De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 3

Buiten de wereld.
Naar het Engelsch, van Miss Thackeray.

I.

Op zekeren namiddag reed dokter Rich zooals gewoonlijk naar Dumbleton House, ging het ijzeren hek door, sloeg de laan in, waar ter wederzijden de seringeboomen reeds hun loover lieten vallen, en steeg af aan den dorpel onder de poort, schelde, en vroeg of jufvrouw Berners thuis was.

Hij werd in het zijvertrek gelaten; eene gezellige, lange benedenkamer, vol gemakkelijke stoelen en canapé's, en met vensters, waardoor men in den tuin zag, waar de najaarsbloemen in vollen dos prijkten en de zon achter de boomen onderging. Een of twee groote portretten van Dumbletons, die weleer de groote lange zijkamer bewoond en in den tuin gewandeld hadden, hingen aan den wand. Er heerschte een aangename geur van kasbloemen en brandend hout. Het was er warm, vol meubelsits en overgeparfumeerd. Horatia, met een zwart fluweelen kleed aan, zat bij het vuur.

Zij stond op om den dokter te ontvangen. Hij dacht dat die zwart fluweelen dame met het schitterend verlichte venster achter zich, op eene schilderij geleek, die hij ergens gezien had; of had hij er van gelezen? of er van gedroomd? Hij had een voorgevoel dat zij zeggen zou: ‘Wij gaan heen; vaarwel!’ En zie, Horatia reikte hem de hand en zeide:

‘O, dokter Rich, - het spijt mij zoo, - tante zegt dat wij heengaan!’

‘Zoo,’ zeide hij, wel een weinig verwonderd, zijn voorgevoel aldus verwezenlijkt te zien, ‘het spijt mij dat ik mijne patiënte ga verliezen, ofschoon ik, om de waarheid te zeggen, plan had u vandaag te zeggen, dat niemand u beter kan genezen dan gij zelve. Al wat gij noodig hebt is beweging, eene geregelde levenswijs en bezigheid; en dat is medicijn, die ik niet door den apotheker in een fleschje kan laten doen en u toezenden.’

‘Waarom denkt gij dat ik bezigheid noodig heb?’ zeide Horatia, een weinig ontstemd en niet zeer vriendelijk.

‘Is dat niet met de meeste vrouwen het geval?’ zeide de dokter glimlachend. ‘Vind ik u niet allen als gevangenen tusschen vier muren opgesloten met allerlei nietige, onbeduidende werkjes om den tijd te dooden? Bij voorbeeld, deze kamer is eene allerliefste gevangenis, maar veel te heet om gezond te kunnen zijn.’

‘Gij hebt gelijk; ik ben eene gevangene,’ zeide Horatia in haar zwart fluweelen kleed, ‘maar ik verzeker u dat ik werk.’ De dokter zette een ongeloovig gezicht. ‘Wil ik u eens vertellen wat ik al zoo doe?’ ging zij voort. ‘Dit is niet de eerste maal dat gij zoo tot mij spreekt.’

‘Het is eene oude opmerking van mij,’ zeide dokter Rich, ‘en ik moet nogmaals herhalen dat vrouwen van uw stand niet genoeg te doen hebben.’

‘Dat komt omdat gij het niet weet: neem mijn leven, bij voorbeeld; geen oogenblik heb ik voor mij zelve. Ik moet briefwisseling houden, afspraken maken, eten, rijden, theedrinken, met drie of vierhonderd menschen, allen even druk bezig en overwerkt als ik ben. Gedurende het winterseizoen ga ik bijna elken avond naar een diner, een soirée en een bal. Den ganschen morgen doe ik boodschappen en schrijf brieven; den ganschen middag rijd ik bezoeken en drink thee. Ik ben nooit alleen; altijd moet ik praten, bezig zijn, klaar staan, komen, gaan. Is dat geen werk voor tien vrouwen, in plaats van voor één arm, ongelukkig, doodmoe schepsel zooals ik ben?’ riep zij verbazend opgewonden uit.

Dokter Rich had een lichtbewogen gemoed, vooral wanneer het Horatia gold, en zijne stem klonk zeer vriendelijk, toen hij zeide: ‘Dat schijnt mij waarlijk een vreeselijk bestaan. Kan ik u niet helpen? Kan ik u geen degelijker levensplan voorschrijven?’

‘Neen, neen; niemand, niets kan mij redden,’ zeide juffrouw Berners. ‘Ik wordt afgebeuld, voortgezweept. Maar ik heb groote verplichting aan mijne tante; ik moet gaan waar zij gaat, en leven zooals zij leeft; daar valt niets aan te veranderen.’

‘Maar gij zoudt misschien,’ zeide de dokter aarzelend, ‘misschien.....’

