlijk genoeg om den echten jager aan te trekken. Deze houdt meer van de drijfjacht in bootjes, die zoo dicht mogelijk in de rietboschjes geroeid worden, waar de wilde eenden nestelen; terwijl dan een hond de arme dieren tot opvliegen noopt,

[p. 322]

tracht de jager ze door welgemikte schoten te vellen. Dit levert de ruimste vangst in Juni en Juli, gedurende den ruitijd, terwijl er voornamelijk jonge eenden mee buit gemaakt worden.

Maar de onderhoudendste manier, om jacht op wilde eenden te maken, is ongetwijfeld die, welke onze gravure, naar een met bijzondere natuurlijkheid uitgevoerde schilderij van M. Muller, te zien geeft. Aan den oever van wateren, waarin de wilde eenden gaarne neerstrijken, worden kleine hutten van riet of biezen opgericht, in ieder waarvan een schutter verdoken is, zoodat hij een klein gedeelte van het water overzien kan. Vroeg in den morgen of 's avonds, kort vóór de schemering, gaat hij daar op den loer staan en tracht op de neerstrijkende of voorbijvliegende eenden te schieten, hetgeen intusschen bij de ongemeene waakzaamheid en schuwheid dezer vogels niet gemakkelijk is en eene rustige, bedachte, snelle, maar zekere hand vordert, om bij het eerste schot, op eene bepaalde eend gericht, niet alleen deze goed te treffen, maar vervolgens uit den schreeuwend opvliegenden troep nog eene tweede te achterhalen.

Daar men deze soort van eendenjacht het grootste gedeelte van het jaar door (natuurlijk met uitzondering van den broeitijd, van April tot Juni) kan uitoefenen, is zij, wanneer men er toe in de gelegenheid is, verreweg het verkieselijkste en voor den echten jager een onderhoudend tijdverdrijf.

Leeuwenwelpen.

De hier afgebeelde dieren gelijken eerder aan jonge tijgers dan aan leeuwen, en toch zijn het echte telgen van den dierenvorst en wel van eene bijzondere soort, die in de koninklijke zoologische maatschappij van Dublin gefokt wordt. Deze dierentuin is zeer vermaard voor zijne teelt van velerlei leeuwensoorten. Het ras, waarvan wij op onze gravure een nest te zien krijgen, is tot op den leeftijd van eene maand of zes weken licht gespikkeld met donkerbruine vlekken. Als de welpen ouder worden, vermindert de glans en de kleur wordt doffer, totdat ten slotte de plekken geheel verdwijnen. Somtijds echter kan men er bij de volwassene dieren nog donkere sporen van ontdekken, meer bij de leeuwin nochtans dan bij den leeuw. De natuurkundigen schrijven deze bijzonderheid toe aan een overblijfsel van eene uitgestorvene diersoort.

De schilder Thomas heeft de groep, waardig het penseel van een Verlat uit te lokken, met kunde naar het leven geteekend.

Maastricht.

Maastricht, de hoofdstad van Hollandsch Limburg, is schier eene Belgische stad, zoo door hare onmiddellijke nabijheid van onze grenzen als door den geest harer bevolking, die meer den Vlaamsch-Limburgschen dan den Noord-Nederlandschen gemoedsaard benadert. Zij is schilderachtig gelegen ter plaatse waar de Jaar (Jeker) in de Maas valt. Door deze rivier wordt zij in twee gescheiden; het kleinere deel, op den rechteroever gelegen, draagt den naam van Wijk en is met de eigenlijke stad door eene fraaie en zeer oude steenen brug verbonden. De stad bezit eenige aanzienlijke openbare gebouwen, zooals het stadhuis en een aantal kerken, waarvan wij inzonderheid die van St. Servatius vermelden, met een monument van Karel den Groote, door Geefs gebeiteld. Vroeger was Maastricht de belangrijkste vesting van Nederland. De voormalige citadel werd gebouwd in 1701 op den nabijgelegen St. Pietersberg, die alom bekend is om zijne merkwaardige holen, gangen en belangrijke versteeningen.

Maastricht is eene zeer oude stad. Zij werd door de Salische Franken gesticht en was de hoofdplaats der Tongeren. Attila, koning der Hunnen, plunderde en verbrandde haar in de 5de eeuw. Oorspronkelijk was zij de zetel van een bisschop, doch toen in 698 de heilige Lambertus den marteldood ondergaan had, werd die zetel verplaatst naar Luik. In 881 werd Maastricht door de Noormannen verbrand, doch weldra weder opgebouwd. Zij was toen een rijksleen van de Hertogen van Brabant. Karel V onthief haar in 1530 van alle leenroerigheid en nam haar in eigendom. Algemeen is bekend hoe zij in 1579 door Parma belegerd en na het afslaan van 9 stormen slechts bij verrassing ingenomen werd, waarbij 8000 ingezetenen door de Spanjaarden vermoord werden. Na menige wederwaardigheid kwam zij door den vrede van Munster (1648) aan Nederland. In 1673 werd zij veroverd door Lodewijk XIV en de Franschen behielden haar tot aan den vrede van Nijmegen (1673). Later werd deze belangrijke vesting nogmaals bestormd door de Franschen, in 1748 bij verdrag aan hen afgestaan, teruggeschonken door Lodewijk XV bij den vrede van Aken en weder veroverd in 1794 door de Republikeinen. Eindelijk werd Maastricht in 1815 met Limburg bij het koningrijk der Nederlanden gevoegd, dat ook tijdens en na de omwenteling van 1830 de stad behouden mocht.

Men ziet dat Maastricht, evenals de meeste grenssteden en vestingen, onder krijgskundig oogpunt een veelbewogen verleden heeft.

Om hare oude herinneringen, fraaie ligging, schoone landelijke omgeving, maar vooral voor de bezichtiging der merkwaardige en ontelbare uitholingen van den St.-Pietersberg is de hoofdplaats van Nederlandsch Limburg een bezoek overwaardig.

De kleine virtuoos.

Die jonge speelman heeft zijne kunst wel lief, dat hij ook zonder toehoorders met zooveel toeleg zijne viool bespeelt. Misschien ook nadert hij een dorp, waar hij reeds van uit de verte zijne verlangde komst wil aankondigen. Weelde kent de gebronsde knaap, die vrije zoon van het verre Oosten niet; hij is tevreden. Wat voor landsman het is, valt moeielijk te zeggen, het lijkt eer een Bedoeïen of een Zigeuner dan een kind van het zonnig Italië, of een warmbloedigen Castilaan.

Wij kunnen de tonen van zijn lied niet hooren, en toch zijn zij het zeker waard. Gevoel, heimwee naar zijn kleurig vaderland, klanken niet bestudeerd en gezocht, maar het argeloos lied van zijne stemming klinkt tintelend over de stille heide, wier paarse bloempjes wel schoon zijn, maar die niet gelijken op de gloeiende cactussen van zijne vlakten. Zijne trouwe viool trilt onder den slag van zijne vaste hand, elke nuance wordt trouw vertolkt; want kunstenaar is hij geboren, de jonge virtuoos, die zonder hoep op gewin te midden van het vlakke veld zijn snaartuig stemt en liederen speelt op den drang zijns harten. Niemand hoort het schoone allegro of andante weerklinken door de heldere fijne lucht, maar hij zelf geraakt onder den indruk van zijn eigen spel en geniet van de inspraak van zijn beste gevoel Maar laat een ieder zelf fantaseeren. De schilder Streitt mag meer dergelijke paneeltjes ontwerpen; hij legt er eer mede in.