De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 3

[p. 185]

[Nummer 24]

Onze gravures.

De koninklijke Vlaamsche academie en haren bestuurder P.K.H. Willems.

de heer p.k.h. willems, bestuurder der koninklijke vlaamsche academie.

Onder de talrijke maatregelen, door het huidige Belgische ministerie ten voordeele van de Vlaamsche bevolking en hare taal genomen, dient voorzeker in de eerste plaats de stichting der Vlaamsche academie vermeld te worden.

Deze instelling, reeds lang betracht en nu eindelijk verworven, is dan ook geroepen om aan onze taal en letterkunde uitstekende diensten te bewijzen en tevens het hare bij te dragen om den Vlaamschen stam zijne staatkundige rechten te doen verwerven.

Ter bereiking van dit gewichtige en schoone doel is echter evenzeer eensgezindheid en practische geest als hooge bekwaamheid noodig. En de ondervinding heeft, eilaas! sinds jaren geleerd dat in de letterwereld, zoomin als in het gebied der staatkunde, de benijdenswaardigste geestesbegaafdheid niet altoos eene waarborg is voor vredelievende gezindheid en overeenstemming, noch eene verzekering voor een vlug, krachtig en doelmatig handelen.

Politische partijiever, spraakkundige haarkloverij en onvruchtbare woordenpraal zijn de klippen, waarop reeds vele geleerde genootschappen gestrand zijn.

Te oordeelen echter naar de snelheid en krachtdadigheid, waarmede de Vlaamsche Academie bijna eenparig eene erg ongepaste en onbehendige uiting van staatkundige partijliefde in haren schoot gesmoord heeft, mogen wij schier de zekerheid koesteren dat de werkingen der geleerde Vergadering niet ernstig door de eischen der kleingeestige politiek zullen belemmerd worden.

De jarenlange ondervinding van de meeste leden der Vlaamsche Academie doet ons tevens verhopen dat wij meer praktijk dan theorie, meer daden dan woorden van hen verkrijgen zullen.

Overigens het Vlaamsche volk, dat schier eene halve eeuw die Hoogere Vertegenwoordiging van zijnen geest gevraagd heeft, is in rechte te verzoeken dat deze Vergadering geheel aan de langgekoesterde verwachtingen beantwoorde.

Tot voorzitter der Vlaamsche Academie werd door den Koning benoemd de Heer P.K.H. Willems, hoogleeraar bij de Leuvensche Hoogeschool.

Betere keus voor het bekleeden zulker waardigheid kon voorzeker niet gedaan worden.

Hoogleeraar Willems is een man van veelzijdige en grondige kennissen, een onvermoeid werker, een warm en overtuigd Vlaming. Aan de Alma-Mater wordt hij om zijne uitgebreide geleerdheid en zijn vriendschappelijk karakter door medeprofessors en leerlingen hoog gewaardeerd. Voorzitter van verscheidene letterlievende genootschappen, legte hij sinds jaren in deze betrekkingen veel tact, doorzicht en bestuurlijke kennissen aan den dag.

Van zijne groote ervaring, in de Vlaamsche strijdperk opgedaan, wordt algemeen veel goeds verwacht voor de leiding der werkzaamheden van de nieuwgestichte Academie.

De Heer Peter Kaspar Huibrecht Willems is geboortig van Maastricht; maar heeft de Belgische nationaliteit verkozen. Hij studeerde aan de Leuvensche Hoogeschool en verwierf er den titel van doctor in de Letteren. Daarna bezocht hij de universiteiten van Parijs, Berlijn en Leiden. In 1865 werd doctor Willems benoemd tot leeraar van Wijsbegeerte en Letteren bij onze Alma-Mater. Hij schreef verscheidene werken in het Fransch, en in het Nederlandsch verschenen van hem: Letterkundige beschouwingen over de werken van J.B. David en Dautzenberg, Taalkundige studiën, verder Bijdragen en Redevoeringen, opgenomen in de Bundels, uitgegeven door het Genootschap met Tijd en Vlijt, waarvan de Heer Willems sinds jaren het Voorzittersschap waarneemt. Hij is tevens algemeene Voorzitter van het Davidsfonds, lid van het Koninklijk Nederlandsch Gesticht van Wetenschappen te Amsterdam, der Koninklijke Academiën van Madrid, Turyn en andere geleerde genootschappen.

De jongste maar niet de minst vereerende

[p. 186]

onderscheiding, die doctor Willems te beurt viel, is de vijfjaarlijksche prijs van Geschiedenis, door het Belgische Staatsbestuur uitgeschreven.

Bij het puntje van den staart.