‘Neen!’ riep Horatia, niet zonder aandoening, ‘ik zal nooit trouwen! indien gij dat bedoelt. Tien of vijftien jaar geleden zou dat niet onmogelijk geweest zijn; maar nu, nu schaam ik mij de menschen aan te zien wanneer tante tracht... Foei! ik moest niet zulke schandelijke dingen zeggen! En toch, moet ik altijd weer voort, voort, voort. Daar is geene rust voor mij, behalve waar de vermoeiden met der tijd heengaan. Waar.... waar....’ Zij eindigde haar volzin door in tranen uit te barsten.

Dokter Rich vond haar wel te verontschuldigen. Hij ging naar een der vensters, en de bloemenmand op zijde schuivend, zette hij het wijd open en keek naar buiten in den tuin. Vervolgens wandelde hij een paar maal de kamer op en neer en kwam toen bij het vuur staan. Het was een groote, oude schoorsteen, waarde Dumbletons (de eigenaars van het huis) zich gedurende meer dan twee eeuwen omheen geschaard hadden. Eene dame in den muur bevestigd, met een paarlen halssnoer en gepoederd haar, scheen hem vlak in het gelaat te zien en hem een paar maal toe te knikken.

Horatia was op een soort van rustbank neer-

[p. 156]

eene werkstaking, naar robert köhler.

[p. 157]

een dageraad in het woud, naar f. brozowski.

[p. 158]

gevallen, en zat hare tranen af te vegen. De frissche lucht, die door het open venster naar binnen was gewaaid, deed haar meer goed dan de troostrijkste toespraak had kunnen doen. Toen zij hare tranen had gedroogd, keek zij op en kon hij al de groeven zien, door kommer onder die donkere oogen getrokken, en plotseling vervulde hem een onuitsprekelijk gevoel van medelijden, deernis en genegenheid. Een oogenblik bewaarde hij nog het stilzwijgen en toen nam hij een koen besluit en zeide op zachten toon:

‘Ik geloof dat ik u zou kunnen helpen, indien gij het mij vergundet. In plaats van langer een stroowisch in een draaikolk te zijn, hoe zoudt gij het vinden om in een vijver tot staan te komen? Hoe zoudt gij het vinden om de vrouw van een plattelandsheelmeester te worden?’

Horatia bloosde, ging van verbazing overeind zitten, en leunde vervolgens achterover in de kussens, om hare gejaagdheid te verbergen, terwijl dokter Rich met de grootste bedaardheid voortging te zeggen, dat hij nooit veel om verschil van stand gegeven had, dat hij niet inzag waarom eene dame uit de groote wereld niet aan een alledaagsch leven de voorkeur zou kunnen geven; ‘want het is niet meer dan een zeer gewoon, alledaagsch leven dat ik u kan aanbieden,’ zeide hij glimlachend.

Hij kon wel eens wat professoraal in zijne manier van spreken zijn, doch spoedig had hij zijne kleine redevoering ten einde gebracht en wachtte nu op Horatia's antwoord.

‘Ik ben zoo verrast,’ zeide zij, haar best doende om bedaard te spreken. ‘Ik, - ik ken, - gij kent mij niet, dokter Rich.’

De dokter antwoordde steeds zeer op zijn gemak, dat hij in den laatsten tijd ernstig over een huwelijk gedacht had; dat zijne zuster, die zijn huishouden had waargenomen, naar hij vermoedde, niet altijd bij hem zou blijven; dat hij nimmer eene andere vrouw in den onttrek had bemind, en dat, naar zijn oordeel, beiden door deze schikking gelukkiger zouden zijn dan zij een van beiden tot nu toe geweest waren. Hij sprak zoo bedaard en afgemeten (zooals hem eigen placht te zijn wanneer hij overspannen was) dat Horatia geen oogenblik bevroedde welk een vurig, liefhebbend hart het zijne was, vol ridderlijke opwellingen en hartstochtelijk gevoel, een schat dien hij haar aanbood; - niet besefte, dat die eenvoudige dorpsdokter even goed haar meerdere was in elke teedere, vrouwelijke eigenschap als in mannelijke kracht, macht en moed.

Zij sloeg hem aandachtig gade met gloeiende wangen. Voor haar stond een man van middelbare grootte, eenigszins gezet, met een vriendelijk gelaat, met, naar het haar voorkwam, trouwhartige, levendige oogen, niet slaperig zooals de hare, en met eene zeer zachte stem, wier tonen haar nog in de ooren klonken, nadat hij reeds had opgehouden te spreken.