Wat ons soms het mooiste staat,
Strekt niet zelden tot ons kwaad

Dit rijmpje uit ons schoolboek komt ons weer onwillekeurig voor den geest bij de beschouwing der fraaie gravure naar de meesterlijke schilderij van den Engelschen kunstenaar T. Blinks. Wij zien daar toch den armen vos juist het slachtoffer worden van zijn grootste sieraad, namelijk den dichten pluimstaart, die zijne vervolgers een geschikt houvast aanbiedt, om den vluchteling tot staan te dwingen. Een der honden is zoo gelukkig geweest, op het oogenblik dat de vos over een beekje heenwipte, het puntje van zijnen staart te grijpen, en al zou Reintje zich dien enkelen achtervolger allicht van het lijf weten te schudden, aan den geheelen troep, die hem hijgend en snuivend op de hielen zit, zal hij ongelukkig niet weten te ontkomen. Dat heeft de ongelukkige vos alleen te danken.... aan het puntje van zijn fraaien staart. Men ziet het, tot zelfs in de dierenwereld is het waarschuwend rijmpje van toepassing:

Wat ons soms het mooiste staat,
Strekt niet zelden tot ons kwaad.

De redding nadert.

Met de trotschheid van een beheerscher doorkruist de mensch den onmetelijken oceaan, wiens gladden rug hij tot een gemakkelijken weg gemaakt heeft, om hem en zijne schatten tot de uiterste einden der aarde te vervoeren. Onbekommerd zwalpt hij over den glanzenden waterspiegel, als dreigde onder zijn voet niet voortdurend een verzwelgend graf, en houdt den blik alleen vooruit, naar het oord zijner bestemming, gericht. Maar de koning der zee is de Neptunus niet, die aan de golven gebieden kan. Een wind steekt op, groeit dreigend aan en 's menschen heerschappij over het waterrijk is ten einde. Als een monarch, wiens land door eene volksomwenteling beroerd wordt, is hij op dit oogenblik de meest bedreigde en hulpelooste van zijn rijk. In zijn vaartuig - de troon, waarvan hij zijn gebied beheerde - wordt hij door het orkaan als in een broozen notendop heen en weer geslingerd, en vaak door de golven verzwolgen of tegen de rotsen verbrijzeld.

Dit lot trof de ongelukkige bemanning van het schip, wiens overschot wij op ons tafereel voorgesteld zien. Van het sterke en prachtige vaartuig heeft de storm slechts een gehavenden mast achtergelaten, waaraan zich de eenige overgeblevene schipbreukelingen wanhopend vastklampen. Maar zij toch zullen aan de woede der verbolgen zee ontkomen: de redding is nabij en moedig worden de laatste krachten ingespannen om haar te verbeiden en te begroeten.

Wij aanschouwen het laatste tafereel van een dier drama's, zooals er dagelijks tusschen de machtige zee en hare nietige, maar koene beheerschers plaats hebben.

Twee muzikantentypen.

De geestige Duitsche genreschilder Kotschenreiter, die ons reeds menige welgeslaaagde type uit het Duitsche volksleven geteekend heeft, biedt ons hier weer een paar figuren aan, die als photographieën naar het leven genomen zijn. Het zijn twee van die rondtrekkende muzikanten, gelijk het groote Duitsche vaderland er zoo veel oplevert, dat het zelfs de omliggende landen van straatmuziek kan voorzien. Het hier afgebeelde tweetal behoort echter niet tot die cosmopolitische kunstbroeders, welke wij ook op onze kermissen hunne talenten hooren ten beste geven; de muzikanten van Kotschenreiter zijn van meer bescheiden aard en vergenoegen zich, in plaats van in den vreemde naar lauweren te gaan dingen, met den bijval der eenvoudige dorpsbewoners in den omtrek van hunne geboorteplaats. Maar daardoor juist hebben zij, meer dan de zwervers, die men hier met hunne groote platte klakken, vooral met Vastenavond aantreft, dat eigenaardig typische behouden, hetwelk hen tot een welkom onderwerp maakt voor den schilder.

Beide muzikanten, de trompetter en de klarinettist, behooren blijkbaar tot hetzelfde gezelschap of hooren althans, naar kleeding en hoofddeksel te oordeelen, in dezelfde streek te huis. De eerste is bezig een nieuw deuntje in te studeeren, waarmee hij voor het eerst kennis maakt, en dat hem zichtbaar goed bevalt. De andere verpoost zich van zijne kunstoefeningen door zijne dorstig geblazen klarinettistenkeel op eenen pot bier en zijnen neus op een hartig snuifje te onthalen. En al heeft de kunst deze bescheidene voedsterlingen der Muzen ook niet met roem en eere bekroond, de lustige muzikanten behoeven er zich niets van aan te trekken: een vroolijk gemoed is meer waard dan de schitterendste naam.