In hare verbeelding zag zij zijne met klimop begroeide woning. Eenmaal was zij daarlangs gereden met hare nicht, mevrouw Dumbleton. Zij trachtte zich eene voorstelling te maken van het leven zooals zij het daar zou kunnen slijten, van de kalme haven, de rust na al die jaren van roezige drukte, de stilte na al dit komen en gaan - één goed vriend in plaats van een honderdtal meer of minder onverschillige. Een man, toegerust met alle wereldsche voorrechten zou haar op dit oogenblik op verre na zoo wenschelijk niet zijn voorgekomen. Zij dacht dat zij gaarne den moed zou hebben om ‘ja’ te zeggen.

Toen zij eindelijk moed genoeg vond om te spreken, zeide zij, niet ‘neen’ zooals zij gedacht had dat zij zeggen zou, maar: ‘Ik kan u nu geen antwoord geven. Ik zal het sturen, ik zal u schrijven. Ik zal er over spreken. Wat ik u bidden mag, ga heen eer de anderen thuis komen.’

Waarop dokter Rich eene lichte, doch deftige buiging voor haar maakte en vertrok. Zijne burgerlijke opvoeding deed hem goede diensten. Hij was volkomen bedaard, zich zelven meester en op zijn gemak, terwijl zij zat te beven en zoo gejaagd was, dat zij moeite had zich te beheerschen. Toen hij vertrokken was ging zij langzaam de vestibule en den gang door naar boven, zonder iemand te ontmoeten; er was niets te zien dan toenemende duisternis en gesloten eiken deuren en aan de wanden nog meer Dumbletons en vensters in gebeeldhouwde stijlen gevat, waardoor men uitzicht had over het land en de toppen der boomen en de ondergaande zon.

Zij stond stil en keek naar buiten. Zij zag den rijweg, wit afstekend tegen het donker geboomte aan weerskanten; zij zag iemand te paard wegrijden, voorbij het hek en den hooiberg en de rij boerenwoningen; voorbij de opening in de boomen, totdat een bocht van den weg hem aan haar oog onttrok. Eene minuut of tien stond zij nog naar buiten te kijken, zonder veel te zien van wat om haar heen voorviel. Groote purpere wolken doemden aan den horizon op, smolten te zamen of scheurden van een; de wind stak op; blaadjes dwarrelden in de avondkoelte; vogels doorkliefden de lucht en de kraaien deden haar eentonig gekras uit hare nesten hooren; de groote Dag verwijderde zich in vollen luister en spoedde zich in plechtigen optocht naar andere landen; de Nacht was in aantocht met zijn statig schitterend gevolg - dit alles ging onopgemerkt voor haar voorbij; eerst toen de zon bijna achter de boomen verdwenen was, bemerkte Horatia, tot hare niet geringe verwondering, dat zij bijna tot een besluit gekomen was - dat, wat haar in het eerst onmogelijk en overdreven dwaas was voorgekomen, wat nog geen dag geleden onverkrijgbaar en buiten haar bereik had geschenen, nu voor het grijpen lag, wanneer zij slechts besluiten kon hare hand te openen en het aan te vatten - besluiten om dat vreedzaam bestaan, dat rustig geluk te aanvaarden, waarvan zij duizendmalen tot zich zelve gezegd had dat het niet voor haar was weggelegd. Eensklaps was het geteisterd schip eene kalme haven binnengestevend; wel loeide nog de oceaan; wel woedden nog de winden en de golven; doch beschut, beschermd, veilig voor anker kon het hier blijven wanneer het wilde. En ja, zij wilde blijven. Al had zij er ter nauwernood den moed toe, nog minder gevoelde zij dien om op nieuw den strijd met den oceaan te wagen. Zij wilde blijven, wat ook mocht gebeuren. Misschien overdreef Horatia voor zich zelve de doorgestane stormen en moeielijkheden haars levens, doch het is waar (en dit herhaalde zij gedurig bij zich zelve) dat zij op haar twee-en-dertigste jaar oud genoeg was om hare eigen meesteres te zijn. Zij was niet ondankbaar voor de jaren lang genoten weldaden harer tante, doch zij kon toch het best voor haar zelve beslissen. Terwijl zij zich dus diets maakte dat zij niet ondankbaar was, begon zij er over te denken hoe zij een brietje aan den dokter zou kunnen zenden; hoe zij de vreeselijke tijding het gemakkelijkst zou kunnen meedeelen aan lady Whiston, hare tante, en mevrouw Dumbleton, hare nicht en lady Whistons dochter. Zoo zijn de menschen: zij dringen zich zelven op dat zij niet ondankbaar zijn en op hetzelfde oogenblik zijn zij bezig iets te doen, waaruit niets minder blijkt dan hunne dankbaarheid.

(Wordt vervolgd.)